Nr 4-6,2008 - PrzeglÄ d Uniwersytecki - Uniwersytet Szczeciński

wszystkiemu pospieszyła FNP, któraogłosiła w tym roku nowe programy- i są to: Program Start, Team, Ventures,a także Welcome. Projekty te sągłównie skierowane do doktorantówi młodych pracowników nauki orazstudentów ostatnich lat.8. Z założeń strategii lizbońskiejwynika, że Polska winna do 2010roku zwiększyć nakłady na badanianaukowe do 3%, co stworzyłoby warunkidla gospodarki opartej na naucei co miałoby przyspieszyć postęptechniczny. Cele te według ekspertówUE realizujemy bardzo słabo.9. Według opinii prof. Żylicza– prezesa FNP, pozycja nauki polskiejw stosunku do nakładów jest dośćdobra, bo jak wynika z raportu DavidaKinga - opublikowanego w „Nature”,impact factor naszych prac dajenam aż 22 miejsce wśród 120 krajówświata i wyprzedzamy wiele państw,które więcej przeznaczają na naukę.Jednakże profesor twierdzi i to, że niepowinna nas uspokajać taka sytuacjai winno stworzyć się warunki dla naukiw Polsce - głównie dla młodychpracowników, stąd nowe programyw FNP od 2008 roku, m.in. Start. Profesortwierdzi także, że piętą Achillesanaszej nauki jest fakt, że pracownicynaukowi pozostają w jednym miejscupracy przez całe życie, czyli możnasię w danej jednostce „urodzić” i „dośmierci” pracować w niej.10. Problemem nauki w Polscejest i to, że pracownicy naukowi słabopromują swoje produkty i siebiei to również warunkuje niski poziomśrodków spoza budżetu, a który jestwielokrotnie niższy niż w państwachunijnych. Nakłady na naukę, którestanowią 0,54% PKB w Polsce,w 36,5% są przeznaczone na badaniapodstawowe, w 38,8% na badaniapraktyczne i w 24% na prace rozwojowe.Z tych finansów na naukitechniczne przeznaczone jest 47%, naprzyrodnicze 24%, na medyczne ponad11%, na rolnicze 9%, a na naukispołeczne i humanistyczne 9%.11. Mimo tych „zawirowań” Polacyw nauce osiągają wielkie sukcesy,np. ks. prof. Michał Heller z WydziałuFilozoficznego Papieskiej AkademiiTeologicznej w Krakowie zostałw 2008 roku pierwszym polskimzdobywcą Nagrody Templetona,która wynosi 1,6 miliona dolarów(Nagroda Nobla wynosi ok. 1 milionadolarów). Dodać należy, że pierwsząlaureatką tej nagrody była MatkaTeresa z Kalkuty oraz że wśród wyróżnionychtą nagrodą byli rosyjskipisarz Aleksander Sołżenicyn orazMichael Nowak – autor prac o papieżuJanie Pawle II.12. Stopień dra hab. i tytuł profesoraw Polsce uzyskuje tylko 14% pracownikówdo 40 roku życia. 55% pracownikówuzyskało stopień dra hab.WOKÓŁ UCZELNImiędzy 40 a 50 rokiem życia i tylko24% pracowników tytuł profesorauzyskało do 50 roku życia, a aż 52%pracowników tytuł profesora uzyskałomiędzy 50 a 60 rokiem życia. Trzebatakże wiedzieć, że liczba badaczyna 1000 osób aktywnych zawodowow Polsce wynosi 4,6, a w UE 5,9.13. Na stronie naszego ministerstwaogłoszone zostały po wizyciepremiera Polski w USA nowe stypendiai programy w ramach Fulbrighta.Najbardziej interesujący jest programFulbrighta Junior dla słuchaczy studiówdoktoranckich i asystentów,a także stypendium z zakresu polskiejkultury i historii.14. Narodowe Centrum Badańi Rozwoju rozpoczęło nabór ekspertówdo oceny swoich projektów- patrz strona MNiSW.15. Z wypowiedzi sekretarza stanuministerstwa prof. Marii Orłowskiejwynika, że w krótkim czasie stworzonezostaną lepsze warunki dla grupinicjatyw technologicznych, gdyżpolscy naukowcy pod tym względemmogą zrobić więcej. Owa ministerpodaje także i to, że do podstawowychprzyczyn słabości naszej naukizalicza się poziom finansów i funkcjonującew niej mechanizmy.16. Z analizy badaczy wynika i to,że średni dorobek członków PAN jest4-krotnie mniejszy w zakresie liczbypublikacji i 6-krotnie w zakresie liczbycytowań - od nowo mianowanychprofesorów np. z nauk chemicznych.Natomiast socjolodzy podają, żegłówną przyczyną kryzysu elitotwórczejroli polskich uniwersytetów jestmasowość kształcenia.17. W dniu 10 grudnia 2007 r. PolitechnikaŚląska z Gliwic nadała tytułdoktora honoris causa prof. J. Buzkowi.Ten doktorat, jak napisano, profesorotrzymał za wybitny wkład w naukępolską i tworzenie programówbadań, które prowadzą do większegodofinansowania jej.18. Zachęcam do zapoznania sięz przepięknym artykułem w najnowszymczasopiśmie Instytutu FilozofiiUW, „Etyka” 2006, nr 39, w którymznajdziemy m.in. artykuł M. Maciejewskiejpt: „Czy się porozumiemy?Etyka w dobie różnorodności”.prof. Wiesław Deptułaprzewodniczący Senackiej Komisjids. NaukiPRZEGLĄD UNIWERSYTECKI 27