Raporti Vjetor 01 janar 2006 - Banka Qendrore e Republikës së ...

Raporti Vjetor 01 janar 2006 - Banka Qendrore e Republikës së ... Raporti Vjetor 01 janar 2006 - Banka Qendrore e Republikës së ...

12.07.2015 Views

Në milionë euroAQBKRaport Vjetor 20063.2.3 Skema PensionaleSkema e sigurimit social përbehet nga Skema Pensionale Bazë dhe Skema Pensionale e KursimeveIndividuale. Skema Pensionale Bazë financohet nga Buxheti i Konsoliduar i Kosovës dhe përbehetnga një shume prej 40 euro e cila u paguhet banorëve me te vjetër se 65 vjeç. Skema Pensionale eKursimeve Individuale e cila është paraqitur ne vitin 2002 menaxhohet nga Trusti i KursimevePensionale te Kosovës (KPST), bazuar ne kontributin e detyrueshëm nga punëdhënësit dhepunonjësit (5% secili).Natyra e detyrueshme e kontributeve pensionale të paguara ne Skemën Pensionale të KursimeveIndividuale, ne përputhje me standardet ndërkombëtare të klasifikimit të statistikave e klasifikonTKPK-në si ‚fond i sigurimit shoqërore‛ dhe si të tille, pjesë të qeverisë së përgjithshme. Shumakumulative e mbledhur përmes kësaj skeme, në fund të vitit 2006, ishte 213 milion euro, që paraqetnjë rritje prej 49% krahasuar më vitin 2005.Figura 10. Trusti i Kursimeve Pensionale të Kosovës (TKPK), shumat kumulative (2004-2006)250213200150144100835002004 2005 2006Burimi: TKPK.Një rritje është vërejtur gjithashtu në numrin e kontribuuesve të cilët janë rritur për 17%, dukearritur shumen rreth 215 mijë në vitin 2006 (nga rreth 183.7 mijë në vitin 2005). Rritja në numrin ekontribuuesve rrjedh pjesërisht nga përmirësimet në mënyrën që punëdhënësit i raportojnëpunonjësit e tyre për kontributet pensionale dhe gjithashtu për shkak të numrit të rritur tëpersonave të punësuar jashtë ‚ekonomisë joformale‛. Fondet e mbledhura përmes kësaj skemevazhdojnë të investohen në tregjet e huaja në instrumente financiare të ranguara lartë, gjë qëthekson parimin e sigurisë të këtyre mjeteve. Si i tillë, përveç sektorit financiar, sektori qeveritarmbetet kreditori neto i sektorit të jashtëm.3.3 Sektori Financiar3.3.1 Karakteristikat e PërgjithshmeTotali i mjeteve të korporatave financiare (duke përjashtuar AQBK-në) në fund të vitit 2006 arritivlerën 1.270,7 milion euro, një rritje prej 17.8% krahasuar me vitin 2005. Sektori financiar në Kosove25AQBK- Autoriteti Qendror Bankar i Kosovës

AQBKRaport Vjetor 2006vazhdon të dominohet nga bankat komerciale të cilat menaxhojnë rreth 89.0% të mjeteve totale tësektorit financiar dhe struktura si e tillë nuk është përballur me ndonjë ndryshim të dukshëm(Figura 11). Pjesa e mbetur e mjeteve shpërndahet ndërmjet kompanive të sigurimeve (5.0%),ndërmjetësuesve të tjerë financiarë (5.0%), dhe fondeve pensionale (1.0%).Figura 11. Struktura e sektorit financiar në Kosovë (duke përjashtuar AQBK-në), (2005 – 2006)Dhjetor 2005Dhjetor 2006Bankatkomerciale89%Tjera10%Ndërmjetësuesite tjerë financiarë5%Kompanitë esigurimeve5%Bankatkomerciale89%Tjera11%Ndërmjetësuesite tjerë financiarë5%Kompanitë esigurimeve5%Fondetpensionale1%Fondetpensionale1%Burimi: AQBK (2007).Për sa i përket numrit të korporatave financiare në fund të vitit 2006 në Kosovë operonin 6 bankakomerciale, 9 kompani të sigurimeve, 1 fond privat pensional, 16 ndërmjetësues tjerë financiarë(NTF) dhe 23 ndihmës financiarë. Ndërmjetësuesitë tjerë financiarë janë kryesisht institucionemikro-huadhënëse të përfshira ekskluzivisht në aktivitetet e huadhënies pa leje për marrjen edepozitave, përderisa ndihmësitë financiarë zakonisht veprojnë si byrotë për këmbimin e parave,dhe pjesëmarrja e tyre ndaj mjeteve totale të sektorit financiar është shumë e vogël.Përkrahur nga rritja e depozitave të sektorit qeveritare në AQBK (kryesisht të hyrat ngaprivatizimi), mjetet e huaja neto (MHN) arritën shumën 965.2 milion euro në fund të vitit 2006.Krahasuar më vitin 2005, shuma totale e MHN-ve u rrit për 41.0%, duke arritur kulmin historik, ecila bënë që sektori financiar në Kosovë të mbetet neto kreditor i sektorit të jashtëm. AQBK-ja sipjesëmarrës kryesor menaxhon rreth 66.3% të totalit të MHN-ve të korporatave financiare. Nëpërgjithësi, derdhja e kapitalit financiar jashtë vendit vjen si pasojë e domosdoshmërisë për mbajtjetë sigurt të shumave të mëdha të fondeve (mjetet e TKPK-së, të hyrat nga privatizimi), disa nga tonë intervale të shkurtëra (si fondet e privatizimit), përderisa ka pak mundesi të investimit ose tëplasimit në Kosovë.Pasi që sektori financiar nuk ka asnjë kërkesë mbi sektorin fiskal, depozitat qeveritare në korporatatfinanciare (kryesisht në AQBK) paraqesin lidhjen e vetme ndërmjet këtyre dy sektoreve. Kryesisht,kërkesat neto mbi sektorin fiskal kishin shumën prej 482.5 milion euro në vitin 2006, krahasuar më230.0 milion euro të vitit paraprak (Figura 12). Kjo i atribuohet kryesisht (i) të hyrave ngaprivatizimi gjatë vitit 2006 dhe, (ii) rritjes së depozitave qeveritare në AQBK (për shkak të tepricësbuxhetore për vitin fiskal 2006). Në të vërtetë, të ardhurat nga privatizimi arritën shumën prej 275.0milion euro në fund të dhjetorit 2006, që përbën 58.4% të depozitave të sektorit qeveritar në AQBK.AQBK- Autoriteti Qendror Bankar i Kosovës 26

AQBKRaport <strong>Vjetor</strong> <strong>2006</strong>vazhdon të dominohet nga bankat komerciale të cilat menaxhojnë rreth 89.0% të mjeteve totale tësektorit financiar dhe struktura si e tillë nuk është përballur me ndonjë ndryshim të dukshëm(Figura 11). Pjesa e mbetur e mjeteve shpërndahet ndërmjet kompanive të sigurimeve (5.0%),ndërmjetësuesve të tjerë financiarë (5.0%), dhe fondeve pensionale (1.0%).Figura 11. Struktura e sektorit financiar në Kosovë (duke përjashtuar AQBK-në), (2005 – <strong>2006</strong>)Dhjetor 2005Dhjetor <strong>2006</strong><strong>Banka</strong>tkomerciale89%Tjera10%Ndërmjetësuesite tjerë financiarë5%Kompanitë esigurimeve5%<strong>Banka</strong>tkomerciale89%Tjera11%Ndërmjetësuesite tjerë financiarë5%Kompanitë esigurimeve5%Fondetpensionale1%Fondetpensionale1%Burimi: AQBK (2007).Për sa i përket numrit të korporatave financiare në fund të vitit <strong>2006</strong> në Kosovë operonin 6 bankakomerciale, 9 kompani të sigurimeve, 1 fond privat pensional, 16 ndërmjetësues tjerë financiarë(NTF) dhe 23 ndihmës financiarë. Ndërmjetësuesitë tjerë financiarë janë kryesisht institucionemikro-huadhënëse të përfshira ekskluzivisht në aktivitetet e huadhënies pa leje për marrjen edepozitave, përderisa ndihmësitë financiarë zakonisht veprojnë si byrotë për këmbimin e parave,dhe pjesëmarrja e tyre ndaj mjeteve totale të sektorit financiar është shumë e vogël.Përkrahur nga rritja e depozitave të sektorit qeveritare në AQBK (kryesisht të hyrat ngaprivatizimi), mjetet e huaja neto (MHN) arritën shumën 965.2 milion euro në fund të vitit <strong>2006</strong>.Krahasuar më vitin 2005, shuma totale e MHN-ve u rrit për 41.0%, duke arritur kulmin historik, ecila bënë që sektori financiar në Kosovë të mbetet neto kreditor i sektorit të jashtëm. AQBK-ja sipjesëmarrës kryesor menaxhon rreth 66.3% të totalit të MHN-ve të korporatave financiare. Nëpërgjithësi, derdhja e kapitalit financiar jashtë vendit vjen si pasojë e domosdoshmërisë për mbajtjetë sigurt të shumave të mëdha të fondeve (mjetet e TKPK-së, të hyrat nga privatizimi), disa nga tonë intervale të shkurtëra (si fondet e privatizimit), përderisa ka pak mundesi të investimit ose tëplasimit në Kosovë.Pasi që sektori financiar nuk ka asnjë kërkesë mbi sektorin fiskal, depozitat qeveritare në korporatatfinanciare (kryesisht në AQBK) paraqesin lidhjen e vetme ndërmjet këtyre dy sektoreve. Kryesisht,kërkesat neto mbi sektorin fiskal kishin shumën prej 482.5 milion euro në vitin <strong>2006</strong>, krahasuar më230.0 milion euro të vitit paraprak (Figura 12). Kjo i atribuohet kryesisht (i) të hyrave ngaprivatizimi gjatë vitit <strong>2006</strong> dhe, (ii) rritjes së depozitave qeveritare në AQBK (për shkak të tepricësbuxhetore për vitin fiskal <strong>2006</strong>). Në të vërtetë, të ardhurat nga privatizimi arritën shumën prej 275.0milion euro në fund të dhjetorit <strong>2006</strong>, që përbën 58.4% të depozitave të sektorit qeveritar në AQBK.AQBK- Autoriteti Qendror <strong>Banka</strong>r i Kosovës 26

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!