Download (PDF, 6.99MB) - Ahmadiyya

VërtetësiA“Erdhi e vërteta dhe u zhduk e pavërteta. Sigurisht, e pavërteta gjithnjë zhduket.”(Kurani i Shenjtë 17:82)Botimi i Xhematit Mysliman Ahmadia të Shqipërisë Maj-Gusht 2009 Viti I Nr. 2Feja Islame, pishtar i lirisë fetare dhe ndërgjegjes......................................2S’ka dhunë në çështjen e fesë – Komentimi i Kuranit Famëlartë......5Mëshirojini banorët e tokës, që të mëshiroheni nga Ai nëqiell. Thënie të Profetit s.a.v.s.............................................9Ç’është xhihadi dhe pse Islami pati nevojë për të?thënie të Mesihut të Premtuar a.s. .............................11Hazret Muhammedi, Profeti i paqes .........................15Jeta e Hazret Ebu Bekrit r.t. ......................................27Mendjemadhësia, armiku më i madh i besimtarit ....31Dhjetë gjëra të kota.....................................................35Paqja politike (pjesa I) ...............................................36Statusi i gruas në Islam ...............................................45Sadakaja më e madhe ....................................................60Bekimet e Allahut të Lartësuar mbi Xhematin MyslimanAhmadia ...............................................................................61Një komunitet, një udhëheqës – Dokumentar televizivi MTA-së ...............................................................................................71Shkurtime .............................................................................................80RedaksiaKryeredaktor:Samad Ahmed GhoriZv. Kryeredaktor: Shahid Ahmad ButtRedaktorë: Rexhep Hasani, MuhametPeci, Marjela Peci, Izet ShehuAnëtarë: Javaid Iqbal Nasir, BujarRamaj, Çapajev ZeraShtypur në Shtypshkronjën“Mirgeeralb”, Tiranë, 2009Adresa:Xhemati Mysliman Ahmadia iShqipërisë, Autostrada Tiranë-Durrës,Km. 1,Kutia Postare 8176, Tiranë, ShqipëriTel: +355(0)682974992, 0692994966,0672168054,Fax: +355(0)48302523E-mail: vertetesia@gmail.comwww.alislam.al1

E vetmja fe në botë që pranontë gjithë profetët:Islami është e vetmja fe në botë, e cilame mësimet e saj të mrekullueshme,paraqet zgjidhjen hyjnore për të shpëtuarnga keqkuptimet dhe tensionet e thella tëzhvilluara midis feve të ndryshme.Sipas Kuranit, të gjitha fetë janë nga Zoti,vetëm se ato në fillim ishin në rrugën edrejtë, por me kalimin e kohës u ndryshuanpër shkak të ndërhyrjeve njerëzore. Veçkësaj, ai jo vetëm që e pranon vërtetësinëe të gjithë profetëve, duke pohuar se atajanë nga i njëjti burim, i cili është Allahui Madhërishëm, por gjithashtu, për herëtë parë zbuloi para botës ardhjen e mijërae mijëra profetëve te popujt e ndryshëm.Kurani i Shenjtë thotë:“Nuk ka pasur asnjë popull që të mos i ketëardhur alarmues.” 8Në një vend tjetër Allahu i Madhërishëmdeklaron:“Dhe Ne kemi dërguar te secili popull një profetme këtë mësim: O njerëz, adhurojeni vetëmAllahun dhe shmangni idhujt. Atëherë, disaprej tyre Allahu i përudhi, por disa e merituantë mbeten në humbje. Andaj, udhëtoni nëpërbotë dhe shihni se si ishte përfundimi i atyre që(i) përgënjeshtruan (profetët)!” 9Mendoni për një moment mbi universalizimine këtij mësimi, i cili paraqitet vetëmnga Kurani i Madhërishëm:“Vërtet, ata të cilët e mohojnë Allahun dheProfetët e Tij dhe dëshirojnë të krijojnë dallimmidis Allahut e profetëve të Tij dhe thonë: Nei besojmë disa (profetë), kurse disa të tjerë imohojmë, dhe (ata) dëshirojnë që të marrinndonjë qëndrim ndërmjet këtyre, Të tillët janëmosbesimtarë të vërtetë, … Ndërsa ata të cilëte besojnë Allahun dhe profetët e Tij e që nukbëjnë ndonjë dallim midis asnjërit prej tyre8 Fatir 35:259 En-Nahl 16:37V ë rt e t ë s iA(profetëve), të tillëve së shpejti Allahu do t’ujapë shpërblimet e tyre. Dhe Allahu fal shumëdhe është i Mëshirshëm.” 10Në një ajet tjetër Kurani i Shenjtë iurdhëron myslimanët të deklarojnë:“Ne nuk bëjmë dallim mes asnjërit prej tëdërguarve të Tij” 11Sigurisht, këto mësime kaq universale ijapin një kod themelor shoqërisë për tëkrijuar paqe ndërfetare.Islami mëson vetëm paqenËshtë vërtetë befasuese të shikoshshumë dijetarë myslimanë me mentalitetmesjetar, që pajtohen me idenë semyslimanët duhet t’u kundërvihenjo myslimanëve në një luftë me armëdhe të qëndrojnë duke luftuar me ta,derisa ata të jenë shfarosur ose të kenëpranuar Islamin. Islami, siç shohim nëKuranin e Shenjtë, nuk ka të bëjë fareme këto nocione të shtrembëruara dhetë deformuara të xhihadit. Përkundrazi,Islami kërkon të shpërndajë paqen me tëgjitha mënyrat. Kurani Famëlartë fillonme këtë ajet: Elhamdulilahi Rabbilalamin, do të thotë se Zoti që na paraqetIslami, nuk është vetëm Zoti i Lindjes apoi Perëndimit, i ndonjë kaste apo i ndonjëvendi të veçantë, por Ai është Zot i tëgjithë botëve dhe i mëshiron të gjithaato. Islami është e vetmja fe, të cilën VetëZoti e ka emërtuar si Islam, që do tëthotë dhënie e sigurisë, ndërsa ai qëndjek këtë fe, quhet muslim (mysliman),domethënë ai që mundëson sigurinë.Të praktikuarit e të gjitha rregullave dheudhëzimeve të kësaj feje quhet iman, që dotë thotë përhapje e paqes, dhe personiqë e pranon këtë Iman quhet mu’min,domethënë ai që përhap paqen me tëgjitha mundësitë e tij. Sërish, Zoti që10 En-Nisa 4:151-15311 El-Bekare 2:2863

paraqet Islami ka shumë emra të bukur,njëri prej tyre është Es-Selam, që dotë thotë, paqe e plotë. Themeluesit tëIslamit i është dhënë emri Rrahmat-ullil-Alemin,që do të thotë se ai ështëmëshirë për të gjithë universin.Kundërshtarët e tij, përpara se të shpallejprofet nga Zoti, e thërrisnin me titullinEl-Emin, domethënë, i besueshëmdhe i kujdesshëm ndaj amanetevee shpërndarës i paqes. Edhe engjëlliqë i solli këtë mesazh paqësor ProfetitMuhammed s.a.v.s., në Kuran quhetRuh-ul-Emin, që gjithashtu do të thotë,shpirt i besueshmërisë dhe i paqes.Përshëndetja islamike që mëson Zoti meanë të Kuranit të Shenjtë në suren En-Nurështë Selam alejkum va rrahmatullahiva barakatuhu,që në shqip do të thotë,paqja, mëshira dhe bekimet e Zotitqofshin mbi ju. Vallë, a është kjo fe qëmëson dhunën dhe terrorizmin?!Mjerisht, në këtë kohë, feja Islame kaqpaqësore është keqkuptuar nga shumënjerëz. Shkaqet e këtij keqkuptimi janëkeqinterpretimi i çështjes së xhihadit,keqpërfaqësimi i fesë Islame nga shumëdijetarë e hoxhallarë myslimanë qëshfrytëzojnë pasionin e besimit për t’iplotësuar qëllimet e tyre barbare, të cilatnuk kanë kurrfarë lidhje me të vërtetën.Sot, me përfaqësimin e Hazret Mesihut tëPremtuar a.s., Kalifi i tij i Pestë, HazretMirza Masroor Ahmadi a.t.b.a. orvatetdhe së bashku me të, i gjithë Xhemati itij ndërkombëtar përpiqet me të gjithafuqitë për t’ia larguar fesë Islame akuzat evëna nga armiqtë apo ata që e keqkuptuankëtë fe kaq paqedashëse. Hazret Kalifii Pestë i Mesihut të Premtuar, jo vetëmqë mbajti fjalime dhe ligjërata për t’iatreguar të vërtetën botës, por duke qenënjë prijës shumë i dashur i Xhematit tëtij, ai gjithashtu ua mëson vazhdimishtmiliona anëtarëve të Xhematit, sesimund ta arrijmë këtë qëllim. Veç kësaj,Ai ka udhëtuar shumë, për të përhapurmesazhin e paqes dhe për t’i sjellë ndërmend çdokujt që t’i respektojë të drejtate njerëzve. Gjatë udhëtimeve të tij,Hazret Kalifi i Pestë a.t.b.a. ka takuarliderët e botës si në Lindjen e Largët,ashtu edhe në Evropë, në AmerikënVeriore dhe gjithashtu në Afrikë, për tëdiskutuar për problemet që po përballetsot bota, qofshin shoqërore, qofshinekonomike apo politike. Ai gjithashtu katakuar prijës të feve apo komuniteteve tëndryshme, për të ndarë me ta vlerat unikedhe idetë thelbësore që janë të njëjta nëçdo fe dhe që ngrenë statusin moral tënjerëzimit, duke krijuar një atmosferë tëdashurisë e dhembshurisë. Një shembullshumë të vogël të veprimtarisë së tijnë këtë fushë, me anë të këtij numri tëVërtetësisë, po ju sjellim një dokumentarnë të cilin flasin liderë, politikanë tëndryshëm të shumë vendeve të botësdhe e përgëzojnë Xhematin MyslimanAhmadia për përhapjen e mesazhit tëIslamit, të paqes e të dashurisë në mbarëbotën. Por, kjo nuk është diçka që ka nisurky Xhemat për herë të parë. Në fakt, nëshkallën më të lartë të të praktikuarit,ky mësim i paqes, u realizua nga Profetiynë i dashur Hazret Muhammedi paqja emëshira e Allahut gjithmonë qofshin mbitë dhe ndjekësit e tij. Fjalimi i së premtes iKalifit të Pestë të Mesihut të Premtuar qëvjen në këtë numër të revistës, hedh mjaftdritë mbi këtë temë. Xhemati MyslimanAhmadia njeh vetëm atë Islam, që ështëIslam i dashurisë dhe dhembshurisë, Islamqë jep mesazhin e vërtetë të paqes dhetë sigurisë. Me anë të kësaj reviste, meshumë modesti, ju ftojmë ju të gjithë qëta zbuloni Islamin e vërtetë te XhematiMysliman Ahmadia, i themeluar ngaHazret Mirza Ghulam Ahmadi, Mesihui Premtuar dhe Imam Mahdiu paqja eAllahut qoftë mbi të.Samad Ghori4 Maj-gusht 2009

Nga Hazret Mirza Mahmood Ahmadi, Kalifi i Dytë i Mesihut të Premtuar r.a. (1889-1965)Allahu i Madhërishëm, në Kuranine Shenjtë thotë:“S’ka dhunë në çështjen e fesë. Tashmë është edalluar e drejta nga e shtrembra. Ai që kundërshtonshejtanin dhe beson në Allahun, ka kapurlidhjen më të fortë që nuk këputet kurrë. Allahuështë i Gjithëdëgjueshëm dhe i Gjithëdijshëm.” 1Hazret Mirza Mahmud Ahmadi, Kalifii Dytë i Mesihut të Premtuar r.a.,duke shpjeguar këtë ajet,thotë:“Është e çuditshme sesi feja Islame akuzohet seajo u mëson besimtarëvetë saj se ata mund tapërhapin fenë me dhunë.Ndërsa, feja Islame në njërënanë thotë “Luftoni në rrugën eAllahut kundër atyre që luftojnë me ju.” 2 dhenë anën tjetër gjithashtu sqaron “S’ka dhunënë çështjen e fesë.” 3 Kjo do të thotë, seurdhri i luftës nuk duhet keqkuptuar dhese luftërat nuk do të lejohen edhe për tëkonvertuar njerëzit e tjerë në myslimanë.Madje, urdhri i luftës është vetëm për t’umbrojtur nga armiqtë dhe për të evituar1 El-Bekare 2:2572 El-Bekare 2:1913 El-Bekare 2:257V ë rt e t ë s iAintrigat e tyre. Nëse Islami do të lejontedhunën, atëherë si është e mundur që nënjë vend në Kuran, ai jep leje për luftëndhe në të njëjtën sure deklaron se “S’kadhunë në çështjen e fesë.” A nuk tregon kjoqartazi se Islami ndalon çdolloj dhunenë çështjen e fesë. Edhe fjalët që i vijojnëkëtij deklarimi e sqarojnë mjaft këtëçështje. Në fakt kjo është veçse njëakuzë e rreme që kanë ngriturdijetarët e krishterë sefeja Islame i bën njerëzitmyslimanë me tehun eshpatës. E vërteta është,Islami ishte feja e parë qëi dha botës këtë mësim tëbukur, duke thënë: “S’ka dhunënë çështjen e fesë.”“Tashmë është e dalluar e drejta nga eshtrembra.” Kjo fjali është shpjeguese.Domethënë e sqaron pohimin e bërë pakmë parë. Meqë Allahu e ndaloi dhunën nëçështjen e fesë, atëherë mund të lindë pyetja:kur feja është diçka shumë e vlerësuar,atëherë pse mos të detyrohen njerëzitpër ta përvetësuar atë? Përgjigja ndajkësaj pyetje është se tashmë u bë qartë secila është e drejtë dhe cila është e gabuar.Andaj, nuk ka nevojë që të imponohet5

diçka. Dhuna fillon atëherë kur nuk mundtë provohet diçka me argument. Për shembull,një fëmijë kur ende nuk është ipjekur për të vendosur gjërat në mënyrëtë duhur, atëherë prindërit e detyrojnëqë ai të mos i sjellë dëm vetes. Por kur airritet dhe arrin në moshën e pjekurisë sëduhur, askush nuk mund ta detyrojë atë.Pra, Allahu i Madhërishëm thotë se çdogjë në fenë Islame është përmendur meargumente të qarta dhe ato nuk kërkojnëdhunë për t’u realizuar. Madje Islami ehedh poshtë mendimin që feja të imponohetme zor ose të zbatohet nga frika apolakmia. Siç thotë Allahu i Madhërishëmnë Kuranin e Shenjtë: “Kur vijnë hipokritëtte ti (o Muhammed), ata të thonë: “Vërtetë je iDërguari i Allahut.” Ndërkohë, Allahu e di që tije i Dërguari i Tij, por Allahu gjithashtu dëshmonse hipokritët sigurisht po gënjejnë.” 4Nëse Islami do të lejonte dhunën nëpërhapjen e fesë, atëherë si do të ishtee mundur që rreth hipokriteve të flitejkështu në Kuran. Sepse, në këtë situatëata do të ishin pasojë e mësimit tëKuranit. Askush nuk mund të shpresojëqë Islami do të krijojë një xhemat të devotshmëveme dhunë. Prandaj, është krejtësishtgabim që të mendosh se Islami elejon dhunën për të përhapur fenë.Sërish, në një ajet tjetër, Kurani iShenjtë thotë: “Luftoni në rrugën e Allahutkundër atyre që luftuan me ju. Por mos e teproni.Vërtet, Allahu nuk i do ata që e teprojnë.” 5Edhe në këtë ajet, Islami i porosit myslimanëttë luftojnë për hir të fesë vetëmkundër atyre që luftuan me myslimanëtpër fenë dhe përdorën dhunë për t’ilarguar ata nga feja e tyre. Por, edhe në4 El-Munafikun 63:25 El-Bekare 2:191këtë rast urdhri i Allahut për myslimanëtështë që ata mos ta teprojnë. Nësekundërshtarët do të tërhiqen apo të heqindorë nga dhuna, atëherë edhe myslimanëtduhet të heqin dorë nga lufta. Shkurt, nëKuranin e Shenjtë, Allahu i Madhërishëmlejon luftën jo për të zhdukur fe të ndryshme,por e lejon për t’i mbrojtur ato.Siç e sqaron Ai në ajetin e mëposhtëm tëKuranit:“Atyre që janë sulmuar, u lejohet (që tëmbrohen), sepse u është bërë padrejtësi. Në tëvërtetë Allahu është i Fuqishëm që t’i ndihmojëata, që janë dëbuar nga shtëpitë e tyrepadrejtësisht, vetëm sepse thanë: “Zoti ynë ështëAllahu.” Sikur Allahu të mos u kishte dhënënjerëzve mundësinë për t’u mbrojtur nga njeritjetri,do të shkatërroheshin manastiret, kishat,sinagogat dhe xhamitë, në të cilat përmendetshumë emri i Allahut. Vërtetë, Allahu e ndihmonatë që e ndihmon Allahun. Allahu ështëvërtetë i Fortë dhe i Plotfuqishëm.” 6Sa të qarta janë këto ajete që tregojnëse lufta fetare lejohet vetëm atëherëkur një popull ndalohet të thotë “Allahuështë Zoti ynë.” Domethënë, kur dikushndërhyn në çështjen e fesë dhe dëshirontë rrëzojë vende të shenjta të popujvetë tjerë dhe i detyron të ndryshojnë fetëe tyre, ose tenton t’i vrasë ata, në këtorrethana, sipas Islamit, i shtypuri është ilejuar të luftojë kundër njerëzve të tillë.Sepse Islami ka ardhur si një fe dëshmitaredhe mbrojtëse e jo e egër dhe mizore....“Ai që kundërshton shejtanin dhe beson nëAllahun ka kapur lidhjen më të fortë që nukkëputet kurrë.” Në këtë ajet, fjala arabe qëështë përdorur për të shprehur kuptimine lidhjes është “urrvah”, që do të thotë (1)6 El-Hexh 22:40-416 V ë rt e t ë s iAMaj-gusht 2009

dorezë, (2) diçka në të cilën mbështetetose besohet, (3) “urrvah” gjithashtu do tëthotë diçka që herë pas here i nevojitetnjeriut dhe ai shpesh kthehet tek ajo gjë,(4) diçka që zgjatet shumë dhe nuk prishetdhe (5) më e mira e pasurisë.Sipas këtyre kuptimeve, (1) Allahu fenëe përcakton si diçka shumë të dobishme qëndodhet në një enë dhe e këshillon njeriunqë ta kapë dorezën e saj për ta siguruaratë për veten. (2) Feja është pikërisht ajogjë që i jep mbështetje njeriut për të mosu rrëzuar. Duke iu ngjitur shkallëve, përshembull, njeriu merr mbështetje nga njëlitar apo diçka tjetër. Feja është pikërishtajo mbështetje, me anë të së cilës, njeriushpëton nga rrëzimi. (3) Duke përdorurfjalën “urrvah”, Allahu gjithashtu na tregonse vetëm feja është ajo që do të na ndihmojëpër një kohë të gjatë, në këtë botë,po ashtu edhe në botën tjetër. Lidhjet etjera të njeriut janë të përkohshme dheme kalimin e kohës, ato zhduken njërapas tjetrës. Sigurisht që edhe lidhje tëngushta farefisnore apo miqësore, gjatëjetës së tij, e ndihmojnë shumë njeriun.Por në shumë raste edhe ato dobësohenose shkëputen fare. Atëherë, ai kupton selidhja më e fortë dhe më e bekuar ështëajo e fesë së vërtetë.” 7Urdhri i parë nga Allahu i Madhërishëmpër luftë ishte ai që është përmendur nëajetet e mëposhtme të sures El-Haxh:“Atyre që janë sulmuar, u lejohet (që tëmbrohen), sepse u është bërë padrejtësi. Në tëvërtetë Allahu është i Fuqishëm që t’i ndihmojëata, që janë dëbuar nga shtëpitë e tyrepadrejtësisht, vetëm sepse thanë: “Zoti ynë ështëAllah.” Sikur Allahu të mos u kishte dhënë7 Mirza Mahmood Ahmad, Tefsir-e-Kabir, vëll. 2,f. 585-588, Kadian, shkurt, 2004V ë rt e t ë s iAnjerëzve mundësinë për t’u mbrojtur nga njeritjetri,do të shkatërroheshin manastiret, kishat,sinagogat dhe xhamitë, në të cilat përmendetshumë emri i Allahut. Vërtetë, Allahu e ndihmonatë që e ndihmon Allahun. Allahu ështëvërtetë i Fortë dhe i Plotfuqishëm.” 8Këto ajete janë zbritur më datën 12safer, 02 hixhri (kalendari islamik), osemë 15 gusht të vitit 623, kur kishte kaluarvetëm një vit nga mërgimi i ProfetitMuhammed s.a.v.s. nga Meka në Medinë.Kjo do të thotë se myslimanët, më përpara,dymbëdhjetë vite në Mekë dhe një vit nëMedinë nuk bënë asnjë lloj lufte. Mirëpo,gjatë gjithë kësaj periudhe, ata u bojkotuan,disa prej tyre u vranë pamëshirë,u përballën me lloj-lloj torturash dhemë në fund u detyruan të mërgonin ngavatrat e tyre, duke humbur gjithçka ngapasuria materiale. Mizoritë e mekasvei ndoqën edhe në Medinë, deri atëherëkur myslimanët kishin ngelur me të vetmenrrugëzgjidhje: për të shpëtuar jetën,ata duhet t’u përgjigjeshin sulmeve tëarmiqve. Ky është sfondi historik i ajetevetë lartpërmendura. Duke shpjeguar këtoajete, Hazret Mirza Mahmud Ahmadi,Kalifi i Dytë i Mesihut të Premtuar, nëkomentimin e tij për Kuranin e Shenjtë,thotë:“Në këto ajete arsyetohet fakti se psemyslimanëve, në rrethana specifike, uështë dhënë leje nga Zoti i Madhërishëmpër të bërë luftë mbrojtëse. Islami nukmëson si krishterimi: “në qoftë se dikushtë qëllon mbi faqen e djathtë, ktheja dhe tjetrën.”9 Por, ai thotë se nëse ty të bëhetmizori e padrejtësi dhe armiku të dëbonnga shtëpia jote, vetëm për arsye se ti thua8 El-Hexh 22:40-419 Mateu 5:397

se Allahu është Zoti ynë, atëherë ti duhett’i përgjigjesh. Nëse je ndër të shtypurit,Allahu do të vijë për të të ndihmuar dheAi është i Plotfuqishëm që të të ndihmojëty. Allahu thotë në këto ajete se ky urdhërështë, në fakt, për të vendosur paqen.Sepse në mungesën e këtij urdhri, nësenuk do të ngrihej një popull për të vënëdrejtësinë, do të rrëzoheshin manastiret,kishat, sinagogat dhe xhamitë në të cilatpërmendet shumë emri i Allahut. Kështuqë, ai mysliman që ngrihet për të luftuarme atë që ndërhyn në çështjen e fesë, ainuk e ndihmon thjesht veten, por i mbrontë gjitha fetë. Prandaj, edhe Allahu mesiguri do ta ndihmojë atë. Allahu është iFortë dhe i Plotfuqishëm, kështu që, edheai do të fitojë nga fuqia e Allahut. Sepse,një mysliman i tillë e bën këtë luftë dukemenduar se kur të fitojë, ai mund të falënamazet me xhemat, të paguajë zekatin,t’i këshillojë njerëzit e tjerë për të miratdhe t’i ndalojë nga të këqijat, të gjithakëto janë në fakt sipas dëshirës së Allahutdhe është Ai që jep rezultatin përfundimtar.Në këtë mënyrë Allahu tregon se aiqë vepron sipas pëlqimit të Allahut, patjetërdo të fitojë. Prandaj, ai nuk duhet tëketë frikë nga kundërshtimi, sado i ashpërtë jetë. E vërteta u kundërshtua edhe nëkohën e popullit të Nuhut a.s., Adit dheIbrahimit a.s., por gjithnjë fitoi e vërteta.Rrënojat e kundërshtarëve të këtyre profetëveende gjenden në botë. Prandaj,duhet të mësoni duke parë këto shenja.Dhe nuk duhet që t’i shikoni thjesht ngasytë, por nga zemra. (Këto gjëra janë përmendurnë ajetet e sures El-Haxh që i pasojnëajetet e komentuara)Nga këto ajete bëhet shumë e qartëse sipas mësimeve të Islamit, luftafetare lejohet vetëm atëherë kur një popullmësyhet e sulmohet për një kohë tëgjatë, dhe mizorët nuk e lejojnë të thonëse Allahu është Zoti i tij, domethënë,ndërhyjnë në çështjen e fesë së tij dhetentojnë ta kthejnë nga feja Islame osedetyrojnë njerëzit të heqin dorë nga fejaIslame, madje i vrasin nëse i afrohenIslamit, vetëm me njerëzit e tillë mund tëbëhet luftë apo xhihad fetar. Përveç kësaj,çdo luftë tjetër do të jetë me qëllime politikeose kombëtare, e cila ka mundësi tëbëhet edhe midis dy popujve myslimanë.Por një luftë e tillë nuk mund të quhetxhihad dhe myslimanët në përgjithësi nukdo të jenë të detyruar të marrin pjesë nëtë. Në të mund të luftojnë vetëm myslimanëtvendas. Kjo luftë mund të jetëpër atdhedashurinë, e jo për fenë. HazretProfeti Muhammed s.a.v.s. thotë “Hubbulvetni minal iman”, d.m.th. atdhedashuriaështë gjithashtu pjesë e besimit.Në këto ajete gjithashtu është përmendurqë populli i shtypur kur merr fuqinë,atëherë ai ka për detyrë t’i mbrojë tëgjitha fetë dhe të ketë parasysh respektinndaj vendeve të tyre të shenjta. Pas fitores,ai nuk duhet ta shpërdorë pushtetin, porduhet të kujdeset për të varfrit, kombindhe të orvatet me të gjitha mundësitë etij për të eliminuar çrregullime dhe problemetë tjera sociale. Sepse Islami ka ardhursi fe dëshmitare dhe mbrojtëse e jo eegër dhe mizore.” 10 E përgatiti: Samad Ghori10 Mirza Mahmood Ahmad, Tefsir-e-Kabir, vëll. 6,f. 62-63, Kadian, shkurt, 20048 Maj-gusht 2009

Mëshirojini banorët e tokës, qëtë mëshiroheni nga Ai në qiellDisa thënie të Hazret Profetit Muhammedpaqja dhe bekimet e Allahut gjithmonë qofshin mbi tëHazretAbu Hurejrah r.z. rrëfen se Profeti i shenjtë s.a.v.s. kathënë: Vërtet, Allahu i Madhërishëm në Ditën e Kiametitdo të thotë:- O biri i Ademit, unë isha i sëmurë dhe ti nuk mëvizitove? Robi do të thotë:- O Zoti im, si të të vizitoja Ty, kur Ti jeZot i të gjitha botëve? Allahu i Lartësuar do të thotë:- A nuk e keditur se filan robi Im ishte i sëmurë, përse nuk i bëre vizitë? A nuke di ti se po t’i kishe bërë vizitë atij, do të Më kishe gjetur Mua atyafër tij? O biri i Ademit, Unë kam kërkuar prej teje ushqim, por tinuk më ke dhënë! Robi do të thotë:- O Zoti im, si do të të jepjaushqim, kur ti je Zoti i të gjitha botëve? Allahu i Madhërishëm dotë thotë:- A nuk e ke ditur se filan robi Im të ka lypur ushqim, porti nuk i ke dhënë! A nuk e ke ditur se po ta ushqeje atë, do ta kishemarrë shpërblimin tënd prej Meje? O biri i Ademit, unë të kamkërkuar ujë, por ti nuk më ke dhënë! Robi do të thotë:- O Zotiim, si do të të kisha dhënë Ty ujë, kur Ti je Zot i të gjitha botëve?Allahu i Lartësuar do të thotë:- A nuk e ke ditur se filani robi Imtë ka kërkuar ujë, por ti nuk i ke dhënë! Po t’i kishe dhënë ujë atij,ti do ta kishe marrë shpërblimin tënd prej Meje!(Sahih Muslim, Kitabul Birri ves silah, Bab fadlu ijadatil marid)Hazreti Abu Hurejrah r.z. rrëfen se Profeti i shenjtë s.a.v.s.ka thënë:- Me anë të lëmoshës (sadaka), nuk pakësohetpasuria e njeriut. Ai që fal gabimin e dikujt, Zoti i fal atij mëshumë respekt e nder. Njeriu nuk nënçmohet kur ai fal gabimine dikujt.(Musnad Ahmad bin Hanbal, vol. 2, f. 235)V ë rt e t ë s iA9

HazretAbdullah bin Masudi r.z. rrëfen se Profeti i shenjtës.a.v.s. ka thënë:- Allahu thotë: Të gjitha krijesat e Mia janëfamilja Ime. Pra, Allahu e do më shumë atë njeri prej krijesave tëTij që sillet mirë ndaj familjes (krijesave) së Tij dhe ua plotësonnevojat e kërkesat e tyre.(Mishkatul Mesabih, vol. 2, f. 217, Kitabul aadab, Bab esh-shefkah,ver-rehmah alal khelk, El-fesluth-thalith, hadithi 4998, Darul kutubEl-ilmija, Bejrut, 2003)HazretiAbdullah bin Amr r.z. rrëfen se Profeti i shenjtës.a.v.s. ka thënë:- Allahu xh.sh. do t’i mëshirojë ata qëmëshirojnë. Mëshirojini banorët e tokës, që të mëshiroheninga Ai në qiell.(Sunan Abu Daud, Kitabul Adab, Bab fir rrahmah)AbdurRahman bin Abi Lejla rrëfen se Sahl bin Hunejfi dhe Kejsbin Sa’di ishin të ulur në vendin e quajtur Kadsia, kur pranë tyrekaloi një xhenaze. Ata të dy u ngritën në këmbë. Kur atyre u tha sekjo është xhenaze e një dhimmiu (jomyslimani), ata të dy thanë:- Njëherë kaloi një xhenaze pranë Profetit të shenjtë s.a.v.s., ai u ngrit nëkëmbë për ta nderuar atë. Atëherë i ishte thënë: Kjo është xhenaze enjë çifuti. Duke dëgjuar këtë, Profeti i shenjtë s.a.v.s. tha:-“A nuk ishte edhe ai njeri!”(Sahih Buhari, Kitabul Xhenaiz, Bab man kama lixhenazati jehudi,hadithi 1312, Darul Kitab El-Arabi, Bejrut, botimi i parë, 2004)10 Maj-gusht 2009

Ç’është xhihadidhe pse Islamipati nevojë për të?Disa thënie të Hazret Mesihut të Premtuar a.s.Hazret Mesihu i Premtuar, themeluesii Xhematit Mysliman Ahmadia a.s., dukeshpjeguar çështjen e xhihadit, thotë:“Shumë njerëz të kësaj epoke dhe tëkohës së mesjetës nuk e kuptuan filozofinëe çështjes së xhihadit e realitetin e tij,dhe bënë shumë gabime, pasi ajo ështënjë çështje shume delikate. Dhe na vjenturp për të pranuar faktin se për shkak tëgabimeve të tyre fatale, armiqtë e Islamitgjetën rast për të sulmuar pandershmërishtnjë fe të tillë kaq të pastër e të shenjtësi Islami, që është vetëm pasqyra e ligjittë natyrës dhe që shfaq madhështinë eZotit të Gjallë. Duhet të dini se fjala “xhihad”është e prejardhur nga fjala “xhuhd”,që do të thotë “me u përpjek”. Kjo fjalë mekuptim figurativ u përdor për luftërat fetare...Këtu do t’i përgjigjemi pyetjes seç’është xhihadi dhe pse Islami patinevojë për të? Duhet bërë e qartë sefeja Islame, që nga fillimi i saj hasi shumëprobleme, dhe të gjitha grupet e tjera ishinbërë armiqtë e saj. Është e zakonshme qëkur vjen ndonjë profet apo pejgambernga Zoti i Madhërishëm, ai krijon njëgrup njerëzish, që jobesimtarëve uduket, i drejtë, përparimtar dhe mevullnet shumë të fortë. Atëherë, grupetë tjera jobesimtarësh fillojnë ta shikojnëme lakmi dhe sigurisht që lind në zemrate tyre njëfarë armiqësie ndaj grupit tëprofetit. Sidomos, dijetarë të feve tëndryshme dhe ata që ruajnë karrigete tyre, inatosen ashpër me të... dheduke iu nënshtruar plotësisht nefsit qëurdhëron për të keqen, bëjnë komplotepër të krijuar sherr. Madje disa prej tyree kuptojnë që ata kot po i sjellin dëm njërobi zemërmirë të Zotit dhe kështu do tëjenë nën zemërimin e Zotit, edhe veprate tyre që bëjnë vazhdimisht kundër tij, idëshmojnë qartë vetes gjendjen mëkataretë zemrës së tyre. Por, megjithëkëtë, zjarrii fortë i lakmisë i merr dhe i çon ata nëposhtërsi të thella armiqësore. Pikërishtkëto kanë qenë shkaqet edhe në kohëne Hazret Profetit Muhammed s.a.v.s.të cilat jo vetëm që i ndaluan dijetarë tëkrishterë, hebrenj dhe idhujtarë të Mekësnga pranimi i së vërtetës, por i nxitën nëarmiqësi të thellë. Atëherë, ata mendonintë bënin çdo gjë për ta çrrënjosur Islaminnga faqja e dheut. Ngaqë në numërmyslimanët ishin pak në fillim, andaj këtogrupe kundërshtare, të cilat për shkaktë mendjemadhësisë që u rrënjosej nëzemrat e në trutë e tyre, gjithnjë i jepninV ë rt e t ë s iA 11 11

epërsi vetes qoftë në pasuri, qoftë nënder qoftë në numrin e tyre të bollshëm.Madje, filluan një armiqësi të hidhurkundër myslimanëve, domethënë es’habëvetë Profetit Muhammed s.a.v.s., pasikundërshtarët mizorë nuk e donin qëky filiz i ri që ishte mbjellë nga qielli tërrënjosej. Ata u përpoqën deri në fundpër t’i zhdukur myslimanët e drejtë, dukeu bërë atyre tortura më të rënda, sepsekishin frikë se forcimi dhe përparimi imyslimanëve do t’ia ndillte vdekjen fesëe popullit të tyre. Për shkak të kësaj frike,ata i vranë barbarisht shumë myslimanë.Për një kohë shumë të gjatë që përfshihetgjatë trembëdhjetë viteve, robërit besnikëtë Zotit dhe krenaria e njerëzimit,vazhduan të copëtoheshin pa mëshirënga shpatat e jomyslimanëve. Pastaj edhefëmijët e tyre jetimë, gratë e tyre të paaftae të shkreta vriteshin nëpër rrugicat eMekës. Edhe atëherë urdhri i Zotit përta, në mënyrë të prerë, ishte se nuk duhejt’i përgjigjeshin së keqes me të keqen.Kështu që, të nderurit e të devotshmite Zotit e zbatuan porosinë e Tij fjalë përfjalë. Qoshet dhe skutat janë lyer megjakun e tyre, por ata nuk e kundërshtuan.Ata u flijuan si kurban por nuk u ankuan.Profetin e shenjtë të Zotit, mbi të cilinshumë selame qofshin nga qielli e ngatoka, shpesh e qëlluan me gurë dhe trupine tij të bekuar e bënë gjak, por ai njeri, sinjë mal i së vërtetës dhe këmbënguljes,i priti zemërhapur të gjitha ato lëndime.Armiqtë ua shtonin vazhdimisht torturat,vetëm duke parë durimin dhe modestinëe tyre të pashembullt. Si të thuash, ata nëtë vërtetë i kishin bërë gjah myslimanët.Atëherë Zoti që nuk donte që armiqtët’i kalonin të gjitha kufijtë e dhunës dheas nuk mund t’i linte robërit e Tij tështypur e të shkretë, nëpërmjet fjalëvetë Tij të bekuara që janë në Kuranin eMadhërishëm, i njoftoi se Zoti e vrojtonteçdo gjë që u bëhej dhe tani u jep leje përt’iu përgjigjur sulmeve të armikut dhe seAi është Zoti i Plotfuqishëm që nuk i lëmizorët pa marrë hakun. Ky urdhër uquajt Xhihad. Fjalët origjinale të kësajshpalljeje ende janë ruajtur në Kuranin eMadhërishëm, ku thuhet:“Atyre që janë sulmuar, u lejohet (që tëmbrohen), sepse u është bërë padrejtësi. Nëtë vërtetë Allahu është i Fuqishëm që t’indihmojë ata, që janë dëbuar nga shtëpitë etyre padrejtësisht,” 1(“Government angrezi aur xhihad”, “RuhaniKhazain”, vëll. 17, f. 1-4)“Betejat e Profetit të shenjtë s.a.v.s. dhetë es-habëve të tij kanë pasur qëllim që tëmbroheshin nga sulmet e mosbesimtarëve,ose për të vendosur paqe apo për t’imposhtur me shpatë ata që donin tapengonin fenë me shpatë. Mirëpo, sotcili prej armiqve e nxjerr shpatën për tëpenguar fenë? Kush e pengon dikë që tëbëhet mysliman, dhe kush pengon që tëthirret ezani në xhami?”(“Tirjakul Kulub” f. 16, “Ruhani Khazain”, vëll. 15,f. 158-159)“Ata që edhe duke e quajtur vetenmyslimanë, kujtojnë se fenë Islameduhet ta përhapim me shpatë e nuk idinë fare të mirat dhe dobitë e kësaj fejendërsa veprimtaria e tyre ngjan me atë tëegërsirave.”(“Tirjakul Kulub” f. 16, “Ruhani Khazain”, vëll. 15,f. 167)“Mesihu i Premtuar erdhi në këtëbotë që ta hedhë poshtë mendimin për1 El-Hexh 22:40-4112 Maj-gusht 2009

të përdorur shpatën në emrin e fesë. ...Tani Zoti dëshiron dhe ka vendosur qët’i largojë të gjitha akuzat që i janë vënëtrupit të pastër të fesë Islame nga njerëztë pandershëm.”V ë rt e t ë s iA(“Malfuzat”, vëll. 3, f. 176)“Kjo mënyrë e xhihadit, të cilën endjekin shumë njerëz të egër të kësajkohe, nuk është aspak islamike. Madje kjomënyrë barbare, që është përhapur te disamyslimanë, vjen si rezultat i nefsit të tyreqë urdhëron për të keqen ose ajo është eshkaktuar nga lakmia e tyre e kotë për taarritur xhenetin.”(“Government angrezi aur xhihad”, “RuhaniKhazain”, vëll. 17, f. 9-10)“Unë e di shumë mirë se kush jemine e kush është Xhemati ynë. Ndihma epërkrahja e Allahut të Madhërishëm dotë manifestohet për ne, atëherë kur do tëecim rrugës së drejtë dhe do ta ndjekimplotësisht e sinqerisht Profetin e shenjtës.a.v.s.; kur mësimin e pastër të Kuranitdo ta bëjmë modus operandi (metodë pune)për vete, dhe t’i verifikojmë këto mësimeme anë të veprave e gjendjeve tona, jothjesht me fjalë boshe. Nëse ne do tazgjedhim këtë qëndrim, atëherë, me bindjetë plotë mbani në mend se nëse të gjithënjerëzit së bashku do të dëshirojnë të nashkatërrojnë, ne nuk do të shkatërrohemi,sepse Allahu i Madhërishëm është me ne.Inshallah.”(Gazeta “El-Hakam”, 24 shtator, 1904, f. 4)“... Mbani mend se Allahu i Madhërishëme do shumë bamirësinë. Dhe Ai dëshironqë të keni simpati ndaj krijesave të Tij.Sepse nëse Atij do t’i pëlqente keqbërësja,Ai do të na urdhëronte për këtë, mirëpoAllahu është i Madhëruar dhe është largkësaj të mete. ... Pra, ju të gjithë që kenikrijuar një lidhshmëri me mua, mbanimend se duhet të silleni mirë ndaj çdonjeriu, pa marrë parasysh se cilës fe itakon ai, dhe duhet të bëni bamirësindaj çdo njeriu, sepse ky është mësimi iKuranit të Shenjtë:“Ata, për hir të dashurisë së Zotit, iushqejnë të varfrit, jetimët dhe të robëruarit.” 2Ata skllevër dhe robër (në kohën eProfetit të shenjtë s.a.v.s. ) që vinin, mëshumë ishin mosbesimtarë. Tani, ju mundtë shihni se sa e madhe dhe e përkushtuarnë Islam është simpatia ndaj njerëzve.Sipas mendimit tim, mësimi i përsosurmoral nuk është askund përveç në Islam.Kur unë të shërohem e të përmirësohetshëndeti im, unë Inshallah do të shkruajnjë traktat rreth mësimeve morale, sepsedëshiroj t’i sqaroj qartazi qëllimet e mia,ndërkohë ky traktat do të jetë një mësime udhëzim i kuptueshëm për Xhematintim, dhe t’i paraqes e t’i nënvizoj rrugëte pëlqimeve të Allahut të Lartësuar. Unëpikëllohem thellë kur shikoj ose dëgjojse filani bën këtë apo atë punë që nuk upërshtatet mësimeve të Islamit. Unë nukkënaqem me këto gjëra. Unë akoma e shohXhematin tim si një foshnjë që bën dy hapae rrëzohet katër herë. Mirëpo, unë kambesim të plotë se Allahu i Lartësuar këtëXhemat do ta bëjë të përsosur. Prandaj,duhet që edhe ju të bëni përpjekje, tëmundoheni e të rrini të angazhuar nëlutje që Allahu xh.sh. të tregojë mëshirëne Vet, sepse asgjë nuk është e mundur pamëshirën e Tij. Kur Ai mëshiron, hapen tëgjitha rrugët.”2 Ed-Dahrr 76:9(“Malfuzat”, vëll. 4, f. 218-219, Indi, 2003)13

Hazret Muhammedi, Profeti i paqespaqja dhe mëshira e Allahut gjithmonë qofshin mbi tëFjalimi i së premtes i Hazret Kalifittë Pestë të Mesihut të Premtuari mbajtur më 10 mars të vitit 2006Unë, edhe më parë kam folurdisa herë lidhur me akuzat engritura nga ana e jomyslimanëve kundërProfetit të shenjtë s.a.v.s. që thonë se ai,naudhubillah (d.m.th. kërkojmë mbrojtjen eAllahut nga kjo ide), e solli një fe që asgjënuk mban më vete, përveç ashpërsisë,vrazhdësisë, vrasjes e shkatërrimit, dhese në Islam nuk ka ndonjë koncept tëtolerancës fetare, të vetëpërmbajtjese të lirisë. Për këtë arsye, ndikimet ekëtij mësimi janë bërë pjesë psikike emyslimanëve. Në këtë pikëpamje, unëedhe më parë kam folur disa herë se,fatkeqësisht, ka disa elementë dhe grupenë mesin e myslimanëve, që bëhen shkakpër lindjen dhe krijimin e këtij koncepti.Fatkeqësisht, kjo ishte ideologjia ekëtyre myslimanëve që i dha rast botësjomyslimane, veçanërisht në Perëndim,që të thotë mendime absurde, shumë tëpaturpshme e të neveritshme për Profetintonë të dashur s.a.v.s. Sidoqoftë, ne jemitë vetëdijshëm se aktet e këtyre sekteve egrupeve janë tërësisht kundër mësimevetë Islamit e kundër rregullave të sjelljes.Mësimet e Islamit, në të vërtetë, janë aqV ë rt e t ë s iAtë bukura e tërheqëse saqë asnjë person ipaparagjykuar nuk mund të mbetet pa undikuar nga bukuria e tyre.Mësimi i bukur i Islamit lidhurme sjellje të mira ndaj jomyslimanëveKurani i Shenjtë në mënyrë përsëritëseparaqet mësime të bukura të Islamit lidhurme sjellje të mira ndaj jomyslimanëve.Islami bën porosi që të ruhen të drejtate tyre, që ndaj tyre të sillen me drejtësie me paanësi, që t’u jepet liria fetare,dhe nuk duhet të shtrëngohen në çështjetë fesë, etj. Aty ka shumë porosi lidhurme myslimanët e me jomyslimanët. Padyshim, në Kuran lejohet që të bëhetluftë në rrethana të veçanta; ajo lejohetvetëm në rast se armiku të sulmon e fillonluftën, prish marrëveshje, bën padrejtësibrutale ose bëhet tiran. Po edhe në këtorrethana dhe në këto situata, asnjë grupose parti e ndonjë vendi nuk ka të drejtëtë bëjë luftë, por kjo është detyra e njëqeverie që të marrë vendim se si mund t’ijepet fund tiranisë. Kjo nuk është detyra15

Hazret Kalifi i Pestë i Mesihut të Premtuar a.t.b.a. duke mbajtur fjalimin e të premtes nëxhaminë e Bejtulfutuhut të Londrëse ndonjë organizate xhihadi që ta marrëpërsipër këtë çështje.Modeli shembullor e i shkëlqyeri sjelljeve të Profetit tëshenjtë s.a.v.s. përskundërmizorive e padrejtësive tëmosbesimtarëve të Mekës e tëarmiqve të IslamitEdhe në kohën e Profetit të shenjtës.a.v.s. janë krijuar rrethana të veçantatë luftërave, që i detyruan myslimanët tëluftonin për mbrojtjen e tyre. Sidoqoftë,siç thashë, organizata xhihadi në këtëkohë, me parulla e aksione të tyremilitante, pa ndonjë arsye e autoritetligjor, iu dhanë rast e inkurajim tëtjerëve, që ta sulmonin Profetin e shenjtës.a.v.s. me sulme të paturpshme e tëneveritshme, dhe vazhdojnë ta sulmojnëedhe sot. Ndërsa, Profeti i shenjtës.a.v.s. ishte personifikim i mëshirës;një mirëbërës ndaj njerëzimit dhe njëmbrojtës i madh i të drejtave njerëzore,që nuk e humbiste asnjë shans për t’i sjellëdobi edhe armikut, bile edhe në kohën endonjë beteje. Çdo hap i jetës së tij, çdovepër e tij, në të vërtetë çdo moment ijetës së tij është një dëshmi e plotë, që evërteton dhe e saktëson faktin se ai ishtepersonifikim i përkryer i mëshirës me njëzemër që i tejkaloi të gjithë të tjerët, nëplotësimin e kërkesave të mëshirës e tëdhembshurisë. Ai veproi ashtu në kohëne paqes, gjatë luftërave, në vendin e tije jashtë vendit, në punë të përditshmee në vlerësimin e marrëveshjeve të bërame njerëzit e feve të tjera. Ai i vendosistandarde të larta të lirisë së ndërgjegjesdhe të tolerancës fetare. Ai kur hyri nëMekë si një ngadhënjimtar e pushtues imadh, por ai i fali njerëzit e pushtuar dheua dha lirinë e pakufizuar fetare. Kështu ai16 Maj-gusht 2009

krijoi një shembull të shkëlqyer lidhur mekëtë mësim të Kuranit të Shenjtë:Nuk ka dhunë në çështjen e fesë(El-Bekare, 2:257)Besimi fetar është çështja e zemrës dhe emendjes së çdo njeriu. Unë dëshiroj vetëmqë ju ta pranoni fenë e vërtetë, e kështudo ta bëni jetën tuaj më mirë në këtë botëe në botën e Ahiretit, e do të siguroni faljepër vete. Mirëpo, unë ju them troç se nëçështje të fesë nuk ka shtrëngim. Vërtet,e tërë jeta e Profetit është e mbushur mengjarje të tilla të tolerancës, të lirisë fetaree të ndërgjegjes. Disa prej atyre ngjarjeveunë do t’i përmend këtu. Periudha13 vjeçare e vështirësive dhe e vuajtjevenë Mekë, pas deklaratës së tij, se ështëProfeti i Zotit, njihet prej të gjithëve.Profeti i shenjtë s.a.v.s. dhe es-habët etij i duruan torturat e vuajtjet e mëdha.Banorët e Mekës i shtrinin ata në zallinpërcëllues të mesditës dhe gurë të nxehtëu viheshin mbi gjokset e tyre. Ata u rrahënme kamxhik. Ata ua vrisnin gratë, duke içjerrë këmbët e tyre. Ata u vranë e u bënëmartirë. Edhe vetë Profeti i shenjtë u bëshenjë e sulmit të tyre. Një herë, kur aifalte namazin, dikush i vuri plancin e njëdeveje mbi shpinën e tij, e ai nuk munditë çohej nga pesha e asaj. Gjatë vizitës sëtij për në Taif, fëmijët e qëllonin me gurë,përdornin kundër tij një gjuhë banale efjalë shumë të turpshme, kurse prijësit etyre i inkurajonin e i nxisnin ata. Ai u plagosaq shumë sa që u zhyt në gjak, sa edhekëpucët e tij u mbushën me gjak. Po ashtu,në Sho’b Abi Talib, ai me familjen dheme ithtarët e tij u rrethua për disa vjet.Ata nuk kanë pasur me vete as ushqim përtë ngrënë e as ujë për të pirë. Edhe fëmijëtvdisnin urie. Një sahabi (shok i ProfetitV ë rt e t ë s iAs.a.v.s.) në errësirën e natës ndjeu diçkatë butë nën këmbët e veta, të cilën ai emori dhe e futi në gojë, duke menduarse është një gjë për të ngrënë. Kjo ishtegjendja e tyre e urisë dhe e shtrëngimit.Një gjendje mjaftë dëshpëruese. Më nëfund, të shtrënguar e të detyruar ngakëto rrethana, ata vendosën të migronimpër në Medinë. Por armiku nuk i la atatë qetë edhe gjatë largimit edhe pasi arritënnë Medinë, e sulmuan qytetin. Ata upërpoqën që t’i nxisnin çifutët e Medinëskundër tyre. Pra, në rrethana të tilla, përtë cilat kam folur shkurtimisht, nëse krijohetsituata e luftës, dhe i shtypuri taketë mundësinë t’ia kthejë përgjigjen tiranit,atëherë edhe ai në raste të tilla bënpërpjekje që t’i japë përgjigje tiranit medhunë. Thuhet se çdo gjë lejohet në luftë.Mirëpo, Profeti ynë s.a.v.s. vendosi standardetë larta të mëshirës e të zemërbutësisëedhe në këto situata. Kishte kaluar njëkohë shumë e shkurtër, qëkurse ata dolënnga Meka, dhe plagët e vuajtjeve e të torturaveakoma ishin të freskëta. Profeti ishenjtë s.a.v.s. e ndjente dhembjen e ithtarëvetë vet më shumë se sa dhembjen etij, prapëseprapë ai nuk i shkeli mësimet,principet e porositë islamike. Ai nuk i prishicilësitë e veta dhe moralet e larta tëqenësishme dhe që ishin pjesë e mësimevetë tij. Ju mund të shihni se çfarë bëjnëkëto shtete Perëndimore kundër atyre metë cilët janë duke bërë luftë, dhe shikojeni,në krahasim të sjelljeve të tyre, modeline bekuar e të shkëlqyer të Profetit tëshenjtë s.a.v.s. Lidhur me këtë, ka një hadithqë e ruan historinë e asaj kohe.Në luftën e Bedrit, vendi ku trupatmyslimanë zbritën, nuk ishte ndonjë vendi përshtatshëm. Hubab bin Munzeri epyeti Profetin e shenjtë s.a.v.s., duke iudrejtuar atij:- O Profet i Allahut xh.sh.,17

vendimin për zgjedhjen e këtij vendi a emore në bazë të shpalljes Hyjnore, apo ezgjodhe vetë nga pikëpamja strategjike?Profeti i shenjtë s.a.v.s. iu përgjigj:- Ezgjodha këtë vend nga pikëpamja strategjike,meqë gjendet në një lartësi dhemendoj se do të jetë i përshtatshëm. Ai itha: Ky nuk është një vend i përshtatshëm.Më mirë të shkojmë te burimi i ujit e tazëmë atë, duke bërë një rezervuar. Nëkëtë rast ne do të kemi mundësi të pimëujë, ndërsa armiku jo. Duke dëgjuar këtë,ai tha:- Mirë, pajtohem me ju. Prandaj,ata u nisën në drejtim të ujit e zbritënatje. Pas një kohe të shkurtër, disa njerëznga fisi Kurejsh erdhën që të merrnin ujë.Es-habët u munduan t’i pengonin ata qëtë merrnin ujë, mirëpo Profeti i shenjtës.a.v.s. u tha:- Mos i pengoni, i lejoni tëmarrin ujë.(Es-Siratun Nabëvijah, li ibni Hesham, f.424, Gezvah Bedr El-Kubra, mashvarah, El-Habab Ala Rasulilahi s.a.v.s., Darul KutubEl-ilmijjah, Bejrut, botimi i parë, 2001)Islami nuk është përhapur metehun e shpatës, por me anë tësjelljeve, moraleve të larta, meanë të mësimeve të veta dheme anë të lirisë së ndërgjegjese të fesëI tillë ishte standardi i lartë i karakterit tëProfetit të shenjtë s.a.v.s., që ai e shfaqte edhendaj atyre armiqve, të cilët para pak kohe ikishin bllokuar furnizimin e ushqimit e të ujitpër fëmijët myslimanë. Duke e lënë anashkëtë, ai nuk i pengoi fare ata ushtarë armiq qëkishin ardhur për të marrë ujë nga rezervuariqë ishte nën kontrollin e tij, sepse një gjesti tillë ishte kundër normave të moralit.Akuza më e rëndë që ngrihet kundër Islamitështë se ai është përhapur me tehun e shpatës.Njerëzit që kishin ardhur te çezma për tëmarrë ujë edhe mund të torturohishin që tëmos merrnin ujë dhe mund të shtrëngoheshinqë t’i pranonin disa kushte të besimtarëve.Paganët e Arabisë në shumë beteja kishinvepruar në këtë mënyrë. Mirëpo, Profeti ishenjtë s.a.v.s. nuk veproi kështu. Në këtërast mund të thuhet se ai e mori këtë hap përshkak se pozita e myslimanëve ishte shumë edobët e ata nuk kishin fare forca e fuqi, ndajpër t’iu shmangur luftës, ishte bërë ky lëshimmirënjohje. Mirëpo, kjo nuk është e vërtetë.Të gjithë myslimanët, bile edhe fëmijët, edinin shumë mirë se paganët e Mekës ishin tëetshëm për gjakun e myslimanëve, bile kur atashihnin myslimanë, zemëroheshin aq shumësa që u zbriste gjak në sytë e tyre. Prandaj,askush nuk ka pasur ndonjë mendim të tillë tëvetëkënaqësisë, e veçanërisht kur është fjalapër Profetin e shenjtë s.a.v.s. Gjithçka që aibëri dhe sjelljet e mëshirës e të zemërgjerësisëqë i shfaqi, ishte vetëm për shkak se ai kishtemëshirë për tërë njerëzimin, se ai vendosi nëbotë vlerat njerëzore, sepse ai, pa dyshim,kishte për detyrë që t’ia paraqiste botës atëmësim me anën e të cilit do të njiheshin vleratmorale e njerëzore islamike.Aty ka një ndodhi të një armiku tëIslamit që ishte dënuar me vdekje. Atijjo që ju fal jeta prej Profetit të shenjtës.a.v.s., por i ishte dhënë liri që ta praktikontefenë e vet, duke jetuar në mesine myslimanëve. Këtë ngjarje e përmendkëtu:Ikramah, biri i Ebu Xhehlit, luftoi, sibabai i vet, gjatë tërë jetës kundër Profetittë shenjtë s.a.v.s. Në kohën e fitores sëMekës, megjithëse Profeti i shenjtë s.a.v.s.kishte deklaruar amnisti të përgjithshme,sulmoi me anë të një trupi ushtarësh dheshkaktoi gjakderdhje në Kaba (Qabe). Përshkak të këtyre krimeve të luftës, Ikramahishte i dënuar me vdekje. Meqë, në atë18 Maj-gusht 2009

kohë, askush nuk mund të qëndronte paramyslimanëve, edhe ai, për të shpëtuarjetën, iku në drejtim të Jemenit. Gruajae tij erdhi te Profeti i shenjtë s.a.v.s. dhekërkoi falje për të, dhe Profeti i shenjtës.a.v.s., duke shfaqur mëshirë dhe bujarie fali. Mandej, ajo shkoi mbas burrit të sajqë t’i tregonte se Profeti i shenjtë s.a.v.s. eka falur atë dhe pastaj ta merrte me vete.Ikramah nuk mund ta besonte se Profeti ishenjtë s.a.v.s. e ka falur, pavarësisht ngafakti se ai kishte bërë mizori e padrejtësitë mëdha, kishte vrarë shumë myslimanëdhe kishte luftuar deri në ditën fundit; sipra mund të falej ai? Sidoqoftë, gruaja ebindi disi atë dhe e solli prapë në Mekë.Kur Ikramah erdhi në oborrin e Profetittë shenjtë s.a.v.s. që të vërtetonte këtëlajm se, a në të vërtetë e kishte falur atë,duke bërë ndaj tij një mirënjohje aq tëmadhe. Profeti i shenjtë s.a.v.s. së pari ungrit në shenjë respekti ndaj Ikramahut,sepse ishte prijësi i popullit armik, ndajduhej të nderohej. Mandej, Ikramhut i thase unë vërtetë të kam falur ty.(Muatta Imam Malik, Kitabun Nikah,Nikahul mushriki idha aslamat zeuxhatuhukablahu, hadithi 1156, Darul Fikr, Bejrut,botimi i tretë, 2002)Ikramahu kërkoi një sqarim prej tij: Amë fale edhe pse dua të qëndroj në fenëtime? Kjo do të thotë se ai nuk e kishtepranuar fenë Islame dhe qëndronte nëfenë e tij të idhujtarisë. Profeti i shenjtës.a.v.s. i tha:- Po, unë të kam falur. Dukedëgjuar këtë, Ikramahu bërtiti me zë eduke iu drejtuar Profetit të shenjtë s.a.v.s.i tha:- O Muhammed, ti me të vërtetëje shumë i mëshirshëm, zemërhapur, idhembshur dhe i sjellshëm ndaj farefisittuaj. Pra, duke e parë mrekullinë e moralittë shkëlqyer e të mirënjohjeve të tij,Ikramahu e përqafoi fenë Islame.V ë rt e t ë s iA(Es-Siratu Halabiah, vol. 3, f. 132, Babdhikru magaziah s.a.v.s. fet’h makkah sharrafahallahuta’ala, Darul Kutub El-Ilmijjah,Bejrut, botimi i parë, 2002)Po, në këtë mënyrë, është përhapurIslami; me sjellje shembullore e me lirinëe ndërgjegjes e të fesë. Pra, kjo ishte shigjetae sjelljeve të shkëlqyera dhe e lirisë sëfesë që e mposhti personin si Ikramahu!Profeti i shenjtë s.a.v.s. të burgosurvedhe skllevërve u kishte dhënë leje e liri tëplotë fetare, ndërsa përhapja e mesazhit tëIslamit ishte në bazë të porosisë Hyjnoreqë të përhapeshin mësimet e Islamit ndërata që nuk dinin gjë për to. Dhe qëllimikryesor ishte që njerëzit t’i afroheshinZotit, dhe po ashtu kjo propagandë bëhejnë favor të tyre.Një ngjarje e një të burgosurishënohet si vijon:Seid bin Abi Seidi rrëfen se ai dëgjoi AbuHurejrahun r.a. duke thënë se kur Profetii shenjtë s.a.v.s. dërgoi një ekspeditë nëdrejtim të Nexhdit, që zunë një njeri ngafisi Banu Hanifah, i quajtur Thumama binAthal. Ata e sollën me vete dhe e lidhënmë një shtyllë të xhamisë. Atëherë Profetii Shenjtë s.a.v.s. doli para tij dhe i tha:-Ç’mendon ti, o Thumama, si do të sillemime ty? -Kam mendim të mirë, tha ai.Nëse do të më vrasësh, ke vrarë njeriune gjakut; po nëse më fal, atëherë do tëfalësh një njeri që do të jetë mirënjohës.Nëse ti dëshiron pasuri, merr sa të duash(populli i tij mund të jepte shumë pasuripër hir të tij). E lanë ashtu deri sa agoi ditae re. Profeti i shenjtë s.a.v.s. doli para tij ei tha:- Ç’mendon ti, o Thumama? -Ashtusiç të thashë dje, dha përgjigje ai. Mandej,e lanë ashtu. Prapë në ditën e tretë,19

Profeti i shenjtë s.a.v.s. doli përsëri paratij dhe i tha:- Ç’mendon ti, o Thumama?-Unë të thashë çfarë desha unë. Nëse dotë më falësh, do të falësh një njeri që do taçmojë mirënjohjen tënde, tha ai. Profeti ishenjtë s.a.v.s. dha urdhër që ai të lirohej.Prandaj, ata e liruan. Ai shkoi në kopshtine hurmave afër xhamisë dhe u la, pastajhyri prapë në xhami dhe tha shehadetin:Unë dëshmoj se nuk ka Zot tjetërpërveç Allahut xh.sh.,dhe tha:- O Muhammed, pasha Zotin, nukka pasur ndonjë fytyrë në tokë që e kamurryer më tepër se fytyrën tënde, kursetani fytyra jote është bërë për mua fytyramë e dashur; pasha Zotin, nuk ka pasur feqë e kam urryer më shumë se fenë tënde,por tani feja jote është bërë për mua fejamë e dashur; pasha Zotin, nuk ka pasurnë sy të mi qytet më të urryer se qytetiyt, mirëpo tani qyteti yt është bërë përmua qyteti më i dashur. Kalorësit e tumë zunë, kur unë desha të shkoja për nëUmra. Ç’thua, o Profeti i shenjtë s.a.v.s.?Ai e përgëzoi dhe e uroi se e përqafoi fenëIslame, dhe e porositi që të shkonte përUmra. Kur arriti në Mekë, dikush i tha:Ti je bërë sabi (pafe). Ai iu përgjigj:- Jo,pasha Zotin, por, përkundrazi, e përqafovaMuhammedin, të Dërguarin e Allahut.Ju, pasha Zotin, nuk do të merrni asnjëkokërr gruri në Jamama, derisa nuk jepleje Profeti i shenjtë s.a.v.s.(Sahih Buhari, Kitabul Maghazi, Bab vefdibani hanifah, ve hadith Thama bin Ethal,,hadithi 4372, Darul Kutub El-Arabi, Bejrut,botimi i parë, 2004)Në një hadith tjetër rrëfehet se kurai shkoi për në Umra, mosbesimtarëte Mekës u përpoqën ta rrihnin ose errahën, ai tha se ju nuk do të merrniasnjë kokërr gruri, derisa nuk jep lejeProfeti i shenjtë s.a.v.s. Pra, ai shkoi tepopulli i tij dhe eksporti i drithit u ndërpre.Situata u keqësua mjaft. Mandej, AbuSufjani shkoi te Profeti i shenjtë s.a.v.s.me kërkesë që të lejohet eksporti i grurit,sepse njerëzia filloi të vdiste urie; dhekërkoi mëshirë për popullin e vet. Profetii shenjtë s.a.v.s. nuk tha që ju do ta merrnidrithin vetëm atëherë kur të pranoniIslamin. Por, përkundrazi, ai i dërgoi njëmesazh Thumamait që të mos e ndalojëeksportimin e drithit, sepse ky është njëakt tiranie. Kjo është padrejtësi. Fëmijët,të rinjtë, pleqtë e të sëmurët kanë nevojëpër ushqim dhe duhet t’u sigurohet.(Es-Siratun Nabëvijah, li Ibni Hesham, f.888, uthira Thumama bin Ethal El-henfi veIslamuhu, Darul Kutub El-ilmijjah, Bejrut,botimi i parë, 2001)Tani, shihni se Thumamait nuk i ishtethënë se ti tani je nën kontrollin tonë,pranoje Islamin. Përkundrazi, ai ishtesjellë shumë mirë gjatë atyre tri ditëve,e mandej standarde më të larta të sjelljesjanë shfaqur ndaj tij kur e liruan atë.Po ashtu, në anën tjetër, edhe Thumamahkishte largpamësi e urtësi sa që menjëherëpas lirimit, e dorëzoi veten në robërinë eProfetit të shenjtë s.a.v.s., duke thënë senë këtë robëri është mirësia ime materialee shpirtërore.Po ashtu, Profeti i shenjtë s.a.v.s. nuke detyroi një skllav çifut duke i thënë: tije skllavi im dhe je nën kontrollin tim,ndaj vepro ashtu siç të them unë. Kurai u sëmurë shumë rëndë, dhe Profeti ishenjtë s.a.v.s. vërejti se jeta e tij ishte nërrezik, ai u shqetësua dhe kishte merakqë ai, jetën të përfundonte në rrugën edrejtë, që ai të falej prej Zotit.. Ai nukdonte që skllavi të ndahej nga kjo botë,20 Maj-gusht 2009

pa e pranuar Sheriatin e fundit të Zotit.Prandaj, Profeti i shenjtë s.a.v.s. shkoi t’ibënte vizitë dhe duke qëndruar pranë shtratittë tij, me fjalë e me ton shumë mallëngjyesi tha:- Pranoje Islamin!Hazret Anesi r.a. rrëfen:Profeti i shenjtë s.a.v.s. kishte njëdjalosh çifut që i shërbente atij. Ai usëmurë, dhe Profeti i shenjtë s.a.v.s. shkoit’i bënte atij vizitë. Duke qëndrua pranëkokës së tij, ai i tha:- Pranoje Islamin!Djaloshi shikoi babain e tij që i rrinte pranështratit, që i tha të birit:- Bindu dhepranoje Abul Kasimin (d.m.th. ProfetMuhammedin s.a.v.s.), e kështu djaloshie përqafoi fenë Islame.(Sahih Buhari, Kitabul Xhenaiz, Babidha eslama es-sabijju famata, hadithi 1356,Darul Kutub El-Garbi, Bejrut, botimi i parë,2004)Pra, ai e përqafoi fenë Islame, për shkakse i kishte parë vetë sjelljet e mira e tëmëshirshme të Profetit të shenjtë s.a.v.s.,kur ishte në robërinë e tij. Ai me sigurido të kishte menduar se Islami është njëfe e vërtetë dhe se vetëm aty ka shpëtimtë vërtetë. Ai kurrë nuk do të ketë menduarse një personifikim i dashurisë e izemërgjerësisë, siç ishte Profeti i shenjtës.a.v.s., do të mund të mendonte keq përtë. Pa dyshim, ai ishte i vërtetë dhe gjithnjëi thërriste të tjerët në drejtim të sëvërtetës e në drejtim të veprave të mira,dhe i këshillonte të tjerët në mënyrën mëtë mirë. E tillë ishte ajo liri që e krijoi ai,dhe në botë nuk ka ndonjë shembull tëtillë të kësaj lirie.Profeti i shenjtë s.a.v.s. e pëlqente lirinëe ndërgjegjes, të fesë e të jetës, dhe eurrente skllavërinë edhe para se të bëhejProfet i Zotit. Kur pas martesës, HazretV ë rt e t ë s iAHadixheja ia dorëzoi Profetit të shenjtës.a.v.s. tërë pasurinë dhe skllevërite saj, ai asaj i tha:- Nëse ti ma dorëzontërë pasurinë tënde, atëherë gjithçka dotë jetë në dorën time dhe unë do të veprojashtu siç do ta vendos vetë. Ajo iupërgjigj:- Për këtë arsye unë vendosa tëtë dhuroj ty. Profeti i shenjtë s.a.v.s. atypër aty tha:- Unë i liroj skllevërit. Ajo itha:- Unë t’i dhashë ty, bëje siç ta merrmendja, e asgjë nuk është më në dispozicionintim. Pra, Profeti i shenjtë s.a.v.s.menjëherë i mblodhi të gjithë skllevërit esaj dhe u tha:- Sot ju të gjithë jeni të lirë.Përveç kësaj, ai ndau një pjesë të madhetë pasurisë së saj në mesin e të varfërve enevojtarëve.Një ndër skllevërit që ai e liroi ishte edheZejdi. Ky sa më dukej ishte më i mençur emë i shkathët se të gjithë skllevërit e tjerë.Edhe pse i ishte dhënë liria, dhe i ishtehequr vula e skllavërisë, prapëseprapë aivendosi që të mbetej përgjithmonë skllavtek Profeti i shenjtë s.a.v.s. Prandaj, aiProfetit të shenjtë s.a.v.s. i tha:- Shumëmirë, ju më liruat, por unë nuk dëshirojtë lirohem. Unë do të qëndroj me ju siskllavi juaj. Prandaj, ai qëndroi bashkë meProfetin s.a.v.s., dhe dashuria e lidhshmëriae tyre reciproke vazhdoi të rritej.Zejdi që me origjinë rridhte nga njëfamilje e pasur, ishte rrëmbyer në fëmijërie mandej ishte shitur e ishte blerë ngabanditët. Ai ishte shitur disa herë e mënë fund arriti këtu. Prindërit e farefisi itij e kërkonin gjithandej dhe mësuan sedjali i tyre është në Mekë. Ata erdhën nëMekë, dhe duke e kërkuar atë mësuan sedjali gjendej tek Profeti i shenjtë s.a.v.s.Ata ia ofruan Profetit të shenjtë s.a.v.s.një sasi të madhe të hollash, që të lirohejdjali i tyre, duke i thënë se nëna e tij ishtenë një gjendje shumë të rëndë mjerimi e21

pikëllimi. Profeti i shenjtë s.a.v.s. atyreu tha:- Unë e pata liruar Zejdin dhe aiështë i lirë të shkojë kudo, dhe se unë nukdëshiroj t’i marr të hollat. Prindërit e tiji thanë:- O Zejd, eja të shkojmë! Mirëpo,Zejdi iu përgjigj:- Unë ju kam takuar juvedhe kjo mjafton, dhe kur të kem rast dotë takohem edhe me nënën time. Tani përtani, unë nuk mund të vij me ju. Unë jamskllav i Profetit të shenjtë s.a.v.s. dhe nukmendoj që të ndahem prej tij. Unë e duaProfetin s.a.v.s. më shumë se sa mundtë dojë ndokush nënën e babën e vet.Prindërit e farefiset e Zedit e lutën atëme këmbëngulje, por ai refuzoi të shkonteme ta. Duke e parë dashurinë e Zedit,Profeti i shenjtë s.a.v.s. tha:- Zedi ishte ilirë edhe më përpara, por sot ai është djaliim. Prindërit e Zedit u kthyen në vendin etyre, kurse Zedi mbeti te Profeti i shenjtës.a.v.s.(Përmbledhur nga “Dibaça Tefsirul Kuran”,f. 112, Nazarat Isha’at Rabvah, Ziaul IslamPress, Rabvah)Pas Pejgamberllëkut, vlerat e Profetit tëshenjtë s.a.v.s. të lirisë u zbukuruan edhemë shumë. Përveç natyrës së tij të qenësishme,tani kishte filluar të merrte porosiHyjnore lidhur me të drejtat e skllevërve,dhe nëse dikush nuk do të mund t’i plotësonte,atëherë ai detyrohej t’i lironte ata.Një hadith na dëshmon se një herë një sahabi(shoku i Profetit) e rrihte skllavin etij. Kur Profeti i shenjtë s.a.v.s. e vuri rekëtë, ai shprehu keqardhjen e zemërimine tij. Duke parë zemërimin e Profetit tëshenjtë s.a.v.s., ai sahabi e liroi skllavin.Atëherë, Profeti i shenjtë s.a.v.s. tha:- Potë mos e liroje atë, do të meritoje ndëshkimine Allahut xh.sh.(Sahih Muslim, Kitabul Iman, Bab suhbatilMamalik, hadithi 4200, 4201, Darul Fikr,Bejrut, 2004)Pra, shihni, kjo është liri! Një shembulli lirisë së ndërgjegjes që ka të bëjë menjerëzit e feve të ndryshme, të cilën ekishte praktikuar Profeti i shenjtë s.a.v.s.në Medinë, ku sundonte ai.Në një hadith, Abu Hurejrah rrëfen se njëherë dy persona grindeshin. Njeri prejtyre ishte mysliman, kurse tjetri çifut.Myslimani i tha:- Unë betohem në emërtë asaj Qenieje që e zgjodhi Muhammedinmbi të gjitha botët dhe që i dhuroi epërsimbi të gjithë. Çifuti tha:- Unë betohemnë emër të asaj Qenieje që i dhuroi epërsiMusait mbi të gjitha botët dhe e zgjodhiatë. Me të dëgjuar këtë, myslimani iaflakëroi atij një shuplakë. Çifuti u ankua teProfeti i shenjtë s.a.v.s. Ai së pari kërkoisqarim prej atij myslimani e mandej i tha:-“Mos më jepni epërsi ndaj Musait.”(Sahih Buhari, Kitbul Khusumat, Bab majedhkuru fil eshkhas vel khusumah bejnalmuslim vel jehud, hadithi 2411, Darul KitabEl-Arabi, Bejrut, botimi i parë, 2004)Ky ishte standardi i lirisë – i lirisë sëndërgjegjes e i fesë, në qeverinë e tij. Pasmigrimit në Medinë, Profeti i shenjtës.a.v.s. hyri në një marrëveshje me çifutëte me fiset e tjera, me qëllim që të arrihejpaqe. Me që myslimanët ishin shumicë,qoftë për nga numri ose për shkak tëatyre njerëzve që iu bashkuan myslimanëve,edhe pse nuk ishin myslimanë, drejtimii qeverisë ishte në duart e Profetittë shenjtë s.a.v.s. Mirëpo, kjo nuk do tëthoshte se popujt e tjerë dhe ndjenjat etyre nuk respektoheshin. Me gjithë dëshminëe Kuranit se ai është Profeti më izgjedhur prej të gjithë Profetëve, ai nukpranoi që t’i jepej epërsi ndaj Profetëvetë tjerë, që atmosfera të mos prishej. Pasie dëgjoi ankesën e atij çifuti, ai duke eqortuar myslimanin, i tha:- Mos i përzieni22 Maj-gusht 2009

Profetët në grindjet tuaja; po nëse sipasmendimit tuaj unë jam Profeti më i zgjedhurprej të gjithëve, edhe Allahu xh.sh.jep dëshmi për këtë, prapëseprapë të kenitë qartë se nuk duhet që në qeverinë tonëtë lëndohet dikush, për shkak të asaj seështë thënë diçka për Profetin e tij. Unënuk do ta lejoj këtë. Nëse doni që të respektohem,atëherë i respektoni të gjithëProfetët e tjerë. Pra, këto ishin standardetë drejtësisë e të lirisë së ndërgjegjes e tëshprehurit të Profetit të shenjtë s.a.v.s.të cilat ai i vendosi që të tregohej njëkujdes ndaj ndjenjave të vetes gjithashtuedhe ndaj ndjenjave të të tjerëve. Bile, nëshumë raste, ai tregonte më shumë kujdesndaj ndjenjave të të tjerëve.Shembulli i shkëlqyer praktiki Profetit të shenjtë s.a.v.s.lidhur me vendosjen e vleravenjerëzore e tolerancës fetareShfaqet edhe me një shembull tjetër ngajeta e Profetit të shenjtë s.a.v.s., lidhur mevendosjen e vlerave dhe sjelljeve njerëzore.Abdur Rahman bin Abi Lejla rrëfen seSahl bin Hunejfi dhe Kejs bin Sa’di ishintë ulur në vendin e quajtur Kadsia, kurpranë tyre kaloi një xhenaze. Ata të dyu ngritën në këmbë. Kur atyre u tha sekjo është xhenaze e një dhimmiu (jomyslimani),ata të dy thanë:- Një herë kaloi njëxhenaze pranë Profetit të shenjtë s.a.v.s.,ai u ngrit në këmbë për ta nderuar atë.Atëherë i thanë: Kjo është xhenaze e njëçifuti. Duke dëgjuar këtë, Profeti i shenjtës.a.v.s. tha:-“A nuk ishte edhe ai njeri!”(Sahih Buhari, Kitabul Xhenaiz, Bab mankama lixhenazati jehudi,hadithi 1312, DarulKitab El-Arabi, Bejrut, botimi i parë, 2004)V ë rt e t ë s iAAshtu duhet shfaqur nderi e respektindaj feve të ndryshme e gjithashtu ndajnjerëzve. Sjellje të tilla dhe shembuj tëtillë krijojnë një atmosferë të tolerancësfetare, të dashurisë e të paqes. Jo si veprimete njerëzve të sotëm, të dhënë pasinteresave materiale që nuk krijojnë asgjëveçse atmosferë të urrejtjes.Në një hadith tjetër thuhet se, në kohëne fitores së Khejberit, myslimanët i gjetëndisa kopje të Tevratit. Çifutët shkuan teProfeti i shenjtë s.a.v.s. dhe e lutën atë,që Libri i tyre i shenjtë t’u kthehej atyre.Profeti i shenjtë s.a.v.s. menjëherë i urdhëroies-habët e tij që çifutëve t’ua ktheninLibrat e tyre.(Es-Siratul Halabijah, vol. 3, f. 62, Babdhikri magazijah s.a.v.s., Gazvah Khaiber,Darul Kutub El-Ilmijjah, Bejrut, botimi iparë, 2002)Edhe pse çifutët dënoheshin për shkaktë krimeve të tyre, prapëseprapë Profetii shenjtë s.a.v.s. nuk lejoi që të silleshinndaj armikut në mënyrë që të lëndohejpër shkak të ndjenjave fetare.Këto janë disa ngjarje individuale që ikam përmendur. Unë edhe më parë kampërmendur se ishte bërë një marrëveshjenë Medinë. Ndaj dëshiroj t’i përmenddisa kushte të asaj marrëveshjeje, që arritëntek ne me anë të disa haditheve, e qëshpjegojnë se si Profeti i shenjtë s.a.v.s.bëri përpjekje për të krijuar një atmosferëtë tolerancës në atë shoqëri; dheçfarë dëshironte ai për të vendosur paqe,me qëllim që të vendosej paqe e dinjitetinjerëzor në shoqëri. Ja disa kushte të asajmarrëveshjeje:1. Myslimanët e çifutët do të jetonin mesimpati, mirësjellje, sinqeritet e medashuri reciproke, dhe nuk do të bënin23

padrejtësi e mizori ndaj njëri-tjetrit.(Megjithëse çifutët nuk e respektoninkëtë kusht dhe vepronin kudër tij,prapëseprapë Profeti i shenjtë s.a.v.s.sillej me ta me butësi e me zemërgjerësi,derisa erdhi koha kur padrejtësitë etyre i kishin kaluar kufijtë, dhe atëherëishin marrë disa aksione kundër tyre).2. Kushti i dytë ishte se çdo popull do tëkishte lirinë e fesë. Megjithëse myslimanëtishin në shumicë, prapëseprapëithtarët e feve të tjera ishin të lirë tapraktikonin fenë e tyre3. Kushti i tretë ishte se jeta e pasuria etë gjithë banorëve do të ruheshin e dotë respektoheshin, përveçse kur dikushkryente ndonjë padrejtësi ose krim(dhe këtu nuk ka pasur ndonjë dallim.Do të silleshin të gjithë njësoj, pamarrë parasysh nëse fajtori është myslimanapo jomysliman. Për sa i përketsigurimit të pasurisë, ajo ishte detyra etë gjithëve, e banorëve dhe e qeverisë).4. Të gjitha mosmarrëveshjet e grindjetdo të paraqiteshin te Profeti i shenjtës.a.v.s. dhe do të gjykoheshin sipas direktivavetë Zotit. (Direktiva e Zotitdo të thotë se gjykimi do të bëhet sipasSheriatit të çdo populli. Mirëpo, çdoçështje do të parashtrohej te Profetii shenjtë s.a.v.s., sepse ai ishte prijësikryesor në atë kohë. Tani, disa tëkrishterë e ngrinin akuzën sikur ishtebërë padrejtësi e mizori në disa gjykimenë çështje të çifutëve, kur ato gjykimeishin bërë sipas Sheriatit të tyre,ashtu sikurse ata kishin kërkuar vetë,sipas marrëveshjes).5. Asnjë palë nuk do të dilte për luftë pamarrë leje nga Profeti i shenjtë s.a.v.s.Pra, duke jetuar nën pushtetin e tij,çdokush do t’i bindej qeverisë. (Tani,shihni se ç’parashikon ky kusht? Kyështë udhërrëfyes për këto organizataxhihadi. Ju nuk mund të bëni xhihad pamarrë leje nga qeveria e atij vendi kujetoni, përveçse kur të hyni në ushtrinëe atij vendi, e mandej kur shteti bënluftë, ju keni të drejtë të merrni pjesënë të).6. Nëse ndonjë popull do t’i sulmontemyslimanët ose çifutët, atëherë këtatë dy do të ngreheshin kundër atij populli.(Kjo do të thotë se këta të dy dotë ndihmonin njëri-tjetrin, dhe nësenë rast pajtimi me armikun do të fitoninndonjë dobi, atëherë ajo dobi dotë ndahej barabartë në mes të atyre tëdyve).7. Çifutët nuk do t’u jepnin ndonjë ndihmë,përkrahje a strehim Kurejshve tëMekës. (Sepse ata i dëbuan myslimanëtnga Meka. Myslimanët gjetën strehimnë Medinë, prandaj ata që jetonin nënkëtë qeveri nuk duhej të nënshkruaninndonjë marrëveshje me ta e as nukduhej marrë ndonjë ndihmë prej tyre).8. Çdo popull do ta bartte vetë ekonominëe tij. Sipas kësaj marrëveshjeje, asnjëfajtor, tiran a njeri i padrejtë nuk dotë përjashtohej nga dënimi, pa ndonjëdiskriminim, qoftë ai mysliman apo çifut.(Përmbledhur nga “Sirat Khatamunnabijins.a.v.s.” autori Mirza Bashir Ahmad, f. 279,Islam International Publications Ltd.,Islamabad, Tilford, UK, 2003)Kjo ishte liria dhe toleranca absolutefetare kur e shohim se si Profeti i shenjtës.a.v.s. e lejoi delegacionin e tëkrishterëve nga Nexhrani që të adhuroninnë xhaminë e Profetit të shenjtë s.a.v.s.Ata adhuronin duke iu drejtuar lindjes.Es-habët e Profetit të shenjtë s.a.v.s. ishin24 Maj-gusht 2009

të mendimit se nuk duhej t’u lejohej që tëvepronin në këtë mënyrë, mirëpo Profetii shenjtë s.a.v.s. tha:- S’prish punë.Një evident tjetër, lidhur me këtë liri,ishte ajo letër imuniteti që Profeti i shenjtës.a.v.s. ia dha popullit të Nexhranit, kuishte shkruar se ai i nënshkruari do t’i ruajëkufijtë e të krishterëve (të Nexhranit)me anë të forcave ushtarake myslimane.Përveç kësaj, kjo do të ishte detyra e myslimanëveqë t’i ruanin Kishat, vendet eadhurimit e hanet e tyre, pa marrë parasyshse ku gjenden, në qytete, male, nëvende të largëta ose nëpër pyje. Ata do tëkishin liri të plotë të adhuronin sipas fesësë tyre, dhe kjo gjithashtu ishte detyra emyslimanëve që ta ruanin lirinë e tyrefetare. Profeti i shenjtë s.a.v.s. gjithashtudeklaroi se meqë këta janë banorët e njështeti islamik, andaj është detyra e myslimanëveqë t’i ruajnë. Marrëveshja fletqartë se myslimanët nuk do të kishin tëdrejtë t’i fusnin të krishterët në ekspeditate tyre luftarake, pa pëlqimin e dëshirëne tyre. Priftërinjtë e tyre dhe prijësit fetarënuk do të largoheshin nga posti i tyre,dhe do të vazhdonin t’i kryenin detyrat engarkuara. Nuk do të kishin pengesë nëadhurimin e tyre. Vendet e tyre të adhurimitnuk do të përdoreshin në asnjëmënyrë për qëllime të tjera publike. Kjodo të thotë se ato nuk do të shndërroheshinnë hane e në bujtina e as nuk dotë përdoreshin për ndonjë qëllim tjetërpa lejen e tyre. Nuk do të merrej xhizja(taksë) prej dijetarëve fetarë e prej priftërinjve,kudo që ishin ata. Nëse një myslimando të kishte gruan e krishterë, ajodo të kishte liri të plotë që të adhurontesipas fesë së saj. Secili do të kishte liri tëplotë që të shkonte te dijetarët e tij për tëmarrë këshilla. Për sa i përket riparimittë Kishave, nëse të krishterët kërkoninV ë rt e t ë s iAndihmë financiare e morale, myslimanëtduhej t’u jepnin ndihmë, sepse kjo nukdo të ishte borxh e as mirënjohje, por njëndihmë e tillë do ishte një formë që do tapërforconte këtë marrëveshje. Pra, duhejtë kryenin aktivitete të tilla shoqërorepër përforcimin e marrëdhënieve të mirareciproke e për t’i dhënë ndihmë njeritjetrit.(Përmbledhur nga “Zadel Ma’ad, fi hadjikhairil ibad”, hissa III, f. 187-188, vefdNexhran, përkthim në gjuhën urdu nga SejjedRais Ahmad Xhafarri, Akademia Nafis, Keraçi,1990)Pra, këto ishin standarde të lirisë fetaree tolerancës së Profetit të shenjtë s.a.v.s.Me gjithë këtë realitet, ta akuzosh Profetine shenjtë s.a.v.s. se e përhapi Islamin medhunë e me tehun e shpatës, është në tëvërtetë një padrejtësi e madhe.Hazret Mesihu i Premtuar a.s. shkruan:“Në një kohë kur populli i Librit dheidhujtarët e Mekës ishin bërë njerëz më tështhurur e të pamoralshëm, duke kryer vepratë paturpshme mendonin se bënin bamirësitë mëdha. Ata nuk frenoheshin së bëri krime,dhe bënin kundërvajtje. Allahu xh.sh. imbrojti të papërkrahurit e të shtypurit ngaduart e tyre, duke ia dhuruar Profetit tëshenjtë s.a.v.s. drejtimin e qeverisë. Meqëtoka e Arabisë ishte e shfrenuar, dhe njerëzitnuk ishin nën sundimin e ndonjë mbreti,andaj çdo grup jetonte i shfrenuar dhe panorma morale, pasi nuk kishte ndonjë ligj.Meqë nuk kishte ndonjë ligj, njerëzit ditëpër ditë bënin më shumë krime. Pra, Allahuxh.sh. duke e mëshirua atë vend, e dërgoiProfetin e shenjtë s.a.v.s. jo vetëm si njëProfet, por e bëri edhe Mbret të atij vendi,dhe e përsosi Kuranin si një kod ligjesh që ipërfshinte në vete të gjitha direktivat lidhurme çështjet financiare, kriminale e ligjore.25

Prandaj, Profeti i shenjtë s.a.v.s., në kapacitettë vet, ishte Mbret dhe njerëzit e të gjithafeve i drejtoheshin atij për të gjitha çështjet etyre për gjykim. Është vërtetuar nga Kuranise njëherë i ishte paraqitur Profetit të shenjtës.a.v.s. një grindje në mes të një myslimanie të një çifuti. Pas hulumtimeve, Profeti ishenjtë s.a.v.s. deklaroi se çifuti kishte tëdrejtë dhe dha gjykim kundër myslimanit.Pra, disa persona injorantë që nuk e lexojnëKuranin me vëmendje të plotë, e konsiderojnëçdo aspekt nën sferën e pejgambërllëkuttë Profetit të shenjtë s.a.v.s., kurse ndëshkimete dënimet e tilla jepeshin në pozitën e Kalifit(mbretit).” (Kjo do të thotë se ajo ishtedetyra e qeverisë.)“Pas Hazret Musait a.s., Izraelitë kishinProfetë të veçuar nga Mbretërit. Mbretëritbënin paqe dhe vendosnin rendin publik meanë të proceseve politike. Sidoqoftë, në kohëne Profetit të shenjtë s.a.v.s., të dyja këto pozitai ishin dhuruar atij nga Zoti. Përveç personavekriminelë, si ishin sjellë të tjerët është mjaftë eqartë nga ky ajet:Dhe thuaju atyre të cilëve u ishte dhënëLibri dhe analfabetëve: A e keni pranuarIslamin? Nëse e përqafuan Islamin, atëherëata, me të vërtetë, janë të përudhur. Por nëseata kthehen mbrapa, ti ke për detyrë vetëm t’uapërcjellësh mesazhin. 1Ky ajet nuk do të thotë se kjo gjithashtuështë detyra juaj që të luftoni me ta. Ështëe qartë nga ky ajet se urdhri i luftës ishtevetëm kundër njerëzve kriminelë që i vrisninmyslimanët ose krijonin çrregullimenë vend dhe bënin vjedhje e plaçkitje.Luftëra të tilla ishin zhvilluar nën drejtimine një mbreti, e jo nën drejtimin e njëprofeti. Siç Allahu xh.sh. deklaron:Dhe luftoni në rrugën e Allahut kundëratyre që ju sulmojnë, por mos e teproni.1 (Ale Imran, 3:21)Vërtet, Allahu nuk i do ata që e teprojnë.2 ”(“Çeshmae Marifet” “Ruhani Khazain”, vol.23, f. 242-243)Pra, si ishte e mundur që ai Profets.a.v.s., të cilit i ishte zbritur një Sheriati tillë, të vepronte kundër dekreteveHyjnore?! Pa dyshim, ai deklaroi një amnistitë përgjithshme në kohën e fitores sëMekës, pa e kushtëzuar këtë amnisti mepranimin e Islamit. Një shembull të këtillëamnistie e kemi parë më herët. Amnistiakishte forma të ndryshme por asnjë formënuk ishte e kushtëzuar me pranimine Islamit, se nëse do ta pranoni Islamin,ju do të keni amnisti, përndryshe jo. Ishtenjë amnisti e hapur për të gjithë ata qëhynin në vende të ndryshme të përcaktuarapër amnisti, që tuboheshin nën flamujtë ndryshëm, që hynin në Qabe e që hyninnë shtëpi të caktuara për këtë amnisti. Kyishte një shembull aq i lartë e madhështorsa që nuk mund ta gjejmë askund shoqin etij. Vërtet, ishte një deklaratë e pakushtëzuare bërë me këto fjalë:Sot nuk ka qortim kundër jushMijëra e mijëra salavate dhe bekimeqofshin mbi këtë Profet të shenjtë s.a.v.s.që i krijoi këta shembuj të shkëlqyerdhe që na këshilloi të veprojmë në këtëmënyrë. Allahu xh.sh. na faltë mundësi qët’i ndjekim mësimet e tij. Amin!E përktheu në shqip:Mohammad Zakaria Khan2 (El-Bakara, 2:191)26 Maj-gusht 2009

Jeta e Hazret Ebu Bekrit(Allahu qoftë i Kënaqur me të)Pozita e lartë e sahabëve të Profetittë shenjtë savs :“Sa u përket besimtarëve të parë, prejmuhaxhirëve dhe ensarëve, dhe gjithëatyre që i pasuan me vendosmëri epërkushtim; Allahu është i kënaqur meata dhe ata janë të kënaqur me Atë.Allahu ka përgatitur për ata kopshte tëtilla nëpër të cilat rrjedhin lumenj. Atado të jetojnë përgjithmonë në to. Kjo ështëfitore madhështore.”[Et-Teubah 9:101]“Muhamedi i Dërguar i Allahut dhe ataqë janë me të, janë shumë të fortë ndajjobesimtarëve ndërsa të mëshirshëm midistyre. I sheh ata si përkulen dhe biennë sexhde, duke kërkuar dhuntinë dhekënaqësinë e Allahut.”[El-Fet’h 48:30]I Dërguari i Allahut savs ka thënë:“Periudha më e mirë e umetit timështë ajo në të cilën kam ardhurunë.” 1Hazret Mesihu i Premtuar alehiselam thotë:“Sigurisht të gjithë sahabët janë sigjymtyrë për të Dërguarin e Allahutsavs. Nëse disa prej tyre ishin si sy, tëtjerët ishin si veshë disa ishin si duar,të tjerët si këmbë. Të gjitha veprimetdhe përpjekjet e tyre u shfaqën nëpërputhje me ato gjymtyrë dhekështu ata u munduan të fitoninpëlqimin e Zotit të botëve dheKrijuesit të gjithësisë.” 2Hazret Ebdullahu bin Masu’d ra thotë:V ë rt e t ë s iA“Ata ishin njerëz më të shquar tëkëtij umeti. Zemrat e tyre ishin tëpastra ndërsa dituria ishte shumëe thellë. Ata ishin të pastër nga çdolloj formaliteti. Kombi, i cili Allahu ezgjodhi për shoqërimin e të Dërguarittë Tij dhe për themelimin e fesë sëTij, e njohën lartësinë e asaj feje,ndoqën gjurmët e tij dhe qëndruanfort te moralet e tij, sigurisht ataishin mbi dijen e vërtetë.” 3JETA E HAZRET EBU BEKRIT RAI pari nga kalifët e drejtë pas Profetittë shenjtë savs quhej Ebdullah ibni Uthman,apo si njihet gjerësisht Hazret Abu Bekrira. Ai lindi 2 vjet pas lindjes së të Dërguarittë Allahut savs . Para ardhjes së Islamit, aidallohej ndër krerët e fisit kurejsh përshkak të moraleve dhe virtyteve të larta.Në kohën para Islamit, kur poezia dhepirja e alkoolit konsideroheshin cilësitë eburrërisë dhe madhështisë, Hazret Ebu-Bekri ra gjithmonë i shmangej dhe kaloinjë jetë të pastër edhe para Islamit.Hazret Ebu Bekri ra gëzon nderine madh se ishte i pari prej meshkujveqë pranoi thirrjen e të Dërguarit tëAllahut savs . Veç këtij ai kishte krenari seishte i pari që shoqëroi Profetin e shenjtësavsnë falje (namaz).Një herë i Dërguari i Allahut savspërmendi se si Hazret Ebu Bekri ra kishtepranuar Islamin. Ai tha: “Kujtdo që ipërcolla mesazhin e Islamit, ngurroi në27

pranimin e tij, përveç Ebu Bekrit, që u bëmysliman pa asnjë druajtje.”Aisheja ra rrëfen se kur u mblodhën38 sahabët (shokët) e Profetit të shenjtësavs, Ebu Bekri ra propozoi që tani ataduhet të përhapin mesazhin e Islamit nëmënyrë të hapur. Profeti i shenjtë savs iupërgjigj: “O Ebu Bekr! Jemi akoma shumëpak veta.” Por Hazret Ebu Bekri ra ngulikëmbë derisa Profeti i shenjtë savs pranoikëtë propozim. Të gjithë myslimanëtshkuan në Qabe. Ebu Bekri ra u ngrit ngavendi dhe zuri të fliste, teksa i Dërguarii Allahut savs ishte ulur dhe e dëgjonte.Për pak çaste idhujtarët mekasë i mësynëmyslimanët e paktë dhe personi i parëqë u bë pre i persekutimit ishte po ai qëguxoi që shpallte mesazhin e Islamit nëmënyrë të hapur. Ebu Bekrin ra e plagosure shpurën në shtëpi. Pas pak, kur e moriveten, fjalët e para që nxori nga gojaishin: “Si është i Dërguari i Allahut savs ?”Ai u qetësua vetëm kur iu tha se Profetisavsishte mirë e shëndoshë. Me vështirësimbërriti në shtëpi ku qëndronte Profeti iShenjtë savs . I Dërguari i Allahut savs e puthidhe e përqafoi. Ebu Bekri ra tha me shumëpërulësi: “O i Dërguari i Allahut! Mos ushqetësoni fare për mua. Ata nuk më kanëbërë kurrgjë. Vetëm më kanë plagosurfytyrën.” Atë ditë edhe nëna e Ebu Bekritpërqafoi Islamin.Hazret Ebu Bekri ra ishte shumë indjeshëm. Dashuria e Allahut dhe tëtë Dërguarit të Tij savs ishte ngulitur nëzemrën e tij. Ai mezi përmbante ndjenjat.Shpeshherë kur ai ishte zhytur në kujtimine Zotit, ato emocione shfaqeshin nëformën e lotëve që rridhnin përmes syve.Kur ai udhëhiqte namazin, nga hidhërimiqante me dënesë derisa i mbytej zëri dhei Dërguari i Allahut savs i thoshte për tangritur atë.Vajza e tij, nëna e besimtarëve, Aishejaratransmeton se në një natë të ndritur medritë hëne, i Dërguari i Allahut savs ishteshtrirë duke u mbështetur në prehrintim. Unë e pyeta duke i treguar qiellin“O i Dërguari i Allahut! A ka dikush që kakryer aq vepra të mira sa janë yje në qiell.”Ai u përgjigj: “Po, Umeri”. (DomethënëHazret Umeri ibn Hat-taab ra Kalifi i dytë).Unë e pyeta se si vlerësohen veprat e EbuBekrit në krahasim me veprat e Umerit. IDërguari i Allahut savs u përgjigj: “Të gjithaveprat e mira të Umerit janë barabartëme një vepër të Ebu Bekrit.”Gjatë kohës së kalifatit të Umerit ra ,kur një herë para tij u përmend emri iEbu Bekrit ra , kujtimet e shokut të dashuria përlotën sytë. Shtjella e fuqishmee kujtimeve e kaploi trimin, kalifinUmer ra , dhe imagjinata e tij e çoi midisngjarjeve të kaluara, mes shkretëtirës,brenda një shpelle të errët dhe tëkobshme. I mallëngjyer nga emocionetdhe i ngërthyer nga ndjenjat, Umeri ratha me zë të mbytur, se nëse do të ishtee mundur do të kisha vetëm një dëshirë,që të merreshin të gjitha veprat e mia ngallogaria ime dhe të më jepej vetëm njëditë e veçantë dhe një natë e veçantë ngajeta e Ebu Bekrit ra .Nata duhet të jetë ajo kur Ebu-Bekrirahyri në shpellën e Thorrit bashkë me tëDërguarin e Allahut savs gjatë emigrimitnga Meka për në Medinë. Kur atambërritën te hyrja e shpellës, Ebu Bekri rai tha Profetit të Shenjtë savs “Pasha Allahun!Ju nuk do të hyjni brenda, para se të hyjunë. Nëse dikush është fshehur brenda,le të më sulmojë mua.” Me të thënë këtofjalë ai hyri në shpellë dhe e pastroi mirëpjesën e brendshme. E grisi çarçafin e tijcopa-copa dhe mbylli të gjitha vrimat qëgjendeshin në shpellë. Çarçafi përfundoi,po akoma mbetën dy vrima. Ebu Bekriravuri këmbët mbi ato vrima dhe i thaProfetit të shenjtë savs që të hynte brenda.I Dërguari i Allahut savs hyri brenda dhe28 Maj-gusht 2009

pas pak u shtri në prehrin e Ebu Bekritradhe atë e zuri gjumi. Teksa pushonte iDërguari i Allahut savs , një gjarpër kafshoikëmbën e Ebu Bekrit ra . Dhimbja ishtetherëse dhe e papërballueshme, por EbuBekri ra kishte frikë se nëse do të lëshontendonjë rënkim, kjo mund të shqetësonteProfetin e shenjtë savs . Ebu Bekri ra ishte nënjë sprovë midis forcës së dashurisë dheaftësisë së durimit. Por përsëri dashuria iadoli mbanë. Ebu Bekri ra tregoi shembulline durimit dhe qëndrueshmërisë qëvështirë gjendet në histori.Dhimbja po rritej në çdo çast. Një lotu derdh nga syri dhe dalëngadalë ra mbifaqen e të Dërguarit të Allahut savs . Profetisavsu zgjua. Ai e pyeti “O Ebu Bekr! Çfarëndodhi?”. Ai iu përgjigj: “Më ka kafshuargjarpri.” I Dërguari i Allahut savs e leukëmbën me pështymë dhe dhimbja uzhduk shpejt. Thuhet se ndikimi i helmitu shfaq shumë vonë dhe pikërisht kyhelmim u bë shkaku i vdekjes së tij.Umeri ra vazhdoi fjalën duke thënë:“Dhe dita duhet të jetë ajo kur pas vdekjessë të Dërguarit të Allahut savs arabëtmenjëherë u rebeluan dhe refuzuan tëpaguanin zeqatin. Ebu Bekri i butë dhei dhembshur, sytë e të cilit gjithmonërrinin të përlotur në dashurinë e Zotitdhe të Profetit të tij savs , kur u vendos nëpozitën e kalifit, shpalli me vendosmëri,“Nëse këto fise arabe do të më refuzojnënë të (zeqatin), qoftë edhe mbi litarin edevesë, unë edhe për atë do të luftoj meta.” Umeri ra tha: “Unë i thashë ‘O Kalifii Profetit! Ki mëshirë dhe fali.’ Por EbuBekri ra m’u përgjigj me zotërim: “OUmer! Ti që ishe trim dhe i fortë tani ubëre i dobët në Islam? Kur mesazhi i Zotitmbërriti në pikën më të lartë përmesProfetit të shenjtë savs dhe feja u përsos, simund të lejoj unë që ajo fe të dobësohetgjatës jetës sime.”Çdo fjalë dhe çdo veprim i Ebu BekritV ë rt e t ë s iAraishte hija e modelit të të Dërguarit tëAllahut savs ? Ishte aq i zhytur në dashurinëe Profetit savs sa mund të zbërthente edheshenja të mprehta të Profetit, të cilët nukmund të kuptonin sahabët e tjerë. HazretSa’id El-Khudrri ra transmeton se një herëtë Dërguari i Allahut savs erdhi te mimberipër të mbajtur hytben dhe tha: “Allahuia parashtroi bekimet e kësaj bote dheato që kishte në dorën e Tij një robi tëTij dhe i dha të drejtën për të zgjedhuratë që pëlqente prej tyre. Atëherë robi ezgjodhi atë që kishte Zoti e Tij.” HazretEbu-Bekri ra gjithashtu ishte i pranishëmnë atë mbledhje. Lotët i rridhnin nga sytëdhe në këtë gjendje ai iu drejtua Profetittë shenjtë savs “O i Dërguari i Allahut!Prindërit e mi sakrifikofshin për ty.”Hazret Sa’idi thotë: “Ne u habitëm se pseEbu-Bekri u mallëngjye ndërsa sahabët ithoshin njëri-tjetrit: Nuk dimë, Çfarë indodhi Ebu Bekrit? I Dërguari i Allahutsavsna tregonte për një rob, të cilit Allahui dha të drejtën, ndërkohë ky po thotë:“Prindërit e mi sakrifikofshin për ty.” Pornë fakt Ebu Bekri ra ishte më i dituri prejnesh, sepse ai kishte kuptuar se ai robi nukishte tjetër përpos të Dërguarit të Allahutsavsqë së shpejti do të bashkohej me Zotine tij përgjithmonë.” 4Kur Profeti i shenjtë savs ndërroi jetë,Hazret Umeri ra , që nuk ishte përgatiturpër të përballuar këtë fatkeqësi, nxorishpatën dhe deklaroi se i Dërguari iAllahut savs nuk ka ndërruar jetë dhe seështë i gjallë. Kur Ebu Bekri ra erdhi, aipa fytyrën e Profetit të shenjtë savs , e puthidhe tha: “Prindërit e mi sakrifikofshin përty. Pasha Zotin, në dorën e të Cilit ështëshpirti i Ebu Bekrit, Allahu kurrsesi nukdo t’ju japë nga dy vdekje.” Me të thënëkëto fjalë ai doli jashtë dhe deklaroi këtëshpallje me plotë zotërim: “Nëse dikushadhuronte Muhamedin, le të dijë qëMuhamedi savs ka ndërruar jetë. Ndërsa29

ai që i besonte Zotit të Madhërishëm,le të mësojë se Ai është i Gjallë dhe iPërhershëm, që nuk ka asnjë fund.” Pastajrecitoi këtë ajet:“Muhamedi është vetëm i Dërguar, tëgjithë profetët para tij kanë ndërruar jetë.Nëse ai vdes ose vritet, a mos do të ktheheniju prapa? Kushdo që kthehet prapa, nuk ibën kurrfarë dëmi Allahut. Dhe Allahu dot’i shpërblejë falënderuesit.”[Ale-Imran 3:145]Fjalët e Hazret Ebu Bekrit ra u ngulënsi gozhdët në zemrat e besimtarëve dheHazret Umeri ra heshti dhe u ul. HazretIbne Ab-baas ra tha: “Neve na u duksikurse ai ajet kishte zbritur po në atëditë, pavarësisht se ne kishin recituar atëshumë herë.”Çfarë ishte ajo që paraqiti të dobët dhetë butë Hazret Ebu Bekrin në momentinmë delikat të historisë së Islamit, si njerimë i fortë dhe më trim? Çfarë ishte ajofuqi, që shndërroi një të përulur dhe tëprekshëm në burimin e forcës, bashkimitdhe fuqisë për të gjithë myslimanët?Ajo forcë ishte ndihma hyjnore e Zotittë Plotfuqishëm që e vendosi në pozitëne kalifatit dhe u bë vetë forca dhe fuqia etij. Kur Hazret Ebu Bekri ra zuri pozitëne kalifit, ishte një moment delikat përIslamin. Islami përballonte kryengritjene brendshme në formën e braktisjes sëfesë dhe shumëkush kishte refuzuar tëpaguante zeqatin. Në disa vende numrii ushtrisë kryengritëse tejkalonte 100mijë veta, ndërkohë ushtria myslimanenën flamurin e Hazret Ebu Bekrit raishte vetëm 10 mijë ushtarë, të cilën iDërguari i Allahut savs kishte porositur tënisej drejt Sirisë nën komandën e HazretUsama bin Zejdit ra . Sahabët menduanse nëse edhe këta ushtarë do të niseshinnë këtë ekspeditë, atëherë nuk do tëmbetet asnjë siguri për Medinën gjatëkryengritjes. Hazret Umeri ra dhe HazretAliu ra dhe disa nga sahabët formuan njëdelegacion dhe u takuan me Kalifin për tandaluar nisjen e kësaj ushtrie. Por Kalifi iProfetit, Hazret Ebu Bekri ra nuk pranoiasnjë këshillë dhe tha: “A pas vdekjes sëtë Dërguarit të Allahut savs , veprimin eparë që do të bëjë i biri i Kahafës të jetëpër të ndaluar ushtrinë, nisjen e të cilitkishte porositur vetë Profeti i shenjtë savs ?Jo, unë kurrsesi nuk mund ta ndaloj këtëushtri. Nëse gjithë Arabia përfshihet nëkryengritje, le të përfshihet, dhe nëse nukmbetet asnjë masë sigurie për Medinë, letë mos mbetet. Pasha Zotin, nëse ushtriae armikut hyn në Medinë dhe qentëzvarritin kufomat e grave myslimane,unë akoma do të përcjell këtë ushtri, përtë cilin kishte porositur vetë I Dërguarii Allahut savs . Ky guxim dhe kjo burrëri,ky besim dhe kjo bindje sigurisht i ishtedhuruar prej Zotit, të cilën e vërtetoivetë rrjedha e ngjarjeve e mëvonshme.Hazret Ebu Bekri sakrifikoi gjithçkapër hir të Allahut dhe Profetit të Tij savs . Nëmoshën 61 vjeçare, pas një sëmundjeje qëzgjati afërsisht gjysmë muaj, Hazret EbuBekri ra u nda nga jeta. Hazret Mesihu iPremtuar alehiselam përshkruan morale tëlarta të Hazret Ebu Bekrit ra duke thënë:“Hazret Ebu Bekrirapërvetësoiveshjen e përulësisë dhe varfërisë. Aikishte një lidhje të fortë me prijësine tij Profetin e shenjtë savs dhe shpirtii tij ishte rrënjosur në shpirtin e tëDërguarit të Allahut savs .”1 Muslim 4/1963-19642 Hazret Mirza Ghulam Ahmad, SirrulKhilafa, Rruhani Khezain, vëll. 8, f. 3413 Sherrehus-suneh lilbaghvi, vëll I, f.214-2154 Buhariu, Libri i epërsive të sahabëve30 Maj-gusht 2009

Mendjemadhësiaarmiku më i madhi besimtaritFeja Islame synon të kultivojë të gjithaato morale të larta te njeriu, të cilat imundësojnë arritje të mëdha shpirtëroresi dhe e pajisin me aftësi dhe mundësi përtë përballuar sfidat e jetës. Ai jo vetëm qëpërcakton ato cilësi që njeriu duhet t’ipërvetësojë për t’u përparuar në udhëne jetës, por gjithashtu veçon ato të metamorale që mund të dobësojnë karakterine tij dhe mund të pengojnë zhvillimin etij shpirtëror, moral dhe kulturor. Kuranivazhdimisht na vë në dukje këto pengesaqë duhen kapërcyer për të themeluar njëshoqëri hyjnore ku sundon dashuria, drejtësiadhe harmonia.Një ndër këto pengesa që ndalonrrugëtimin e besimtarit është mendjemadhësia.Ajo jo vetëm shkatërron tëgjitha virtytet e një personi, por gjithashtushkakton shumë probleme të tjerashpirtërore, morale dhe shoqërore. Nëlatinisht thuhet ad augusta per angustad.m.th. për vende të larta janë rrugët engushta. Kështu që edhe për t’u lartësuarnë udhën shpirtërore, besimtari patjetërduhet të heqë dorë nga mendjemadhësiadhe në vend të saj duhet të përvetësojëpërulësinë. Mendjemadhësia nuk ështëgjë tjetër përveç treguesi i injorancës qëshoqërohet nga krenaria dhe kryelartësia.Ajo pakëson urtësinë. Ai që vuan ngaV ë rt e t ë s iAmendjemadhësia nuk gjen asnjë mangësite vetja dhe gjithmonë kënaqet duke gjeturtë metat te të tjerët. Në vend që të jetëi vetëdijshëm ndaj aftësive dhe kufizimevetë veta, vetëbesimi i tij nuk i njeh kufijtë.Nga frika që mos dihen dobësitë e tij,mendjemadhi jeton në një lëvozhgë dukemaskuar boshllëkun e brendshëm. Nëvend që të respektojë të tjerët, ai kërkonrespekt nga çdokush. Mendjemadhësiahelmon të gjitha marrëdhëniet e njeriut,me veten e tij dhe me të tjerët, por nëradhë të parë me botën shpirtërore.Mendjemadhësia dhe të gjitha tiparet etjera egoiste bien shumë larg nga territorii botës shpirtërore. Liria nga mendjemadhësiafiton, kur njeriu fillon të vështrojëveten. Ne jemi përpjekur të përshkruajmëkëtë sëmundje bashkë me ilaçet esaj të përmendura në Kuran, hadithe dhethënie të Mesihut të Premtuar alehiselam .SIPAS KURANITAllahu i Madhërishëm, në Kuranin eShenjtë, thotë:Në të vërtetë, besimtarët janë vëllezër, andajpajtojini vëllezërit tuaj midis tyre dhe kijenifrikë Allahun, në mënyrë që ju të mëshiroheni.O ju që keni besuar! Asnjë komb (prej jush)të mos tallet me kombin tjetër, se ai mund tëbëhet më i mirë se ata (që tallen). Gjithashtu,31

gratë të mos tallen me gratë tjera, se ato mundtë jenë më të mira se këto (që tallin). Mos shpifnidhe mos qesëndisni njëri-tjetrin me nofka (tëkëqija)! Sa e shëmtuar është të thirret me emërtë keq pas (pranimit të) besimit! Ata që nukpendohen, janë vërtet keqbërës.O ju që keni besuar! Mënjanoni shumë dyshime,se, vërtet, disa dyshime janë gjynah. Mosspiunoni dhe mos e përgojoni njëri-tjetrin!Mos vallë dëshiron ndokush prej jush të hajëmishin e vëllait të vet të vdekur?! Sigurisht qëju do ta urrenit këtë! Kijeni frikë prej Allahut!Me të vërtetë, Allahu është Pranues i pendimitdhe Mëshirëplotë.O njerëz! Në të vërtetë, Ne ju krijuam juprej një mashkulli dhe një femre dhe ju bëmëpopuj e fise për ta njohur njëri-tjetrin.Më i nderuari prej jush tek Allahu është aiqë i frikësohet më shumë Atij. Vërtet, Allahuështë i Gjithëdijshëm dhe për Të asgjë nuk ështëe fshehtë.[El-Huxhurat 49:11-14]THËNIET E TË DËRGUARITTË ALLAHUT SAVS :Disa hadithe rreth mendjemadhësisë,smirës dhe mospërfilljes.Hazret Ebdullahu bin Mes’ud ra rrëfense Profeti i shenjtë savs tha : ai që do të ketënjë grimcë të imët të mendjemadhësisë,nuk do të hyjë në xhenet. Një njeri e pyeti:O i Dërguari i Allahut! Njeriut i pëlqentë ketë rroba të mira, të ketë këpuca tëmira, të duket bukur. Profeti i shenjtësavsiu përgjigj se kjo nuk është mendjemadhësi.Ai shtoi që Allahu është xhemil(d.m.th. I Bukur) dhe e pëlqen bukurinë.Mendjemadhësi konsiderohet atëherë kurnjeriu mohon të vërtetën, kur i konsiderontë tjerët më të ulët se sa veten e tij,shikon me përbuzje dhe mospërfillje dhesillet ashpër me ta.[Muslim kitabul iman, tehrrimul kibr vebejanuhu]Hazret Ebu Hurejrahu ra rrëfen qëProfeti i shenjtë savs tha se ruhuni nga smira,sepse ajo i shkrumbon të gjitha mirësitë,ashtu siç zjarri i shkrumbon drunjtë dhekashtën.[Ebu Da’ud kitabul edeb , babun fil hesed dheIbni Maxha, ebvabuz zuhud bauul hesed]Hazret Enesi ra rrëfen që i Dërguari iAllahut savs tha: Mos mbani urrejtje ndajnjëri-tjetrit. Mos u sillni me smirë, mosveproni me indiferencë dhe mospërfilljedhe mos i shkëputni lidhjet e ndërsjellapor bëhuni rob të Allahut dhe si vëllezërme njeri-tjetrin. Nuk është e drejtë përnjë mysliman që të zemërohet nga vëllai itij dhe t’i prishë marrëdhëniet e tyre përmë shumë se tri ditë.[Buhariu, kitabul edeb, bab ma jenha enittahasud, Muslim]Hazret Ebu Ejub Ensari ra transmetonqë Profeti i shenjtë savs tha që nuk është elejuar për një mysliman që të jetë i inatosurme vëllanë e tij për më shumë se triditë dhe për këtë arsye as mos të takohen,dhe kur ndeshen në rrugë, të kthejnëkokën nga njëri tjetri. Më i miri prej tyre,është ai që bën hapin e parë në selam.[Ebu Da’ud, kitabul edeb, bab fimen juhxheruakhahul muslim, Buahriu, kitabul istedhan, babusselam]Hazret Isai alehiselam thotë:“... kushdo që e lartëson veten do tëposhtërohet, dhe kush e poshtëron vetendo të lartësohet”[Luka 14:11]NGA SHKRIMET E MESIHUTTË PREMTUAR alehiselam:Hazret Mesihu i Premtuar alehiselam shkruan:“Unë ju them me gjithë çiltërsinë, qënë ditën e gjykimit, pas shirkut 1 , nuk kaligësi më të madhe se sa mendjemadhësia.32 Maj-gusht 2009

Është një bela që poshtëron njeriun në tëdy botët. Mëshira e Zotit mund t’i vijënë ndihmë çdo besimtari, por jo arrogantit.Edhe shejtani pohonte që besonte nënjësinë e Zotit, por meqenëse vuante ngamendjemadhësia, edhe Ademin, që ishtei dashuri i Zotit, e pa me përbuzje dhe ibëri kritikë, prandaj ai u shkatërrua dhe ezuri mallkimi. Pra, mëkati i parë përmestë cilit u shkatërrua një njeri për gjithmonëishte mendjemadhësia.”[Aina Kamalat-e-Islam (Pasqyra e mrekullivetë Islamit), Rruhani Khazain, vëll. 5, fq. 598]“Unë e këshilloj xhematin tim qët’i shmanget mendjemadhësisë, sepseajo është shumë e urryer para Zotit tëMadhërishëm. Por ndoshta ju nuk ekuptoni se çfarë është mendjemadhësia.Prandaj kuptojeni prej meje sepse unë flasme frymën e Zotit.Çdokush që e shikon vëllanë e tij memospërfillje duke menduar se është mëi ditur, më i mençur ose më i aftë se ai,është mendjemadh, ngaqë ai nuk e konsideronZotin burim të mençurisë dhe diturisësë tij, por e çmon veten si diçka. AZotit nuk i takon fuqia që ta shkallojë atë,dhe vëllait të tij, të cilin ky e konsiderontetë ulët, t’ia japë mençurinë, diturinë dheaftësitë më të mira se të tij. Po kështu ai icili, duke u frymëzuar nga ideja e pasurisë,pozitës dhe madhështisë së tij, vëllanëe tij e sheh me përçmim, është gjithashtumendjemadh, sepse ai nuk kujton qëpasuria, pozita dhe madhështia e tij, tëgjitha ia ka dhënë Zoti. Ai është i verbërdhe nuk e di që Zotit i takon fuqia, që t’ishkaktojë një fatkeqësi, që po atë çast aitë bjerë në gjendje më të ulët, ndërsa vëllaittë tij, të cilin e konsideronte të ulët,t’i japë pasurinë më të madhe se sa atij.Po kështu ai, që mburret për shëndetine tij fizik, ose krenohet për hijeshinë,V ë rt e t ë s iAtiparet e bukura, fuqinë dhe mundësitëtrupore, kurse e qesëndis vëllanë e tij mepërqeshje dhe mospërfillje duke i ngjiturnofka tallëse dhe u tregon të tjerëve cenete tij fizike, është gjithashtu arrogant. Ainuk e di që Zoti mund ta kapë atë në befasi,duke i shkaktuar të meta fizike dheduke e çuar në një gjendje më të keqese vëllai i tij, ndërsa atij, i cili u përqesh,t’ia bekojë gjymtyrët dhe organet që atotë mos dobësohen e as të gjymtohen përnjë kohë të gjatë, sepse Zoti bën gjithçkaqë do Ai. Po ashtu, arrogant është edhe aiqë përton në lutje duke varur shpresat nëforcat e veta, ngase ai nuk zbuloi burimine të gjitha fuqive dhe forcave dhe e vlerësoiveten si diçka. Prandaj o të dashurit emi! Mbajini mend këto gjëra, që të mosquheni arrogantë në vlerësimin e Zotitnë mënyrë të pavetëdijshme. Ai që korrigjonshqiptimin e një fjale të vëllait tëtij nga mendjemadhësia, gjithashtu merrpjesë në mendjemadhësi. Ai që nuk i dëgjonfjalët e vëllait të tij me vëmendje dheia kthen shpinën, edhe ai përfshihet nëmendjemadhësi. Ai që inatoset kur vëllaii tij i varfër ulet pranë tij, merr pjesë nëmendjemadhësi. Ai që e vështron atë, qëështë angazhuar në lutje, me përbuzje dheqesëndisje, merr pjesë në mendjemadhësi.Ai që nuk mundohet t’i nënshtrohet tëDërguarit dhe Profetit të Zotit merr pjesënë mendjemadhësi. Ai që nuk ua kushtonvëmendjen fjalëve të tij dhe as nuk i lexonshkrimet e tij, merr pjesë në mendjemadhësi.Prandaj përpiquni të mos keniasnjë grimcë mendjemadhësie që të mosshkatërroheni dhe të fitoni shpëtimin megjithë familjen. Përkuluni para Zotit dhee doni aq fort sa dikush mund ta dojë dikënë këtë botë, dhe frikësohuni prej Zotittuaj, aq sa dikush mund të ketë frikë prejdikujt në këtë botë. Bëhuni me zemër të33

çiltër me qëllime të sinqerta, me zemërtë butë dhe të përulur dhe larg nga çdolloj ligësie, që të fitoni mëshirën.”[Nuzul-ul-Mesih, Rruhani Khaza’in, vëll. 18,fq. 402-403]Mbajeni mend që arroganca gjithmonëe shoqëron gënjeshtrën. Gënjeshtra më ekeqe është ajo që shoqëron arrogancën.Prandaj Allahu i Madhërishëm, para segjithash, e prish kokën e arrogantit.[Aina Kamalat-e-Islam “Pasqyra e mrekullive tëIslamit”, Rruhani Khazain, voll. 5, fq. 599]“Mendjemadhësia dhe ligësia janëmëkate. Një gabim i vockël mund t’iprishë të gjitha veprat tuaja të mira, tëfituara gjatë një periudhe prej shtatëdhjetëvjetësh. Thuhet se ishte një herënjë njeri i shenjtë që jetonte në një mal.Kishte pasur shumë kohë që nuk kishterënë shi atje. Një ditë ra shi, por ra mbigurë dhe nëpër shkëmbinj. Atij i shkoindërmend që fushat dhe kopshtet kishinnevojë më shumë për shi dhe se shumëujë ra kotë mbi këta shkëmbinj. Ai mendoiqë do të ishte më mirë po të binte kyshi edhe në arat e lëruara. Për këtë Zotii hoqi atij gjithë shenjtërinë. Ai u pikëlluapa masë dhe i kërkoi ndihmë një tjetërnjeriu të shenjtë. Ky i tregon këtij përfundimishtse kishte shkaktuar zemërimin eZotit përmes kritikës së Tij.”[Melfuzat, vëll. VI, fq. 57]“Mendjemadhësia shfaqet në shumëmënyra. Kjo del nganjëherë nga syri injeriut kur e vështron tjetrin që nënkuptohetse ai e konsideron tjetrin më të ulëtse sa vetveten. Herë ajo del nga gjuha dheshfaqet nga koka ose herë nga duart dhekëmbët. Me pak fjalë, mendjemadhësiaka shumë burime dhe besimtari duhet t’ushmanget të gjitha këtyre burimeve dhenuk duhet të ketë asnjë gjymtyrë që tëketë erën e krenarisë dhe të shfaqë mendjemadhësinë....Shumëkush mendon për vete që ështëi përulur, por ai vuan nga një farë mendjemadhësie.Prandaj njeriu duhet të ruhetnga të gjitha format e mendjemadhësisë.Herë mendjemadhësia shfaqet përmespasurisë. Pasaniku mendjemadh i konsiderontë tjerët si fukarenj dhe pyet se kushështë ai që të barazohet me të. Nganjëherëmendjemadhësia lind nga fisi ose kombi,kur ai mendon se kombi i tij është më ilartë se sa kombi i tjetrit. ...... Disa herë mendjemadhësia lind ngadituria. Kur dikush bën ndonjë gabim, kymendjemadh menjëherë ia kap gabimindhe gërthet fort duke i thënë atij se nukdi të shqiptojë mirë asnjë fjalë. Shkurt,janë gjithfarë mendjemadhësish që mundta largojnë njeriun nga mirësia dhe paraqitenpengesa në sjelljet me njerëzit medashamirësi. Të gjitha këto duhen shmangur.Por kjo kërkon njëfarë vdekjeje.Derisa një person nuk pranon vdekjen etillë, nuk zbret bekimi i Zotit mbi të e asnuk mban përgjegjësinë për të.[Melfuzat, vëll. VI, fq. 401-403]Çfarë kërkon përulësia prej nesh. Ajokërkon që ne mos t’i referohemi vetespërveç mëkateve dhe të metave që i kemi.Ne duhet të dimë fare mirë që burimii çdo lloj bekimi është vetëm Allahu,Ndihmues, Mbështetës dhe Krijuesii universit. Ne duhet të përvetësojmëjetën e devotshme dhe të çiltër duke iulutur Zotit, jo për të fituar respektin osevetëlavdërimin, por vetëm për ta falënderuarZotin dhe gjithmonë me një shpirtmirënjohjeje për të gjitha ato bekime dhefavore që Ai na ka dhënë neve.Allahu na mundësoftë. Amin34 Maj-gusht 2009

Dhjetë gjëra të kota1 Shirk: t’i bësh shok AllahutImam Ibnu ul Kejjim al Xhevzijjah1. Dituria që nuk shfrytëzohet.2. Veprimi që bëhet pa sinqeritet dhe që nuk bazohet mbi modele të ndershmetë tjerëve.3. Paraja që lihet mënjanë dhe nuk shfrytëzohet nga pronari as në këtë botëdhe as në botën e ahiretit nuk sjell shpërblim për të.4. Zemrës së cilës i mungon dashuria, mallëngjimi ndaj Zotit, dhe dëshirapër të fituar afërsinë e Tij.5. Trupi që nuk i nënshtrohet Zotit dhe as nuk i shërben Atij.6. Dashuria ndaj Zotit që nuk i nënshtrohet porosive të Tij dhe që nuk kërkonpëlqimin e Tij.7. Koha që nuk harxhohet për t’i shlyer mëkatet apo në kërkim të mundësivepër të bërë vepra të mira.8. Mendja që mendon vetëm për gjëra të kota.9. Shërbimi i atyre që nuk të afrojnë drejt Zotit e as nuk të sjellin dobi nëjetën tënde.10. Shpresa dhe frika prej çdokujt që qëndron nën autoritetin e fuqisë sëAllahut; ndërsa ai vet nuk mund t’i sjellë vetes asnjë dobi apo dëm; asvdekje, as jetë; e as nuk mund të ringjallet.Megjithatë, më të rëndësishmet nga të gjitha këto janë, humbja e vetesdhe humbja e kohës. Humbja e vetes vjen si rezultat, kur dikush i jep epërsi jetëssë kësaj bote në krahasim me jetën e Ahiretit, ndërkohë humbja e kohës rrjedhnga shpresa e pareshtur. Shkatërrimi dhe humbja vjen nga ndjekja e dëshiravevetjake dhe nga shpresa e pareshtur, ndërsa çdo lloj mirësie gjendet vetëm nëndjekjen e rrugës së drejtë dhe përgatitjen e vetes për takimin me Zotin.Sa e çuditshme është se kur robi përballet me ndonjë problem (tokësor),ai kërkon ndihmën e Zotit, por ai kurrë, para se të vdesë nga injoranca,neglizhenca, përmbushja e dëshirave të veta dhe angazhimet e ndryshme, nuk ilutet Atij për të shëruar zemrën e tij. Në të vërtetë, kur vdes zemra, ai kurrsesinuk do të ndjejë rëndësinë apo ndikimin e mëkateve.[Imam Ibnul Kejjim El-Xhevzijjah A Collection of Wise Sayings (El-Favaa’id), Umm Al-Qura, Al-Mansura,Egjipt, 2004, f. 179, ISBN. 977-599-799-2]V ë rt e t ë s iA35

Përgjigja e Islamit ndaj çështjeve bashkëkohorePaqja politike(pjesa e parë)Hazret Mirza Tahir Ahmadi, Kalifi IV i Xhematit Mysliman Ahmadia1. Paqja politike duhet të ekzaminohetme kujdes në nivel kombëtardhe ndërkombëtar2. Islami nuk hedh poshtë tërësishtndonjë sistem politik3. Monarkia4. Përkufizimi i demokracisë5. Përkufizimi islamik i demokracisë6. Dy shtyllat e konceptit islamik tëdemokracisë.7. Parapëlqehen konsultime tëndër-sjella8. Konfuzioni për natyrën e vërtetëtë qeverisjes islamike9. Autoriteti Hyjnor10.Mullahizmi11.Ndarja e besnikërive midis shtetitdhe fesë12.A duhet të ketë feja autoritetlegjislativ ekzekutiv?13.Drejtimi i shtetit islamik14.Marrëdhëniet ndërkombëtare;parimi i drejtësisë absolute izbatueshëm njëlloj për të gjithë15.Roli i Organizatave të Kombevetë BashkuaraPaqja politike duhet tëekzami-nohet me kujdesnë nivel kombëtar dhendërkombëtarPër sa i përket politikës kombëtare,çështja kryesore është se cili sistem politikështë i mirë apo i keq për njeriun?Sërish, ne duhet të zbulojmë nëse dështimii sistemeve politike dhe defektet e tyretë qenësishme janë përgjegjëse për vuajtjetdhe pakënaqësitë e një populli, apoka ndonjë arsye tjetër? A duhet të fajësohetsistemi apo ata që e drejtojnë atë? Aështë e mundur që udhëheqjet politike tëpamoralshme, egoiste, lakmitare apo tëkorruptuara që hipin në pushtet me anëtë mjeteve demokratike të jenë vërtet tëmira dhe të dobishme për shoqërinë, përshembull rastet e diktaturave të mira?Për të vendosur dhe garantuar paqenndërkombëtare, Islami ka një këshillë përpolitikanët bashkëkohorë.Islami vë theks të posaçëm në futjene parimeve morale absolute në të gjithasferat e veprimtarisë njerëzore, pa përjashtuarpolitikën.Islami nuk hedh poshtëtërësisht ndonjë sistempolitikNe fillojmë nga vëzhgimi se asnjësistem politik nuk është përmendur në36 Maj-gusht 2009

Islam si një sistem i vetëm i vlefshëm nëraport me të tjerët.Nuk ka dyshim, Kurani i Shenjtë fletpër një sistem demokratik, ku drejtuesitmund të zgjidhen nga populli, por kynuk është i vetmi sistem i rekomanduarnga Islami. Dhe as që mund të jetë privilegjthemelor i një feje universale përtë zgjedhur një sistem të veçantë të qeverisjes,pa vështrimin e duhur ndaj faktitse nuk është praktikisht e mundshme përnjë sistem të vetëm të jetë i aplikueshëmpër të gjitha rajonet dhe shoqëritë e botës.Demokracia nuk është zhvilluar aq saduhet, madje as në kombet më të përparuaratë botës sa për të arritur stadine shtetit, që është vizioni politik përfundimtari demokracisë. Me lindjen ekapitalizmit dhe ndërtimin e makinerisëjashtëzakonisht të fuqishme në vendetkapitaliste, zgjedhje të vërteta demokratikenuk mund të mbahen kudo. Duke ishtuar kësaj problemin e rritur të korrupsionit,daljen e mafies dhe grupevetë tjera shtypëse, kushdo mund të arrijënë përfundim, me siguri, se, demokracianuk është në duar të sigurta, madjeedhe në vendet më demokratike të botës.Atëherë, si mund të jetë e përshtatshmenë vendet e Botës së Tretë? Pra, të thuashse demokracia perëndimore mundtë triumfojë në vendet afrikane, aziatikeapo vendet amerikano-jugore, apo të ashtuquajturatvende islamike të botës, do tëishte një pretendim jorealist dhe i zbrazët.Unë mendoj, mësimet islamike nukrefuzojnë ndonjë sistem politik të botës,por Islami e le këtë në zgjedhjen e popullitdhe traditave të vendosura, historikisht,që mbizotërojnë në çdo vend. Ajoqë thekson Islami nuk është forma e qeverisjes,por sesi duhet të realizohet ajonë praktikë.V ë rt e t ë s iANë Islam, mund të ekzistojnë sistemetë ndryshme qeverisjeje, si monarkia,sundimi feudal, demokracia etj, por mekusht që ato të sigurojnë një qeverisje qëduhet të jetë sipas idealit islamik në kryerjene detyrës ndaj nënshtetasve.MonarkiaMonarkia është përmendur në mënyrëtë përsëritur në Kuranin e Shenjtë, dukemos u kundërshtuar si një institucion.Një profet i Izraelit kujton izraelitët eTalut-it:Dhe profeti i tyre u tha: “Sigurisht,Allahu ka dërguar Talutin si mbretintuaj.” Ata thanë: “Si mund tëbëhet ai mbreti ynë, kur ne e meritojmëmë shumë mbretërinë sesaai!? Dhe ai as nuk ka ndonjë pasuritë madhe.” Ai u përgjigj: “Allahuatë e ka zgjedhur për ju dhe i kadhënë më shumë dije dhe trup. DheAllahu ia jep pushtetin e Vet kujt tëdojë, Allahu është Gjithëpërfshirës(dhe) i Gjithëdijshëm. (El-Bekare2:248)Në Kuranin e Shenjtë monarkia ështëpërmendur gjithashtu edhe në kuptimmë të gjerë duke i cilësuar vetë njerëzitsi monarkë:Dhe (kujto) kur Musai i tha popullittë vet: “O populli im! Kujtonibekimin e Allahut ndaj jush, kurprej jush bëri profetë dhe ju bërimbretër dhe ju dha atë që nuk iakishte dhënë askujt në botë.” (El-Majda 5:21)Sërish, mbretëritë e krijuara apo tëzgjeruara nga pushtimi, në përgjithësi,nuk gëzojnë një reputacion të mirë, siçi gjejmë në vargjet për mbretëreshën e37

Shebës që këshillon këshillin e saj.Vendimi i mbretëreshës Sheba ështëekspozuar si vijon:Ajo tha: “Sigurisht, kur mbretëritpushtojnë ndonjë vendbanim, errënojnë atë dhe e poshtërojnëparinë e tij. Kështu veprojnë ata.(En-Neml 27:35)Mbretërit mund të jenë të mirë apo tëkëqij, sigurisht, ashtu si edhe kryeministrate zgjedhur në mënyrë demokratikeapo presidentët.Por Kurani i Shenjtë përmend njëkategori mbretërish që ishin caktuarnga Zoti. Një ndër ta është edhe mbretiSulejman (Solomon) a.s. , që nuk ishtevetëm një mbret i besuar nga çifutët dhetë krishterët, por edhe një profet i Zotitsipas Kuranit të Shenjtë.Kjo tregon se nganjëherë detyrat eprofetizmit dhe të sovranitetit kombinohennë një person dhe ata janë sovranë tëcaktuar drejtpërdrejtë nga Zoti.Një lloj tjetër sovraniteti, i cili jepetpërmes autoritetit të një profeti, ështëpërmendur në Kuranin e Shenjtë. Ajeti qëpason ilustron këtë fakt:“O besimtarë! Binduni Allahut,binduni të Dërguarit dhe atyre qëkanë autoritet mes jush. Nëse nukpajtoheni në ndonjë gjë, ia drejtoniAllahut dhe të Dërguarit tëTij, nëse besoni Allahun dhe Ditëne Fundit. Kjo për ju është më mirëdhe shpjegimi më i qartë.” (En-Nisa4:60)Kemi zgjedhur këtë ajet jo vetëm qëtë rendisim kategoritë e sovranitetit, porpër të theksuar se sipas Kuranit të Shenjtë,nganjëherë zgjedhjet demokratike nukjanë medoemos më të drejtat. Është plotësishte mundshme që shumica dërrmuesee popullsisë të mos arrijë të njohë cilësitëthelbësore të udhëheqësit të madh te njëperson dhe të protestojë kundër zgjedhjessë tij, nëse ai është imponuar mbi ta. Ngatë gjitha kriteret politike, caktimi i tij dotë ishte qortuar si diktatorial. Zgjedhjamund të jetë kundër vullnetit të popullit,por është sigurisht jo kundër interesitpublik.Një dobësi në formën demokratike tëzgjedhjeve është se masat e bëjnë zgjedhjene tyre në bazë të përshtypjeve sipërfaqësoredhe vlerësimeve më të fundit,prandaj nuk janë në gjendje për të gjykuarvetë cilësitë e sigurta të udhëheqësit, tëcilat duhet të jenë më të përshtatshmetpër dobitë themelore të tyre.Duket se, në historinë e popullit tëpreferuar të Zotit, ka pasur kohë kur mbijetesae tyre politike kërkonte ndërhyrjehyjnore. Në kohë të tilla, Zoti ndërmerrzgjedhjen e një mbreti, sovrani apo liderinë duart e Tij. Nga kjo nuk mund të gjykohetse të gjithë monarkët, që kanë qenëudhëheqës, janë të zgjedhur në mënyrëhyjnore nga Zoti, apo të jenë shenjtëruarsi të tillë. Ky koncept i gabuar, që kaqenë i zakonshëm në sistemin mesjetar tëkrishterë, nuk është marrë në konsideratënga Kurani i Shenjtë. Për shembull,Mbreti Riçard ankohet:As të gjitha ujërat e trazuara të deteve nukmund të lajnë balsamin e një Mbreti të shenjtë.(Shekspir).Përkufizimi i demokracisëKoncepti i demokracisë, pavarësishtorigjinës së tij greke, është bazuarnë përcaktimin e shkurtër të AbrahamLinkolnit: qeverisja e popullit, nga populli,38 Maj-gusht 2009

për popullin, është një klishe shumë interesante,por rrallë e aplikuar në tërësinë esaj në ndonjë vend në botë.Pjesa e tretë e këtij përkufizimi përpopullin është shumë e turbullt dhe plotme rreziqe. Çfarë mund të deklarohet, seështë për popullin, me besim të plotë? Nënjë sistem të sundimit të shumicës, mundtë ndodhë shumë shpesh kur ajo që ështëkonsideruar të jetë për popullin, ështëthjesht për shumicën dhe jo për pakicëne mbetur.Në një sistem demokratik, është e mundurgjithashtu që vendime të rëndësishmetë merren vetëm mbi bazën e një shumiceabsolute. Megjithatë, kur ju shqyrtonidhe analizoni më tej faktet dhe shifrat, zbulonise është, në fakt, vendimi i pakicës,i kaluar në mënyrë demokratike dhe imponuarmbi shumicën. Një nga mundësitëe shumta është që partia drejtuese ështëvotuar në pushtet mbi një shumicë tëthjeshtë bazë, duke siguruar një shumicëpakicë në shumë zona elektorale. Sërish,nëse pjesëmarrja në ditën e votimit ështëdisi e ulët, bëhet e dyshimtë, nëse partiasunduese gëzon në fakt mbështetjen eshumicës. Edhe nëse partia lind nga njëshumicë e përgjithshme e elektoratit,shumë gjëra mund të ndodhin gjatë periudhëssë qëndrimit të saj. Opinioni publikmund të ndryshojë në mënyrë drastike,kështu që, qeveria e mbledhur nuk ështëmë përfaqësuese e vërtetë e shumicës.Mbi të gjitha, një proces gradual i ndryshimittë frymës nga elektorati shfaqet nëçdo ndryshim të qeverisë.Edhe nëse qeveria mbetet populloreme votuesit e saj, nuk është e pangjashmeqë, kur disa vendime të rëndësishmejanë bërë, një numër i konsiderueshëm ianëtarëve të partisë sunduese nuk janë dakordme zemër me shumicën, por mundV ë rt e t ë s iAtë kenë votuar për partinë nga besnikëriandaj saj. Nëse këta anëtarë bëjnë pjesë nëforcën e partisë sunduese mbi partinë eopozitës apo partive, atëherë, më shpesh,i ashtuquajturi vendim i shumicës në realitetdo të jetë një vendim pakice, i imponuarmbi popullin.Është gjithashtu e rëndësishme të përmendetse koncepti i asaj që është parësi e mirë për popullin ndryshon herë pashere. Nëse vendimet nuk janë marrë mbiparimet absolute, por janë hedhur ngadikush që mendon se këto vendime janëtë mira për popullin, apo janë mbështetursi të tilla nga partia, atëherë kjo mund tëçojë në një ndryshim konstant në politikëherë pas here. Ajo që duket e mirësot, mund të jetë e keqe nesër dhe e mirëditën tjetër.Për një njeri të thjeshtë, kjo mund të jetënjë situatë e ngatërruar. Eksperimentimi ikomunizmit në një shkallë të tillë të madhe,për gati gjysmë shekulli, ishte mbitë gjitha bazuar në sloganin e njëjtë përpopullin. Jo të gjitha shtetet socialiste ishindiktatoriale.Gjithashtu, duhet të përmendet vija qëndan shtetet socialiste nga ato demokratike,për sa i përket qeverisë nga populli,e cila është shumë delikate dhe nganjëherëjo ekzistuese. A mundet dikush tëkundërshtojë qeveritë botërore të zgjedhuranë vendet socialiste, kur ato janësjellë në pushtet nga populli? Sigurisht,në një shtet totalitar, është e mundur tëdiktohet zgjedhja e kandidatëve për elektoratinnë mënyrë të atillë, duke u lënëatij pak hapësirë për të zgjedhur ndonjëalternues. Megjithatë, taktika të njëjtaautoritare mund të përdoren, përveç pakpërjashtimeve në botën Perëndimore,edhe në vende me sistem demokratik tëqeverisjes.39

Në fakt, demokracisë në shumë vendetë botës nuk i është lënë dorë e lirë dhezgjedhjet janë rrallë nga populli. Memjetet zgjedhore, me pazarllëqe, sundimtë frikës, përmes taktikave të policisëdhe masave të tjera të korruptuara të ngjashme,shpirti dhe thelbi i demokracisënë botë janë dobësuar me falsifikim, kështuqë është lënë fare pak demokraci.Përkufizimi i demokracisësipas IslamitSipas Kuranit të Shenjtë, njerëzit janëtë lirë të zgjedhin, të adoptojnë çdosistem të qeverisjes që u përshtatet atyre.Demokracia, sovraniteti, sistemet fisnoreapo feudale janë të vlefshme, po qe se atojanë të pranuara nga populli si trashëgimitradicionale e shoqërisë së tyre.Megjithatë, duket se në Kuranin eShenjtë demokracia është e preferuar dhee lëvduar më së shumti. Myslimanet janëkëshilluar të kenë një sistem demokratik,ndonëse jo saktësisht sipas modelit të demokracisësë stilit Perëndimor.Islami nuk paraqet një përkufizimtë zbrazët të demokracisë në Kuranine Shenjtë. Ai trajton vetëm parimet edomethënies vitale dhe ia le pjesën tjetërpopullit. Ndiq dhe përfito, ose largohudhe të jesh i shkatërruar.Dy shtyllat e konceptitislamik të demokracisëKa vetëm dy shtylla në konceptin islamiktë demokracisë.Këto janë:1. Procesi demokratik i zgjedhjeve tëbazohet në besim dhe integritet.Islami mëson kurdoherë që ju të ushtronitë drejtën e votës, bëjeni këtë mevetëdijen se Zoti ju mbikëqyr ju dhe dot’ju llogarisë përgjegjës për vendimintuaj. Votoni për ata që janë më të aftë përtë kryer detyrën e tyre kombëtare dhejanë në vetvete të besueshëm. E nënkuptuarnë këtë mësim është kërkesa që ataqë kanë të drejtë të votojnë, duhet tëushtrojnë të drejtën e votës, vetëm nëseka rrethana jashtë kontrollit të tyre apoekzistojnë pengesa në ushtrimin e kësaj tëdrejte.2. Qeveritë duhet të funksionojnë mbiparimin e drejtësisë absolute.Shtylla e dytë e demokracisë islamikeështë që sa herë që ju të merrni vendime,merrini ato mbi parimin e drejtësisë absolute.Qoftë çështje drejtësie politike,fetare, sociale apo ekonomike, nuk duhettë komprometohet kurrë. Pas formimittë qeverisë, votimi brenda partisë duhetgjithashtu të mbetet i orientuar ndaj drejtësisë.Prandaj, nuk duhet të lejohet tëndikojë në procesin e marrjes së vendimitinteresi partizan apo konsiderata politike.Në përfundim, çdo vendim i marrë nëkëtë frymë është i detyruar të jetë vërteti popullit, nga populli dhe për popullin.Parapëlqehen konsultime tëndërsjellaThelbi i demokracisë është diskutuarshumë qartësisht në Kuranin e Shenjtëdhe, për sa i përket këshillës ndaj myslimanëve,ndonëse monarkia nuk ështëpërjashtuar kurrë si një institut jofetardhe jo besimtar, demokracia është sigurishtmë e preferuar ndaj të gjitha formavetë tjera të qeverisjes.40 Maj-gusht 2009

Duke përshkruar shoqërinë idealemyslimane, Kurani i Shenjtë deklaron:“Çdo gjë që ju është dhënë juve,është një kënaqësi e përkohshme nëjetën e kësaj bote, por ajo që ështëtek Allahu është më e mirë dhe mëe përhershme për ata që besojnëdhe mbështeten te Zoti i tyre; dhepër ata që ruhen prej gjynaheve tëmëdha dhe mbrapshtive dhe që kuri zemëron dikush, falin; për ata qëi përgjigjen thirrjes së Zotit të tyredhe e falin namazin dhe këshillohenpër punët e veta me njeri-tjetrin;për ata që shpenzojnë prej asajqë u kemi dhënë Ne; dhe për ataqë, kur i godet ndonjë padrejtësie madhe, e mbrojnë veten.” (Esh-Shura 42:37-40)Fjalët arabe AMRO HUM SHOORABAINAHUM (këshillohen për punëte veta me njeri-tjetrin) lidhenme jetën politike të shoqërisë myslimane,duke treguar qartësisht që në çështjete qeverisjes, vendimet e saj janë bërëpërmes konsultimeve të ndërsjella, tëcilat, sigurisht, sjellin në mendje një ngapjesët e para të përkufizimit të demokracisë,d.m.th, qeveri e popullit. Vullneti ipërbashkët i popullit bëhet vullneti sunduesi popullit përmes konsultimit tëndërsjellë.Pjesa e dytë e përkufizimit të demokracisëlidhet me shprehjen nga populli. Kjoi referohet qartësisht pjesës pasuese tëajetit:“Allahu ju urdhëron që amanetet t’juaktheni atyre që u përkasin.” (En-Nisa4:59)Kjo do të thotë se sa herë që ju tëV ë rt e t ë s iAshprehni vullnetin tuaj për të zgjedhurqeveritarët tuaj, gjithmonë jepjani amanetinatij që e meriton.E drejta e popullit për të zgjedhur qeveritarëte tij sigurisht që është përmendur,por rastësisht. Por theksi vihet mbiçështjen se si duhet ushtruar kjo e drejtë.Myslimanëve u kujtohet se kjo nuk ështëvetëm një çështje e vullnetit të tyre personalqë ata mund ta ushtrojnë në çfarëdomënyre që ata dëshirojnë, por shumë mëtepër se kaq, është një çështje përgjegjësiekombëtare. Në çështjet e amanetit, juvenuk ju lihen shumë zgjedhje. Ju duhet tëkryeni detyrën me gjithë ndershmërinë,integritetin dhe me shpirt vetëmohues.Amaneti duhet t’i jepet atij, kujt i takonvërtet.Shumë dijetarë myslimanë e citojnëkëtë varg thjesht për të treguar seIslami parashtron sistemin dhe teorinëe demokracisë si të kuptuar në filozofinëpolitike Perëndimore, por kjo ështëvetëm pjesërisht e vërtetë.Sistemi i konsultimit i përmendurnë Kuranin e Shenjtë nuk ka hapësirëpër politikën partiake të demokracivePerëndimore bashkëkohore dhe as nuk ijep licencë stilit dhe frymës së debatevepolitike në parlamentet e zgjedhura nëmënyrë demokratike dhe dhomave përfaqësuese.Duke qenë se ne e kemi diskutuarkëtë aspekt në hollësi, nuk ka nevojëpër gjë tjetër këtu.Gjithashtu duhet të vihet re në lidhjeme pjesën e dytë të përkufizimit të demokracisësipas këtij koncepti të konsultimittë ndërsjellë, e drejta për të votuari përket votuesve, thuajse absolutisht pandonjë kusht apo gjendje që dhunon këtëtë drejtë.41

Sipas normave të vendosura tëdemokracisë, votuesi mund të votojë nëfavor të një marionete, apo edhe ta prishëapo të hedhë fletën e votimit në një kosh,në vend të kutisë së votimit. Ai do tëmbetet i paqortueshëm dhe as që mund tëcensurohet për shkeljen e ndonjë parimitë demokracisë.Sipas përkufizimit Kuranor, sidoqoftë,një votues nuk është zot plotësisht i votëssë tij, por mbartës i një amaneti. Si i tillë,ai duhet të kryejë detyrën e tij drejtësishtdhe drejtpërdrejt dhe ta hedhë atë ku aindjen se ajo përket vërtet. Ai duhet të jetëvigjilent dhe i vetëdijshëm se do të konsiderohetpërgjegjës për aktin e tij paraZotit.Në këndvështrimin e këtij koncepti islamik,nëse një parti politike ka caktuarnjë kandidat dhe një anëtar i veçantë i partisëmendon se kandidati i tyre nuk do tëarrijë të kryejë detyrën e tij kombëtare, aianëtar, më parë duhet të lërë partinë sesatë votojë për dikë që nuk e meriton besimin.Besnikëria ndaj partisë nuk lejohettë bjerë ndesh me zgjedhjen e tij.Serish, një detyrë mund të kryhet nëmirëbesim. Veç kësaj, çdo votues duhet tëmarrë pjesë plotësisht në ushtrimin e tëdrejtës së votës gjatë zgjedhjeve, vetëmnëse ai nuk është i aftë për ta bërë këtë.Përndryshe, ai do të ketë dështuar nëkryerjen e detyrës së tij. Koncepti i abstenimitapo shmangia nga ushtrimi i tëdrejtës së votës që ka ndodhur në SHBA,ku njoftohet se thuajse gjysma e elektoratitaktualisht e kanë bezdi të votojnë,nuk ka hapësirë në konceptin islamik tëdemokracisë.Konfuzioni për natyrën evërtetë të qeverisjes islamikePo bëhet popullore midis mendimtarëvepolitikë islamikë të epokës aktualetë pretendojnë se Islami mbështet demokracinë.Sipas filozofisë së tyre politike,duke qenë se Zoti është autoritetipërfundimtar, sovraniteti i përket Atij.Autoriteti HyjnorSovraniteti absolut i përket Zotit.Kurani i Shenjte përmbledh zotërimin eTij në ajetin që pason:I lartësuar është Allahu,Sundimtari i Vërtetë. S’ka zottjetër përveç Atij, Zotit të FronitMadhështor.” (El-Muminun 23:117)Parimi themelor, se përfundimisht tëgjitha të drejtat për të drejtuar i përkasinZotit dhe Ai është Zot i sovranitetit,është përmendur në mënyra të ndryshmenë Kuranin e Shenjte nga i cili ajeti i mësipërmështë veçse një shembull.Në drejtimin e çështjeve politike,sovraniteti i Zotit është shprehur në dymënyra:Ligji (Shariah) si i prejardhur nga Kuranii Shenjtë, transmetimi i Profetit të shenjtëtë Islamit dhe gjithashtu nga traditat evendosura që i atribuohen atij nga myslimanëte mëparshëm, janë supreme. Atopërmbajnë porosi thelbësore për legjislacionindhe asnjë qeveri e zgjedhur nëmënyrë demokratike nuk mund të përzihetme Vullnetin e shprehur të Zotit.b) Asnjë proces legjislativ nuk do tëjetë i vlefshëm në kundërshtim të parimittë lartpërmendur.Për fat të keq, megjithatë, nuk kanjëzëshmëri midis dijetarëve të sektevetë ndryshme të Islamit për sa i përket42 Maj-gusht 2009

ndarjes së qartë të ligjeve (Shariah). Mbikëtë, gjithë dijetarët ranë dakord se legjislacioniështë privilegj i Zotit dhe Ai kashprehur Vullnetin e Tij përmes ajeteve tëKuranit.Në lidhje me mënyrën në të cilën qeveritëmyslimane duhet të drejtojnë, idejapopullore është se qeveria, si përfaqësuesee popullit në çështjet e përditshmeadministrative, punët dhe masat, duhet tëbëhet ndihmuese në shprehjen e Vullnetittë Zotit. Duke qenë se sovraniteti i përketpopullit me anë të delegimit të pushtetit,si pasojë, një sistem i tillë është demokratik.MullahizmiKy është këndvështrimi i ngurtë i tëashtuquajturit ortodoksi, që do të arrintenë një të kuptuar me tendencat modernedemokratike të popullsive myslimane,me kushtin që Mullahut (përkthimi mei afërt “klerik” mysliman) t’i jepet e drejtapërfundimtare të gjykojë vlefshmërinëe vendimeve demokratike mbi bazën eSheriatit.Nëse pranohet, kjo kërkesë do të jetëe barasvlershme të vendoset autoritetilegjislativ përfundimtar jo në duart eZotit, por në duart e ortodoksëve apondonjë shkolle tjetër të klerit. Kur ju emendoni pushtetin e tmerrshëm të vendosurnë duart e tyre në sfondin e diferencavefondamentale që mbizotërojnëmidis klerit mysliman vetë në lidhje metë kuptuarit e tyre se çfarë është dhe çfarënuk është Sheriati, pasojat duken tronditëse.Ka aq shumë shkolla të jurisprudencësmidis ortodoksisë. Madje edhebrenda çdo shkolle të jurisprudencës,kleri nuk është gjithmonë unanim mbiçdo dekret. Sërish, pozicioni i tyre për tëV ë rt e t ë s iAgjetur se cili është Vullneti aktual i Zotit ishprehur në Sheriatin islamik ka ndryshuarnë periudha të ndryshme të historisë.Kjo paraqet një problem kompleks përbotën bashkëkohore të Islamit që endeduket të jetë në kërkim të identitetit të tijtë vërtetë. Po bëhet përherë më e qartëmidis intelektualëve myslimanë se e vetmjapikë takimi midis klerit është kërkesae tyre e pa kompromentuar për forcimine Sheriatit.Revolucioni iranian ka nxitur më tejoreksin e mullahut në vendet ku myslimanëtsunitë janë shumicë. Sipas tyre, nëseKomejni mundi t’ia dalë mbanë, përse ataduhet të dështojnë? Përtej kësaj gjendetfantazia e tyre – toka e ëndrrave të tyre.Masat janë të paqarta. A do të preferonitFjalën e Zotit dhe atë të Profetit tëshenjtë të Islamit, apo do të donit mëmirë të kishit njerëz që udhëheqin dheformojnë manifestet tuaja politike në njëshoqëri pa perëndi dhe pa frikë? Kjo pyetjeështë shumë e vështirë për një persontë zakonshëm, që është në një gjendje tëngatërruar dhe hutimi. Masat në shumëvende myslimane admirojnë Islamin dhedo të ishin gati të vdisnin për Vullnetin eZotit dhe nderin e Profetit të shenjtë tëIslamit, paqja dhe mëshira e Allahut qoftëmbi të. Por ka diçka brenda tërë skenaritqë i lë ata të ngatërruar, të shqetësuardhe shumë të shqetësuar. Pavarësishtnga dashuria e tyre për Zotin dhe atë tëProfetit të shenjtë, kjo evokon një memorieshumë të përgjakur të qeverisjeve nëtë shkuarën që ishin ose nën ndikimin emullahëve apo shfrytëzimit të Mullahizmitnë favor të politikës së tyre.Sa për politikanët myslimanë, ataduken të jenë të ndarë dhe të pavendosur.Disa nuk mund të rezistojnë tëmos e shfrytëzojnë këtë situatë duke u43

eshtuar me mullahun dhe duke i marrëata në patronazh. Megjithatë, ata ushqejnëshpresën e fshehtë, që në kohën e zgjedhjeve,nuk do të jetë mullahu, por ata qëdo të zgjidhen si kampionë të fuqishëm tëSheriatit. Masat do të preferonin t’u besoninatyre më shumë si gardianë të Sheriatitsesa mullah. Jeta do të ishte më e lehtë dhemë realiste në duart e tyre, sesa nën kontrolline ngurtë dhe të pa kompromentuartë “kujdestarëve të parajsës” (d.m.th.të mullahëve). Por janë edhe disa politikanëtë tjerë myslimanë, më të ndershëm midistyre që e parashikojnë e konsiderojnë këtëtë jetë një lojë e rrezikshme. Mjerisht! Atapo kthehen shpejt në pakicë. Duket sikurpolitika dhe hipokrizia kanë qëndruar nënjërën anë dhe e vërteta dhe ndershmëriakanë ngelur në anën tjetër. Në një vështrimtë gjerë, intelektualët priren gjithmonëe më shumë drejt demokracisë. Atae duan Islamin, por kanë frikë nga sundimii mullahut. Ata e shikojnë demokracinëjo si një alternativë ndaj Islamit, por e besojnësinqerisht si një filozofi politike qëka parashtruar vetë Kurani i Shenjtë. Siçthotë ai:“Për ata që i përgjigjen thirrjessë Zotit të tyre dhe e falin namazindhe këshillohen për punët e vetame njeri-tjetrin; për ata shpenzojnëprej asaj që u kemi dhënë Ne...”(Esh-Shura 42:39)“Dhe këshillohu me ata përçështje të ndryshme. Kur të vendosëshdiçka, atëherë mbështetutek Allahu. Vërtetë Allahu i do ataqë mbështeten tek Ai.” (Ale Imran3:160)Si rezultat i pastër i këtij refreni tëluftës midis fraksioneve të ndryshme,vendet e reja islamike, si Pakistani, gjendennë një procedurë të komplikuar dhekontradiktore. Elektoratit kurrë nuk ipëlqen të shikojë mullahët në asambletëkushtetuese në një numër të madh. Madje,edhe në lartësinë e etheve për ta vendosurSheriatin, zor se pesë ose dhjetë për qind tëmullahve ia dalin mbanë për të fituar zgjedhjet.Por, duke ia kushtuar veten Ligjit tëZotit si shkëmbim për mbështetje shtesënga mullahët, politikanet e gjejnë veten nënjë pozitë shumë shqetësuese. Thellë nëbrendësi, ata janë plotësisht të bindur sepranimi i Sheriatit është një realitet paradoksalndaj parimit të legjislaturës përmesnjë asambleje kushtetuese të zgjedhur nëmënyrë demokratike.Nëse autoriteti për organin ligjvënësgjendet te Zoti, që myslimani nuk mundta mohojë, atëherë, si pasojë logjike, janëmullahët që zotërojnë privilegjet e të kuptuaritdhe përcaktimit të ligjit të Sheriatit.Në këtë skenar, tërë ushtrimi i zgjedhjesse organit legjislativ do të bëhet i kotëdhe i pakuptimtë. Sigurisht që anëtarë tëParlamentit do të kenë një punë të vetme,që të firmosin atje ku do t’u thonë mullahët.Është tragjike që as politikanët dhe asintelektualët nuk janë përpjekur ndonjëherësaktësisht të kuptojnë formën apoformat e qeverisjes që Kurani i Shenjtëparashtron vërtet apo njeh.Vazhdon në numrin e ardhshëmPërktheu në gjuhën shqipe:Çapajev Zera44 Maj-gusht 2009

Statusi i gruasnë Islam“Oh bija ime! dëshiroja që tëishe djalë,” i tha gjykatësi Daniel Kadi11-vjeçares Elizabetë, pas vdekjes së vëllaittë saj, njëzet e dy vjeçar, Eleazarit,djali i vetëm i Kadi-t. Tani ai kishte vetëmvajza për t’i rritur.Elizabetë Kadi Stantoni ka përmendurkëto fjalë në jetëshkrimin e saj, duke e cilësuarkëtë, si momentin kur i lindi dëshirapër të bërë gjithçka që deri atëherë bëninvetëm burrat. Babait të saj ajo iu përgjigjduke i thënë: “Do të mundohem të bëhemgjithkush në jetë siç ishte vëllai im”. 1 Nëseideja ishte e paprovuar, të paktën pasionijo. Përfundimisht gjatë jetës së saj ajobëri atë, që shumë burra as nuk arrijnë tëëndërrojnë. Mbase babai i saj u shpreh nëdëshpërim se s’kishte trashëgimtar, por aifrymëzoi vajzën e tij që të arrinte diçkanë një botë që ishte vetëm për meshkujt.Më vonë do ta gjejmë Elizabetan nëkrye të Kuvendit të Seneca Falls të vitit1848. Një lëvizje që përfshiu gra të tjerame historinë pak a shumë të përafërt siLucy Mathews Stone, Martha Coffin Wright,Susan B. Anthony dhe Matilda Joslyn Gageetj., që tërë jetën punuan për të fituardinjitet e mundësi të barabarta për gratëamerikane në të gjitha sferat e jetës. Në njëkohë kur industrializimi shfaqej në trajtënmë gjakpirëse, kur gratë shfrytëzoheshinmë keq se skllevërit, u mohohej e drejtanjerëzore, ligjore apo shoqërore, pjesë nëV ë rt e t ë s iAtrashëgimi, e drejta e votimit, pronësisëapo tregtisë etj, kjo lëvizje shumë shpejtu bë zëri kryesor i grave amerikane, dhepikënisja e shumë lëvizjeve të tjera në tëgjitha vendet e botës që sot i njohim si tëdrejtat e grave apo të drejtat civile.Përpjekja e Elizabetas synonte tëshem-bte muret e diskriminimit kushoqëria ndahej nëpër klasa dhe gjini,ku i dobëti shfrytëzohej nga kthetrat ematerialistëve deri në pikën e fundit.Prandaj ajo u bë zëri i drejtësisë, barazisëdhe lirisë dhe simboli i kundërshtimitdhe ndryshimit. Pas shumë përpjekjeveajo arriti të eliminonte ligjet shekulloreqë u mohonin grave të drejtat e tyre elementaredhe në rrënojat e tyre u ngritkodi e sistemi i shoqërisë së re. Është përt’u habitur se shoqëritë ku gjatë shekujvegruaja përshkruhej si mëkatare, fajtore etë gjitha mundimeve, fatzeze dhe e mohuarnga të gjitha të drejtat, sot gëzonbarazinë gjinore në të gjitha aspektet ejetës shoqërore, ndërkohë shoqëria, kuruhej dinjiteti, nderi dhe të drejtat e sajnë mënyrë më të spikatur, sot i mohonkëto të drejta.Kështu është shoqëria Islame që memë shumë se 1 miliard ndjekës dhe menjë shtrirje të gjerë gjeografike përbënnjë pjesë të madhe të popullsisë botërore.Fatkeqësisht në shumë vende ku praktikohetfeja Islame, si Afganistan, Pakistan,45

Afrikë Veriore apo Lindje e Mesme, gratëtrajtohen keq apo u mohohen shumëtë drejta për shkak të kulturës së atyrevendeve. Këto steriotipe, në vende tëndryshme, që nuk përputhen aspak mepozitën, vendin dhe dinjitetin që Islamiu jep atyre, kontribuojnë në formimin eperceptimit dhe idesë së gabuar rreth trajtimittë grave në Islam. Përveç këtij qëndrimitë mangët dhe të cungët ku bartësite këtij mendimi nuk interesohen të studiojnëburimet Islame, është edhe ndikimii propagandës së përhapur kundërIslamit, që njihet si Islamofobia 2 .Me anë të këtij shkrimi orvatemi tëshqyrtojmë të drejtat e grave në aspektedhe sfera të ndryshme të jetës njerëzoreduke u referuar burimeve kryesore tëIslamit, d.m.th. Kuranit të shenjtë dhethënies së Profet Muhammedit savs . Para seta nisim studimin tonë është me rëndësitë mësojmë gjendjen e gruas para 1400vjetësh në qytetërime të mëdha dhe vendine pozitën që i caktonin fetë e tjera.Le të kthehemi në histori për të parë fetëe mëdha se si e përshkruajnë ato gjininëfemërore.TRAJTIMI I GRUAS NË FE DHEKULTURA TË NDRYSHME1.1. hinduizmiSipas shkrimeve të fesë hinduiste,përshkrimi i një gruaje fisnike është: “njëgrua, mendja, gjuha dhe trupi i së cilësështë në nënshtrim (të shoqit), do të fitojëmë shumë famë në këtë botë, ndërsa,në botën tjetër, të njëjtën vendbanim mebashkëshortin e saj.” 3‘Ligjet e Manus’ është një shkrim irëndësishëm për sa i përket rregullavefetare në hinduizëm. Atje shkruhet ‘Ditëe natë gruaja duhet të jetë në varësi tëmeshkujve (të familjes) së saj.” Kjo sepsesipas Manus “ajo kurrë nuk është e denjëpër liri” 4 bile edhe brenda mureve tështëpisë. 5 Ajo nuk lejohet të kryejë sakrificatfetare, ndërsa mund të agjërojëvetëm për burrin e saj. 61.2. JudaizmiTrajtimi i gjinisë femërore në traditatJudo-Krishtere orientohet nga imazhii Evës që paraqitet si joshëse në Bibël.Besohet se të gjitha gratë kanë trashëguar,nga nëna e tyre - Eva, fajin e saj. Prandaj tëgjithë ato janë të pabesueshme, të dobëtamoralisht dhe të liga. Prandaj menstruacioni,shtatzënia dhe rritja e fëmijëve ukonsideruan dënim i merituar për to.Po të shqyrtojmë Dhjatën e vjetër dot’i gjejmë fjalët e Predikuesit, të birit tëDavidit, mbretit të Jeruzalemit që përshkruangruan në këtë mënyrë“dhe gjeta një gjë më të hidhur sevdekja; gruan, zemra e së cilës ështëkurth dhe grackë dhe duart e së cilës janëpranga. Kush i pëlqen Perëndisë, i shpëtonasaj; por mëkatari do të kapet nga ajo.Ja ajo që gjeta”, thotë Predikuesi, duke ishqyrtuar një për një gjërat, për të gjeturshkakun e tyre.”[Predikuesi 7:26-27]Në literaturën hebraike që njihet edhenga kisha Katolike, lexojmë:“Asnjë ligësi nuk mund t’i përngjajëligësisë së femrës... mëkati filloi nga njëgrua dhe fal saj ne të gjithë do të pësojmëvdekjen.”[Ecclesiasticus 25:19,24]Sipas rabinëve çifutë, femra u dënuame nëntë ndëshkime për shkak të daljesnga parajsa:“Gruas i dha (Zoti) nëntë mallkimedhe vdekjen: barra e gjakut të menstruacionitdhe gjakut të virgjërisë; detyrimi ishtatzënisë; detyra e rritjes së fëmijëve;46 Maj-gusht 2009

koka e saj është mbuluar sikurse mbanzi; ajo shpon veshin e saj si një skllav aposhërbëtore të përhershme; ajo nuk duhetbesuar si dëshmitare; dhe pas gjithçkaje –vdekja.” 7Gruaja le të mësojë në heshtje dhe meçdo nënshtrim.“Nuk e lejoj gruan që të mësojë, as tëpërdori pushtet mbi burrin, por të rrijënë heshtje.”[1 e Timoteut 2:11-12]Sipas përshkrimit të Zanafillës:“Atëherë Zoti Perëndi formoi njeriunnga pluhuri i tokës, i fryu në vrimat ehundës një frymë jete, dhe njeriu u bë njëqenie e gjallë.”[Zanafilla 2:7]Por pastaj duke parë që njeriu është ivetëm dhe kishte nevojë për ndihmë qëi leverdiste Ai i çoi njeriut tërë kafshët edheut dhe tërë zogjtë e qiellit por “nuk ugjend asnjë ndihmë e përshtatshme përtë”.“Atëherë Zoti Perëndi e futi në njëgjumë të thellë njeriun, të cilin e zurigjumi; dhe mori një nga brinjët e tij dhee mbylli mishin në atë vend. Pastaj ZotiPerëndi me brinjën që i kishte hequr njeriutformoi një grua dhe e çoi te njeriu.Dhe njeriu tha “Kjo së fundi është kockae kockave të mia dhe mishi i mishit tim.Ajo do të quhet grua sepse është nxjerrënga burri.”[Zanafilla 2:21-23]Termi ndihmë është interpretuarhistorikisht si Eva ishte e varur prejAdamit dhe kishte një rol inferior.Sipas Zanafillës, Lameku ishte i pariqë u martua dy herë. Judaizmi nukjep asnjë udhëzim për numrin e grave.Andaj në Dhjatën e vjetër përmendetqë: Esau mori 3 gra, Jakobi:2;Ashuri:2; Gideoni:shumë; Davidi:shumë;Solomoni:700; Abixhah:14 etj.V ë rt e t ë s iANjë sërë vargjesh cilësojnë femrat pronatë prindërve të tyre dhe pas martesës,të burrave të tyre.“Në rast se dikush shet bijën e tij sishërbëtore, ajo nuk do të shkojë ashtu sishkojnë skllevërit.”[Eksodi 21:7]Domethënë nëse do babai, ai mund tashesë vajzën e tij. Ndonëse skllevërit liroheshinpas 6 vjetësh, femrat mbeteshin sishërbëtore përgjithmonë.Sipas ligjit të përtërirë femra kur martohetduhet të jetë e virgjër dhe nëse ajokishte marrëdhënie seksuale para martesës,pra, në shtëpinë e babait të saj,atëherë ajo dënohej me vdekje me gurë.Ndërkohë ligji nuk parashikonte ndonjëndëshkim për mashkullin.“Në qoftë se një burrë martohet me njëgrua, hyn tek ajo dhe pastaj fillon ta urrejë,dhe e padit për gjëra të turpshme dhe inxjerr një nam të keq, duke thënë: “Morakëtë grua, por kur iu afrova nuk gjeta tekajo shenjat e virgjërisë”, babai dhe nënae së resë (vajzës) do të marrin shenjate virgjërisë së saj dhe do t’ua tregojnëpleqve të qytetit, te porta; dhe babai isë resë (vajzës)do t’u thotë pleqve: “Unëia dhashë time bijë për grua këtij burri,por ai filloi ta urrejë, dhe tani e akuzonpër gjëra të turpshme, duke thënë: Nukgjeta tek jote bijë shenjat e virgjërisë;por këto janë shenjat e virgjërisë të bijëssime”. Dhe do të shpalosin çarçafin përparapleqve të qytetit. ...Por në qoftë sevërtetohet fakti dhe tek e reja (vajza) nukjanë gjetur shenjat e virgjërisë, atëherëdo ta nxjerrin të renë (vajzën) te pragui shtëpisë së babait të saj dhe njerëzit eqytetit të saj do ta vrasin me gurë, dheajo ka për të vdekur, sepse ka kryer njëvepër të turpshme në Izrael, duke u bërëkurvë në shtëpinë e atit të saj. Kështu dotë shkulësh të keqen nga gjiri juaj”47

[Ligji i Përtërirë 21:13-21]Ligji i Përtërirë gjithashtu nuk ia jepgruas të drejtën për të kërkuar divorc. Kyakt mund të kryhet vetëm nga burri dhejo nga gruaja:“Kur një njeri merr një grua dhe martohetme të, dhe më vonë ndodh që ajonuk e kënaq më, sepse ai ka gjetur nëtë diçka të turpshme, le të shkruajë njëshkresë ndarjeje, t’ia japë në dorë dhe tadëbojë nga shtëpia e saj;”[Ligji i Përtërirë 24:1]1.3. KrishterimiFeja krishtere trashëgon imazhin egruas nga judaizmi dhe i jep një kuptimmë të rëndë. Mëkati i saj do të luante rolinqendror në fenë krishtere sepse, qëllimii ardhjes së Krishtit dhe sakrificës sëtij ishte vetëm çlirimi i njeriut nga makthii mëkatit që kreu Eva dhe kështu pastrimii njerëzimit nga trashëgimi i mëkatit.Në 1 e Korintasve shkruhet:“...burri nuk duhet të mbulojë kryet,sepse është shëmbëllimi dhe lavdia ePerëndisë, kurse gruaja është lavdia e burrit,sepse burri nuk është nga gruaja, porgruaja nga burri, edhe sepse burri nuk ukrijua për gruan, por gruaja për burrin”[1 e Korintasve 11:7-9]Shën Pauli u drejtohet grave në këtëmënyrë:“Ju, gratë, nënshtrohuni burravetuaj porsi Zotit, sepse burri është kreui gruas, sikurse edhe Krishti është kreui kishës, dhe ai vetë është Shpëtimtari itrupit. Ashtu si kisha i është nënshtruarKrishtit, kështu gratë duhet t’i nënshtrohenburrave të tyre në çdo gjë.”[Efesianëve 5:22-24]Gjuha e Sh. Tertullianit është akomamë e ashpër. Ai u drejtohet motrave të tijtë dashura në fe, duke thënë:“A dini se secila prej jush është njëEvë? Nëse dënimi i Zotit mbi seksin tuajqëndron edhe sot e kësaj dite, atëherë sigurishtedhe faji duhet të ekzistojë. Ju jeniderë hyrëse për djallin. Jeni ju që prekëtpemën e ndaluar; ju jeni dezertoret epara të ligjit hyjnor. Ju jeni që e kandisëtAdamin, të cilën as djalli nuk guxonte tasulmonte. Ju shkatërruat aq lehtë imazhine Zotit, njeriun. Për shkak të mëkatit tuajedhe i biri i Zotit duhej të vdiste.” 8Sot Greqia e vjetër konsiderohet sidjep i kulturës evropiane dhe grekët elashtë mbahen si pararendësit e epokës sëre. Por edhe atje gruaja nuk ishte në njëgjendje tjetër:“Gratë athinase gjithmonë ishin tëparëndësishme, varur prej një mashkulli,prej babait të tyre, vëllait apo një burringa fisi i tyre.” 9“Zakonisht miratimi i saj për martesënuk konsiderohej si diçka e rëndësishmedhe pritej që ajo t’i nënshtrohej dëshirëssë prindërve dhe burrin e padronin esaj ta merrte prej tyre, pavarësisht që aimund të ishte krejtësisht i huaj për të.” 10Enciklopedia ‘Britanike’ përshkruanstatusin ligjor të gruas që i jepte perandoriaromake. Sipas këtij përshkrimi:“Në ligjin romak gruaja historikishttrajtohej si plotësisht e varur. Nëse martohej,ajo dhe pasuria e saj kalonte te burrii saj... gruaja ishte prona e blerë e burrittë saj, dhe si një shërbëtore merrej vetëmpër dobinë e tij. Gruaja nuk mund të ushtrontendonjë detyrë civile apo publike,nuk mund të paraqitej si dëshmitare, garantuese,mësuese apo përgjegjëse. Nukkishte të drejtë për të adoptuar as për t’uadoptuar ose të linte testamentin dhe tëbënte marrëveshje.” 11Tani në diskutimin e mëtejshëm do tëkthehemi te Islami se si ai shquhet nga fetë48 Maj-gusht 2009

e tjera në aspekte të ndryshme të jetësnjerëzore, d.m.th. shpirtërore, shoqëroredhe ekonomike dhe politike.STATUSI I GRUASNË ISLAM1. Aspekti shpirtërorIslami i jep gruas të gjitha të drejtatpolitike dhe shoqërore, që gëzon edhemashkulli. Ajo përfiton të gjitha privilegjetqë përpara ishin të caktuara vetëmpër gjininë mashkullore. Përveç çështjevemateriale, barazia gjinore shtrihet edhe nësferën shpirtërore. Islami e shfajësoi gruannga akuzat dhe fajësimet shekullore sipastë cilave ajo ishte fajtore dhe përgjegjësesepse ishte ajo që mëkatoi duke marrëmollën e ndaluar. Sipas Kuranit, të dyAdemi dhe Eva, kishin gabuar por ishin tëpavetëdijshëm për atë veprim dhe pastajtë dy u penduan dhe Zoti ua fali të dyve.[el-Bakrrah 2:37, El-A’rraf 7:21-24]. Madjenë suren Ta Ha [20:122] thuhet se ishteAdemi alehiselam , ai që nuk e zbatoi urdhrin eAllahut. Veç kësaj Kurani e quan këtë veprimgabim sepse nuk ishte bërë qëllimisht.Kështu Islami liroi bijtë e Evës nga dogmatë rreme shekullore që i dënonte për atëkrim që ajo nuk kishte kryer kurrë. Islamiia dha dinjitetin, nderin dhe vetëbesim qëi mungonte gjatë shekujve të tërë. Kuranii Madhërishëm e kurorëzoi femrën nëpozicion të barabartë me burrin dhe enënvizon barazinë shpirtërore në mënyrëtë përsëritur. Fjala bie:“Me të vërtetë që myslimanët dhe myslimanet,besimtarët dhe besimtaret, të bindurit ndajAllahut dhe të bindurat ndaj Allahut, të drejtët(të sinqertët) dhe të drejtat (të sinqertat), duruesitdhe durueset, të përulurit dhe të përulurat,mirëbërësit dhe mirëbërëset, agjëruesit dheagjërueset, ruajtësit e nderit dhe ruajtëset enderit, përkujtuesit e Allahut vazhdimisht dheV ë rt e t ë s iApërkujtueset, pra, për të gjithë këta Allahu kapërgatitur falje dhe shpërblim të madh.”[El-Ehzab 33:36]“... do t’ua pranojë pendimin besimtarëvedhe besimtareve. Vërtetë Allahu është Falës dheMëshirëplotë.[El-Ehzab 33:74]Islami u premton burrave dhe femravembrojtje të barabartë. Për shembull:“Ata që i lëndojnë besimtarët dhe besimtaret,duke i akuzuar për diçka që nuk e kanëbërë, në të vërtetë, i kanë ngarkuar vetes fajinpër shpifje dhe një gjynah të qartë.”[El-Ehzab 33:59]“Pa dyshim, ata që i përndjekin besimtarëtdhe besimtaret e nuk pendohen, i pret dënimi iXhehenemit dhe dënimi me djegie.”[El-Buruxh 85:11]Burrat dhe gratë do të shpërblehenbaras në jetën e pastajme:“Dhe kushdo që bën vepra të mira, qoftë aimashkull ose femër, duke qenë besimtar, do tëhyjë në Xhenet dhe nuk do t’i bëhet asnjë padrejtësi.”[En-Nisa 4:125]“Cilindo mashkull apo femër që kryen vepratë mira, me kusht që të jetë besimtar, Ne dot’i bëjmë që të kalojnë jetë të bukur dhe do t’ishpërblejmë sipas veprave më të mira, që kanëbërë.”[En-Nahl 16:98]“... ata që besojnë dhe bëjnë vepra të mira,qofshin meshkuj apo femra, do të hyjnë nëXhenet. Aty do të begatohen pa kufizim.”[El-Ghafir 40:41]“Besimtarët dhe besimtaret janë miq përnjëri-tjetrin. Ata urdhërojnë që të bëhen vepratë mira dhe i ndalojnë të këqijat; falinnamazin, japin zeqatin dhe i binden Allahutdhe të Dërguarit të Tij. Këta janë ata që dot’i mëshirojë Allahu. Se, Allahu me të vërtetë,është i Plotfuqishëm dhe i Urtë. Allahu u kapremtuar besimtarëve dhe besimtareve kopshte,nëpër të cilat rrjedhin lumenj dhe ku do të49

anojnë përgjithmonë, si dhe pallate të mrekullueshmenë Xhenetin e Përjetësisë. Por kënaqësiaprej Allahut është shpërblimi më i madh.Kjo është fitore madhështore.”[Et-Taubeh 9:71-72]“(Ai e bëri këtë) për t’i çuar besimtarët dhebesimtaret në kopshte nëpër të cilat rrjedhinlumenj e ku do të qëndrojnë përherë, si dheqë t’ua largojë mangësitë atyre. Kjo, në sytë eAllahut, është fitorja më e madhe.”[El-Fet’h 48:6](Allahu do t’u thotë): “O robërit e Mi, për jusot nuk ka frikë dhe as që do të pikëlloheni. ...Hyni në Xhenet të gëzuar, ju dhe shokët tuaj.”[Ez-Zukhrruf 43:69-70]“Sigurisht që atë ditë banorët e Xhenetitnuk do të mendojnë për gjë tjetër, veç lumturisësë tyre. Ata dhe gratë e tyre do të jenë në hije,të mbështetur në ndenjëse. Për ata do të ketë atyfruta dhe çdo gjë që dëshirojnë.”[Ja Sin 36:56-58]...ditën që do të shohësh besimtarët dhe besimtaret,me dritën e tyre që shkëlqen para dhenë të djathtë të tyre (e do t’u thuhet): “Lajm imirë sot për ju: (Ju gëzojnë) kopshtet e Xhenetitnëpër të cilat rrjedhin lumenjtë e ku do të banonipërgjithmonë. Kjo është fitorja më e madhe!”[El-Hedid 57:13]Kur Kurani i Madhërishëm flet përshpirtin e njeriut, ai nuk bën dallimegjinore.“O njerëz! Frikësojuni Zotit tuaj, i Cili jukrijoi prej një shpirti, ndërsa prej atij krijoibashkëshorten e tij, kurse prej këtyre të dyvekrijoi shumë meshkuj e femra. Dhe frikësojuniAllahut, me emrin e të Cilit ju kërkoni prejnjëri-tjetrit dhe ruani lidhjet farefisnore. Sevërtet, Allahu është përherë Mbikëqyrës mbi ju.”[En-Nisa 4:2]Këtu fjala “shpirt” përfshin të dy gjinitë,atë mashkullore dhe femërore. Ato janëdy pjesë përbërëse që së bashku kryejnënjë funksion. Kjo vërteton që këta të dy ipërkasin të njëjtit lloj dhe specie dhe kanëtë njëjtën prirje.Këtu ndryshimi në formën dhe trajtënfizike thyhet dhe në sferën shpirtërore tëdy shkrihen në një formë të vetme. Kjobarazi në gjendjen shpirtërore theksohetedhe më shumë kur Kurani deklaron semashkulli dhe femra plotësojnë njeritjetrin.Ai thotë:“Dhe Zoti iu përgjigj lutjes së tyre (dhetha): “Unë nuk do t’ia humb mundin askujtnga ju që ka bërë vepra, qoftë mashkull apofemër. Ju jeni prej njëri-tjetrit. Prandaj, atyreqë u shpërngulën, u dëbuan nga vatrat e tyre, umunduan në rrugën Time, luftuan dhe u vranë,Unë do t’ua mbuloj veprat e këqija dhe do t’ishpie në kopshte, nëpër të cilat rrjedhin lumenj,si shpërblim nga Allahu. Shpërblimi më i mirëështë tek Allahu.”[Ale-Imran 3:196]2. Aspekti ShoqërorFamilja është njësi bazë e çdo shoqërie,nën hijen e së cilës formohet dhemishërohet e ardhmja. Është pikërishtambienti i shtëpisë ku fëmija jo vetëmrritet por merr edhe mësimet e para tëjetës. Ai ushqehet me moralet, vetitë dhevirtytet e larta pikërisht në prehrin e nënës.Aty fiton edukatën e duhur dhe merrformimin, botëkuptimin dhe zhvillimin etërësisë së cilësive shpirtërore, mendore,fizike e kulturore etj.Familja paraqet marrëdhënie shembulloremidis burrit dhe gruas si dhe midisprindërve dhe fëmijëve. Prandaj Kuraniua mëson besimtarëve këtë lutje:“edhe ata (besimtarë të devotshëm) që thonë:“O Zoti ynë, falna dhe na dhuro gëzim e qetësinga ana e bashkëshortëve dhe bashkëshortevetona e nga ana e trashëgimtarëve tanë, atë qëështë prehje për sytë tanë dhe bëna udhëheqëspër të devotshmit!”.[El-Furkan 25:75]50 Maj-gusht 2009

Po kjo gjini që shfaqet herë si nënë,herë si vajzë, herë si motër dhe herë sigrua dhe në shumë e shumë role të tjeranë shoqëri,është shtylla kryesore e jetësfamiljare dhe asaj shoqërore në përgjithësi.Le t’i kthehemi Islamit për të parë seçfarë udhëzimesh dhe mësimesh ai na jeppër këto role shoqërore që ka një grua.2.1. VajzaNë dogmat fetare para Islamit lindjae vajzës krahasohej si humbje e madhe 12dhe shkaku i mundshëm i turpërimit. 13Pikërisht ishte kjo ide për t’i trajtuarvajzat si burimet e mundshme të turpërimitqë shkaktoi praktikën e vrasjes sëvajzave në foshnjëri. Kurani, në radhë tëparë, kundërshtoi dhe hodhi poshtë këtëpraktikë me fjalë të ashpra:“...kur foshnja e varrosur për së gjalli tëpyetet për çfarë faji ishte vrarë.”[Et-Tekvirr 81:9-10]Duke kritikuar fort këtë sjellje diskriminuesendaj vajzave Kurani i tërheqvëmendje lexuesve duke thënë:“Dhe, kur ndonjëri prej tyre merr lajminse i lindi një vajzë, fytyra i nxihet (ngahidhërimi) dhe ai ndrydh (ndjenjat). Ai fshihetnga njerëzit për shkak të lajmit të keq qëmori dhe s’di: a ta mbajë këtë fëmijë, pavarësishtposhtërimit apo ta varrosë në dhé. Ah! Sambrapsht që gjykojnë ata!”[En-Nahl 16:59-60]Islami u kërkon myslimanëve trajtimtë barabartë midis djalit dhe vajzës. Islamijo vetëm theu dhe eliminoi këtë zakon tërrezikshëm por i dha vajzës të drejta tëbarabarta brenda familjes. Prej thënievetë të Dërguarit të Allahut savs shënojmëkëtu poshtë disa që theksojnë sjellje tënjëllojta:Cilido që ka një vajzë dhe ai nuk eV ë rt e t ë s iAvarros atë për së gjalli, nuk e fyen e as nuki jep epërsi djalit mbi të, Zoti do të fusënë xhenet. 14Cilido që i mbështet dy vajza derisaato arrijnë pjekurinë, ai dhe unë do të vijmënë Ditën e Gjykimit si kështu (dhe aitregoi dy gishta të tij të bashkuar).Është një hadith që përforcon këtëmësim:“Aisheja ra rrëfen: Më erdhi një gruae varfër me dy vajza të saj. Unë i dhashëtri hurma. Ajo i dha nga një secilës dheia afroi vetes atë të fundit për të ngrënë,por vajzat i kërkuan edhe atë. Atëherëajo e ndau në dy pjesë dhe ua dha atyre.Unë u çudita shumë nga veprimi i saj dhei tregova të Dërguarit savs atë që kishtendodhur. Ai u përgjigj “Allahu e shpërbleume xhenet si rezultat të këtij veprimi”,ose në këtë mënyrë: “Allahu e liroi ngazjarri si shpërblim i kësaj sjelljeje”.Në kundërshtim me qëndrimin eBiblës, Kurani e vlerëson lindjen e vajzëssi një dhuratë dhe bekim prej Zotit, ashtusiç është e djalit bile edhe pak më e spikatursepse ai e radhit këtë gjini para gjinisëmashkullore.“Allahut i takon pushteti mbi qiejt dheTokën. Ai krijon çfarë të dojë. Ai i dhuron vajzakujt të dojë e djem kujt të dojë.”[Esh-Sh’ura 42:50]2.2. GruajaPara Islamit gruaja trajtohej jo mëshumë se një shërbëtore dhe nuk gëzonteasnjë të drejtë, ndërsa me ardhjen eIslamit jo vetëm që ajo fitoi dinjitetin dherespektin por edhe të drejtat e barabartanë të gjitha nivelet me burrin e saj.“Dhe një prej shenjave të Tij është (edhe kjo)që prej jush krijoi për ju bashkëshortet tuaja,që të qetësoheni pranë tyre, duke vënë ndërmjetjush dashuri dhe mëshirë. Me të vërtetë, në këtë51

ka shumë shenja, për njerëzit që mendojnë.”[Err-Rruum 30:22]Martesa është bashkimi i harmonizuari dy shpirtrave, me qëllimin kryesor qëtë dy të gjejnë kënaqësi nga njëri-tjetri.Kurani i Madhërishëm shpjegon barazinëdhe ekuilibrin e kësaj marrëdhënie reciprokenë këtë ajet duke thënë:“Ato janë petk për ju e ju jeni petk për to.”[El-Bekarrah 2:188]Një herë i Dërguari i Allahut savs tha:“Myslimani më i përkryer në çështjene besimit është ai që ka sjellje të shkëlqyeshme;dhe më të mirët ndër ju janë ata qësillen mirë me gratë e tyre.”[Al-Tirmidhi 278]Duke theksuar sjelljen ndaj gruas, iDërguari i Allahut savs thotë: “O njerëz!Kini frikën Allahut lidhur me sjelljen ndajgrave”. Në një rast tjetër, tha: “Pranojenikëtë këshillë dhe silluni me mirësi lidhurme të drejtat e grave.” Burri duhet të kujdesetpër çështjet shtëpiake dhe të plotësojënevojat e shtëpisë, siç thotë HazretAliu ra : “Burri nuk mund të quhet zoti ishtëpisë nëse ai mban qëndrim mospërfillësndaj shtëpisë së tij.”Domethënë Islami i jep gruas të drejtatë barabarta që ajo të përmbushë sa mëmirë detyrat e saj për rritjen, edukimindhe mësimin e fëmijëve të saj.2.3 nënaPavarësisht nga fakti që mund tëgjejmë shumë udhëzime shumë të bukuranë Dhjatën e vjetër rreth respektittë printerëve 15 ne nuk gjejmë dot mësimetë veçanta për sjelljen ndaj nënave.Ndërkohë po të lexojmë Dhjatën e re, ajona bën përshtypja sikur dashuria ndaj nënësështë një pengesë në rrugën e Zotit.Mund të gjejmë Krishtin duke ua treguarndjekësve të tij kushtin e ndjekjes së tij:“Nëse ndokush vjen tek unë dhe nuk urrenbabanë e vet dhe nënën e vet, gruan dhe fëmijët,vëllezërit dhe motrat, madje edhe jetën e vet,nuk mund të jetë dishepulli im.”[Luka 14:26]Kurse në një vend tjetër shohim seKrishti ishte indiferent ndaj nënës dhevëllezërve të tij. Për shembull një herëkur ai i predikonte një turme, erdhi nënae tij duke e kërkuar, por ai nuk i kushtoiasaj aspak vëmendjen.“Ndërkaq erdhën vëllezërit e tij dhe e ëmadhe, si ndaluan përjashta, dërguan ta thërrasin.Turma ishte ulur përreth tij; dhe i thanë:“Ja, nëna jote dhe vëllezërit e tu janë përjashtadhe po të kërkojnë”. Por ai u përgjigj atyre dukethënë: “Kush është nëna ime, ose vëllezërit emi?”. Pastaj duke vështruar rreth e qark mbiata që ishin ulur rreth tij, tha: “Ja nëna ime dhevëllezërit e mi! Sepse kushdo që bën vullnetine Perëndisë, ai është vëllai im, motra ime dhenëna!”.[Marku 3:31-35]Islami i përkushton nënës respekt dhender të pakrahasueshëm. Mirësjellja ndajprindërve radhitet pas adhurimit të Zotit.“Zoti yt ka vendosur, që të mos adhuroniaskënd tjetër përveç Atij dhe, që të silleni mirëme prindërit. Nëse njëri prej tyre ose të dy arrijnëpleqërinë te ti, mos u thuaj atyre as “uh!”,mos i qorto, por drejtoju atyre me butësi dherespekt. Lësho para tyre krahët e përuljes prejmëshirës dhe thuaj: “O Zoti im, mëshiroji ata,ashtu siç më kanë rritur, kur unë isha i vogël!”[El-Isrraa 17:24-25]Kurani gjithashtu vë në dukje mundimetdhe vuajtjet e jashtëzakonshme qëpërjeton nëna gjatë shtatzënisë. Ai thotë:“Ne e kemi urdhëruar njeriun në mënyrëtë veçantë në lidhje me prindërit e tij. Nëna eka bartur atë, duke duruar mundim pas mundimi...”[Lukman 31:15]52 Maj-gusht 2009

I Dërguari i Allahut savs ka sqaruargjithashtu vendin e veçantë që zë nëna nëshoqërinë islame.Një person e pyeti të Dërguarin eAllahut savs : “Kë duhet të respektoj mëshumë? I Dërguari i Allahut savs iu përgjigj:“Nënën tënde.” “Kush radhitet më pas?”pyeti ai. I Dërguari i Allahut savs iu përgjigj:“Nëna jote”. Po pastaj kush? Dhe përsëriProfeti i shenjtë savs i tha “Nëna jote”. Popastaj kush vjen? E pyeti personi. Profeti ishenjtë savs iu përgjigj “Babai yt”.[Bukhariu & Muslimi]Në një nga thëniet më të famshmetë Profetit të shenjtë savs që tregon më sëmiri pozitën e lartë të gruas, thuhet:“Xheneti shtrihet nën këmbët e nënës.”Ky është vlerësimi më i madh qëIslami i jep gruas, që tejkalon edhe pozitëne mashkullit. Ai i jep asaj një vlerësimqë nuk mund të gjendet në asnjë fe apoqytetërim tjetër.Është një fjali që përmban kuptime tëthella, se mos varni shpresat tuaja vetëmme xhenetin e botës tjetër por ju mundtë bëni pjesë edhe në atë parajsë tokësoreku çdo nënë është mbretëresha eshtëpisë dhe krijon një parajsë të vogëlbrenda familjes. Është ajo parajsë ku fëmijëtedukohen, ushqehen dhe mbruhen nëatë drejtim, mbi bazat e të cilit, ndërtohetshoqëria modele shembullore. Kurrënjosen vlerat morale, shpirtërore dhekulturore, ku marrëdhëniet e ndërsjellabazohen mbi sinqeritetin, dashurinë dherespektin dhe jo mbi interesa vetjake. Kudashuria e Zotit lëshon rrënjë dhe pastajkjo dashuri shndërrohet në burimin e çdolloj dashurie. Kështu që parajsa këtu ipërgjigjet edhe parajsës shoqërore tokësoreedhe asaj qiellore.Në një rast tjetër i Dërguari i Allahutsavsiu drejtua besimtarëve duke thënë:V ë rt e t ë s iAAllahu ju ka ndaluar të jeni mospërfillësndaj nënave tuaja”. [Buhariu]Ashtu si një shkollë apo universitet,që i ngarkon mësuesit dhe pedagogët medetyrën e mësimdhënies së nxënësve dhestudentëve, ato gjithashtu kujdesen qëmësuesit apo pedagogët të kenë njohuridhe trajnim të mjaftueshëm për të kryerkëtë detyrë. Po në të njëjtën mënyrëIslami jo vetëm që i cakton detyrat, por,gjithashtu dikton mënyrën për përmbushjene tyre duke i dhënë modele dhe sjelljepër t’i përvetësuar. Që nga fëmijëria,krijohen kushte të përshtatshme dhe ambientimësimor ku formohet dhe krijohetmësuesja e së ardhmes që do të ushtrojëkëtë detyrë më vonë.Pavarësisht nga statusi i barabartëmidis dy gjinive, akoma ekziston njëfarëdallimi midis mashkullit dhe femrës, qëburon nga natyra fizike e tyre. Po të mosmerrej parasysh ky dallim, atëherë nuk dotë kishim dallim midis lojtarëve meshkujdhe femra në lojëra sportive. Pikërisht nëvarësi të kësaj larmie, ekziston edhe dallimimidis detyrave shoqërore.Shembulli i funksioneve dhe aftësivetë ndryshme mund të kuptohet mëmirë nëse shohim se vetëm gruaja mundtë lindë fëmijë ndërsa burri jo, veç kësajajo është pajisur me aftësi fiziologjike dhepsikologjike si dhe cilësi të tjera si durimi,butësia dhe lidhja unike që i bën më tëpërshtatshme për t’i rritur fëmijët.Në shoqëri burri dhe gruaja gëzojnë tëdrejtat e barabarta. Prandaj Kurani thotë:“Besimtarët dhe besimtaret janë miq përnjëri-tjetrin. Ata urdhërojnë që të bëhen vepratë mira dhe i ndalojnë të këqijat; falinnamazin, japin zeqatin dhe i binden Allahutdhe të Dërguarit të Tij. Këta janë ata që dot’i mëshirojë Allahu. Se, Allahu me të vërtetë,është i Plotfuqishëm dhe i Urtë.”[Et-Taubeh 9:72]53

Fjala “evlija” e përdorur në këtë ajet,tregon më së miri, të drejtat dhe detyrate ndërsjella të grave, si dhe përgjegjësitëdhe autoritetet e përbashkëta që ndajnëmeshkujt e gratë ndaj shoqërisë. Ndalimi isë keqes dhe urdhri i së mirës është orbitae veprimtarisë së saj që mbulon të gjithaaktivitetet e saj shoqërore e politike. Si shembullKurani përmendet mbretëreshëne Shebës që sundonte në vendin e saj. 162.4. E drejta e arsimitArsimi dhe shkollimi është idetyrueshëm për çdo mysliman apo myslimane.Para Islamit ajo kalonte një jetëinjorante dhe mbizotërohej plotësishtnga mashkulli. Islami i dha të drejta tëbarabarta edhe në fushën e arsimimit.Në Islam dija dhe arsimimi janë tematë theksuara, bile janë pjesë përbërësetë kulturës Islame. Përveç Kuranit edhenë hadithe arsimimi dhe dituria vlerësohensë tepërmi. Faktikisht gjithë synimi ishpalljes hyjnore dhe dërgimi i profetëvete njerëzit, sipas Kuranit është komunikimii diturisë.Në Kuran gjenden shumë ajete qëlëvdojnë njerëz të arsimuar, që inkurajojnëgjurmimin origjinal, kërkimin personaldhe denoncojnë besime të kota. IDërguari i Allahu savs thotë: “Profetët lënëditurinë si trashëgim pas tyre dhe të diturittrashëgojnë këtë pasuri.” Në një rasttjetër tha: “Ai që merr përsipër udhëtimnë kërkim të diturisë, (konsiderohet se)është në rrugë të Allahut derisa mbaronkëtë udhëtim.” Prandaj dituria dhe arsimiu trajtuan si pjesë të besimit, dhe si rrjedhojëtë gjitha shtresat e shoqërisë morënpjesë në këtë proces. Profeti i shenjtë savstha: “Trajtojini me drejtësi studentët evarfër si dhe të pasur, që ulen para jushpër arsim.”Islami e thekson arsimin e femrave jovetëm në fushën fetare por edhe në atëlaike. Këtu nuk ka asnjë dallim dhe të dyinkurajohen që të arsimohen. Profeti ishenjtë savs thotë: “Kërkojeni dijen nga djepideri në varr” (domethënë në çdo moshë).Profeti i shenjtë savs është shprehur njëherë se: “Kërkimi i diturisë është detyra eçdo myslimani dhe myslimaneje”. Ai hapitë gjitha rrugët për përhapjen e dijes. Aivetë i mësonte gratë ashtu siç mësontemeshkujt. Kishte caktuar ditë kur u bëntepredikime grave. Duke ndjekur udhëzimete Kuranit dhe të Profetit të shenjtë savsnjë pjesë e madhe e grave u shquan në arsiminfetar, sidomos në shkencën e hadithitapo të ligjit fetar. Gratë myslimane luajtënrol të rëndësishëm në krijimin e shumëinstitucioneve arsimore Islamike. Sipasdijetarit suni Ibne Asakir të shekullit XII,në botën Islame të mesjetës, gratë kishinmundësi të barabarta në fushën e arsimit.Ato mund të shkruanin, mund të vazhdoninstudime të larta, mund të fitoningradë shkencore dhe të diplomoheshinsi studiuese apo mësuese. 17 Në shek. XV,El-Sahavi ia përkushtoi një vëllim të tërëstudiueseve myslimane nga fjalori i tijbiografik prej 12-vëllimesh “Dav al-lami”duke dhënë informacion rreth 1075 prejtyre 18 .Siç përmendëm më sipër, nuk ka asnjëajet në Kuran apo thënia e Profetit tëshenjtë savs që ndalon kategorikisht arsimine femrave, por fatkeqësisht shpeshherëdëgjohen zëra kundër arsimit të femrave.Shembulli më i freskët është i atyre talibanëve,të cilët menjëherë pas pushtetittë Kabulit, në shtator 1996, shpallënurdhrat, sipas të cilëve femrave u ndalohetqë të ndjekin shkollat. 19 “Më 16 qershor1998, talibanët lëshuan urdhër përtë mbyllur më shumë se 100 shkolla privateku mijëra vajzat mësonin zanate dhe54 Maj-gusht 2009

mjeshtëri të ndryshme, që mund t’i kishinndihmuar për të mbështetur familjet etyre. ... Sipas ligjeve të reja arsimi përvajzat do të vazhdojë deri në moshën 8vjeçare dhe i kufizuar vetëm te Kurani.” 20Fatkeqësisht steriotipe të tilla, veprimete të cilëve nuk e përkojnë aspak Islamin,gjejnë mjaft publicitet dhe reklamë nëpërgazeta apo televizione dhe kështu shkaktojnëpërshtypje negative rreth Islamit.3. Aspekti ekonomikNë vendet perëndimore gratë nëpërgjithësi dhe gratë e martuara nëveçanti kishin pak apo aspak të drejtë nëçështjet e trashëgimisë së pronave. Derinë shek. XVI grave u mohohej e drejta përt’i trashëguar pronat. 21Para Islamit, në shoqërinë arabe edhenënat konsideroheshin pjesë e trashëgimisëdhe ndaheshin midis fëmijëve.Encyclopedia American Internationalpërshkruan përmbledhjen e ligjeve qëzbatoheshin në Anglinë e viteve 1850.Sipas tij:“E gjithë pasuria e paluhatshme qëzotëronte gruaja para martesës, kalontenë pronësinë e burrit të saj. Ai kishtetë drejta të plota për të marrë qira ngapronat apo ndonjë fitim nga menaxhimii pronësisë së saj gjatë kohës sa ishin tëmartuar. Pastaj si kaloi koha, GjykataAngleze mori masat për t’ia ndaluar burrittransferimin e pronave të paluhatshmepa pëlqimin e bashkëshortes, por ai akomagëzonte të drejtën për të menaxhuarpronat e saj dhe për të marrë paratë qëprodhonin ato. Për sa i përket pasurisëpersonale të gruas, burri kishte fuqi absolute.Ai kishte të drejtën ta shpenzonte atëashtu siç dëshironte.” 22Islami përkrah drejtësinë. Ai jovetëm i cakton pozitën e barabartë porV ë rt e t ë s iAi krijon mundësi të njëllojta në çështjeekonomike. Feja Islame është e para qëi dha të drejtën e trashëgimisë. Tani ajoduke qenë bashkëshorte trashëgonte pronate burrit, duke qenë vajzë trashëgontepasurinë e babait dhe duke qenë nënëtrashëgonte pronat e fëmijëve. BernardLewis-i shkruan:“Islami vendos një barazi në aspektinshoqëror midis burrit dhe gruas, gratëmyslimane kanë pasur historikisht të drejtate pronësisë, diçka që ka qenë e pashembulltnë perëndimin modern relativishtderi në kohët e fundit.” 23Kurani jep udhëzimet rreth trashëgimisënë këtë mënyrë:“Meshkujve u takon pjesë nga ajo që uakanë lënë prindërit dhe të afërmit, por, edhefemrave u takon pjesë nga ajo që ua kanë lënëprindërit dhe të afërmit qoftë ajo pak aposhumë, si pjesë e caktuar dhe e detyruar.”[En-Nisa 4:8]“Në qoftë se nuk keni fëmijë, atyre (grave)u takon një e katërta e pasurisë që keni lënë e,nëse keni fëmijë, atyre u takon një e teta ngaajo që keni lënë, pasi të kryhet testamenti e tëlahet borxhi.” [En-Nisa 4:13]“...e për çdonjërin prind të të vdekurit - upërket një e gjashta nga pasuria e trashëguar,nëse i vdekuri ka lënë fëmijë...”[En-Nisa 4:12]Prof. Almaric Rumsey (1825-1899),që punoi në King’s College, University ofLondon, shkroi në një ndër librat e tij përçështjet ligjore:“Ligji islamik rreth trashëgimisë, padyshimpërbëhet nga një sistem rregullashqë mbetet sistemi më i detajuar dhe mëi përparuar për ndarjen e pronave që kanjohur bota e qytetëruar.” 24Zakonisht mendohet se Islami diskriminonfemrën në ndarjen e trashëgimisë55

duke i dhënë gjysmën e asaj që ai përcaktonpër mashkull, por ky është gabimi perceptimit sepse ajo ka pjesë edhe nëtrashëgiminë e burrit, si dhe mashkulliti ngarkohet përgjegjësia financiare. Veçkësaj kur ajo martohet, burri i saj i jepmehrr (prikë) ndërsa ajo nuk detyrohettë paguajë një gjë të tillë. Nëse ata ndahen,atëherë Islami si mbrojtësi i saj, nuke lejon burrin që të kërkojë diçka prej sajqë ai i kishte dhënë. Kështu që Islami jovetëm mbron të drejtën e saj, por edhe eruan nga abuzimet e mundshme.Islami e lejon femrën të punojë nësee detyron gjendja ekonomike duke respektuarrregullat dhe udhëzimet të parashtruaranga feja, por është burri ai qëështë përgjegjës për të siguruar nevojat eshtëpisë. Megjithatë ajo duhet të dijë sedetyra e saj parësore është rritja dhe edukimii fëmijëve. Kurani gjithashtu siguronshpërblime të barabarta për punët e tyre:“Allahu i krijoi qiejt dhe Tokën me qëllimtë plotë, në mënyrë që çdo njeri të shpërblehetpër atë që ka punuar. E, askujt nuk do t’i bëhetpadrejtësi.”[El-Xhathije 45:23]Pavarësisht se Islami i jep femrës pozitëne barabartë me mashkullin por nëdisa ajete theksohet një farë epërsi përmashkull, siç thuhet:“Gratë kanë aq të drejta (ndaj burrave)sa kanë ata (ndaj tyre), sipas arsyes së shëndoshë,ndonëse burrat kanë një shkallë (mëshumë përgjegjësie) mbi ato. Allahu është iPlotfuqishëm dhe i Urtë.”[El-Bekarrah 2:229]“Meshkujt kanë autoritet mbi gratë, meqëAllahu u ka dhënë disa cilësi mbi ato dhe, meqëata shpenzojnë për mbajtjen e tyre.”[En-Nisa 4:35]Hazret Mirza Tahir Ahmadi ra , Kalifi iKatërt i Mesihut të Premtuar, shpjegon këtoajete:“Nga fjala arabe kauvvamun (kujdestarët,përgjegjësit për të orientuar ata qëjanë nën kujdesin e tij në rrugë të drejtë),disa ulema (dijetarë fetar) me botëkuptiminmesjetar, nxjerrin përfundimin dhepohojnë epërsinë e meshkujve mbi femrat,ndërkohë ajeti i referohet vetëm asajepërsie që gëzon zoti i shtëpisë mbi ataqë varen prej tij. Kështu që, kujdestariështë më kompetent që të ushtrojë presioninmoral mbi ata që varen prej tij,që ata gjithmonë të rrugëtojnë në kah tëdrejtë. Për sa i përket të drejtave të sajelementare si qenie njerëzore, ky ajet nëasnjë mënyrë nuk thotë se gratë nuk janëtë barabarta me burrat apo meshkujt kanënjë farë epërsie mbi to. Pjesa e fundit eajetit i referohet kësaj epërsie të lartpërmendurdhe e bën më të qartë që pavarësishtnga ky avantazh, të drejtat themeloretë grave janë pikërisht të barabarta me atotë burrave.” 25Kështu që epërsia e burrit është faktikishtpërgjegjësia e tij ndaj familjes, që iobligohet jo vetëm për çështjet financiarepor edhe për ato morale.Nëse shikojmë historinë e përpjekjeveapo lëvizjeve për të drejtat e grave do tëgjejmë se gjatë viteve 1800 në Amerikëdhe në Angli kishin filluar të sfidonin ligjetqë u merrte të drejtat mbi pasuritë etyre nëse martoheshin. Në fillim të viteve1840, legjislaturat në SHBA 26 dhe në parlamentine Anglisë 27 paraqitën statutet qëmbronin pronat e grave nga bashkëshortëte tyre apo nga huadhënësit e tyre. Këtoligje njihen në histori si Married Women’sProperty Act (Ligji i pronës së gruas së martuar).28 Që në shekujt e parë Islami kishtevendosur këto ligje që gruas qoftë në roline vajzës, bashkëshortes apo të nënës,të mos i mohohet trashëgimia e saj.56 Maj-gusht 2009

4. Aspekti ligjorSipas Kuranit kur në ndonjë çështjegjyqësore ka nevojë për dëshmi atëherë“Thirrni dy dëshmitarë prej njerëzvetuaj e, nëse nuk gjeni dy dëshmitarëburra, atëherë thirrni për dëshmitarënjë burrë dhe dy gra nga ata që i quanitë përshtatshëm”. Tani nuk duhet kuptuarse dallimi midis burrit dhe gruasnuk nënvlerëson aftësinë e saj fizike apomendore, sepse këtu udhëzimi i referohetfaktit që gratë zakonisht nuk janë tëmësuara me procedurat tregtare ku hollësiratë specifikuara duhen shpjeguar sipasaspekteve ligjore, atëherë ka më pakrrezik që burrat do të gabojnë, Prandajsipas Kuranit krahas një burri duhen dygra sepse “nëse njëra grua harron, t’ia kujtojëtjetra.” [El-Bekrrah 2:283] Kështu qëdel qartë se ky urdhër mbron dinjitetin esaj dhe mbron atë nga gabimet e mundshme.Kurani qartëson këtë pikë dukeshtuar që “kjo mënyrë është më e drejtëpara Allahut, më e saktë për dëshmi dhemë e përshtatshme për të mos dyshuar.”[El-Bekrrah 2:283]MARTESASipas Islamit, qëllimi kryesor i martesësështë që të fitohet pëlqimi i Zotit.Martesa synon vazhdimësinë e jetës,mbrojtjen e dëlirësisë morale e jetënfamiljare bazuar mbi dashuri dhe kënaqësi.Islami e konsideron martesën si njëakt ligjor që synon vijimësinë e jetës. Njënga thëniet e Profetit të shenjtë savs thotë:“Martesa është praktika ime dhe ai që ishmanget praktikës sime nuk është prejnesh.” Në një rast tjetër tha: “Cilido prejjush që ka mundësi për t’u martuar, duhettë martohet sepse ajo është mënyra më emirë për mbrojtjen e moralit dhe frenimine syve.” 29 Kështu që ajo është mënyrapër të mbrojtur moralet nga sulmet eV ë rt e t ë s iAdjallit dhe për të siguruar një jetë të qetëfamiljare. Sipas Islamit, baza e kësaj marrëdhëniereciproke duhet të jetë mirësia.“Jetoni e silluni mirë me to! Në qoftë se atonuk ju pëlqejnë aq shumë, (duroni!) sepse ështëe mundur që juve të mos ju pëlqejë diçka, porqë Allahu në atë do t’ju sjellë shumë të mira.”[En-Nisa 4:20]Karakteri i kësaj marrëdhënieje mundtë kuptohet më mirë nga thënia e tëDërguarit savs :“Kur i afroheni njeri-tjetrit, bëni këtëlutje: O Allah, mbrona kundër shejtanit,dhe mbaje shejtanin larg prej asaj që do nadhurosh Ti.”Por meqenëse martesa është një marrëdhëniee përjetshme që kryhet memiratimin e të dyja palëve, prandaj nëseata nuk mund të vazhdojnë këtë marrëdhënieatëherë Islami u jep leje për t’undarë. I Dërguari i Allahut savs ka cilësuarndarjen se “leje më e papëlqyer”. Islami ujep këshilla të vazhdueshme për të ruajturkëtë lidhje por nëse mosmarrëveshjaështë e tillë që ata vetë nuk mund të pajtohen,atëherë sipas Kuranit duhet caktuarnjë këshill i përbashkët nga secili prejtyre, për t’i pajtuar ata.“Nëse i druheni konfliktit midis burrit egruas, atëherë caktoni një ndërmjetës nga anae burrit dhe një nga ana e gruas. Në qoftëse ata dëshirojnë pajtim, Allahu sjell marrëveshjemidis tyre. Allahu, me të vërtetë, ështëi Gjithëdijshëm dhe i di të gjitha qëllimet.”[En-Nisa 4:36]Sipas Kuranit nëse dështojnë të gjithapërpjekjet për pajtim midis çiftit atëherëdivorci mbetet e vetmja rrugë qetësie.Islam i jep secilit të drejtën për të kërkuardivorcin. Ndërkohë në rast se divorcine kërkon gruaja atëherë veprimi bëhetme anë të gjykatës që të mos cenohen tëdrejtat e saj. Nëse burri nuk pranon t’ijapë divorcin atëherë gruaja ka të drejtë57

të kërkojë divorc duke kthyer mehrr-in(prikën) dhe përfitime të tjera financiareqë kishte marrë nga burri. Për vendimine kërkesës së saj, i mjafton kadiut(gjykatësit) që të bindet se gruaja kërkondivorcin në mënyrë të pavarur. Ligji nuki kërkon të shprehë ndonjë arsye apodëshmi për këtë. Janë raste kur gratë ikanë kërkuar Profetit të shenjtë savs shkurorëzimnga burrat e tyre vetëm dukethënë se nuk i pëlqenin. 30“O Profet (dhe besimtarë)! Nëse i ndanigratë, ndajini ato sipas kohës së tyre të pritjesdhe llogaritni kohën e tyre të pritjes dhe frikësojuniAllahut,”[Et-Telak 65:2]Duke sqaruar kohën e pritje Allahuthotë:“Gratë e ndara duhet të presin tri cikle mujore.”[El-Bekrrah 2:229]Domethënë gjithë afati i pritjes zgjatettri cikle mujore. Ky afat shërbenpër të mundësuar burrin që të mendojëthellësisht rreth këtij vendimi. Nëse pasciklit të parë ata pajtohen atëherë lejohetkurorëzimi. Nëse pas pak kohe ata shkurorëzohenpër së dyti, atëherë përsëriata ose mund të pajtohen dhe vazhdojnëjetën martesore ose të presin për cikline fundit mujor, pas të cilit ata nuk mundtë kurorëzohen më. Kurani e sqaron këtëme këto fjalë:“Ndarja mund të bëhet dy herë. Më pas,gruaja ose të mbahet me të mirë, ose të lejohettë ikë me të mirë.”[El-Bekrrah 2:230]“Më pas, nëse burri e ndan sërish gruan (përtë tretën herë), nuk mund të martohet më metë, pa u martuar ajo me një burrë tjetër. Por,në qoftë se ai ( burri i dytë) i jep divorc asaj,atëherë nuk është gjynah nëse ajo dhe burri iparë të martohen sërish me njëri-tjetrin, nësemendojnë se do t’i respektojnë kufijtë e Allahut;këto janë urdhrat e Allahut, që Ai ua shpjegonnjerëzve që kuptojnë.”[El-Bekrrah 2:231]Nuk mund të bëhet martesa tjetër derisanuk përfundon koha e pritjes:“Dhe mos vendosni për martesë para se tëkalojë afati i paraparë i pritjes.”[El-Bekrrah 2:236]Sipas Kuranit nëse divorcin e kërkonburri atëherë ai vetë do të përballojë tëgjitha shpenzimet e gruas gjatë kohës sëpritjes. Ajo duhet të qëndrojë në shtëpinëe tij gjatë kësaj periudhe por burritkurrsesi nuk i lejohet ta keqtrajtojë atë.“Gratë e ndara në periudhën e pritjes, le tëbanojnë aty ku banoni edhe ju, sipas mundësivetuaja dhe mos u bini në qafë për t’i detyruar(të largohen).”[Et-Telak 65:7]“Nëse janë shtatzëna, shpenzoni për atoderi sa të lindin. Nëse fëmija ushqehet me gjirine nënës, paguajuni atyre shpërblimin dhemerruni vesh me të mirë. Por, nëse keni vështirësitë merreni vesh, atëherë le ta ushqejë me gjinjë (mëndeshë) tjetër.”[El-Bekrrah 2:234]Pas këtij episodi të trishtuar Islami einkurajon gruan e ndarë që të martohetdhe të formojë jetë martesore me dikëtjetër pasi kjo është mënyra më e ndershmedhe e virtytshme. Allahu thotë:“Kur t’i ndani gratë dhe ato të kenë plotësuarkohën e pritjes, mos i pengoni ato që tëmartohen me burrat e tyre, nëse merren vesh metë mirë. Kështu këshillohet çdokush prej jush qëbeson Allahun dhe Ditën e Kiametit. Kjo ështëmë e ndershme dhe më e virtytshme. Allahu di,kurse ju nuk dini.”[El-Bekrrah 2:233]58 Maj-gusht 2009

VEJUSHATNjësia bazë e shoqërisë është familja,prandaj Islami inkurajon jetën martesore.Për të eliminuar plotësisht fenomene tërrezikshme dhe prirje të dëmshme përshoqëri, ai thekson jetën normale martesore,dhe për të arritur këtë qëllimai e lejon rimartesën. Sipas tij nëse njëpjesë e shoqërisë mbetet papërkrahje dhembështetje morale dhe ekonomike, ajodetyrohet të përfshihet në punë të zeza.Fatkeqësisht një pjesë e të vejave, për tësiguruar mbijetesën përfundojnë në prostitucion.Islami merr masat parandaluesekundër gjithë këtyre dukurive. PrandajAllahu thotë:“Gratë të cilave iu vdes burri, duhet të presinkatër muaj e dhjetë ditë (pas vdekjes së tij). Paskalimit të këtij afati, ju nuk jeni përgjegjës përçfarë bëjnë ato me jetën e tyre sipas rregullave.Allahu e njeh mirë çdo vepër që ju bëni.”[El-Bekrrah 2:235]Asnjë mashkull nga familja e ish-burritnuk mund ta detyrojë të venë të rimartohetapo t’i rrëmbehet trashëgimia e saj.“O besimtarë! - nuk ju lejohet të bëhenipërdhunisht trashëgimtarë të grave dhe mos ipengoni ato me qëllim që t’ua merrni një pjesë1Susan B. Anthony, “Remarks to the fiftiethAnniversary of the American Anti Slavery Society”Dhjetor 4, 1883, në Elizabeth Kadi Stanton dheSusan B. Anthony, Selected Papers of Elizabeth CadyStanton and Susan B. Anthony, vëll 4, When Clowns makelaw for Queens, 1880 deri 1887, bot. Ann D. Gordon(New Brunswick, NJ.: Rutgers University Press,2006), 3042Islamofobia është një term i ri që i përgjigjetarmiqësisë dhe diskriminimit ndaj fesë Islame apomyslimanëve. Shih Sandra Fredman, Discriminationand Human Rights, Oxford Uni 3 In Mace, Davidand Vera, marriage East and west. Dolphin Books,Doubleday and Co., Inc., N.Y., 19604Laws of Manu IX, 35Laws of Manu V, 147V ë rt e t ë s iAnga dhuratat që ua keni dhënë, përveç nësebëjnë gabime sheshazi.”[En-Nisa 4:20]Sipas William Montegomery Watt,profesori i studimeve Islamike, Islamipërmirësoi statusin e gruas duke “themeluartë drejtat e pronësisë, trashëgimisë,arsimit dhe të divorcit.” 31FJALA E FUNDITE vërteta është që Islami caktondetyrat e mashkullit dhe femrës në përputhjeme natyrën e aftësinë e tyre. Nësekëta dy u përmbahen detyrave të tyre sidhe të drejtave të njeri-tjetrit, atëherësigurisht ambienti i familjes do të mbushetme dashuri, paqe dhe harmoni dhenga këto mjedise do të themelohet bazae shoqërisë së re, të shoqërisë hyjnoretëparajsës. Pikërisht ky është qëllimi ijetës së individit, të kontribuojë në krijimine asaj shoqërie në tokë derisa tëmarrë këtë lajm të gëzuar prej Zotit tëGjithëmëshirshëm.“O ti shpirt i qetësuar! Kthehu te Zotiyt, ti i kënaqur me Atë dhe Ai kënaqur me ty!Bashkohu me robërit e Mi dhe hyr në XhenetinTim!”[El-Fexhrr 89:28-31]6Laws of Manu V, 1557Leonard J. Swidler, Women in Judaism: the Statusof Women in Formative Judaism (Metuchen, N.J:Scarecrow Press, 1976) f. 1158Për të parë të gjitha citimet e shenjtorëvetë mëdhenj, shih Karen Armstrong, The GospelAccording to Woman (London: Elm Tree Books,1986) f. 52-62. Shih edhe Nancy van Vuuren,The Subversion of Women as Practiced by Churches,Witch-Hunters, and Other Sexists (Philadelphia:Westminister Press) f. 28-30.9Allen E.A., History of Civilisation, vëll. 3, f.44410Si më lart11Encyclopedia American International, vëll29, f. 10859

12Ecclesiasticus 22:313Ecclesiasticus 42:1114Ibne Hanbal nr. i hadithit 195715“Kushdo që mallkon të atin ose të ëmën, do tëdënohet me vdeke” [Levitiku 20:9]”Biri i urtë gëzon të atin, por njeriu budallapërçmon të ëmën.” [Fjalët e urta 15:20]16En-Neml 27:2417Lindsay, James E. (2005), Daily Life in theMedieval Islamic World, Greenwood PublishingGroup, pp. 196 & 198, ISBN 031332270818Guity Nashat, Lois Beck (2003), Women inIran from the Rise of Islam to 1800, University ofIllinois Press, p. 69, ISBN 025207121219Physicians for Human Rights, The Taliban’swar on Women, f. 39, ISBN 1-879707-25-X20100 Girls’ Schools in Afghan Capital AreOrdered Shut, The New York Times, June 17, 1998.(Associated Press, June 16, 1998.)21Atkinson, Thomas, Handbook of the law ofwills and other principles of succession including intestacyand administration of decedents’ estates, botimi II,195322Encyclopedia American international (edition),Vol. 29, p. 108.23Lewis, What Went Wrong? 2002, pages 82-8324Rumsey, A. Moohummudan Law ofInheritance. (1880), lamic inheritancejurisprudence. (2009, July 12). In Wikipedia,The Free Encyclopedia. Retrieved 05:39,July 12, 2009, from http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Islamic_inheritance_jurisprudence&oldid=30164930725Hazret Mirza Tahir Ahmad, Islam’s Response toContemporary Issues, Islam International PublicationsLtd.,Surrey, Angli, 2007, f. 94, ISBN-1-85372-888-826h t t p : / / wo m e n s h i s t o r y. a b o u t .c o m / o d / m a r r i e dwo m e n s p r o p e r t y / a /property_1848ny.htm27http://www.umd.umich.edu/casl/hum/eng/classes/434/geweb/PROPERTY.htm28http://www.britannica.com/EBchecked/topic/366305/Married-Womens-Property-Acts29Ebu Daud, kitabun Nikah, Baabut-Tahrriidelen-Nikaah30Buhari, Kitabut-Talaak, babul Khula’31Maan, Bashir and Alastair McIntosh. “’Thewhole house of Islam, and we Christians withthem...’: An interview with ‘the Last Orientalist’ -the Rev Prof William Montgomery Watt.” Internetversion from www.alastairmcintosh.com. Alsopublished in The Coracle, the Iona Community,summer 2000, issue 3:51, pp. 8-11.Shahid Ahmad ButtSadakaja më e madheHazret Abu Hurejrah r.z. tregon: Një ditë, një njeri erdhi te Hazreti Dërguari i Allahut s.a.v.s. dhe tha: O i Dërguar i Allahut s.a.v.s.,cila sadaka shpërblehet më shumë nga Zoti? Ai iu përgjigj: “Sadakajamë e madhe është ajo që ti jep në kohën kur je shëndosh e mirë,edhe pse kërkon para për nevojat e tua. Sadakaja më e madhe ështëgjithashtu ajo që ti jep edhe pse ke frikë nga varfëria dhe dëshirontë bëhesh i pasur. Mos u vono aq shumë në dhënien e lëmoshës dhesadakasë, saqë kur të vjen koha e fundit, atëherë ti do të thuash: “Jepjifilanit kaq dhe filanit kaq.” Ndërsa atëherë, ajo pasuri nuk të takon typor i takoi filanit.”(Buhari, Kitabuz Zekat, Bab fadli sadaka esh-shahih vas-sahih)60 Maj-gusht 2009

Bekimet e Allahut të Lartësuar mbiXhematin Mysliman AhmadiaVeprimtaria e shkëlqyer e vitit 2008-2009Rrëfimi i disa ngjarjeve të mrekullueshmedhe besimnxitëse që ndodhën gjatë këtijvitiFjalimi i Hazret Kalifit të Pestë të Mesihut të Premtuar, i mbajturgjatë ditës së dytë të Xhelse Salan-ës së Xhematit Mysliman Ahmadia nëBritaninë e Madhe, që u zhvillua në “Hadikatul Mahdi” të A nglisë, më 24,25 dhe 26 korrik 2009Një dhuratë prej anëtarëvetë Xhematit, me rastin enjëqindvjetorit të KalifatitAhmadiaNë fillim, Zotëri Shabir Ahmad lexoi njëmesazh nga Komiteti i njëqindvjetorit tëSistemit të Kalifatit.BismillahirrahmanirrahimI drejtohet Hazret Kalifit të Pestë tëMesihut të Premtuar, Zoti e ndihmoftë dhe e bekoftë ,Selam alejkum va rahmatullahi va barakatuhu!Me bekimin dhe mëshirën e Zotit, njëqindvjetorii parë i Kalifatit Ahmadia kakaluar me shumë mbarësi dhe suksese,dhe Xhemati ndërkombëtar Ahmadia,V ë rt e t ë s iAme rastin e fillimit të njëqindvjetorit tëdytë, falënderon përzemërsisht Zotine Madhërishëm. Në vitin 1905, HazretMesihu i Premtuar a.s. nga Kadianikishte deklaruar:“Jam mishërim i fuqisë së Allahut. Pas meje dotë ketë persona të tjerë që do të jenë manifestimi dytë i fuqisë së Tij.”Allahu i Lartësuar, me bekimin e Tij,e plotësoi paralajmërimin e HazretMesihu të Premtuar. Pastaj, më 27 majtë vitit 1907, nisi Sistemin e Kalifatitnë Xhemat, me anë të të cilit, Ai eforcoi dhe rimëkëmbi Xhematin. Sot,nën kujdesin e Kalifit të Pestë, karvanii Xhematit po shënon shumë suksese61

me shpejtësi të madhe. Ne i jemi shumëmirënjohës Zotit tonë për bekimin e Tijshumë të shtrenjtë – Kalifatin, dhe përshkak të bekimeve dhe sukseseve të panumërtaqë Xhemati, me anë të Kalifatit,gëzoi deri më sot.Në vitin 1939, me rastin e njëzetepesëvjetorittë Kalifatit të Dytë, duke efalënderuar Zotin praktikisht, për bekimete Tij të shumta, Xhemati MyslimanAhmadia ia kishte dhuruar udhëheqësittë tyre të dashur një shumë afërsisht prejtreqind mijë rupi (monedhë indiane)dhe i kishte kërkuar Kalifit të Dytë që ait’i pranonte ato, dhe t’i përdorte ku tëdëshironte.Duke e ruajtur traditën e mëparshme tëXhematit dhe duke treguar shembullinpraktik për falënderimin e Zotit tëLartësuar, anëtarët e Xhematit ndërkombëtarpo i bëjnë dhuratë Kalifit të Pestënjë shumë të hollash prej 2,500,000 £pound sterling dhe i bëjnë kërkesë që tapranojë këtë dhuratë.Me respekt nganjë shërbëtor modest i HazuritKryetari i Komitetit tëNjëqindvjetorit të Kalifatit, 2008Nëse Hazuri do të më lejojë, desha tëlexoj edhe emrat e atyre vendeve që kanëmarrë pjesë në grumbullimin e kësajdhurate.(Pasi Hazuri ia dha lejen, ai i lexoi emrate atyre vendeve që kontribuuan.)Fjalimi i Hazret Mirza Masroor Ahmadit,Kalifit të Pestë të Mesihut të PremtuarSelam alejkum va Rehmatullah!Unë dëshmoj se s’ka Zot tjetër përveçAllahut. Ai është Një dhe i Pashoq. Po ashtu,unë dëshmoj se Muhammedi është robi dhei dërguari i Tij. Pas kësaj, kërkoj strehimin eAllahut nga shejtani i mallkuar.Me emrin e Allahut të Gjithëmëshirshmitdhe MëshirëplotitTë gjitha lavdërimet i takojnë Allahut,Zotit të botëve; të Gjithëmëshirshmit dheMëshirëplotit; Sunduesit të Ditës së Gjykimit.(O Allah) vetëm Ty të adhurojmë dhe vetëm prejTeje ndihmë kërkojmë. Udhëhiqna në rrugën edrejtë. Në rrugën e atyre të cilët i bekove Ti, e jonë rrugën e atyre të cilët u bënë pre e zemërimite as të atyre të cilët u devijuan. (Amin)Sot, (ditën e dytë të Xhelsa Salanës sëAnglisë) siç e dini, paraqitet raporti, madjeparaqitet vetëm një pjesë e raportit tëveprimtarisë së tërë vitit, ku përmendenbekimet e Allahut të Lartësuar që Ai bërimbi Xhematin, gjatë gjithë këtij viti.Shpjegimi i kontributit tënjëqindvjetoritPor para se të filloj, desha të sqaroja pakmesazhin që sapo lexoi Çod’hri ShabirAhmad Sahibi. Në fakt ky mesazh do tëlexohej në Kadian, me rastin e XhelsaSalanës të vitit 2008, dhe do të lexohej ngapërfaqësuesit e të gjitha kontinenteve në62 Maj-gusht 2009

gjuhë të ndryshme. Por, për disa arsye, ajoXhelsa Salana nuk u realizua dot. AtëherëKryetari i Komitetit të Njëqindvjetorit tëKalifatit bëri kërkesë që kymesazh të lexohet në këtëXhelse ndërkombëtare, sidhe të përmendnin emrat eatyre vendeve që dhanë kontributnë këtë fond.Së pari, u jam mirënjohëstë gjitha Xhemateve të botësqë, me bekimin e Zotit, prezantuannjë sasi kaq të madhetë hollash. Me anë të këtijfondi, shumë projekte janë realizuar, përtë cilat kisha frikë se nuk do të realizoheshin,ose ato kërkonin një kohë shumëtë gjatë për t’i përfunduar. Pasi u bënpremtimet për fondin e njëqindvjetorit,unë e kisha nisur hartimin e projektevedhe Xhemati filloi t’i përdorte paratë siçvinin. Kështu që, me rastin e njëqindvjetorittë Kalifatit, u ndërtuan xhami tëmëdha dhe shtëpi të misionit në vendete Afrikës. Sepse për këto projekte kishafrikë se do të zgjasnin shumë nëse nukdo të kishte ardhur fondi i njëqindvjetorit.Shuma që u shpenzua nga ky fond nëvendet Afrikane është afërsisht 1,065,000paund. Veç kësaj, me anë të shoqërisësonë të inxhinierëve, është dhënë një ndihmëpër mulli me erë dhe “Ujë për jetë” nëAfrikë.Në Kadian, u zgjerua xhamia Aksa. Taniajo ka një ndërtesë të bukur trekatëshedhe në atë xhami mund të falen pesëqindveta njëherazi. Veç kësaj, u ndërtua një godinëe madhe për bibliotekë në Kadian, nëtë cilën mund të vendosen miliona libra;po në Kadian u ndërtua një ndërtesë përV ë rt e t ë s iAMe bekimine Zotit tëLartësuar, derisivjet, XhematiAhmadia uthemelua në 195shtete të botës.shtypshkronjë, gjatë fjalimit do të dëgjoniraportet e saj; u ndërtua një pallat përmysafirë që vijnë në Kadian. Kështu që, ushpenzuan afërsisht tetëqindmijë paund nga ky fond nëprojektet që sapo përmendadhe shuma tjetër ishte dhënënga arka kryesore.Përveç kësaj, një pjesë tëkëtyre parave janë dhënë edhenë Bangladesh për ndërtimine xhamive. Afërsisht pesëqindmijë paund janë dhënënë Evropë për të blerë tokapër xhami dhe shtëpi të misionit. Kështuqë, ky fond që përbëhej prej 2.5 milionpondësh u shpenzua në Afrikë, Kadian, nëdisa vende të Evropës dhe në disa shtete tëvarfra të Azisë. Detajet e tjera nuk mundt’i shpjegoj hollësisht këtu, për shkak tëkohës së ngushtë. Shkurt, me bekimin eZotit, ky fond më ka ndihmuar shumë përrealizimin e projekteve të mëdha që do tëzgjasnin shumë. Unë i falënderoj të gjithëanëtarët e Xhematit që dhanë paratë përkëtë fond.Tani, siç është tradita e Xhematit, do tëpërmenden bekimet e Zotit që ranë si shimbi Xhematin.Vende të reja ku u themeluaXhemati Mysliman Ahmadia gjatëkëtij vitiMe bekimin e Zotit të Lartësuar, derisivjet, Xhemati Ahmadia u themelua në195 shtete të botës. Këtë vit, me bekimine Zotit të Lartësuar, kemi hyrë në dyshtete të reja. Unë mendoja se këtë vitnuk do të gjejmë ndonjë shtet, por Allahu63

i Lartësuar bëri shumë mirësi e na pranoilutjet dhe Xhemati u themelua në Serbidhe në Lituani.Siç ju thashë se nuk mund të lexojgjithë raportin këtu, madje as atë pjesë qëkisha zgjedhur për ta lexuar nuk mund talexoj komplet.Pra, sivjet, Allahu i Lartësuar na dhakëto dy vende. Gjatë këtij viti në 38vende u dërguan delegacione për të gjeturanëtarë të rinj. Këto vende janë: Algjeria,ku kemi gjetur kontakte të reja dhe meanë të kanalit televiziv MTA u anëtarësuanshumë njerëz dhe vazhdojnë të anëtarësohen,Tunizia, Rumania, Maqedonia ku pogjejmë kontakte të reja dhe me bekimin eZotit kemi gjithashtu anëtarësime të reja.Me bekimin e Zotit, jashtë Pakistanit,janë themeluar 531 xhemate të reja.Përveç këtyre 531 vendeve, Xhemati uthemelua për herë të parë në 790 vendetë ndryshme (në lagje apo qytete tëndryshme). Kështu që gjithsej janë 1321vende ku u themelua Xhemati MyslimanAhmadia. Në këto vende, Mali (nëAfrikën Perëndimore) është në krye tëlistës ku Xhemati ka hyrë në 155 vendetë reja. India zë vendin e dytë ku Xhematiu themelua në 104 vende të reja. Edheatje (në Indi), kundërshtarët janë tërbuarshumë dhe nën ndikimin e hoxhallarëvetë Pakistanit po tregohen shumë të egër.Por, sa më ashpër që po kundërshtojnëata, aq më shumë raste krijohen përpërhapjen e Xhematit. Në Sierra Leone,Xhemati u themelua në 47 vende të reja,gjithashtu në Kongo, Bregun e Fildishtë,Senegal, Kenia, Burkina Faso, Madagaskardhe në shumë shtete të tjera Xhemati nisimisionin e tij.Ndihma e veçantë prej Zotit tëLartësuar”Ngjarje besimnxitëse gjatëpërhapjes së mesazhit të XhematitNjerëzit kanë më shumë qejf të dëgjojnëngjarjet (që ndodhin gjatë përhapjessë misionit të Xhematit). Ka një ngjarjeqë ndodhi në Kashgër të Kirgistanit. AshirAli Sahib shkruan:“Një herë Ekmel Sahibi, një mik jo-ahmadianmë takoi në Kashger, para shtëpisë sime.Unë e mora brenda dhe i tregove për Xhematin.Tek po bëja tabligh (përhapjen e mesazhit), aimori një libër nga tavolina dhe e hapi dhe atypa fotografinë e Hazret Mesihut të Premtuara.s. Ai, duke u habitur thotë se këtë njeri e kamparë në ëndërr, ai kishte qëndruar në drejtimtë lindjes së fshatit tonë, atje te mali, duke udrejtuar drejt fshatit tonë po lutej.”Me bekimin e Zotit, në një vit e gjysmë,65 ahmadianë janë bërë në atë vend.Ahmad Xhibrail Sahibi shkruan: Nëveri të Ghanës, në një fshat që ishte 15 kmafër kufirit ishte dërguar një delegacionpër tabligh. Edhe unë u bashkova me tadhe takova njerëzit e atij fshati. I lajmërovapër ardhjen e Mesihut të Premtuar a.s.Atëherë, një plak u ngrit dhe mbajti njëfjalim shumë emocional dhe tha: “FejaIslame ka qenë gjatë shekujve në këtëvend. Por ka dyzet vjet që ajo është zhdukur.Unë edhe sot mund t’ju tregoj shenjate saj në këtë zonë. Jam shtatëdhjetë vjeçdhe ka kohë që jam bërë katolik dhe ështëe vështirë për mua që të rikthehem. Porngaqë ende kemi besim në gjakun tonë,fëmijët tanë kanë të drejtë që ta përqafojnëfenë Islame dhe të bashkohen me ju.”64 Maj-gusht 2009

Kështu në atë mbledhje, 43 persona ngaata janë bërë ahmadianë.Në Kongo kishte ardhur një delegacionjo ahmadian nga Kinshasa.Pas një mbledhjejeanëtarët e Xhematit u bëntabligh. Në atë delegacionishte edhe një imam. Atakur u kthyen në vendin etyre, me bekimin e Zotit,aty janë bërë më shumë se250 ahmadianë të rinj.Në të njëjtën mënyrë,në Liberi dhe në vendetë tjera, Allahu na ndihmoiduke ua hapur zemratnjerëzve për Xhematindhe shumë njerëz dukeparë ëndrra apo duke parëvërtetësinë e Xhematit nënjë mënyrë a në një tjetëre përqafuan XhematinMysliman Ahmadia.Xhami dhe shtëpi të reja tëmisionit të Xhematit MyslimanAhmadia dhe rrëfimi i disa ngjarjevebesimshtytëse rreth tyreKëtë vit, Xhemati Mysliman Ahmadia,me bekimin e veçantë të Zotit tëLartësuar, gjeti 399 xhami, në të gjithëbotën. 164 nga ato i kemi ndërtuar tëreja, ndërsa 235 xhami të tjera Zoti na idha të gatshme (d.m.th. njerëzit e atyrevendeve u anëtarësuan në Xhemat dhexhamitë e tyre janë bërë të Xhematit.)Ato vende ku u ndërtua xhamia eparë e Xhematit janë: Çad, Kongobrazil,Venezuela, ku në një mbledhje 15 njerëzu anëtarësuan në Xhemat. Në KitorialginiKëtë vit, XhematiMyslimanAhmadia, mebekimin eveçantë të Zotit tëLartësuar, gjeti 399xhami, në të gjithëbotën. 164 nga atoi kemi ndërtuartë reja, ndërsa235 xhami të tjeraZoti na i dha tëgatshmeu vu gurthemeli i xhamisë së parë tëXhematit. Në Bolivi dhe në shumë vendetë tjera është blerë tokë për xhami.Desha t’ju tregoj disangjarje besimnxitëse qëndodhën gjatë ndërtimittë xhamive. Është një fshatnë Benin që quhet Bujkon.Edhe këtu u ndërtuaxhamia e parë e Xhematit.Kur kryeimami i fshatitmori vesh se XhematiMysliman Ahmadia pondërton një xhami, atëherëai i lajmëroi të gjithë hoxhallarëte fshatit se do tëndërtonte një xhami mëmadhështore e dy kate mëtë madhe se sa e XhematitAhmadia. Sub-inspektorii asaj zone që megjithëseishte i krishterë, por ishtenjeri i mirë, kur mori veshfjalët e kryeimamit, deklaroise tani xhamia e parënë këtë fshat do të ndërtohet vetëm ngaXhemati Mysliman Ahmadia.Sërish, në Benin në zonën Pobe, hoxhallarëtbën një turne dhe takuan hoxhallarëte tre fshatrave të atij rrethi. Një delegacioni tyre në tetë makina u mblodh nënjë vend dhe pohuan se Xhemati Ahmadiapo përhapet me shpejtësi, si dhe ata pondërtojnë edhe xhami, çfarë duhet tëbëjmë ne që të zhduket Ahmadiati dhe tëfitojmë ne? Njerëz që ishin të pranishëmaty u thanë hoxhallarëve: Si është e mundurqë t’i zhdukni ahmadianët? Ata shkojnë edhenë zonat më të largëta dhe ndërtojnë xhamidhe njerëzve u mësojnë Islamin dhe Kuranin.Dhe nëse ju në të vërtetë do t’i zhdukni ata,atëherë së pari bëni ato punë siç bëjnë ata.Përveç qyteteve shkoni edhe nëpër fshatra dheV ë rt e t ë s iA65

ndërtoni xhami atje. Arsimojini fëmijët me mësimetislame. Le të besojnë njerëzit që edhe jupërpiqeni për Islamin.” Pas diskutimeve tëtilla mbledhja e tyre përfundoi.Në zonën Pedro të Bregut të Fildishtë,bashkë me kryeimamin disa njerëz uanëtarësuan në Xhemat. Kryeimami qëështë pasanik, por shumë modest, dhuroinjë tokë të tij për xhaminë e Xhematit.Xhamia jonë u ndërtua dhe ishte gati nëpërfundim, por pas kësaj hoxhallarët erdhënte kryeimami dhe filluan ta shaninahmadiatin dhe i thanë që të mos ua jeptexhaminë ahmadianëve, përndryshetë gjithë myslimanët e fshatit do ta bojkotonin.Veç kësaj ata gjithashtu e kërcënuanqë do t’i dëmtonin pasuritë e tij.Kryeimami që ishte shumë i moshuar, undikua nga ata dhe çelësat e xhamisë uadha atyre. Por pastaj erdhi te ahmadianëtdhe pohoi: “Unë isha ahmadian megjithë zemër dhe jam edhe tani, por hoxhallarëtmë kanë rrethuar mua. Lutunipër mua!’ Pas disa ditësh, u caktua që tëbëhej një mbledhje e madhe, në të cilënkryeimami do të deklaronte vendimin etij për xhaminë. Ai edhe mua më kishteshkruar një letër për lutje. Një natë, nësheshin e fshatit u organizua një mbledhje.Atëherë, me bekimin e Zotit, kryeimamitrim haptazi deklaroi se ai është ahmadiandhe mandej çelësat dhe dokumentet exhamisë ia dorëzoi Xhematit.Ka shumë ngjarje të tilla që s’mund t’ilexoj dot të gjitha. Me bekimin e Zotittë Lartësuar, në xhamitë tona edhe joahmadianëtvijnë dhe gjejnë qetësi.Është edhe një ngjarje tjetër që ndodhinë Bregun e Fildishtë, ku Xhematimrekullisht gjeti tokë për xhami. Ështënjë qytet Bënduku që njihet si qytet i hoxhallarëve.(Bënduku është emri i qytetit,dhe s’është ajo gjë që thuhet në gjuhënurdu. Në urdu fjala “bënduk” do të thotëpistoletë që shpesh mbajnë hoxhallarët).Pra, në këtë qytet jetojnë hoxhallarëshumë ekstremë. Ky qytet gjithashtu njihetsi qytet me njëmijë xhami. Kryeimamiështë kundërshtar i përbetuar i Xhematitdhe ka kontroll të plotë mbi qytetin. Kurahmadianët po kërkonin tokë atje përxhami, atëherë një delegacion i hoxhallarëveshkoi te kryebashkiaku dhe i tha seahmadianët s’janë mysliman dhe madjejanë terroristë nga Pakistani. Prandaj nukduhet t’i jepni tokë për xhami. Kështu që,kryebashkiaku na refuzoi kërkesën tonëpër të blerë një tokë për xhami. Pastajkërkesën ia dorëzuam guvernatorit. Porhoxhallarët na përgojuan edhe atje, dheguvernatori na e refuzoi kërkesën. Fundjaahmadianët ngelën të shqetësuar duke iulutur Zotit. Edhe mua më shkruan shumëherë për lutje. Më në fund, më 27 maj2008, Xhemati edhe atje po festonte njëqindvjetorine Kalifatit. Në këtë tubim eftuam guvernatorin, kryebashkiakun dhedisa oficerë ushtarakë. Ditën e tubimit,në namazin e tehexhudit 1 ahmadianët janëlutur shumë për xhaminë. Këta qeveritarëkur panë tubimin e Xhematit u çuditënpamasë. Të nesërmen, guvernatorithirri misionarin tonë në zyrën e tij, dhe itha: “Nuk dija se Xhemati Mysliman Ahmadiaështë kaq shumë paqësor dhe po bën kaq shumëpër humanizmin, edhe mësimet i ka shumë tëmira. Prandaj, pavarësisht nga kundërshtimete hoxhallarëve, ju ku të doni mund të merrnitokë për xhaminë tuaj.” Kështu që, ai na dhanjë tokë nga tokat e qeverisë për të cilënkishin ardhur shumë kërkesa përpara neshnga kompani të ndryshme.Në shumë vende për herë të parë undërtuan shtëpi të misionit të Xhematit.1Namazi vullnetar që falet gjatë natës, zakonishtpreferohet në pjesën e fundit të natës, paranamazit të sabahut.66 Maj-gusht 2009

Hazret Mirza Masroor Ahmad,Kalif i Pestë i Mesihut të PremtuarAllahu e ndihmoftë fuqimishtV ë rt e t ë s iA67

Katër nga ato janë shtete të Evropës:Maqedoni, Slloveni, Estoni dhe Islandë.Në Afrikë janë ishujt e Cape Verde-së.Edhe në Greqi është në proces. Në Turqiështë blerë një ndërtesë. Në Kosovëndërtimi i qendrës së Xhematit është thuajseduke përfunduar. Këtë vit, 106 shtëpitë misionit janë shtuar në Xhematin tonë.Dhe deri tani, në 102 shtete të botës kemi2117 shtëpi të misionit.Këtë vit, India renditet epara në këtë garë ku janëndërtuar 36 qendrat tona.Në Melburn (nëAustrali) Xhemati kishtekërkuar për të përdorurqendrën e xhematit sixhami. Kishte pasurshumë kundërshtimemadje, por prapëseprapëBashkia e miratoi. Njënjeri paditi Xhematinnë gjyq dhe anëtarët eXhematit ishin të shqetësuare më shkruanin edhe mua për lutje.Ata thonë se përgjigjen që morën ata prejmeje ishte kjo “Zoti i Lartësuar do t’i largojëtë gjitha pengesat që do të dalin për këtë punë.”Pastaj gjyqi vendosi në favor të Xhematitdhe veç kësaj dha edhe vendimin që nukmund të bëhet padi në asnjë gjyq tjetërkundër këtij vendimi.Një qendër e Xhematit është blerë edhenë Stokholm, në Suedi. Xhemati e gjetinë një vend shumë të mirë dhe shumë tëlirë. Kur anëtarët e Xhematit dëshironinta blinin ajo shitej 4.5 milionë Krona, dheata më shkruanin se nuk kanë kaq shumëpara. Unë u thashë se nuk do të keni asnjëndihmë nga qendra, duhet ta blini ngafinancimet tuaja. Ata s’kishin gjë veçsetë prisnin. Në disa ditë ra çmimi i saj.Prapë më shkruan, pasi ende nuk kishinmundësi ta blinin me buxhetin tyre. Unëu thashë: Prisni edhe pak. Pastaj erdhi krizaekonomike dhe çmimet shtëpive dhe pronaveranë shumë. Në këtë mënyrë ata egjetën me aq pak para sa kishin. Kështuqë edhe kjo krizë ekonomike erdhi për tëna ndihmuar.Përkthimi i Kuranit të Shenjtëdhe botimi i libraveSipas raportit të zyrëssë botimeve të Xhematit,deri në vitin e kaluarXhemati kishte botuarKuranin e Shenjtë në 68gjuhë të botës. Sivjet ubotua edhe në një gjuhëtjetër dhe kështu u bë në69 gjuhë. Përkthimi i riqë u botua sivjet është nëgjuhën ashanti (akan) qëështë një gjuhë rajonalee Ganës. El-Haxh JusufAdosui Sahibi dhe disamiq të tij dhanë një kontribut të madhpër këtë. Ata kanë bërë edhe promovimine këtij përkthimi. Njerëzit e pritënshumë mirë dhe thanë se në gjuhën e tyreky ishte përkthimi i parë i ndonjë Libri tëShenjtë.Përkthimi i Kuranit në disa gjuhë tëtjera është ende në proces. Janë përkthyernë shumë gjuhë ajete të zgjedhura ngaKurani i Shenjtë.Vëllimi i tetë i komentimit të Kuranit,bërë nga Kalifi i Dytë i Mesihut tëPremtuar, tani është përkthyer dhe botuarnë gjuhën arabe.Këtë vit, 12 vëllimet e para nga përmbledhjae veprave të Hazretit Mesihut tëPremtuar janë botuar sërish. Për herëtë parë të gjitha këto janë shtypur mekompjuter. Këto vëllime u botuan nëderi në vitin ekaluar Xhematikishte botuarKuranin e Shenjtënë 68 gjuhë të botës.Sivjet u botua edhenë një gjuhë tjetërdhe kështu u bë në69 gjuhë.68 Maj-gusht 2009

Pakistan, Indi dhe në Angli. Tadhkirah(përmbledhja e shpalljeve dhe ëndrrave tëMesihut të Premtuar) u botua sërish nëgjuhën angleze. Botimi është shumë i bukur,ka edhe tregues në fund. Janë botuarshumë fletushka, broshura dhe përkthimenë gjuhë të ndryshme.Sipas raportit të zyrës së botimeve atamorën raportet nga 40 shtete të botës, sipastë cilave, këtë vit janë botuar 523 libradhe broshura të ndryshme në 31 gjuhë tëndryshme me tirazhin 2,486,000.Sivjet për herë të parë edhe në gjuhënkirgize (të Kirgistanit) u botuan “Ajete tëzgjedhura të Kuranit të Shenjtë”, “Hadithe tëzgjedhura të Profetit Muhammed s.a.v.s.”dhe“Thënie të zgjedhura të Hazret Mesihut tëPremtuar a.s” E para ndër këto është botuaredhe në gjuhët tailandeze dhe kuza.Ndërsa e fundit është botuar në gjuhënserbo-kroate. Veç këtyre, të tre këto tanimund t’i gjeni edhe në CD në 25 gjuhë tëndryshme.Veprimtaria e shtypshkronjës sëXhematitShtypshkronja e Xhematit që kemi nëAngli quhet “Shtypshkronja Rakim” përveçAnglisë ajo gjendet edhe në tetë vendetë Afrikës: Ghanë, Nigeri, Tanzani, SeraLeone, Bregu i Fildishtë, Kenia, Gambiadhe Burkinafaso. Vetëm librat dhe broshuratqë u botuan nga shtypshkronja qëkemi në Londër, tirazhi i tyre është212,500; ndërsa në Afrikë janë botuar436,000. Para pak kohe, makina të rejame teknologji të avancuar janë dërguaratje.Veprimtaria e mrekullueshme eMTA-së (Kanali televiziv i XhematitV ë rt e t ë s iAMysliman Ahmadia). Ngjarje interesantee besimnxitëse sesi u udhëzuankërkimtarët e së vërtetësnëpërmjet këtij mjeti qiellorNë Kanalin MTA Internation (MuslimTelevision Ahmadia Kanali televiziv iXhematit Mysliman Ahmadia) punojnë116 burra dhe 46 gra në 14 departamentetë ndryshme. Këta vullnetarë, me bekimine Zotit, shërbejnë 24 orë. Sivjetkemi bërë një marrëveshje me agjencinëe lajmeve Reuters. Tash ajo çdo ditë do tëdërgojë buletin lajmesh me video për tëdhënë lajmet edhe në MTA. MTA-ja përgatitidisa dokumentarë rreth njohurive tëXhematit Ahmadia, Kalifëve të tij dhe përxhamitë që u ndërtuan në Evropë, etj.MTA El-Arabija (MTA në gjuhën arabe)përveç Hotbird-it, tani transmetohetedhe në dy satelite me famë botërore qëjanë Atlanticbird 4 and Euorobird 9A. TaniMTA mund të shihet nga çdo cep i botësarabe. Veç kësaj MTA ka nisur një kanal tëveçantë edhe në Youtube.Nëpërmjet këtij kanali, po anëtarësohenshumë njerëz në Xhemat. Amiri iXhematit të Francës tregon se një ahmadiani sapoanëtarësuar që quhet Amaskarapara ca kohe kishte parë kanalin tonëMTA. Pastaj ai para se të flinte përsëristeshehadetin. Kur atij iu bë e qartë se HazretMirza Ghulam Ahmadi është Mesihu iPremtuar, atëherë ai u shqetësua se nësedo të vdiste atë natë pa u anëtarësuar nëXhemat, çfarë do t’i përgjigjej Zotit? Ainuk kishte mundësi të komunikonte meXhematin. Atëherë, ai thotë, unë e futakokën nën jorgan dhe pas shehadetit thashë:O Zot unë besoj se Hazret Mirza GhulamAhmadi është Mesihu i Premtuar. Konsiderojekëtë deklarim timin si Bejtin tim.”69

Ka shumë ngjarje të tilla sesi njerëzitu udhëzuan nëpërmjet kanalit tonë. NëSpanjë, një shtetas marokian u anëtarësuame gjithë familjen e tij. Edhe ky u lidh meXhematin me anë të MTA-së. Ai kur uinformua mirë me emisionet tona dhe ubind, më dërgoi letrën për të bërë Bejtine tij dhe të anëtarëve të familjes së tij,pasi ai nuk dinte për qendrën e Xhematitnë Spanjë. Pastaj nga Londra letra e tij udërgua prapë në Spanjë dhe ahmadianëte Spanjës arritën te ai. Në ato ditë do tëbëhej edhe Xhelsa Salana e Spanjës. Edheai mori pjesë në Xhelsa duke udhëtuar800 km. Ai kishte sjellë dhe tre shokëtë tjerë. Kur u kthye në vendin e tij filloiedhe të dërgonte çanda (kontributinfinanciar).Në këtë mënyrë, në vendet arabe poanëtarësohen shumë njerëz. Disa njerëzvetëm duke parë fotografinë e HazretMesihut të Premtuar a.s. u anëtarësuannë Xhemat.Ali Sherif Sahibi nga Algjeria që jetonnë Limeuil të Francës, më shkruan njëletër:“Unë, me një anëtar të Xhematit, shkuam nënjë shtëpi për të bërë tabligh (për të përhapurmesazhin e Xhematit). I Zoti i shtëpisë na takoime shumë dashuri, sikur të na njihte prejkohësh dhe tamam si të ishte ahmadian. Ai natha se kurdoherë që e shikonte kanalin tonëthoshte Astagfirullah dhe ai e mbyllte televizorin.Dhjetëra herë kështu ndodhi. Njëherë rastësishtkur doli kanali televiziv MTA ishte uluredhe gruaja tij. Atëherë po tregohej fotografia eHazret Mesihut të Premtuar a.s. Gruaja e tij itha se kështu është edhe fytyra e Hazret ProfetitMuhammed s.a.v.s. Unë e kam parë shumë herënë ëndërr. Ai thotë se atë ditë tre orë rresht ekishin parë emisionin El-Hiwarul Mubasharnë kanalin tonë. Gruaja e tij i tha: Unë pobëhem ahmadiane. Pasi na tregoi këtë ngjarjeai na tha: “Që atëherë ne po ju kërkojmë, nejemi ahmadianë.”Ka shumë ngjarje të tilla por nuk mundt’ju tregoj të gjitha në këtë tubim.Emisione televizive e radio që utransmetuan gjatë këtij vitiPërveç transmetimeve 24 orë nga kanalete MTA-së, nëpërmjet emisionevetelevizive në kanalet e të tjerëve kemitransmetuar 1159 emisione 779 orë dhe40 minuta. Mendohet të kemi përcjellëmesazhin e Xhematit rreth 100,000,000personave në të gjithë botën. Edhe në radio,në shumë vende, kemi transmetuar5448 emisione për 3,788 orë. Edhe menjë llogaritje të ngushtë mendohet tëkemi përcjellë mesazhin më shumë se70,000,000 njerëzve në të gjithë botën.Veç këtyre, në Burkinafaso, Ghanë dhe nëdisa vende të tjera të Afrikës kemi stacionettona të radios. Edhe me anë të këtyremesazhi i Islamit të vërtetë po arrin temiliona njerëz.Stacioni i radios i Xhematit MyslimanAhmadia, me bekimin e Zotit, po bënnjë punë shumë të mirë. Njerëzit poanëtarësohen duke dëgjuar mësimet eXhematit.Ekspozita dhe pjesëmarrje në panaireSivjet Xhemati ka organizuar 257ekspozita fotografike dhe 790 dyqane tëpërkohshme librash (book stalls) si dhe kamarrë pjesë në 48 panaire librash. Me anëtë këtyre përpjekjeve mesazhi ynë mendohettë ketë arritur te 2,097,000 njerëz.Vzhdon në numrin e ardhshëm70 Maj-gusht 2009

Një komunitetnjë udhëheqësdokumentar televiziv i përgatitur nga MTAShtëpitë e Kuvendit të Mbretërisë sëBashkuar, tetor 2008Hazret Mirza Masroor Ahmadi u drejtohetdeputetëve të Kuvendit të UK-së“Sipas mendimit tim, kam frikëse drejtimi në të cilin po ecingjërat në ditët e sotme,politikat dhe ekonomiae vendeve,mund të çojnëbotën drejt njëLufte Botërore.Prandaj ështëdetyrë e supe r f u q i v eqë të ulendhe të gjejnërrugëzgjidhjepër ta shpëtuarV ë rt e t ë s iAnjerëzimin qëndodhet në prag tëshkatërrimit.”Stephen HarperKryeministër i Kanadasë“Siç e dini, dashuria e thellë që nxit liria e fesëështë një mjet shumë i rëndësishëm ndërtues përtë vendosur paqe këtu dhe në të gjithë botën. Përkëtë punë ne jemi bashkë me Shkëlqesinë e tij, qëështë një kampion guximtar i përhapjes së lirisësë fesë dhe paqes.”Hazret Mirza Masroor Ahmadi është Kryetarii tanishëm i Xhematit Mysliman Ahmadia,bashkësia më dinamike ndërkombëtarebrenda fesë Islame. Ky Xhemat (bashkësi)u themelua nga Hazret Mirza GhulamAhmadi në Kadian, një qytezë e vogël dhe eKjoështë përmbajtja enjë dokumentari të përgatiturnga MTA (Muslim TelevisionAhmadia International, kanali televizivi Xhematit Mysliman Ahmadia) në të cilinjanë mbledhur pamje nga mbledhje të ndryshmetë Xhematit ku morën pjesë liderë, politikanë dhepersonalitete të mëdha nga vende të ndryshme dhefolën për Xhematin Ahmadia dhe e përgëzuan përpunën që bën ai për të përhapur paqen dhe lirinëfetare në mbarë botën. Nëse dëshironi ta merrnikëtë dokumentar në DVD, me përkthim në gjuhënshqipe, jeni të lutur që të drejtoheni pranë zyrëssë Xhematit Mysliman Ahmadia dhe ta merrnifalas. Dokumentarin gjithashtu mund tashikoni ose ta shkarkoni edhe nga faqjajonë e internetit www.alislam.al.(Redaksia)largët e Indisë. Ai deklaroi se ishteReformatori i pritur i ditëvetë vona, i njëjti Reformatorqë pritej ngatë gjitha fetë kryesore.I themeluarmë 1889, kyXhemat filloitë përhapeja n e m b a n ëbotës dukelulëzuar nënk u j d e s i ne sistemittë Kalifatit,që është njësistem i një lidershipishpirtërorqë nisi pas vdekjessë Themeluesit tënderuar. Hazret MirzaMasroor Ahmadi, Kalifi i tanishëmi këtij Xhemati vijon punën eThemeluesit të tij për të ripërtëritur gjendjenshpirtërore dhe morale të njerëzimit.Ky Xhemat është i mishëruar me mesazhindashamirës të Islamit dhe me pastërtinëorigjinale të tij. Është një Xhemat që mësonpaqen, vëllazërinë universale dhe nënshtriminndaj dëshirës së Zotit. Myslimanëtahmadianë kanë arritur veçantinë dhe repu-71

tacionin për të qenënjë bashkësi paqësoredhe që i zbatonligjet.Brenda një shekulli,Xhemati ka arriturnë të gjitha qoshet eTokës dhe po lëvdohetdhe përshëndetetnga komunitetibotë-ror.Jeremy HuntDeputet i Kuvendittë Britanisë sëMadhe, Sekretar iDytë i Shtetit përKulturën, Mediandhe Sportin“Dashuri për të gjithëdhe urrejtje për askënd.Sot, këto fjalë të Kalifittuaj të Tretë janë mëtë rëndësishme, më vendimtare,më thelbësore seç kanë qenë ndonjëherë.Dhe sigurisht këtë filozofi paqeje dhe dashurieahmadianët e kanë praktikuar gjithmonë.”Baroness Sarah LudfordDeputete e Kuvendit Evropian për Londrën“Unë jam e gëzuar dhe e frymëzuar nga faktiqë ju ahmadianët,jo vetëm e kenipredikuar mesazhine dashurisë,miqësisëdhe mirëkuptimine tij,por edhe dukee praktikuarplotësisht atë,ftoni edhe tëtjerët në mbledhjettuaja përt’i ndarë mendimetme ta.”Shkëlqesiae tij, Peter CardinalAppiah Turkson,Kryepeshkopi i CapeCoast-it, Ghana“Urdhri për të dashurtë gjithë dhe për të mosurryer asnjë, është nëpërgjithësi parimi udhëzuesi jetës së Ahmadit.”Lars Rise, Deputet iParlamentit të Norvegjisë“Gjithashtu unë desha t’jufalënderoj që keni theksuarrëndësinë për të paraqiturIslamin si fe e paqes,dhe jo një fe e urrejtjes,siç ishte shpallur nëpërbotë nga të tjerët. Dashuripër të gjithë, urrejtje përaskënd, unë mendoj se kyështë mesazhi që bota kanevojë me të vërtet.”Anurag SoodGazetar dhe analist politik“Nëse njerëzimi do t’i përmbahej kësaj thënieje,që është bërthama e të gjitha mësimeve të fesë,atëherë asnjë nga luftërat që janë zhvilluar gjatëhistorisë nuk do të kishin ndodhur kurrë.”S t e p h e nHarperK r y e m i -nistër iKanadasë“Siç e dini,dashuria ethellë që nxitliria e fesë,është njëmjet shumë irëndësishëmndërtues për tëvendosur paqekëtu dhe në tëgjithë botën.72 Maj-gusht 2009

Për këtë punë ne jemi bashkë me Shkëlqesinë etij, që është një kampion guximtar i përhapjes sëlirisë së fesë dhe të paqes.”Judy SaundersKëshilltare për Mitcham dhe Morden,Angli“Dashuri për të gjithë, urrejtje për askënd, ështëmesazhi që ne shohim në këtë xhami dhe ngaXhemati Ahmadia. Njerëzit tuaj kanë qenë njëhap përpara si udhëheqës kryesor në nxitjen elëvizjeve për të përhapur paqen.”Jack StrawKëshilltar i Parë dhe Sekretar i Shtetitpër Drejtësinë, Angli“Ne të gjithë,kemi njër e s p e k tshumë tëmadh përp u n ë ntuaj, qëmundoheniçdo ditëpër të bërër e a l i t e tpaqen evëllazërinëmidisk o m u -niteteve nëkëtë venddhe nëpërbotë.”Richard CabornDeputet i Kuvendit të Britanisë sëMadheUnë mendoj që gjërat që ju u thatë kolegëvetë mi në Parlament, tingëllojnë sigurisht tëvërteta, gjithë shpresë, shumë shpresëdhënëse,që ditën kur ju i keni thënë ato nëParlament pak javë më parë. Shenjtëria e tijfilloi duke folur për konfliktin e madh qëka përfshirë tërë botën sot. Luftërat janëtë pranishme në të gjitha anët e botës. Aishfaqi shqetësimin për probleme edhe mëtë mëdha. Ai vazhdoi të thoshte:V ë rt e t ë s iA“Sipas mendimit tim, kam frikë se drejtimi në tëcilin po ecin gjërat në ditët e sotme, politikat dheekonomia e vendeve, mund të çojnë botën drejtnjë Lufte Botërore. Prandaj është detyrë e superfuqiveqë të ulen dhe të gjejnë rrugë zgjidhje përta shpëtuar njerëzimin që ndodhet në prag tëshkatërrimit.”Fjalët tuaja, Shenjtëria juaj, mendoj se duhenmarrë shumë seriozisht nga të gjithë që ishin atje,në atë takim.Kudo që të jetë themeluar Xhemati, përpjekjete saj kanë shfaqur një ndikim ndërtuestë Islamit përmes projekteve sociale,qendrave arsimore, shërbimeve mjekësore,botimeve Islamike dhe ndërtimeve të xhamive.Këtop ë r p j e k j evazhdojnë,pavarësishtnga persekutimiiegër që ibëhet Xhematitnëdisa vendetë botës.B a r o n -ess SarahLudfordDeputetee ParlamentitEvropianpërLondrën“Ne kemi nevojë për çdo mirësi që mund të gjejmësot në botë. Unë ju përgëzoj për kontributintuaj në Britani dhe kudo në botë për të bashkuarkomunitetet e ndryshme dhe për të pasur shumëllojshmëritë tyre që është një pasuri e vlefshme.”Stephen HarperKryeministër i Kanadasë“Dhe kudo që ahmadianët të jetojnë nëpër botë,janë të njohur për t’u bërë komunitet i zgjeruarduke jetuar bashkë me njerëz të ngjyrës, gjuhësdhe kulturës sonë, në mënyrë shumë paqësore.”Lord Eric Avebury73

Z ë d h ë n ë si Punëvetë Jashtmedhe iCommonwealth-it“Gjithashtu,unë doja t’jup ë r g ë z o j asërish përpunën tuajqë po bëninë Afrikë përtë ngriturnivelet e tyre,sidomos nëarsimim.”Simon HughesSekretar i Dytë i Shtetit për Energjinëdhe Ndryshimet Klimatike, Britania eMadhe“Sigurisht që Britania e mirëpriti qendrën e XhematitAhmadia në këtë vend, por ky Xhemat nuku bë një sekt i mbyllur. Madje ky u shqua për t’upërhapur në mbarë botën. Dhe kjo është shumë erëndësishme, sepse rruga më e mirë për të kapërcyerbarrierat e keqkuptimit dhe paragjykimitështë pikërisht ky kontakt i zgjeruar, dhe unë jufalënderoj për këtë.”Jonathan ShawMinistër përnën sekretarine juglindjesdheParlamentittë Shtetitpër mjedisin,u s h q i m i ndhe punëtrurale, Britaniae Madhe“Xhemati MyslimanAhmadiak o n t r i b u o nshumë për formatndërfetaredhe për pasurimine komunitetittonë, kjo ështëajo çka po shihetnë gjithë vendintonë. Por, në këtëmbrëmje, ajo qëdesha të përgëzojanë mënyrë tëveçantë, ështëkontributi juajqë keni dhënëpër shoqërinë,gjerësisht edhepër qëllimebamirësie që jumbështesni. Këtë nuk e bëni vetëm për komunitetintuaj, por në mënyrë edhe më të gjerë. Dhe kjoduhet të përgëzohet”Terry RooneyDeputet i Kuvendit të Britanisë së Madhe“Xhemati Mysliman Ahmadia ka qenë si një fener,një fener i paqes, i vërtetësisë dhe i drejtësisë dhepishtar në këtë qytet. Ne jemi më të mirë duke jupasur ju. Jeni të jashtëzakonshëm në qëndrim dhenë triumf. Ne vlerësojmë miqësinë tuaj, ne vlerësojmëpërkushtimin tuaj dhe angazhimin tuajdhe sidomos paraqitjen tuaj në shoqërinë civile,në Bradford.Siobhain Mc-DonaghDeputete eKuvendit tëBritanisë sëMadhe“ B e s i m ijuaj është ipërkushtuarnë shërbim tëshoqërisë nëtë cilën ju jetoni.Dhe ajoqë kam parë,dëgjuar dhe74 Maj-gusht 2009

kam përvojëduke menaxhuarshkolla,punë bamirësiedhe kisha, besimidhe komunitetijuajka kontribuuarshumë. Unëvetë kam përvojëdhe kamdëgjuar që jukeni kontribuarme dhjetëra emijëra paundpër mirëqeniene fëmijëve, pleqvedhe njerëzve të paaftë. Ju keni dedikuar veten përprojekte bamirësie, kurse ajo që është më e rëndësishmja,ju nuk bëni dallim mes feve, etnive dhekomuniteteve. ”Shumë nga projektet sociale të këtij Xhematipër të ndihmuar të varfrit përbëjnë njëdëshmi të mjaftueshme për të kuptuar sesashumë interesohet ky Xhemat për humanizmindhe si e respekton të gjithë njerëzimin,pa bërë dallim midis racës, ngjyrës dhe besimit.Siobhain McDonaghDeputete e Kuvendit të Britanisë sëMadhe“Xhemati MyslimanAhmadia kanjë reputacion tëjashtëzakonshëmpër punët humanitare,jashtëvendit, në Afrikë,Indi, Bosnje dheIndonezi. Përveçkëtyre vendeve,Xhemati juajedhe këtu kareputacion tëjashtëzakonshëm.Keni qenë bujarëme kohën dhe meV ë rt e t ë s iAmjetet tuajadhe ju e kenibërë vetenpjesë të njëkomuniteti mëtë gjerë.”D o m i n i cGrieveSekretar iDytë përZyrën eMinistrisësë Britanisësë Madhe“XhematiMysliman Ahmadiagjithmonë ka qenë përpara, jo vetëm dukendihmuar njerëzit e vet, por edhe duke ndihmuartë gjithë shoqërinë. Për këtë arsye unë mund tëthem se prania juaj në këtë vend ka qenë shumë edobishme për ne.”Baroness Emma NicholsonDeputete e Parlamentit Evropian përAnglinë Juglindore“Gjatë njëqind viteve të fundit ju i keni dhënëaq shumë shoqërisë në Britaninë e Madhe, madjeedhe kudo në botë!. Ju jeni nga ata që japin, dhejo vetëm që marrin. Ju jepni kaq shumë, shumëshoqërive, që unë vetë e kam parë, ndier dhedëgjuar”S t e p h e nHarperK rye m i-nistër iK a n a -dasë“Ahma d i a n ë tgjithashtujanë të njohurpër punënqë bëjnëpër nevojatmë tërëndësishmeshoqërore,75

shëndetësoredhe arsimoredhe gjithashtupër projektetë tjeratë mëdha.”Lord EricAveburyZëdhënësi Punëvetë Jashtmedhe iCommenwealth-it“ H i r ë s i ajuaj! Vetë punajuaj është e njohur sidomos në Afrikën Perëndimore.Dhe ne sapo morëm vesh për përpjekjettuaja për të sjellë ujë dhe dritë në disa nga komunitetetmë të varfra të Afrikës Perëndimore.”John Agyekum KufourPresident i Ganës“Së bashku ne duhet t’i luftojmë armiqtë e përbashkët,siç janë: analfabetizmi, sëmundjet, uriadhe varfëria. Xhemati Mysliman Ahmadia kangritur struktura për të luftuar kundër këtyrearmiqve të përbashkët, që të ngrihet dinjiteti injeriut.”Alhaji Aliu MahamaZëvendëspresident i Ghanës“Misioni i Xhematit ka qenë pararojë dhe bashkëpunëtorme qeverinë në fushat e arsimit, shëndetit,bujqësisë dhe të jetës njerëzore.”Dr. Alhaji Ahmad Tejan KabbahPresident i Sierra Leones“Në të vërtetë, Xhemati Mysliman Ahmadia nëSierra Leone, ka dhënë një kontribut shumë tëmadh për arsimin. Kudo që gjendeni ju, mjaftonqë të shikoni përreth.”Malcolm WicksMinistër i Shtetit për Energjinë“Dhe unë desha t’i thosha Hirësisë suaj se më lambresë të thellë duke parë sesi paraardhësi juajdhe udhëheqësi shpirtëror e kishte udhëzuar komunitetin,praXhematin MyslimanAhmadiaqë të tregohetdashamirës dhetë kujdeset përvuajtjet që ushkaktuan ngakonflikti i Bosnjës.Dhe kjo mëbëri shumë përshtypje.”“Gjithkund kuvuan njerëzimi,anëtarët tuajjanë të gatshëmpër të sjellë shëndetdhe për të siguruar jetët dhe gjymtyrët.”Ky Xhemat u themelua nën udhëheqjenhyjnore me qëllim që t’i rikrijojë moraletislamike dhe vlerat shpirtërore. Ai inkurajondialog ndërfetar, duke mbrojtur fenëIslame dhe duke ndrequr keqkuptimet qëjanë përhapur për fenë në Perëndim.Lord Eric AveburyZëdhënës i Punëve të Jashtme dhe iCommenwealth-it“Me gjithë gëzimin shfrytëzoj rastin e kësajmbrëmje, për të përgëzuar punën e mrekullueshmetë Xhematit Mysliman Ahmadia për t’u dhënështysë qëllimeve për të gjetur paqen me anë tëmirëkuptimit dhe tolerancës. Xhemati MyslimanAhmadia po bën një punë të jashtëzakonshme përtë ngritur urë midis komuniteteve, etnive, gjuhëfolësvedhe feve të ndryshme në mbarë vendintonë. Dhe unë gjithashtu di që ju keni rekord tëshkëlqyeshëm edhe në pjesët e tjera të botës.”Gillian MerronMinister i Zyrës së Jashtme, Britania eMadhe“Në fillim desha të thosha se sa e rëndësishmeështë puna e Xhematit Mysliman Ahmadia. Xhematithellon mirëkuptimin, mendimin dhe besimine tjetrit dhe ia jep zërin atij që është i nënvlerësuarnë shoqërinë e tij.”Jeremy Hunt76 Maj-gusht 2009

Deputet i Parlamentit të Britanisë sëMadhe, Sekretar i Dytë i Shtetit për Kulturën,Median dhe Sportin“Ajo që më bëri përshtypje duke iu afruar XhematitAhmadia, është angazhimi juaj i mrekullueshëmpër bashkëbisedim ndërfetar, besimi juaji fuqishëm ndaj parimit “feja jo me dhunë” si dhezotimi juaj për të shpërndarë paqe dhe tolerancë.Ju ahmadianët qëndroni si një fener në besimintuaj të palëkundshëm kur ne duhet të gjejmërrugëzgjidhje për të bërë bashkëbisedë të hapurdhe miqësore. Ju jeni fener gjithashtu për arsyese ju thërrisni njerëzit për diskutim për të gjeturrrugëzgjidhjet me modelin tuaj praktik.”Alhaji Aliu MahamaZv.krye-ministër i Ganës“Misioni Ahmadia është një organizatë fetarenë Ganë që shfaqi mjaft tolerancë dhe u treguashume e gatshme për të bashkëpunuar me organetfetare, njësoj si me myslimanët ashtu edhe me tëkrishterët.”Baroness Emma NicholsonAnëtare e Parlamentit Evropian për AnglinëJuglindore“Sa mirë keni qenë me komunitetin tonë! Komunitetijuaj që gjendet këtu, sot pasqyrohet me kaqshumë profesione dhe me kaq shumë mënyra tëjetesës. Jeni të mbushur me të gjitha virtytet dheetiketat e bukura,që feja juaj jua ka dhënë që kurkeni lindur.”Në këtëvijë boshtoretë marrëdhënieven d ë r k o m -b ë t a r e ,shumë pyetjedheshqetësimejanë ngriturkundër mësimevetëfesë Islame.Shumica ekanë keqinte r p r e t u a rV ë rt e t ë s iAIslamin duke lejuar dhunë dhe terrorizëm.Ndërsa Xhemati Ahmadia gjithnjë kashfaqur tolerancë, dashamirësi dhe vëllazëritë vërtetë. Madje ai përhap paqe,dashuri dhe mirëkuptim në ithtarët e fevetë ndryshme, por duke besuar fuqimisht nëmësimet e Kuranit dhe duke i ndjekur ato.Xhemati mohon krejtësisht dhunën dhe terrorizmin,në çfarëdo lloj forme të jenë apopër çfarëdo lloj arsye të jenë.Xhemati Ahmadia ofron një paraqitjeshumë të qartë të diturisë së Islamit dhe tëfilozofisë, moralit dhe karakterit shpirtërortë tij, ashtu siç buron nga Kurani i Shenjtëdhe nga praktika e Profetit të Islamit,Muhammedit (paqja e Allahut qoftë mbi të.)Micheal MacyAtashe i Kulturës, Ambasada Amerikanenë Londër, UK“Unë si student i fesë Islame, vazhdimisht prej30 viteve deri tani kam ngelur i habitur nga intensitetii shërbimit që bën pikërisht ky Xhemat,nga traditat, nga niveli i lartë i tolerancës dhekërkimi i vazhdueshëm për të gjetur kuptimin enjerëzimit. Për të qenë njeri do të thotë të jeshduke shërbyer, dhe unë mendoj se kjo pikëpamjeështë paraqitur në mënyrë kaq dramatike nga mesazhii këtij Xhemati.”Stephane DionKryetar iP a r t i s ëL i b e r a l e ,Kanada“Por në besimine XhematitMysliman Ahmadiaka diçkagoditëse dhe qëtë lë mbresë.Ju mësonindjekësit tuajqë besnikëriandaj atdheuttënd është njëpjesë e fesë77

tënde. Ahmadianëtjanë krenarënga fakti sekudo që shkojnë,ata tregohenqytetarë besnikëndaj atij shtetiku jetojnë.”E l - H a x hN o o r u d i nUsman JaanIsh-ministëri ShërbimeveSociale, i tëRinjve dhe iSportitKryetar i Partisë Publike të Sierra Leones“Si do të ishte bota nëse nuk do të ishte XhematiAhmadia? Për sa i përket Islamit, do të ishte njëboshllëk shumë shumë i madh,saqë në të vërtetënuk mund të imagjinohej as për të menduar përimpaktin që do të bënte mungesa e tij në shoqëri.”Greg SorbaraMPP/Ministër i Financave i Kanadasë“Forca dhe angazhimi juaj në besimin tuaj forconbesimin e të gjithëve në Kanada, në të gjitha fetëdhe praktikat tona shpirtërore.”Jeremy HuntDeputet i Kuvendit të Britanisë së Madhe,Sekretar i Dytë i Shtetit për Kulturën,Median dhe Sportin“Interpretimi juaj i xhihadit gjithmonë ka qenënë kundërshtim të rreptë me “ekstremistët” e padëshiruar.”Stephen HarperKryeministër i Kanadasë“Ne e përgëzojmë Shkëlqesinë e tij, në mënyrë tëveçantë për të hedhur poshtë mendimin e atyre qëjustifikojnë dhunë në përhapjen e fesë. Si do qëtë përkufizojmë Zotin, është gabim të vrasësh meemrin e Tij.”Elizabeth HowlettAnëtare e Asamblesë së Londrës së Madhe“Kam admirimdhe respektshumë tëmadh përpunën qëbën XhematiM y s l i m a nAhmadia nëmbarë botën,për stimulimine paqesdhe mirëkuptimit,thjeshtëjo vetëm megojë, por edheduke e treguarsi shembull tëmënyrës së jetesës dhe duke dhënë një model tëmirësjelljes mbresëlënëse, të besimit të pamohueshëmnë Zotin e Madhëruar dhe një model tëpaqes dhe tolerancës.”Susan KramerDeputete e Kuvendit të Britanisë sëMadhe“Unë vetëm do të doja që të ishin këtu më shumënjerëz për ta dëshmuar këtë fytyrë të Islamit, përta kuptuar pasqyrimin e asaj feje të madhëruarprej këtij Xhemati. Dhe unë shpresoj se në të ardhmenju do të jeni ata që do të përfaqësojnë fytyrëne Islamit, dashurisë, tolerancës, vëllazërisëdhe të miqësisë. Puna që ju bëni në këtë Xhemat,çdo ditë, na lë të shpresojmë që çdokush tjetër tëhapë sytë për të parë të vërtetën, drejtësinë dhedhembshurinë që ju i sillni shoqërisë sonë.”Hirësia e tij, Hazret Mirza Masroor Ahmadi,udhëheqësi i tanishëm i Xhematit vazhdontë bëjë përpjekje për të bashkuar popuj ngafetë dhe kulturat e ndryshme, duke nxiturbashkëbisedë-ndërfetare dhe liri fetare.Ai ka udhëtuar shumë, për të përhapurmesazhin e paqes dhe për t’i sjellë ndërmend çdokujt që t’i respektojë të drejtat enjerëzve. Gjatë udhëtimeve të tij, Hirësia etij ka takuar liderët e botës si në Lindjen eLargët ashtu edhe në Evropë, në AmerikënVeriore dhe gjithashtu në Afrikë, për të diskutuarproblemet që po përballet bota sot,78 Maj-gusht 2009

qoftë shoqërore, qoftë ekonomike apo politike.Gjithashtu, ai synon të krijojë paqe dhedrejtësi në këtë botë.Ai gjithashtu ka takuar prijës të feve apo komunitetevetë ndryshme, për të ndarë meta vlerat unike, idetë thelbësore që janë tënjëjta në çdo fe dhe që ngrenë statusin moraltë njerëzimit duke krijuar një atmosferë tëdashurisë dhe dhembshurisë. Ai, me dhembshuritë plotë, dëgjon çdo njeri të thjeshtë,qoftë të vogël qoftë të madh, pa bërë dallimracën, ngjyrën apo fenë e tij. Ai personalishtka nisur projekte shoqërore dhe plane për taeliminuar varfërinë dhe vuajtjet njerëzore.Ai nuk interesohet vetëm për mirëqeniendhe statusin moral të anëtarëve të XhematitMysliman Ahmadia, por gjithashtu përpiqetpër të pakësuar vuajtjet e tërë njerëzimit.Xhemati Mysliman Ahmadia njeh vetëmatë Islam, që është Islami i dashurisë dhedhembshurisë dhe që jep mesazhin e vërtetëtë paqes dhe të sigurisë.Richard CabornDeputet i Kuvendit të Britanisë së Madhe“Është kënaqësi që të jesh i lidhur me këtë Xhematdhe me këtë fe që thotë “Dashuri për të gjithë,urrejtje për askënd”. Unë mendoj se nëse ne dot’i kushtojmë vëmendjen kësaj (thënieje), në tëvërtetë kjo do të ndikojë në të gjitha çështjet ebotës së sotme.”Don MorganMinistër i Drejtësisë dhe PërfaqësuesLigjor dhe Anëtar i Legjislativit për SaskatoonXhemati Mysliman Ahmadia ka qenë një lider nëpërhapjen e paqes dhe bashkëpunimit midis komuniteteve.I themeluar në 190 vende të botës,Xhemati Mysliman Ahmadia vazhdon të predikojëpër paqen dhe tolerancën edhe në ato pjesëtë botës ku anëtarët e këtij Xhemati keqtrajtohenpër shkak të besimit të tyre.”Stephen HarperKryeministër i KanadasëV ë rt e t ë s iA“Por, kjo nuk është çudi për askënd, të nderuarmiq dhe mikesha, për ata që e njohin këtë Xhemat,ahmadianët janë të famshëm në mbarë botënpër devotshmërinë që kanë ndaj paqes, vëllazërisëuniversale dhe pëlqimit të Zotit, që janë parimethemelore të Islamit të vërtetë.”Jack StrawKëshilltar i Parë dhe Sekretar i Shtetitpër Drejtësinë, Angli“Çdokush prej nesh, pavarësisht nga spektri politikqë i përkasim, përgëzon fort punën e XhematitMysliman Ahmadia që ai bën këtu në Angli dhenë të gjithë botën.”Vijay Kumar ChopraSipërmarrës i Medias dhe Kryeredaktor itri gazetave të Indisë“Në këto rrethana, duke parë ngjarjet siç pondodhin sot në botë, sidomos ajo që ndodhi nëLondër në vitin 2001, e vetmja shpresë që kemiështë pikërisht nga njerëzit si ju, që po dalin përparapër ta mbushur boshllëkun që është krijuarsot midis njerëzve dhe për ta shpëtuar botën ngakëto probleme.”Jeremy HuntDeputet i Kuvendit të Britanisë së Madhe,Sekretar i Dytë i Shtetit për Kulturën,Median dhe Sportin“Ju gjithashtu jeni si fener, sepse ju na mësoni netë gjithëve që duhet të kërkojmë zgjidhjen e problemevetë sotme me anë të një rizbulimi të anësshpirtërore si dhe materiale të jetës sonë.”Lord Eric AveburyZëdhënës i Punëve të Jashtme dhe iCommonwealth-it“Le të marrim një vendim! Le të marrim vendiminpër të përhapur mesazhin e paqes dhe të vëllazërisë,i cili është mesazhi juaj për njerëziminqë popujt e feve të ndryshme të mos grinden menjëri-tjetrin, por ta pranojnë dhe ta tolerojnënjëri-tjetrin dhe të jetojnë bashkë në atë mënyrëvëllazërore e paqësore, e cila është esenca e fesëtuaj.”79

s.a.v.s.: Sal-lallahu alejhi ue selam(Paqja e bekimi i Allahut qofshin mbi Profetin eshenjtë), shkruhet e lexohet kur përmendet emrii Hazret Profetit Muhammed s.a.v.s.a.s.: Alehis selam (Paqja qoftë mbi të), shkruhete lexohet kur përmendet emri i ndonjë Profeti tëAllahut xh.sh.r.a.: Redi Allahu anhu/anha/anhum (Qoftë Allahui kënaqur me të), shkruhet e lexohet kurpërmendet emri i ndonjë sahabi të Profetit tëShkurtimeshenjtë s.a.v.s. ose të Mesihut të Premtuar a.s.r.t.a.: Rahmatullah alejhe (Allahu e mëshiroftë),shkruhet e lexohet kur përmenden emrat emuslimanëve të shquar e të devotshëm.a.b.a.: Ajjadahullahu t’ala bi nasrihil aziz (Allahue ndihmoftë atë me ndihmën e Tij tëfuqishme), shkruhet e lexohet kur përmendetemri i Kalifit të tanishëm të Mesihut tëPremtuar a.s.Ajeti (vargu) “Bismillah ...” (Në emër të Zotit...) që i referohet Kuranit të Shenjtë konsiderohet siajeti i parë i çdo kapitulli (sure). Në disa tekste, nuk shënohet si ajet i parë, dhe lexuesi duhet tëketë parasysh se ajeti i cituar në revistën Vërtetësia, në tekste të tjera do të gjendet në një ajet mëparë sesa numri i cituar.Të nderuar lexues,Redaksia e Vërtetësisë do t’ju lutej që në adresën e mëposhtme të shfaqni mendimin tuajpër çështjet që ju interesojnë. Zoti ju shpërbleftë!E-mail:vertetesia@gmail.com Post: Celularë:Xhemati Mysliman AhmadiaKutia postare 8176Tiranë, Shqipëri+355 (0) 682974992+355 (0) 692994966+355 (0) 672168054Fax: +355 (0) 4830252380 Maj-gusht 2009