REGJISTRIMI I NJËSIVE EKONOMIKE BUJQËSORE 2012 - INSTAT

REGJISTRIMI I NJËSIVE EKONOMIKE BUJQËSORE 2012 - INSTAT REGJISTRIMI I NJËSIVE EKONOMIKE BUJQËSORE 2012 - INSTAT

instat.gov.al
from instat.gov.al More from this publisher
12.07.2015 Views

Të gjitha konceptet e lartpërmendura trajtohen më specifikisht në kapitujt e tjerë të këtij Manuali.Konceptet që vijojnë duhet të merren parasysh kur intervistohet “person fizik”.• Njësia Ekonomike Familjare e drejtuesitGrup personash që banojnë së bashku në një njësi familjare dhe kanë një ekonomi pjesërisht apoplotësisht të përbashkët. Njësia familjare mund të përbëhet nga një person që jeton vetëm ose gruppersonash që mund të kenë por edhe mund të mos kenë lidhje gjaku, martese, afërsie dhe kështume radhë, por që jetojnë së bashku dhe kanë një ekonomi pjesërisht apo plotësisht të përbashkët.Për shembull, dy ose më shumë persona të pa martuar që jetojnë në të njëjtën banesë dhe qëndajnë një ekonomi të përbashkët përbëjnë një njësi familjare. Dy familje që jetojnë në të njëjtënbanesë, por që kanë ekonomi të ndarë përbëjnë dy njësi familjare.2.4 Raste të veçantaNë shumicën e rasteve, njësitë e përfshira në Listat e caktuara për anketuesit pritet ti korrespondojnëpërcaktimeve të mësipërme të NjEB, dhe nuk duhet të ketë vështirësi në identifikimin e drejtuesit.Gjithsesi, disa herë mund të hasen situata komplekse, për të cilat në këtë seksion janë dhënëshpjegime të përgjithshme. Është e qartë që këto shpjegime nuk mund të zgjidhin të gjitha rastet emundshme, por vetëm ato më të zakonshmet ose të njohurat, ku situata të veçanta mund të jenë tëlidhura duke qenë se janë të ngjashme.Është e detyrueshme për Anketuesin të kuptojë gjithmonë e më shumë çdo situatë specifike para setë nisë të plotësojë pyetësorin e regjistrimit. Në kapitullin IV të këtij Manuali janë dhënë udhëzime tësakta për menaxhimin korrekt të dialogut paraprak me të intervistuarin.(i) Një NjEB, edhe nëse është ndarë formalishtParcela tokash dhe/ose kope blegtorale që i përkasin formalisht anëtarëve të ndryshëm të një familje,por të menaxhuara në mënyrë unike, duhet të konsiderohen si NjEB të vetme.Në mënyrë të ngjashme, kur një NjEB për arsye tatimore ose të tjera ndahet në dy ose më shumëpersona, por vazhdon të ketë një menaxhim të vetëm (një menaxher të përbashkët) dhe konsiderohetsi një njësi ekonomike, duhet të konsiderohet një NjEB e vetme (një pyetësor).(ii) Një NjEB, edhe nëse janë të përfshira më shumë familje në aktivitete bujqësoreKy rast i “familjeve të bashkuara”, është për regjistrimin një nën-kategori e “personave fizik”si formëligjore: këto familje kanë rënë dakort (bazuar në një kontratë të shkruar ose marëveshje tjetër) të vënësë bashku asetet e tyre bujqësore (tokë/blegtori/ndërtesa/makineri bujqësore…) dhe ti menaxhojnëato si të ishin pjesë e një NjEB të vetme.Për shembull: miq ose anëtarë të familjes që jetojnë në banesa të ndara, që së bashku zotërojnë osekanë me qera një NjEB; përfitues të bashkuar sipas të njëjtit vullnet ose vendosje, nëse nuk kanëbërë marëveshje për ndarjen e aseteve të NjEB.Në këto raste, vetëm një familje duhet të plotësojë pyetësorin, për të shmangur marrjen e informacionitpër të njëjtën tokë/blegtori disa herë nga familje të ndryshme, në Listën e Anketuesit.Anketuesi duhet të ndjekë proçedura specifike kur ka të bëjë me “familjet e bashkuara”, siç shpjeguarnë Kapitullin III të këtij Manuali.(iii) Bashkimi i NjEB-veKur dy ose më shumë NjEB të ndara, ku secila ka qenë më parë një NjEB e pavarur, janë integruarnë duart e një drejtuesi të vetëm, konsiderohen si një NjEB e vetme nëse kanë një menaxher tëpërbashkët ose nëse përdorin të njëjtat mjete pune dhe prodhimi (menaxhim i vetëm dhe unitetteknik dhe ekonomik).10

(iv) Bashkim i pjesshëmNjEB të ndara mund të vënë burimet e tyre së bashku për një aktivitet bujqësor të veçantë, për tëformuar një ndërmarrje të përbashkët të veçantë që menaxhohet veçmas nga NjEB e mëparshme(NjEB prind). Kjo ndërmarrje mund të jetë psh, pemëtore e përbashkët, stalla bagëtish të përbashkëta,ndërtesa të përbashkëta baxhosh. Ky është rasti i një bashkimi të pjesshëm. Kjo njësi trajtohet siNjEB e ndarë e pavarur nga NjEB “prindër”, nëse përdor kryesisht mjetet e veta të prodhimit dhe nukmbështetet në ato të NjEB “prind“.(v) Tokë nën kthimNë rastin e pemëve frutore në tokë bujqësore e cila është e menaxhuar nga Bashkia/Komuna pasiproçesi i kthimit të tokës nuk ka përfunduar: mund të konsiderohen pjesë të NjEB-së vetëm pemët,prodhimi i të cilave (për shembull: ullinj) mund të merret eksluzivisht vetëm nga ajo familje e cila kaleje nga Bashkia/Komuna. Pemët do të regjistrohen në pyetësor si “pemë të shpërndara”.(vi) Aktvitete bujqësore në sipërfaqe të ndryshme të venditAktivitetet bujqësore të të njëjtit drejtues mund të kryhen në sipërfaqe të ndryshme të vendit (tokëbujqësore me parcela bimore (fusha fqinje) dhe/ose blegtori e mbajtur në vende të ndryshme).Në këto raste, një NjEB duhet të regjistrohet vetëm nëse këto aktvitete bujqësore i referohen njënjësie të vetme si teknike ashtu edhe ekonomike, të menaxhuara vetëm nga i njëjti person.Aktvitetet bujqësore të vetme teknikisht-ekonomikisht dhe në menaxhim të vetëm kryhen zakonishtnë sipërfaqe të ndryshme të të njëjtit fshat/komunë, ose në fshatrat/komunat fqinje.Gjithsesi, situata mund të jetë më endërlikuar në rastin kur, më tepër nëShqipëri, persona të caktuar janëdrejtues të tokës bujqësore/blegtorisënë qytete kryesore të Shqipërisë dhenë zona të largëta rurale.Për ti trajtuar këta situata në mënyrëhomogjenene duhet të aplikohenrregullat që vijojnë:- Toka bujqësore/blegtoria edrejtuesit mund të konsiderohetsi pjesë e të njëjtës NjEB nësendodhet në të njëjtin Rreth ose,Rrethe me kufi të përbashkët(nuk ka rëndësi nëse është nëqark tjetër).- Nëse toka bujqësore/blegtoriae të njëjtit drejtues ndodhet,në Rrethe të ndryshme, duhetti ngarkohet NjEB-ve të tjera,duke përdorur më shumë se njëpyetësor (dy ose më shumë,në varësi të situatës specifike)- shiko shembullin në figurë.Në faqen e fundit të pyetësorit do të jepet një skemë referimi për kontrollimin e kufinjve të përbashkëttë Rretheve.11

Të gjitha konceptet e lartpërmendura trajtohen më specifikisht në kapitujt e tjerë të këtij Manuali.Konceptet që vijojnë duhet të merren parasysh kur intervistohet “person fizik”.• Njësia Ekonomike Familjare e drejtuesitGrup personash që banojnë së bashku në një njësi familjare dhe kanë një ekonomi pjesërisht apoplotësisht të përbashkët. Njësia familjare mund të përbëhet nga një person që jeton vetëm ose gruppersonash që mund të kenë por edhe mund të mos kenë lidhje gjaku, martese, afërsie dhe kështume radhë, por që jetojnë së bashku dhe kanë një ekonomi pjesërisht apo plotësisht të përbashkët.Për shembull, dy ose më shumë persona të pa martuar që jetojnë në të njëjtën banesë dhe qëndajnë një ekonomi të përbashkët përbëjnë një njësi familjare. Dy familje që jetojnë në të njëjtënbanesë, por që kanë ekonomi të ndarë përbëjnë dy njësi familjare.2.4 Raste të veçantaNë shumicën e rasteve, njësitë e përfshira në Listat e caktuara për anketuesit pritet ti korrespondojnëpërcaktimeve të mësipërme të NjEB, dhe nuk duhet të ketë vështirësi në identifikimin e drejtuesit.Gjithsesi, disa herë mund të hasen situata komplekse, për të cilat në këtë seksion janë dhënëshpjegime të përgjithshme. Është e qartë që këto shpjegime nuk mund të zgjidhin të gjitha rastet emundshme, por vetëm ato më të zakonshmet ose të njohurat, ku situata të veçanta mund të jenë tëlidhura duke qenë se janë të ngjashme.Është e detyrueshme për Anketuesin të kuptojë gjithmonë e më shumë çdo situatë specifike para setë nisë të plotësojë pyetësorin e regjistrimit. Në kapitullin IV të këtij Manuali janë dhënë udhëzime tësakta për menaxhimin korrekt të dialogut paraprak me të intervistuarin.(i) Një NjEB, edhe nëse është ndarë formalishtParcela tokash dhe/ose kope blegtorale që i përkasin formalisht anëtarëve të ndryshëm të një familje,por të menaxhuara në mënyrë unike, duhet të konsiderohen si NjEB të vetme.Në mënyrë të ngjashme, kur një NjEB për arsye tatimore ose të tjera ndahet në dy ose më shumëpersona, por vazhdon të ketë një menaxhim të vetëm (një menaxher të përbashkët) dhe konsiderohetsi një njësi ekonomike, duhet të konsiderohet një NjEB e vetme (një pyetësor).(ii) Një NjEB, edhe nëse janë të përfshira më shumë familje në aktivitete bujqësoreKy rast i “familjeve të bashkuara”, është për regjistrimin një nën-kategori e “personave fizik”si formëligjore: këto familje kanë rënë dakort (bazuar në një kontratë të shkruar ose marëveshje tjetër) të vënësë bashku asetet e tyre bujqësore (tokë/blegtori/ndërtesa/makineri bujqësore…) dhe ti menaxhojnëato si të ishin pjesë e një NjEB të vetme.Për shembull: miq ose anëtarë të familjes që jetojnë në banesa të ndara, që së bashku zotërojnë osekanë me qera një NjEB; përfitues të bashkuar sipas të njëjtit vullnet ose vendosje, nëse nuk kanëbërë marëveshje për ndarjen e aseteve të NjEB.Në këto raste, vetëm një familje duhet të plotësojë pyetësorin, për të shmangur marrjen e informacionitpër të njëjtën tokë/blegtori disa herë nga familje të ndryshme, në Listën e Anketuesit.Anketuesi duhet të ndjekë proçedura specifike kur ka të bëjë me “familjet e bashkuara”, siç shpjeguarnë Kapitullin III të këtij Manuali.(iii) Bashkimi i NjEB-veKur dy ose më shumë NjEB të ndara, ku secila ka qenë më parë një NjEB e pavarur, janë integruarnë duart e një drejtuesi të vetëm, konsiderohen si një NjEB e vetme nëse kanë një menaxher tëpërbashkët ose nëse përdorin të njëjtat mjete pune dhe prodhimi (menaxhim i vetëm dhe unitetteknik dhe ekonomik).10

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!