Raporti Vjetor 01 janar 2006 - Banka Qendrore e Republikës së ...

AQBKRaport Vjetor 2006Trustin e Kursimeve Pensionale të Kosovës (TKPK) i cili është ‘fond i sigurimit shoqëror’.Megjithatë, gjatë vitit 2006, të gjashtë fondet pensionale suplementare të cilat operonin brendakorporatave të ndryshme publike ndaluan veprimtarinë aktive, si pasojë e ndërprerjes sëveprimtarisë në bazë vullnetare dhe jo vullnetare. Kjo ishte ose për shkak të shumave të larta tëdetyrimeve jo te financuara, ose për shkak të dështimit (ose ndryshimit të kapitalit) të kompanisëkontribuese. AQBK-ja me vet-iniciativë, apo sipas kërkesës se çdo kompanie kontribuese, revokoilicencën dhe caktoi zyrtarin përgjegjës për likuidim. Në fund të procesit të likuidimit, mjetet embledhura nga ish fondet e ndryshme pensionale do të transferohen tek fondet tjera pensionale,ose në raste të veçanta, do të transferohen tek llogaritë e peng mbajtjes të hapura në bankatkomerciale në emër të çdo pensionisti. Për sa u përket të drejtave të vogla pensionale, ato pritet tupaguhen përfituesve të tyre. Në anën tjetër, në Nëntor 2006, Bordi Drejtues i AQBK-se i lëshojlicencën një fondi suplementar privat të pensioneve ‚Fondi Slloveno-Kosovar‛ i cili gjithashtu dotë veproj si menaxher i aseteve për fondet e akumuluara. Ky është fondi i parë privat pensional ilicencuar në Kosovë.Kutia 5. Fondet e Pensioneve të cilat veprojnë në Kosovë dhe ndarja e tyreSkemat e pensionit në Kosovë klasifikohen si më poshtë:1) Pensioni bazë ( skemë e detyrueshme) – Paguhet nga Administrata e Pensionit, dhe financohet nga Buxheti iKonsoliduar i Kosovës, i cili paguan një shumë prej 40 euro për çdo banorë të Kosovës i cili është më i vjetër se 65 vjeç.2) Pensioni i kursimeve individuale (skemë e detyrueshme) – e administruar nga Trusti i Kursimeve Pensionale tëKosovës (TKPK), dhe financuar nga kontributet minimale të detyrueshme të punëdhënësve dhe punonjësve (5% secili).3) Skemat suplementare – të cilat përbëhen nga: a. Pensioni i Kursimeve Individuale (është kontribut vullnetar shtesë ipaguar nga punëdhënësi ose punonjësi, ose nga të dy, dhe i cili administrohet nga TKPK); b. Pensionet Suplementare tëPunëdhënësve (ofruar nga punëdhënësi për punonjësit); c. Pensionet Suplementare Individuale, dhënë për personat fizik ngasiguruesit e licencuar të pensioneve.3.3.5. Zhvillimet në Ndërmjetësuesitë e Tjerë FinanciarëPërveç bankave komerciale, ndërmjetësitë tjerë financiarë (NTF) janë gjithashtu të përfshir nëveprimtarinë e huadhënies në ekonomi. NTF-të janë institucione mikro financiare të cilat nuk kanëtë drejtë të marrin depozita mbi një shumë të kufizuar. Veprimtaria e tyre kryesore ështëveprimtaria e huadhënies, kryësisht si mbështetje për ndërmarrësitë e vegjël. Burimi kryesor ifinancimit të NTF-së mbeten donatorët e jashtëm.Në fund të vitit 2006, gjashtëmbëdhjetë NTF operonin në Kosovë, të cilët administronin rreth 5.0%të totalit të mjeteve të sektorit financiar. Nga fundi i vitit 2006, portofolio total i kredive të NTF-sëarriti shumën kumulative nga 57.7 milion euro, llogaritur për 8.3% të tërësisë së shumëskumulative të kredive të lëshuara korporatave financiare (KF-të). Mëgjithatë, në lidhje me numrin ekredive, NTF-të llogarisin për 25.7% të numrit të kredive – duke treguar orientimin e tyre nëmikrokredi. Në vitin 2002, përderisa sektori bankar kishte filluar veprimtarinë e tij të kredidhëniës,kontributi i kredive të NTF-së për sa i përket tërësisë së kredive ishte jashtëzakonisht i lartë (27.0%),por më pas zbriti duke mbetur konstant së fundi (Figura 24).AQBK- Autoriteti Qendror Bankar i Kosovës 42