Download (PDF, 4.75MB) - Ahmadiyya

Botim i Xhematit Mysliman Ahmadia të Shqipërisë Viti III Nr. 4Zbulimi i së padukshmesdhe Kurani Famëlartë f. 30Shenjat kryesoretë ardhjes së Imam Mehdiutdhe të Mesihut të Premtuarf. 8Islami dheshkencapërputhshmëriaapokonflikti?- Dr. AbdulSalam, fituesV ë r t e t ë s i af. 50 f. 88 f. 66 f. 172i çmimit NobelFjalimi i Dr.Abdul Salamitgjatë marrjessë çmimitNobelAurora Boreale(dritat veriore)dhe përmendjae saj nëKuranu r r e j t j e p ë r a s k ë n dKujtim i MusaRrustemit,ish-presidentittë XhematitMyslimanAhmedia tëKosovës

Disa lutje të Hazret Profetit Muhammed s.a.v.s.O Zoti im, Ti më dëgjon dhe e sheh gjendjen time. Ti e di të fshehtëndhe të dukshmen time. Asgjë nga gjërat e mia nuk është e fshehurnga Ti. Ndërsa, unë jam i varfër, lypës, përderës dhe kërkues istrehimit Tënd. O Zoti im, po dridhem e përpëlitem si ai që dëshmondhe pranon fajin e vet. Po të lyp siç lyp një varfanjak. Po qajpara Teje si një mëkatar shumë i poshtër dhe po të lutem siç lutet njëi frikësuar dhe shumë i brengosur, koka e të cilit është e ulur paraTeje, të cilit i lotojnë sytë për Ty, trupi i të cilit është gjunjëzuar përTy dhe që vetëm për Ty ka vënë hundën në tokë. O Zoti im, mos tëdal i pafat kur të lutem Ty. O Zoti im, o Ti që je më i miri për t’ulutur Ty dhe o Ti që je më Bujari se çdokush tjetër, trego dashuri dhemëshirë ndaj meje! (Amin)(Tibrani Kebir, nga Hazret Ibne Abasi; Xhamius Segir;Hazinatud Dua nga Hafiz Muzaffar Ahmedi)O Zoti im, unë jam rob yti, djalë i robit Tënd, djalë i robëreshësTënde, jam në dorëzimin Tënd, koka ime është në dorën Tënde,jam i kënaqur me caktimin Tënd, sepse Ti gjithmonë cakton drejt.O Zot, po të lutem Ty me çdo emër Tëndin, me të cilin e ke quajturVeten, qoftë nga ata emra që ke zbritur në Librin Tënd, qoftë ngaata që ke lënë në të padukshme te Ti, Kuranin ma bëj fllad të zemrëssime dhe nëpërmjet atij, largo të gjitha brengat dhe pikëllimet e mia!(Hazinatud Dua nga Hafiz Muzaffar Ahmedi)RedaksiaAdresa2Kryeredaktor:Samad Ahmed GhoriZv. Kryeredaktor: Shahid Ahmad ButtRedaktorë: Rexhep Hasani,Muhamet PeciAnëtarë: Javaid Iqbal Nasir,Bujar Ramaj, Çapajev ZeraGrafika:Shtypur në Shtypshkronjën:Gent•grafikTiranë, 2011D a s h u r i p ë r t ë g j i t h ëXhemati Mysliman Ahmadia iShqipërisë, Autostrada Tiranë-Durrës,Km. 1,Kutia Postare 8176, Tiranë, ShqipëriTel: +355(0)682974992, 0692994966+377(0)45366374Fax: +355(0)48302523E-mail: vertetesia@gmail.comNumri IV

Botim i Xhematit Mysliman Ahmadia të ShqipërisëMaj - Gusht 2011 • Viti III • Nr. 4pËrmbajtjaProfeti që më së shumti ka treguar për tëpadukshmenEditorialAjete të Kuranit Famëlartë – paralajmërimepër kohët tonaShenjat kryesore të ardhjes së Imam Mehdiut dhe tëMesihut të Premtuar – në bazë të haditheve të HazretProfetit Muhammed s.a.v.s.Ardhja e Mesihut si Imam Mehdi; rënia e myslimanëvedhe ndarja e tyre në 73 sekte; mbizotërimi i fesë sëkrishterë; Rënia morale; Çështja e xhihadit; Koha eardhjes së Imam Mehdiut; Eklipsi diellor dhe ai hënorgjatë muajit të ramazanit; Dexhali dhe Gomari i tij içuditshëm; Jaxhuxhi e Maxhuxhi; Dhjetë shenja paraardhjes së OrësRreth paralajmërimeve të Kuranit Famëlartëthënie të Hazret Mesihut të Premtuar a.s.Zbulimi i së padukshmes dhe Kurani FamëlartëHazret Mirza Tahir Ahmedr.t.a, Kalifi i Katërt iMesihut të Premtuar“Dashuri për të gjithë, urrejtje për askënd”një lajm pa komentPërsosmëria e fjalës ALLAHV ë r t e t ë s i a358253045463

Islami dhe shkenca – përputhshmëria apo konflikti?- Dr. Abdul Salam, fitues i çmimit NobelKurani Famëlartë dhe shkenca; zanafilla e Islamitdhe shkenca; epoka e artë e shkencës në Islam; sipasBriffaultit; rënia e shkencës në Islam; shkenca modernedhe besimi; kufijtë e shkencësA është e lejuar muzika në Islam?Hazret Mirza Tahir Ahmedr.t.a., Kalifi i Katërt iMesihut të PremtuarHixhabiHazret Mirza Masroor Ahmed, Kalifi i Pestë i Mesihut tëPremtuarAurora Boreale (dritat veriore) dhe përmendja e sajnë KuranMekanizmi i aurorës; erërat diellore dhe magnetosfera;zbulimet e para të kësaj dukurie; origjina e kësajdukurie;Kujtim i Musa Rrustemit, ish-presidentit të XhematitMysliman Ahmedia të KosovësVdekja e Hazret Mirza Ghulam Ahmedit, Mesihut tëPremtuar dhe shpalljet rreth sajFjalimi i Dr. Abdul Salamit gjatë marrjes së çmimitNobelXhelsa Salana e 44-të të Xhematit Mysliman Ahmediatë AnglisëXhelsa Salana e 35-të të Xhematit Mysliman Ahmediatë Gjermanisë5062646672808890934Numri IV

Profeti që, më së shumtika treguar për të padukshmenEditorialKurani Famëlartë thotë:“Vetëm Ai (Allah) e di të padukshmendhe nuk ia zbulon atë askujt, përveç tëdërguarve që ka zgjedhur.”(El-Xhin 72:27-28)Ajeti i lartpërmendur tregon se,përveç detyrave të tjera të shenjta,profetët janë të njoftuar edhe megjërat nga bota e padukshme, tëcilat përmbushen në kohët e tyre,duke vënë kështu argumentin e vërtetësisësë tyre para popujve të tyre.Në një ajet tjetër të Kuranit, Allahui Madhërishëm thotë se çdo profetvjen me paralajmërime, që mund tëjenë të gëzueshme ose alarmuese.Kështu ndodhi edhe me profetin eIslamit, Hazret Muhammedin s.a.v.s ,për të cilin Zoti thotë se ai ka ardhurpër gjithë njerëzimin për takumtuar lajmin nga Ai:“Ne të kemi dërguar ty për tëgjithë njerëzimin si lajmëtar i së mirësdhe alarmues”.(El-Saba 34:29)Pra, sipas Kuranit, udhëheqësiynë, Hazret Profeti Muhammeds.a.v.s, ishte i ngarkuar për të dhënëparalajmërime nga e padukshmja,paralajmërime të cilat do t’i arrijnëtë gjithë kufijtë hapësinorë si dhekohorë të njerëzimit, kudo që gjendendhe kudo që veprojnë.Fuqinë e dijes nga e padukshmjadhe rreth së të padukshmes, tëcilat i mbizotëronte profeti ynë,do të mund t’i shpjegonin sikurt’i referoheshim një fakti tjetër qëlidhet me jetën e më të dashurittonë, Hazret Profetit Muhamed s.a.v.s .Siç e dimë të gjithë, profeti kishtelindur në një shoqëri që gjendejlarg shkencave apo profesioneve tëkohës. Edhe Gadishulli arab ishtenjë vend ku thuajse të gjithë ishintë pashkolluar. Shterpësinë e asajshkretëtire e pasqyronte më së mirigjendja e popullit për sa i përketintelektit dhe dijes. Madje edhevetë Profeti Muhammed s.a.v.s. nukkishte shkuar në ndonjë shkollë apote ndonjëri për të mësuar. Duke ipasur parasysh këto rrethana, përtë cilat pak kush nuk i di, ështëe paimagjinueshme që pa pasurndonjë përkrahje, ashtu vetvetiu,papritmas të mbijë ndonjë burim ifurishëm dijesh. Por kjo ka vetëmnjë shpjegim: e vetmja rrugë edijes së profetit tonë ishte Zoti iGjithëdijshëm. Dhe pikërisht kjodije, kjo dritë prej Zotit, u bë shkaki gjithë asaj lëvizje te arabët dhemadje edhe më larg. Në KuraninV ë r t e t ë s i a5

Famëlartë përmend ardhjen eProfetit Muhammed s.a.v.s , në surenEl-Xhuma dhe po ashtu jepenmisionet e tij:Allahun e përlëvdon gjithçkaqë gjendet në qiej e në Tokë. Ai ështëSunduesi, i Shenjti, i Plotfuqishmi dhei Urti. Është Ai që u solli analfabetëvenjë të dërguar nga gjiri i tyre, që u lexonatyre ajetet e Tij, i pastron, u mësonLibrin dhe urtësinë, edhe pse ata mëparë ishin vërtet në humbje të plotë.Ai do ta dërgojë atë edhe tek të tjerë, tëcilët ende nuk u janë bashkuar. Ai ështëi Plotfuqishmi dhe i Urti. Kjo ështëdhuntia e Allahut, Ai ia jep atë kujt tëdojë. Allahu zotëron dhunti të mëdha.(El-Xhuma 62:2-5)Kjo gjë u dëshmua. ProfetiMuhammed s.a.v.s. erdhi te njëpopull i pashkolluar dhe solli njërevolucion të madh në një periudhëtë shkurtër kohe. Sigurisht,edhe gjatë jetës së tij shumëparalajmërime të mëdha janë dhënëdhe janë plotësuar. Për shembull, aila Mekën në një kohë kur të gjithëmyslimanët donin të shpëtonin ngavdekja. Pikërisht në atë kohë, Allahue njoftoi se ai përsëri do të hyjë nëkëtë qytet, por jo më si i pushtuar,por si triumfues, gjë që u plotësua 1 .Dhënia e profecive dheplotësimi i tyre nuk kufizohenvetëm në kohën sa ishte ai i gjallë.Shumë nga profecitë e tij flasinpër të ardhmen, madje edhe përrevolucionet e mëdha të kohëssonë. Njëri ndër ato paralajmërime,madje shumë i rëndësishëm, ështëedhe paralajmërimi për ardhjen dhe1 Për shembull, në një ajet, Kurani dukedhënë këtë paralajmërim thotë: Padyshim, Aiqë ta bëri obligim Kuranin, Ai do të kthejë ty atynga erdhe. (El-Keses 28:86)shenjat e ardhjes së Imam Mehdiutdhe të Mesihut të Premtuar, tëcilat përmenden edhe në KuraninFamëlartë, po ashtu edhe nëshumë hadithe të të Dërguarit tëAllahut s.a.v.s . Shumë nga dijetarëtmyslimanë, duke u bazuar në fjalëte paralajmërimeve dhe duke dashurse ato të plotësohen fizikisht e jometaforikisht, po presin Isain a.s. tëzbresë nga qielli, pra, po atë Isa,që ka jetuar para dymijë vjetësh.Veç kësaj, me ardhjen e tij do tëvijë edhe një Dexhal që sipas tyredo të ketë aftësi mbinjerëzore, përtë mos thënë aftësi të Zotit dhe njësërë paralajmërimesh të tjera, tëcilat, nga këndvështrimi i tyre dotë plotësohen fjalë për fjalë, pra nëmënyrë statike çfarë jep mesazhi ejo analiza e tij, gjë që të çon vetëmnë botën e fantazive.Nga ana tjetër, duke mos pasurudhëheqje shpirtërore, myslimanëtpësuan e vazhdojnë të pësojnërënie morale e shpirtërore, saqëjanë të gatshëm t’u japin kësointerpretimesh profecive të Profetittonë të dashur. Pikërisht kjo rënieparaqet kohën më të duhur dhe më tëqëlluar të atij, që do të rithemelontebesimin e humbur. Realisht, edhevetë ata kanë filluar të pohojnë sekjo është pikërisht koha, kur duhejtë vinte Imam Mehdiu dhe Mesihui Premtuar. Por, si gjithmonë, dukeqenë larg besimit të pastër, njerëzitguxojnë të përcaktojnë vetë natyrëne kohës dhe të atij që duhet të vijëdhe e refuzojnë atë që dërgohet. Ado të ishte po e njëjta rrethanë nësenjerëzit, për kërkesat e tyre vetjakekryeneçe, të përcaktojnë kohën e tijpër qefin tyre duke harruar se njëgjë e tillë është kompetencë e dikujttjetër?!vazhdon në faqen 296D a s h u r i p ë r t ë g j i t h ëNumri IV

“Kur xheneti të afrohet”.“Shoku juaj nuk është i marrë”.“Atëherë çdokush do të marrë vesh seçfarë kishte sjellë”.“Ai e ka parë këtë në horizontine qartë”.“Madje betohem për ato qëintrigojnë dhe pastaj tërhiqen”.“Dhe ai nuk është koprrac nëtregimin e së padukshmes”.“Për varkat që fshihen në vendin etyre të fshehtë”.“Dhe as kjo nuk është fjalëe shejtanit të mallkuar”.“Për natën kur bie terri”.“Prandaj, nga po ia mbani?”“Dhe për agimin kur ai fillon tëmarrë frymë”.“Vërtet, kjo është veçse një këshillëpër botët”.“Sigurisht, kjo është fjala e njëtë dërguari fisnik”.“Për secilin nga ju që dëshirontë tregohet i qëndrueshëm”.“që zotëron fuqi dhe pozitë të lartëte Zoti i Fronit”.“Shumë i bindur dhe gjithashtubesnik”.“Por ju nuk mund të dëshironi,përveçse me vullnetin e Allahut,Zotit të botëve”.(Et-Tekuir 81:1-30)V ë r t e t ë s i au r r e j t j e p ë r a s k ë n d9

Shenjat kryesoretë ardhjessë Imam Mehdiutdhe të Mesihuttë Premtuarnë bazë të thënievetë Profetit Muhammed s.a.v.s.10D a s h u r i p ë r t ë g j i t h ëNumri IV

‏ِهَََََََََََََََََََُُُُِّّّْْْْْْْ‏ِه‏َة‏ِهَ ‏َةًََََََُّْْْëredutMesihut të PremtuarThënie të Profetit Muhammedpaqja dhe mëshira e Allahutصَ‏ النَّيبِ‏ ّV ë r t e t ë s i aعن ايب هريرۃ رضي االله عنهوَ سَ‏ لَّمَ‏ابن مريمعَ‏ ‏ِنعَ‏ االله لَيقَا ‏َل : يوشك من عاش منكم أن يلقى عسىإماما مهديا وحكما عدلا فيكسر الصليبويقتل الخنزير ويضعالجزيةوتضع الحرب‏(مسند ( 411احمد جدل 2 رقم الصفحةأوزارها .Transmetohet nga nga Abu Abu Hurejrah Hurejrah r.z. ser.z. Hazret se Hazret i Dërguari i Dërguari i Allahut i s.a.v.s. Allahut kas.a.v.s. thënë:ka thënë:“Çdokush që do të jetojë prej jush, do ta gjejë“Çdokush Isain birin e që Merjemes do të si jetojë Imam prej Mahdi, jush, sido vendimtar, gjejë gjyqtar, Isain do birin ta thyejë e Merjemeskryqin, do tëmbysë derrin dhe do të heqë xhizjen dhe luftasi Imam Mehdi, si vendimtar,(xhihadi) do të dorëzojë armët e saj.”gjyqtar, ai do (Musnad ta thyejë Ahmad, vol. kryqin,2, f. 411)do të mbysë derrin dhe do të heqëxhizjen dhe lufta (xhihadi) do tëdorëzojë armët e saj.”(Musnad Ahmed, vol. 2, f. 411)Kyposhtë:hadith, në Muslim, përmendetsi më poshtë:poshtë:عن ايب هريرۃ رضي االله عنه انّه قال :و عَ‏ لَي االلهَ سَ‏ لَّمَ‏رَ‏ ُ قال سو ‏ُل االله: وَ‏ االلهِ‏ لَي نْزِلَن ابن مَريمصَ‏ حَكمً‏ اعادِلا فَ‏ ‏َلي كْسِ‏ ري ع الْجِ‏ زيوَ‏ لَ‏ ضَ‏ ‏َنَّ‏وَ‏ ‏َذ لَتالْمالصَّ‏ وَ‏ ‏ُلَنَّ‏ ليب لَيقْتالخِن ‏ِزيرعَ‏ لَت الْقِلاَ‏ ص فَلا ‏سْ‏ ٰ عي لَي هَ‏ ا‏َكُنَّ‏وَ‏ ‏ُترُ وَ‏ حْن والتَّب والتَّحَاس ولَي دْ‏ ع نَّ‏ اِ‏الشَّ‏ ‏َاءُ‏ ‏َاغُضُ‏فَلا يقْب ‏ُهل اَحَد‏(مسلم كتاب الايمان باب نزول عس ‏ٰي ابن مريم)‏عن ايبوَ سَ‏ لَّمَ‏ابن مريويقتلأوزاره.z. se.s. kaArdhja e Mesihutgjithmonë të Premtuar qofshin mbi tëdhe Imam MehdiutKy hadith, në Muslim, përmendet si mëعن ايب هريرۃ رضي االله عنه انّه قال :عَ‏ لَيو :َ سَ‏ لَّمَ‏لَي نْزِلَن وَ‏ االلهِ‏رَ‏ ُ قال سو ‏ُل االلهابن مَريمُااللهُصَ‏ ًّحَكمً‏ اعادِلافَ‏ ‏َلي كْسِ‏ رالصَّ‏ وَ‏ ‏ُلَنَّ‏ ليب لَيقْت‏ِزيرْالخِنَ نَّ‏ي ع زي لَت‏َكُنَّ‏الْجِ‏ وَ‏ ‏ُتروَ‏ لَ‏ ضَ‏ ‏َنَّ‏‏َبنَ‏ َّ حْن والتَّب‏َذهلَت ْوَ‏ الشَّ‏ ‏َاءُ‏ ‏َاغُضُ‏َ الْمالفَلا يقْب ‏ُهل اَحَدص فَلاالْقِلاَ‏ ُوالتَّحَاس ‏ُدُُ ‏سْ‏ ٰ عيعَ‏ لَي هَ‏ اولَ‏ ُ وَ‏ ي دْ‏ ع نَّ‏ اِ‏‏(مسلم كتاب الايمان باب نزول عس ‏ٰي ابن مريم)‏Transmetohet nga Abu Hurejrahr.z.se Hazret i Dërguari i Allahuts.a.v.s.ka thënë:“Për Zotin, do të zbresë patjetër BiriTransmetohet nga Abu Hurejrah r.z. seHazret i Dërguari i Allahut s.a.v.s. kaasnjerithënë:nuk do ta pranojë.”(Muslim “Për Zotin, Kitabul do të zbresë Iman, patjetër Biri Bab i Merjems Nuzulsi vendimtar, gjyqtar, ai Isa patjetër ibni do Merjem) ta thyejëkryqin, patjetër do të mbysë derrin dhe patjetërSHËNIM:do të heqë xhizjen, me siguri do të dalin devetëMisionet jashtë përdorimit e Mesihut dhe askush të nuk Premtuardo t’i hipë,dhe koprracia, të Imam lakmia,inati Mehdiut dhe xhelozia që do janë tëpërmendurzhduken (me anënëtëkëtoMesihuthadithe,të Premtuar).nëseAido t’i thërrasë njerëzit drejt pasurisë, por asnjerii shohimnuk do ta pranojë.”si shkak pasojë, ato vetë(Muslim Kitabul Iman, Bab Nuzul Isa ibni Merjem)SHËNIMTransmetohet nga Abu Hurejrah r.z. seHazret i Dërguari i Allahut s.a.v.s. kathënë:“Për Zotin, do të zbresë patjetër Biri i Merjemssi vendimtar, gjyqtar, ai patjetër do ta thyejëkryqin, patjetër do të mbysë derrin dhe patjetërdo të heqë xhizjen, me siguri do të dalin devetëjashtë përdorimit dhe askush nuk do t’i hipë,koprracia, lakmia,inati dhe u xhelozia r r e j do t j të e p ë r a s k ë n dzhduken (me anë të Mesihut të Premtuar). Aido t’i thërrasë njerëzit drejt pasurisë, por asnjerii Merjems si vendimtar, gjyqtar, aiَ نَّ‏ kryqin, patjetër do ta thyejëpatjetër dotë mbysë derrin dhe patjetër do të heqëxhizjen, me siguri do të dalin devetë‏َبنَ‏ َّ ‏ُدْ هjashtë përdorimit ُ dhe askush nukَ ال do t’i hipë, koprracia, lakmia,inatidhe xhelozia do të zhduken (me anëtë Mesihut të Premtuar). Ai do t’ithërrasë njerëzit drejt pasurisë, porjapin edhe shenjet e ardhjes së tijdhe përcaktojnë kohën e tij.Rënia e myslimanëvemisionet e Mesihut të Premtuar dhe tëImam Mahdiut që janë përmendur në këtohadithe, dhe nëse ndarja i shohim si e shkak tyre pasojë, në atovetë japin edhe shenjet e ardhjes së tij dhe73 sektepërcaktojnë kohën e tij. "Ai është vendimtar dhe gjyqtar," Rënia e myslimanëve dhe ndarja esepse në kohën e tij, myslimanëttyre në 72 sektedo të përçaheshin dhe zgjidhjapërfundimtare Ai është vendimtar dhe do gjyqtar të vinte sepse në prejZotit. kohën e tij, Kështu myslimanët që, do të në përçaheshin shumëhadithe,dhe zgjidhjaProfetipërfundimtareMuhammeddo të vinte s.a.v.s. prejZotit. Kështu që, në shumë hadithe,paralajmëron rënien e skajshmetë myslimanëve. Këtu do tëpërmendim vetëm tri nga ato:I Dërguari i Allahut s.a.v.s. ka thënë:- Sigurisht, edhe popullittim do t’i ndodhin gjërat që ukanë ndodhur më parë Izraelitëve,ashtu siç këpucët ngjajnënjëra me tjetrën. Madje, nësedikush prej Izraelitëve kakryer imoralitet haptas me11

kryqin, paralajmërim ky që do tëjapë një pamje absurde nëse dota paramendoni të plotësohej mekuptimin e tij të drejtpërdrejtë.Çfarë dobie mund të sjellë njënjeri duke zbritur nga qielli që t’ithyejë të gjitha kryqet që gjendenbotë, qofshin nëpër kisha, qofshinnëpër rrugë apo varreza ose qofshinato në qafat e miliona graveapo burrave të botës! Në të vërtetë,ky paralajmërim tregon segjatë kohës së Mesihut të Premtuar,feja e krishterë me besimine kryqit do të jetë e mbizotëruarnë botë. Mesihu i Premtuar do tëvijë pikërisht për të dhënë argumentetë qarta që do të tregoninpavërtetësinë e besimit në kryq.Edhe në shpjegimin e Dexhallit,do të lexoni sesi do të mbizotërojëfeja e krishterë. Sot, kjo profeciështë përmbushur pikë për pikë.Shumë nga dijetarët myslimanëapo jomyslimanë, e pranojnëfaktin se Hazret Mirza GhulamAhmedi ishte i pari që trajtoigjerësisht problematikën engjarjes së kryqëzimit të HazretIsait a.s. . Ai argumentoi nga Bibla,Kurani dhe shkenca se HazretIsai nuk ndërroi jetë në kryq, pori shpëtoi kryqëzimit dhe pjesënmë të madhe të jetës së tij e kaloinëpër malet e Kashmirit.V ë r t e t ë s i aRënia moraleVrasja e derrit gjithashtu kakuptim metaforik. Dijetarëtmyslimanë gabimisht e kuptuankëtë profeci të madhe në sensinfizik. Do të ishte mirë që ata që ebesojnë këtë gjë, duhet të fillojnëtë vrasin derra që tani, në mënyrëqë t’ia lehtësojnë punën atijprofeti që do të vijë nga qielli! Nësedikush e keqkupton këtë që sapothamë, atëherë si është e mundurqë të mendohet një detyrë e tillëpër një profet!? Në këtë profeci,derri nuk simbolizon tjetërkëndpërveç njeriut. Kjo padyshimtregon se në kohën e Mesihut tëPremtuar bota do të degradohejnë ekstrem. Metafora e derritme këtë kuptim është përdorurvetë nga Kurani Famëlartë. Atythuhet:Thuaj: “A doni t’ju tregoj se kush dotë marrë dënimin më të rëndë ngaAllahu? Ata që Allahu i ka mallkuardhe me të cilët është zemëruar, dukei shndërruar në majmunë dhederra, si dhe ata që adhurojnëdjallin. Ata janë në vendin më tëmjerueshëm dhe janë më larg rrugëssë vërtetë”.(El-Majdah 5:61)Profecia e rënies morale ështëlidhur ngushtë me ardhjen HazretMesihut të Premtuar. Në njëhadith tjetër, Profeti Muhammeds.a.v.s.tregon fjalë edhe më të qarta:Hazret Enes ibn Malik r.z. tregonse Hazret i Dërguari i Allahut s.a.v.s.ka thënë: “Gjërat do të përkeqësohenshumë, bota do të degradohet nëekstrem dhe njerëzit do të përparojnëvetëm në koprraci e lakmi dhe Orado t’u vijë vetëm njerëzve të këqiju r r e j t j e p ë r a s k ë n d13

dhe nuk do të ketë asnjë Mehdi tjetërpërveç Isait birit të Merjemes.”(Ibni Maxhah, Kitabul fiten, Babshiddatuz zaman)Edhe kjo profeci është përmbushurfjalë për fjalë dhe nukkërkon ndonjë shpjegim të mëtejshëm.Çështja e xhihaditgjatë kohës sëMesihut të PremtuarNjë gjë tjetër që është përmendurnë këto profeci është se Mesihui Premtuar a.s. do t’i japë fundxhihadit me armë, d.m.th. luftësfetare, për shkak se kushtet exhihadit me armë nuk do tëekzistojnë dhe se në çdo vendtë botës do të ketë liri fetare.Kjo profeci gjithashtu tregonse pikërisht në kohën e ardhjessë tij, myslimanët do ta ngrininçështjen e xhihadit, prandaj atijdo t’i duhet t’u bëjë thirrje qëtë heqin dorë nga luftërat fetare.Sot, ekzistojnë pikërisht këtorrethana, kur ne shohim që njëpjesë e madhe e myslimanëveështë marrë vetëm me luftëra jovetëm kundër jomyslimanëve,por edhe kundër grupeve të tjeramyslimane, edhe pse, sot njerëzitmund ta praktikojnë fenë islamenë çdo vend të botës. Ishte HazretMirza Ghulam Ahmedi a.s. i pari,që para njëqind viteve u bërithirrje myslimanëve që të heqindorë nga xhihadi me shpatë dhese pena dhe argumenti duhet tëjenë armët e myslimanit për tëluftuar me kundërshtarët. Në njëpoezi të tij, ai thotë:O miq! Hiqni dorë nga mendimi ixhihaditGjakderdhja dhe lufta për fenë, tanijanë të ndaluaraAi që merr pjesë në luftëra (fetare)edhe pas këtij urdhri,Patjetër do të ndëshkohet rëndë ngajobesimtarëtKoha e ardhjes sëMesihut të PremtuarHazret Profeti Muhammed s.a.v.s.Mesihun e Premtuar e quanIsa biri i Merjemes. Shumëmyslimanë e kanë keqkuptuarkëtë dhe menduan sikur i njëjtiIsa që ka jetuar para dymijëvjetve, do të rikthehet përsërinë tokë. Ndërsa, ajetet Kuranoredhe hadithet tregojnë qartazi qëHazret Isai a.s. , si çdo profet tjetër,ka ndërruar jetë. (Inshallah nëndonjë numër tjetër të vërtetësisëdo të sjellim argumente rrethvdekjes së tij). Mesihu i Premtuarështë quajtur si Isa, për shkak tëngjashmërisë së plotë që do të ketëai me të. Hazret Isai nuk kishtesjellë ndonjë ligj të ri, por ai dhegjithë hebrenjtë, për të cilët kishteardhur ai, ndiqnin librin e HazretMusait a.s. . Hazret Isai a.s. kishteardhur trembëdhjetë shekuj pasHazret Musait a.s. Në të njëjtënmënyrë edhe Mesihu i Premtuardo të vinte trembëdhjetë shekujpas Hazret Muhammed s.a.v.s. sepseky i fundit kishte ngjashmëri të14D a s h u r i p ë r t ë g j i t h ëNumri IV

َِّْ َ ٍََِّْْْْْْْْٰëjëre.kurtëraedhenëretaveëotë:ditanëee,,Mesihu i Premtuar është quajtur si Isa, përshkak të ngjashmërisë së plotë që do tëkishte ai me të. Hazret Isai nuk kishteplotë sjellë ndonjë me Hazret ligj të ri, por Musain dhe gjithë a.s. siç ethotëhebrenjtë,edhepërKuranitë cilët kishtenëardhurnjë vend:ai,ndiqnin librin e Hazret Musait a.s.. Hazret“Ne kemi dërguar tek ju një DërguarIsai a.s. kishte ardhur trembëdhjetë shekujsi dëshmitar, ashtu siç patëm dërguarpas Hazret Musait a.s. Në të njëjtënnjë të tillë te Faraoni”mënyrë edhe Mesihu i Premtuar do tëvinte trembëdhjetë shekuj pas HazretMuhammed s.a.v.s. sepse ky i fundit kishtengjashmëri të plotë me Hazret Musain a.s.siç e thotë edhe Kurani në një vend:Eklipsi i diellit dhei hënës gjatë muajittë ramazanit“Ne kemi dërguar tek ju një Dërguar sidëshmitar, ashtu siç patëm dërguar një të tillë teKohën e ardhjes së Imam MehdiutFaraoni”e përcakton edhe më qartë njëtjetër paralajmërim i famshëm,ai i eklipsit të diellit dhe të hënës" Eklipsi i diellit dhe i hënës:gjatë muajit të ramazanit:عَ‏ ِ ّ ٰ معَ‏ ‏َمَّ‏ ن مُح ‏ِد ب ‏ِنمُنْذُ‏ ‏ِق‏َا‏ْم تَكُوْ‏ نقَا ‏َل:‏ اِنَّ‏ لِمَ‏ ه ‏ِدينَا ايتين لَ‏‏ْكَسِ‏وَ‏ ا ‏ِت تَنوَ‏ الاَر ‏ِضالْقَم ‏ُفَ رُ‏السَّْخَللاِ‏ ‏َوَّ‏ لِ‏ يةلَ‏ ٍالنِّصْ‏ فِ‏‏ِمن لَ‏وَ‏ لَ‏َ ر مَضَ‏ انَ‏‏َا‏ْم تَكُوْ‏ ن‏ْكَسِ‏‏َنوَ‏ ت‏َلَقَ‏ ‏ُذخُ مْ‏ س ‏ُف‏ِفي الشَّ‏االله وَ‏ ا ‏ِت الس ٰ مُْمِنْه مُنُوَ‏ الا ‏َرْ‏ ضالخسوف والكسوف)‏‏(سنن دار ق،‏ كتاب العيدين باب صفة صل ٰ وۃHazret Imam Muhammed Bakiri, që Bakiri, ështëqë nipi është i Hazret Imam nipi Husainit i Hazret thotë: ImamHusenit“Për Mehdiunthotë:tonë ka dy shenja të cilat“Përnuk janëMehdiunshfaqur kurrëtonëmëkaparë,dy shenjaqë kurtëjanëcilatkrijuarnukqiejtjanëdheshfaqurtoka: (1) nëkurrëmuajinmëeparë, që kur janë krijuar qiejt dhetoka: (1) në muajin e ramazanit,në natën e parë (gjatë netëvetë eklipsit hënor) do të eklipsohethëna (2) në të njëjtin ramazan,dielli do të eklipsohet në ditën emesit (të ditëve të eklipsit diellor).Që kur ka krijuar Allahu qiejtdhe tokën, nuk janë shfaqur këtody shenja për askënd”.(Sunan Darqutni, kitabul eidain, Babsalatil husufi uel kusuf)Profecia kërkon:1. Të ketë një deklarues për Mehdiunpara se të ndodhin këtody shenja qiellore, në mënyrëqë këto të shfaqen për vërtetësinëe tij.2. Më 13 të ramazanit të eklipsohethëna, sepse ajo eklipsohetvetëm gjatë natës 13, 14 ose15 të muajit sipas kalendarithënor që është edhe kalandariislamik.3. Më 28 të të njëjtit ramazantë eklipsohet edhe dielli, sepseai eklipsohet vetëm gjatë ditëssë 27, 28 ose 29 të muajit sipaskalendarit hënor.Hazret Mirza Ghulam Ahmedi,në vitin 1882 përmes shpalljevehyjnore u njoftua se ai ishte prejZotit. Në vitin1894 ndodhënshenjat qiellore të lartpërmendura,duke dhënë një dëshmihyjnore për vërtetësinë e tij. Me13 ramazan të vitit 1311 Hixhri(21 mars 1894) u eklipsua hënadhe eklipsi diellor ndodhi tëpremten më 28 ramazan 1311Hixhri (6 prill 1894).Mesihu i Premtuar dhe ImamMehdiu, paqja qoftë mbi të thotë:“Gjatë këtyre 13 shekujve, shumënjerëz kanë deklaruar se janë Mehdi,por për askënd nuk janë shfaqur këtoshenja qiellore... Unë betohem për AtëZot, në dorën e të Cilit është jeta ime,se Ai i ka shfaqur këto shenja në qiellvetëm për vërtetësinë time.”(Tuhfa Gularvia, f. 33, Rruhani Khezain,vëll. 17, f. 142-143)V ë r t e t ë s i au r r e j t j e p ë r a s k ë n d15

“Vetëm në epokën time, në muajine Ramazanit, ndodhën eklipset ediellit dhe të hënës; në epokën time,në përputhje me thëniet autentiketë Profetit Muhammed s.a.v.s., tëKuranit të Shenjtë dhe të Librave mëtë hershëm, ra murtaja në të gjithëvendin, dhe vetëm në epokën timefilluan të ekzistonin mënyra të rejatransportimi të quajtura hekurudhadhe vetëm në epokën time, sipasprofecive të mia, ndodhën tërmete tëtmerrshme. A nuk është e vërtetë senëse njeriu i frikësohet Zotit dhe edo Atë, ai nuk duhet të guxojë të mëmohojë mua?! Shihni! Unë betohempër Zotin e Plotfuqishëm dhe ju themse janë shfaqur, po shfaqen dhe do tëshfaqen mijëra shenja për të vendosurvërtetësinë time. Nëse ky do të ishtenjë plan i njeriut, ai kurrë nuk do tëkishte patur kaq shumë mbështetjedhe ndihmë.”(Haqiqatul Wahi)Mesihu i Islamit,fitorja e tij, Dexhalli,Jaxhuxhi e MaxhuxhiNevas bin Sem’an rrëfen se iDërguari i Allahut s.a.v.s. duke folurrreth Dexhallit tha:“...e pashë Dexhallin, i cilim’u shfaq si një i ri me flokëkaçurrele, shtatmadh dhei ngjante Abdul Uzza binKetanit (një jobesimtar). Aiqë e gjen nga ju, le të recitojëajetet e para të sures El-Kehf...” Es-habët e pyetën: - Sa dotë jetë shpejtësia e tij në tokë?Ai iu përgjigj: - Me shpejtësi tëresë, kur e merr era. Ndërkohë,Allahu do ta dërgojë Isain birine Merjemes, që do të zbresënë lindje të Damaskut, në njëminare të bardhë, ai do të jetëi mbështjellë me dy çarçafë tëverdhë, krahët e tij të vendosurmbi krahët e engjëjve... Mesihui Premtuar do të niset në kërkimtë Dexhallit dhe do ta gjejë teBab-lud (porta e Lud-it) dhedo ta vrasë atë. ... Ndërkohë,Allahu do t’i drejtohet Isaita.s., përmes shpalljes dhe ithotë: Unë kam një popull, sotaskush nuk ka fuqi të luftojëme të. Ndaj, udhëhiqi robërite Mi drejt malit Tur. Atëherë,Zoti do të ngrejë Jexhuxhëte Mexhuxhët, të cilët do tëshpejtojnë prej çdo lartësie...”(Muslim Kitabul Fiten, Bab dhukridDexhall)Imam Muslimi e shënoi këtëhadith në librin e tij për shkak tëautencitetit të tij. Hadithi ështëi gjatë, ndaj ne kemi zgjedhurvetëm disa pjesë të tij, të cilat,në të vërtetë, janë paralajmërimeqë Hazret Profeti Muhammeds.a.v.s.mori përmes revelatave,shpalljeve apo vizioneve prejZotit, ku Ai i ka dhënë shenjatkryesore të Dexhallit, Jexhuxhëvee Mexhuxhëve. Këto shenjaduhet të zbërthehen sipas dijes sëtabirit.16D a s h u r i p ë r t ë g j i t h ëNumri IV

Një paralajmërim kryesor nëkëtë hadith është vendardhja eMesihut të Premtuar a.s., e cilagjendet në lindje të Damaskut.Hazret Mirza Ghulam Ahmedi,që deklaroi se ai është Mesihu iPremtuar ka lindur dhe jetuardhe është varrosur në një qytezëtë quajtur Kadian, i cili gjendetnë Panxhab, në veri të Indisë,vend ky është pikërisht në lindjetë Damaskut.Me minaren e bardhë nuk duhettë kuptojmë ndonjë minarefizike, sepse në kohën e HazretProfetit Muhammed s.a.v.s. s’kaqenë aspak ndonjë traditë përndërtimin e minareve, dhe asnë Damask nuk gjendej atëherëndonjë minare e tillë. Minarjae xhamisë El-umavi që ështënë lindje të qytetit Damask, undërtua në shekullin tetë pashixhrit (mërgimit) të ProfetitMuhammed s.a.v.s. Vallë, a nukduket absurde zbritja e njënjeriu prej qiellit, që nuk mundV ë r t e t ë s i atë zbresë dot në tokë, por vetëmderi në majë të një minareje, ngae cila pritësve u duhen shkallëtqë ta zbresin atë në tokë! Nëfatkt, vetë koha tregoi kuptimin evërtetë të kësaj profecie. Minarjaështë simboli i lajmërimit ose ipërcjelljes së mesazhit. Sot, falëmjeteve të reja të komunikimit,mesazhi i Islamit të vërtetë dhedrita e saj e bardhë mund tëpërhapen në të gjitha anët e botës.Dy çarçafë të verdhë kanë kuptiminmetaforik. Njeriu habitetduke menduar se çfarë nevojëkishte për të treguar edhe ngjyrëne çarçafëve të tij? Nuk është emundur që në një profeci kaqtë rëndësishme të përshkruhengjërat kaq sipërfaqësore që nukkanë asnjë kuptim. Me të vërtetë,të gjitha këto duhen shpjeguar nëbazë të shpjegimit të ëndrrave.Sipas tabirit të ëndrrave, ngjyrae verdhë simbolizon sëmundjen.Kështu që, dy çarçafë të verdhëkanë kuptimin që Mesihu i Premtuara.s. fizikisht do të jetë i sëmurënga dy sëmundje, të cilati jepnin më shumë vlerëpunës madhore që do tëbënte ai në mbështetjene fesë Islame. Ashtu siçrritet vlera e Hazret ProfetitMuhammeds.a.v.s.nga fakti se ai pavarësishtka qenë i pashkolluar,por nëpërmjetKuranit Famëlartë dheurtësisë së tij, i dha botësthesare të pafundmedijesh. Hazret Mirzau r r e j t j e p ë r a s k ë n d17

Ghulam Ahmedi, sipas profecisëvuante nga diabeti dhe migrena,por megjithëkëtë, ai shkroi rreth85 libra me argumente të ndriturapër fenë Islame.Fjalët “krahët e tij të vendosurambi krahët e engjëjve” gjithashtunuk duhet t’i marrim fizikisht,pasi engjëjt nuk i përkasin botësfizike dhe se asnjë i dërguar i Zotitnuk vjen në këtë mënyrë. Krahëte tij do të jenë të vendosura mbikrahët e engjëjve do të thotë,Mesihu i Premtuar a.s. do tëgjejë mbështetjen dhe ndihmëne njerëzve të mirë, siç ishin eshabëte Profetit Muhammed s.a.v.s.Kjo profeci mund të kuptohetedhe nga një aspekt tjetër. Njënjeri që zbret i gjallë nga qiellime engjëjt fizikë, kush do takundërshtojë atë?! Ndërsa nëKuranin Famëlartë, Allahu xh.sh.thotë:“Ah, sa mjerim për njerëzit! Kurdo qëu vjen ndonjë i dërguar, ata nuk bëjnëtjetër vetëm se tallen me të”(Jasin 36:30)Hazret Mesihu i Premtuar a.s.thotë:“Pra kjo është një shenjë prej Zotitse çdo profet është përqeshur dhepërbuzur. Por njeriun, që duke ushoqëruar me engjëjt, zbret nga qielli,në mesin e të gjithë njerëzve, kush do tapërqeshë atë? Edhe me këtë argument,një njeri i mençur mund të arrijë tëkuptojë se zbritja fizike e Mesihut tëPremtuar nga qielli është një besim igabuar.”(Rruhani Khezain, vëll. 20: TadhkiratushShahadatain faqe. 67)Dexhalli dhe Jaxhuxhie Maxhuxhi:Dexhalli dhe Jaxhuxhi eMaxhuxhi janë dy emra tëndryshëm, por përfaqësojnë njëpopull, që e mohon Zotin qoftëkategorikisht qoftë nga veprimete tij. Dexhalli tregon gjendjenfetare të atij populli, ndërsaJaxhuxhi e Maxhuxhi fuqinëmateriale nëpërmjet të cilit ai dotë mbizotërojë botën. Ashtu siçkeni lexuar më parë, që në kohën eImam Mehdiut dhe të Mesihut tëPremtuar, feja krishtere do të jetëe mbizotëruar me dogmat e saj tëgabuara dhe ky popull nuk do tëishte tjetërkush përveç vendeveperëndimore ku mbizotërohetfeja e krishterë.Dexhalli fjalë për fjalë, dotë thotë “mashtrues i madh,rrënacak, ai që fshen të vërtetën”.Në surenë Merjem të Kuranitthuhet se gënjeshtra më e madheështë pikërisht shpifja e atijpopulli, i cili thotë se Zoti ka njëdjalë. Në këtë kuptim, emërtimiDexhall tregon aspektin fetar tëvendeve perëndimore. NdërsaJaxhuxhi dhe Maxhuxhi janë fjalëََ اَجَاَج ‏َیَ‏ جًا të prejardhura nga rrënja“axh-xha” dhe “axhixhan” d.m.th.flaka dhe afshi i zjarrit, djegie efuqishme. a Ky emërtim tregonse ato vende do të përdorninshumë zjarrin apo enërgjinë.Sot, të gjitha makineritë dheaparaturat funksionojnë prejndonjë enërgjie, e cila mund tëquhej një lloj zjarri. Shumica ekëtyre makinerive është shpikur18D a s h u r i p ë r t ë g j i t h ëNumri IV

nga vendet perëndimore. Njëkuptim tjetër i këtij emërtimiështë se ky popull do të ishtei zgjuar por njëkohësisht edhearrogant, sepse sipas KuranitFamëlartë, arroganca është vetiae zjarrit. Në një vend thuhet seshejtani u tregua arrogant sepseështë krijuar nga zjarri.Në hadithe, shpesh ështëpërmendur që në ditët e vona,Dexhalli do ta mbizotërojë botën,ndërsa Kurani, në suren El-Enbijadhe shumë hadithe të tjera thonëtë njëjtën gjë edhe për Jexhuxhëte Maxhuxhët, me fjalët “atado të shpejtojnë prej çdo lartësie”. bKjo tregon qartazi se bëhet fjalëpër të njëjtit njerëz, sepse dypopuj të ndryshëm nuk mundtë mbizotërojnë njëri-tjetrinnjëkohësisht. Le të shohim tanimë në detaje se Hazret ProfetMuhammedi s.a.v.s. çfarë kathënë rreth këtij populli.Shenjat e Dexhallit që dha i Dërguarii Allahut s.a.v.s. , po t’i shohimme vëmendje, zemra nuk do tëpushojë së lavdëruari ndaj ProfetitMuhammed s.a.v.s. , sepse atyshohim se me çfarë simbolesh tëpërsosura e me çfarë fjalësh të qartaka paralajmëruar për shoqërinëe sotme dhe fuqitë materialiste,të cilat mbizotërohen nga vendetqë ndjekin dogmat e gabuara tëfesë së krishterë. Mesihu i Premtuardo t’i luftonte përmes argumentevetë pathyeshme të Kuranit.Veç kësaj, nga lutja dhe fuqiae tij shpirtërore, ai do të shpëtontenjerëzit nga ndikimet e asajshoqërie materialiste.V ë r t e t ë s i aTiparet kryesore tëDexhallit siç i përshkruanProfeti Muhammed s.a.v.s.• Do të jetë qorr nga syri i djathtë(d.m.th. i verbër shpirtërisht).• Syrin e majtë do ta ketë shumëtë mprehtë (materialisht largpamës).• Në ballë do të ketë shkruar k-f-r (d.m.th. i pafe. Kjo tregonse ato vende edhe pse ndjekinfenë e krishterë, në veprimet etyre nuk i përkasin aspak njëpopulli fetar).• Me aftësi të jashtëzakonshmefizike (shumë i zhvilluar nëteknologji).• Do të bëjë gjakderdhje tëmëdha (shkakton luftëra).• Do të lëvizë si re shiu (do tëketë mjete të shpejta të transportitqë do ta zëvendësojnëdevenë. Këtë profeci e tregonedhe hadithi i Muslimit qëkeni lexuar më parë në këtë artikull).• Do ta urdhërojë qiellin tëlëshojë shi dhe tokën të nxjerrëtë korra.• Do të nxjerrë thesare edhe ngashkretëtira.• Sasi e madhe ushqimi dhe ujido ta shoqërojnë atë.• Do të paraqesë një xhenet, icili në të vërtetë do të jetë xhehenem.• Xhenetin e vërtetë do ta quajëxhehenem.• Ai do ta pushtojë gjithë botën.• Për ta mposhtur Dexhallin,lexoni ajetet e para dhe tëfundit të suresë El-Kehef.u r r e j t j e p ë r a s k ë n d19

َََََََََََُُّّْْْْْْ‏َة‏َة‏ِۃََ ََََََََََُُْْْْْْْٰٰ20‣" Malet e ushqimit dhe ujit do tashoqërojnë atë.(Ajetet e para dhe të fundit të‣" Do të paraqesë një xhenet, i cili nësuresë El-Kehef flasin vetëmtë vërtetë të jetë xhehenem.për dogmat e gabuara të‣" Xhenetin e vërtetë do ta quajëkrishtërimit dhe për shoqërinëxhehenem.materialiste që vjen si pasojë e‣" Ai do ta pushtojë gjithë botën.tyre).‣" Për ta mposhtur Dexhalin, lexoniajetet e para dhe të fundit të suresëGomari i çuditshëm iEl-Kehef. (Ajetet e para dhe tëfundit Dexhalittë suresë El-Kehef flasinvetëm për dogmat e gabuara tëDexhalli do të vijë me gomarinkrishtërimit dhe për shoqërinëe tijmaterialistetë çuditshëmqë vjenqësi pasojënë faktejanë mjetet tyre). transportit të kohësmoderne. Dexhali do të Shenjat vijë me e gomarin këtij e gomari, tij tëmund çuditshëm t’i që lexoni në fakt në janë artikullin mjetet“Zbulimi transportit të i kohës së padkushmës moderne. Shenjat dhe eKurani këtij gomari, Famëlartë” mund t’i lexoni në faqet artikullin 42-44, “Zbulimi të këtij i së numri padkushmës të “Vërtetësisë”)dhe KuraniFamëlartë” në faqet ???)Dhjetë shenjat para" Dhjetë shenjat para ardhjes së Orës:ardhjes së Orës:ن يْاب ‏ِن اَ‏ ‏ِسي ‏َف عَ‏ حُ‏ ‏َذ‏ِد الْغِفَا ‏ِر یِّ‏ر ‏ِضي االله عنه قَا ‏َل اِطَّ‏ لَعَ‏َذَاكَر‏ْن ن فَقَا ‏َل مَاتينَا و نَحعَ‏ لَ‏ ‏َتَذَاكَرُ‏ْ ون قَالُوْ‏ اُْ ون اَ َّٰالنَّيبِ‏ َُّ‏َةَقَبْلَهع شَ‏ رَ‏اع قَا ‏َل اِنَّهَ‏ ا لَن حَ‏ تَر ت ‏َقُوْ‏ مَ‏السَّ‏نَذ و طُ‏ لُوْ‏ ع الشَّ‏ م ‏ِساٰ‏ يات فَذَكَر ادلُّخ وادلَّجَّا ‏َل وادلَّاب ‏َانَ‏عَ‏ االله ليه‏ْرِ‏ بِها و نُزُو ‏َل ‏ِع سي ب ‏ِن م ‏ْريم مِن مَغ صَ‏ ْ كُروَ سَ‏ لَّمَ‏َ بِالْم شْ‏ رِقِ‏و ي واْج ‏ُوْ‏ جَ‏ماْج ‏ُوْ‏ جَ‏خَسْ‏ ف بِالْم‏ْرِ‏ ‏ِبَ غخُسُ‏ و ثَلاَ‏ ثَ‏ ‏َة وْ‏ ف خَسْ‏ فَو خَسْ‏ ف ‏ِزير الْعبِجَ‏ ‏َرَ‏النَّاس اِٰ‏‏ِبرْ دُ‏ُوَ‏(مسلم كتاب الفتن باب في الايات الّ‏ تكن قبل الساعة)‏‏ْر مِن الي مَ‏ ‏ِن تَطاٰ‏ خِ‏ ر ذلِ‏ ‏َك نَار تَخُ جُ‏وَ‏‏ْشَ‏ رِهِ‏ مْ‏مَحHudhejfa bin Asid Ghefari r.z.tregon: “Një herë erdhi ProfetiMuhammed s.a.v.s. tek ne ndërkohëne po kuvendonim”. Ai pyeti: “Përçfarë po bisedoni?” Ata thanë: “Pobisedojmë për Orën (kiametin)”.Ai tha: “Kiameti nuk do të vijëD a s h u r i p ë r t ë g j i t h ëderisa të shikoni dhjetë shenja”.Hudhejfa bin Asid Ghefari r.z. tregon: “NjëAi i përmendi: “Tymi, Dexhalli,herë erdhi Profeti Muhammed s.a.v.s. tekDab-bah (insekti), lindja e diellitne ndërkohë ne po kuvendonim”. Ai pyeti:nga “Për çfarë Perëndimi, po bisedoni?” zbritja Ata thanë: e “Po Isaitpaqja bisedojmë e për Allahut Orën (kiametin)”. qoftë Ai mbi tha: të,Jaxhuxhi “Kiameti nuk e do Maxhuxhi, të vijë derisa të tri shikoni tërmete(hasf): dhjetë shenja”. një Ai në i përmendi: Lindje, “Tymi, një nëPerëndim Dexhali, Dab-bah dhe (insekti), një në lindja gadishulline diellitarab nga Perëndimi, dhe në zbritja fund e do Isait të paqja shfaqet e njëzjarrAllahutngaqoftëJemenimbi të, Jaxhuxhiqë do t’iepërcjellëMaxhuxhi, tri tërmete (hasf): një në Lindje,njerëzit deri në vendin ku do tënjë në Perëndim dhe një në gadishullingrumbullohen ata.”arab (Muslimi, dhe në fund Kitabul do të shfaqet Fiten, bab një fil zjarr ajatil latinga Jemeni që do t’i përcjellë takunu njerëzit kebles-sa’ah) deriSHPJEGIM:në vendin ku do të grumbullohen ata.”Sipas Imam Hakimit, ky hadithSHPJEGIM:është sahih. c Në një hadith tjetërkëto shenja janë renditur pakmë ndryshe. Sidoqoftë, këtudo të shpjegojmë ashtu siç kanëndodhur ato radhazi.Sipas Imam Hakimit, ky hadith ështësahih. 3 Në një hadith tjetër këto shenjajanë renditur pak më ndryshe. Sidoqoftë,këtu do të shpjegojmë ashtu siç kanëndodhur ato radhazi.I. Ardhja e Hazret Isait a.s. :është I." Ardhja e qartë e Hazret vetë Isait nga a.s. : është hadithi ese shenja qartë vetë ardhjes nga hadithi së se shenja Mesihut ardhjes tëPremtuar së Mesihut a.s. të Premtuar është a.s. në është qendër nëdheqendërshenjatdhe shenjate tjerae tjerasillensillenrreth saj.saj. Nëse e tjera, doNëse plotësohen shenjat e tjera,se edhe shenja edo të nënkuptohet se edhe shenjaardhjes së Mesihut të Premtuar ështëe ardhjes së Mesihut të Premtuarplotësuar, deklarimi për të cilin, ështëështëbërëplotësuar,nga Hazret MirzadeklarimiGhulampër tëcilin, Ahmadi, është themeluesi bërë nga i Xhematit Hazret MirzaGhulam Mysliman Ahmedi, Ahmadia. Shumë themeluesi myslimanë iXhematit gabimisht janë Mysliman duke pritur të Ahmedia.vijë iShumë njëjti Isai myslimanë që ka kaluar dy mijë gabimishtvjet mëjanë përpara. duke Asnjë pritur profet të nuk vijë vjen nga i njëjtiIsa qielli që ka dhe kaluar ardhja e dytë e mijë një profeti vjet të mëpërpara. Asnjë profet nuk vjennga qielli dhe ardhja e dytë e njëprofeti të mëparshëm do të thotëardhja e një njeriu që do të kryejëtë njëjtën punë që ka bërë i vjetri.Pra, ngjashmëria e plotë ështëajo që u jep dy gjërave apo dynjerëzve një emër.Numri IV

II & III. Dexhalli dheJaxhuxhi e Maxhuxhi: Janësqaruar në shpjegimin e hadithitpak më lartë.IV. Lindja e diellit ngaPerëndimi: në kohën e Mesihuttë Premtuar, një kuptim i kësajprofecie do të thoshte se dielli idijës së vërtetë, pra dielli i Islamit,do të ngrihej nga Perëndimi. Kjonë njërën anë tregon se në kohëne tij, Islami do të përhapet nëvendet perëndimore, ndërsanë anën tjetër paralajmëronhumbjen fetare të vendeve tëkrishtera. Hazret Mirza GhulamAhmedi, Mesihu i Premtuar a.s.thotë:“Lindja e diellit nga Perëndimi, siçZoti më ka treguar në një ëndërr, dotë thotë që vendet perëndimore do tëpërfitojnë nga dielli i së vërtetës dheedhe ato do ta pranojnë fenë islame.”(Përmbledhur nga Izala auham,Rruhani Khazain, vëll. 3, f. 376-377)Në një vend tjetër, ai tha:“Nëpërmjet meje Allahu e ringritidiellin e Islamit nga Perëndimi, i cilipo perëndonte.”(Hytbeja Ilhamiah, Rruhani Khazain,vëll. 16, f. 253)Dikush do të mund tamohonte këtë deklarim njëqindvjet përpara nga sot, kur XhematiMysliman Ahmedia sapo kishtenisur misionin e tij në Perëndim.Por, sot çdo ditë e më shumëshfaqet vërtetësia e kësaj profecienga fakti se me çfarë shpejtësieAhmediati po përhapet në vendete Evropës.V. Tymi: me tymin, në kohëne Profetit Muhammed s.a.v.s. , myslimanëtkishin kuptuar krizën eurisë që kishte rënë në gadishullinarab (Buhariu, Kitabut Tefsir,Sureja Ed-Duhan). Edhe në Bibëlështë përmendur që, në ditët evona do të ketë krizë urie. Veçkësaj, edhe nga kuptimi i drejtpërdrejtë,kjo profeci është plotësuarnë shumë mënyra: qoftë si tymii tmerrshëm që del nga bombaatomike apo tymi stërshqetësuesi kohës sonë që del nga industritëdhe makinat, që gjithnjë e mëshumë bëhet kërcënues për mjedisintonë duke shkaktuar ngrohjeglobale.VI. Dab-bah: fjalë përfjalë, në arabisht, do të thotëinsekt ose kafshë. Në KuraninFamëlartë përmendet që kur tëpërmbushet fjala e Zotit kundërmohuesve, domethënë kur atanuk e besojnë fjalën e Zotit edhepse sqarohen me argumente tëqarta, atëherë Zoti do të nxjerrënjë krijesë e cila do t’i pickojëata duke lënë një shenjë të qartëse ata kanë qenë mohues të sëvërtetës (En-Neml 27:83). Në njëhadith që transmetohet ngaNeuas bin Sam’an përmendetsi paralajmërim që në kohën eMesihut të Premtuar kur ai dhepasuesit e tij do të përndiqennga kundërshtarët, atëherë njëinsekt do t’i kapë në qafat e tyre,nga i cili shumica prej tyre do tëvdesin. d Dijetari i madh Tur Betshi(vdiq në vitin 630 pas hixhretit)komentoi që insekti do të thotëinsekti i murtajës. e Edhe nëV ë r t e t ë s i au r r e j t j e p ë r a s k ë n d21

librat e shitëve përmendet që nëkohën e Imam Mehdiut do ketëedhe vdekje të kuqe (domethënëluftëra) dhe vdekje të bardhë qëu komentua të ketë vdekje ngamurtaja. fSipas paralajmërimit të ProfetitMuhammed s.a.v.s. , në vitin1894 ndodhën shenjat qiellore tëeklipsit diellor dhe hënor në datate caktuara gjatë muajit të ramazanit,shenjë kjo që do të ndodhtepër vërtetësinë e Imam Mehdiutvetëm një herë në gjithë historinëe njerëzimit. Mirza Ghulam Ahmedi,Imam Mehdiu dhe Mesihui Premtuar u njoftua prej Zotit qënëse njerëzit nuk do të përfitojnënga kjo shenjë hyjnore, atëherëata duhet të presin një ndëshkimtë llahtarshëm. Në vitin 1898, aipa në një ëndërr që disa engjëj, nëvende të ndryshme të provincësPanxhab, po mbillnin pemë tëzeza. Ai gjithashtu njoftohet qëato pemë janë të murtajës, e cilasë shpejti do të përhapej në rajon.Në një vizion (keshf) ai pa një insekt,për të cilin, ai u informua seishte insekti i murtajës që u quajt“Dab-batul ard” insekti i tokës sepsemurtaja vjen nga insektet tokësore.Kjo ishte edhe si metaforëqë, kur myslimanët dhe dijetarëte tyre do të anojnë më shumë ngatoka, atëherë ata do t’i përngjajnëkëtij insekti tokësor. gKështu që, sipas paralajmërimitu shfaq “insekti tokësor” dhenë vitin 1896 murtaja filloi ngaMumbai dhe me egërsi të plotëerdhi gjer në provincën Panxhabku deri në vitin 1906, shkaktoinjë kërdi të paparë në historinëe rajonit. Kjo llahtari nuk do tëqetësohej tërësisht edhe për tridhjetëvite të ardhshme derisa tëshkaktonte 12.5 milionë njerëznë gjithë Indinë. h Në provincëne Panxhabit qindra njerëz varroseshinçdo javë. Por, e çuditshmjaishte se asnjë ahmedian nukkishte pësuar vdekje nga ajo, ecila ishte bërë një kasaphanë përkundërshtarët e Mesihut të Premtuara.s. Për këtë, Zoti e kishtenjoftuar parakohe me fjalët “Unëdo të mbroj çdokënd që jetonnë shtëpinë (xhematin)tënde”. i Madje, si shenjë e vërtetësisësë tij, ai i kishte urdhëruaranëtarët e Xhematit të mosimunizoheshin nëse qeveria nuk idetyronte. Është fakti se pikërishtgjatë periudhës së murtajës, Xhematiu shtua shumë në numër.Sipas gazetës “El-Hakam”, derinë vitin 1902, ahmedianët ishinshtuar deri njëqind mijë anëtarë.Deri në vitin 1904, kjo shifërshkoi në dyqind mijë duke arriturpastaj në katërqind mijë derinë vitin 1906, kur në provincëne Panxhabit murtaja ishte dobësuar.Një gjë tjetër interesante kaqenë se murtaja nuk pushoi derisa Hazret Mirza Ghulam Ahmedia.s. dha paralajmërimin që ajo dotë përfundonte.VII, VIII e IX. Tri hesfë(tërmete): hadithi thotë se dondodhin tri hesfë: një në Lindje,një në Perëndim dhe një nëGadishullin arab. Në arabisht,22D a s h u r i p ë r t ë g j i t h ëNumri IV

shijë ata, ndaj atyre do të tregohetmëshirë. A mendoni se jumund të rrini në paqe nga këtotërmete, ose se ju mund të ruaniveten nëpërmjet mjetevetuaja? Kurrsesi jo! Sepse atëditë, mjetet e njeriut do tëmarrin fund. Mos mendonise Amerika dhe rajonet e tjerëkanë përjetuar tërmete të fortadhe se vendi juaj është i sigurt.Unë druaj se ju mund të vuanindoshta tortura edhe më tëmëdha. Nuk je e sigurt, oj Evropë,as ti, oj Azi. O banorët eishujve, asnjë perëndi e krijuarnga ju nuk do të jetë e aftë t’jundihmojë. Unë shikoj qyteteqë shemben dhe banime nërrënoja. Ai Zot i Vetëm heshtipër një periudhë të gjatë. Vepratë këqija u bënë përparasyve të Tij dhe Ai u tregua i duruar.Por tani Ai do të shfaqetnë një formë të tmerrshme.Ai që ka veshë le të dëgjojë sekoha nuk është e largët. Unëjam përpjekur t’i mbledh tëgjithë nën sigurinë e Zotit, poredhe dekretet hyjnore duhettë plotësoheshin. Sinqerishtju them të vërtetën, që po i afrohetradha edhe këtij kombi.Ju do të jeni dëshmitarë të kohëssë Nuhit (Noas) dhe sytëtuaj do të shikojnë atë që ndodhinë tokën e Lutit (Lotit).Por Zoti është i ngadaltë nëzemërimin e Tij. Pendohuniqë t’u tregohet mëshirë. Ai qëbraktis Zotin është një insektdhe jo njeri, dhe ai që nuk ifrikësohet Atij është i vdekurdhe jo i gjallë.”(Rruhani Khazain, vol. 22, Hakikatul Vahi, f.267-269; botimi i parë: 15 maj, 1907)Çfarë shenjash ka dhënëvetë Hazret Isai a.s. për ardhjene tij?Në Dhiatën e Re shkruhet:Atëherë u tha atyre: “Do tëngrihet kombi kundër kombit; dhembretëria kundër mbretërisë; do tëngjajnë tërmete të mëdha, zi buke dhemurtaja në vende të ndryshme; do tëndodhin edhe dukuri të llahtarshmedhe shenja të mëdha nga qielli. Por,para të gjitha këtyre gjërave, do tëvënë dorë mbi ju dhe do t’ju përndjekindhe do t’ju dorëzojnë në sinagoga e dot’ju futin në burg; dhe do t’ju nxjerrinpërpara mbretërve dhe guvernatorëvepër shkak të emrit tim, por kjo dot’ju japë rastin që të dëshmoni. Tavini, pra, në zemrën tuaj që të mosmendoni më parë se si do përgjigjenipër t’u mbrojtur, sepse unë do t’jujap një gojë e një dituri të tillë të cilëntë gjithë kundërshtarët tuaj nuk dotë jenë në gjendje ta kundërshtojnëose t’i rezistojnë. Dhe ju madje dot’ju tradhtojnë edhe prindërit, dhevëllezërit, dhe farefisi dhe miqtë; dhedisa prej jush do t’i vrasin. Dhe tëgjithë do t’ju urrejnë për shkak tëemrit tim. Por as edhe një fije floku ekokës suaj nuk do t’ju humbasë. Medurimin tuaj ju do t’i fitoni shpirtrattuaj”. (Luka 21:10-19)Para se të vazhdojmë, është merëndësi të përmendet edhe faktise sot ahmadianët po përndiqendhe persekutohen në vendet islamikesi Pakistani, Afganistani,Indonezia, vendet arabe etj,24D a s h u r i p ë r t ë g j i t h ëNumri IV

vetëm për shkak se ata e pranuanMesihun e Premtuar dhe Imamine Kohës. Janë lëshuar vendime qëahmadianët nuk janë myslimanë,dhe si të tillë duhet të vriten. NëPakistan, gati çdo muaj vritetndonjë ahmadian. Madje, më28 maj të vitit të kaluar (2010),92 ahmadianë të pafajshëm janëvrarë barbarisht me sulme terroriste,kur ata po falnin namazin esë premtes në dy xhami të qytetitLahor. Pra, parashikimi i HazretIsait po vërtetohet gjithnjë e mëshumë, sepse vetëm për shkak tëemrit të Mesihut të Premtuar pobëhen gjitha këto persekutime.Duke iu rikthyertemës së tërmeteve,në vijim dot’ju tregojmë disafakte tronditëse,që ndodhën muashtu siç ishinparashikuar ngatë dy Mesihët.Hazret MirzaGhulam Ahmedi,Mesihu i Premtuar a.s. ka lindurmë 13 janar, të vitit 1835 dhe kandërruar jetë më26 maj, të vitit1908. Në qoftë sedo të numërojmëvetëm tërmetet efuqishme të botësqë shkaktuan tëpaktën 50 mijëviktima, na delqë nga shekullii nëntë deri nëvitin 1835, e cila është një periudhënjëmbëdhjetë shekullore,bota pësoi 11 tërmete aq të forta.Gjatë jetës së Hazret Mesihut tëPremtuar a.s. nuk shënohet ndonjëtërmet i tillë. Ndërsa nga viti1908, kur ka ndërruar jetë ai, egjer më sot, domethën vetëm nënjë shekull, bota pësoi përsëri11 tërmete të tilla. Kjo ishte sipaskronikës së tërmeteve që jepShërbimi Gjeologjik i Shteteve tëBashkuara (USGS) në webfaqene saj. lTërmetet më të mëdha paravitit 1835Tërmetet më të mëdha pasvitit 1835V ë r t e t ë s i au r r e j t j e p ë r a s k ë n d25

Ai që ka pak frikë ndaj Zotit,shpresojmë që do të mendojë seriozishtrreth këtij paralajmërimitë llahtarshëm. Këtu kemi folurvetëm për murtajën dhe tërmetet.Hazret Mesihu i Premtuar a.s.thotë “do të vijnë edhe katastrofatë tjera dhe tokën edhe qiellin dotë zërë një llahtari e tillë që dijanjerëzore nuk do të ketë njohurmë parë fenomene të tilla”. Tsunamitë,dy Luftëra Botërore,SIDA dhe shumë katastrofa tëtjera natyrore e bëjnë të mendojënjeriun që pse vallë Zoti i kishtekursyer të gjitha për këtë shekull!Por, Mesihu i Kohës paraprakishte kishte lajmëruar këtë në: “Egjithë kjo do të ndodhë, sepsenjeriu ka hequr dorë nga adhurimii Zotit të Vërtetë dhezemrat e njerëzve, synimet dheëndërrat janë përqendruar tëgjitha te bota”.X. Zjarri nga Jemeni që dot’i përcjellë njerëzit deri në vendinku do të grumbullohen ata:Në një transmetim tjetër thuhetqë ky zjarr do të bjerë nga tokae Adnit (një qytet i Jemenit), icili më në fund do të grumbullojëgjithë njerëzit, e madje edheinsektet. Kjo shenjë nga përshkrimii saj duket të jetë shenjae fundit, që mbase do të shfaqëpara ditës së fundit (Allahu e dimë së miri). Edhe dijetari i famshëmHafiz Mulla Ali shkruan seky grumbullim do ta shkaktojëedhe grumbullimin e fundit tëmosbesimtarëve. m Zoti i Madhërishëme di më mirë se në ç’formëdhe në ç’përmasa do të jetë ai.Ndaj, është detyrë e çdokujt që takërkojë Imam Mehdiun dhe Mesihune Premtuar a.s. , sepse shumicae paralajmërimeve që tregojnëshenjat e ardhjes tij, tashmë janëplotësuar fjalë për fjalë. Zoti i udhëzoftëgjithë njerëzit për rrugëne drejtë! AminSamad GhoriBibliografia Fjalori “Lisanul Arab” nën fjalën “axh-xha” dhe “maxhuxh”b El-Enbija 21:97c “Mustadrik Hakim”, vëll. 4, f. 428, shtypshkronjë “En-nesr El-hadithijah”, Rijadd “Sahih Muslim”, Kitabul Fiten, Bab Dhikrid Dexhalle “Akaid Muxhadidijah Es-Siratus Savijji”, Kutub Menzil Nekshbendjiah, Kashmiri Pazar,Lahorf “Ikmalud Din”, f. 981, shtypshkronjë “Hejderiah” Nexhefg Mirza Ghulam Ahmedi, “Nuzul-ul-Mesih”, f. 39, Rruhani Khezain, vëll. 18, f. 416,421h Wikipedia nën fjalën “Third Pandemic”i “Kishtie Nuh” (Varka e Nuhut) f. 10, Rruhani Khezain, vëll 19, f. 12j P.sh. En-Nahl 16:46; El-Isra (Beni Israil) 17:69; El-Keses 28:82; El-Ankabut 29:41; El-Mulk 67:17; etjk “El-Vesijat” f. 5, Rruhani Khezain, vëll. 20, f. 303l Burimi i kronikës: http://earthquake.usgs.gov/earthquakes/world/most_destructive.phpm “Mirkatul Mafatih Sherrh Mishkatil Masabih”, vëll. 5, f. 188, shtypshkronjë“Mejmanah”, Egjipts26D a s h u r i p ë r t ë g j i t h ëNumri IV

Rrethparalajmërimevetë kuranit FamëlartëThënie të Hazret Mirza Ghulam Ahmedit,Mesihut të Premtuar a.s.Hazret Mesihu iPremtuara.s., dukekomentuar suren Et-Tekuir, thotë:“Dhe kur devetë, mebarrë dhjetëmuajshe, dotë braktisen” (El-Takvir81:5)“Ndër shenjat ekohës së dexhalitjanë ... kur shkencadhe teknologjia dotë përparojnë. Disashpikje dhe kryeveprajanë përmendur sishembuj në këtë sure.Ato janë ... “ue idhel isharu ut-tilet”(Et-Tekuir 81:5), kur devetë do dalinjashtë përdorimit sepse ato nukdo të kenë asnjë vlerë. Në arabishtfjala “ishar” përdoret për devetë mebarrë, të cilat arabët i vlerësoninshumë.Është shumë e qartë se ky ajet nukka asnjë lidhje me Kiametin, sepsekoha e Kiametit nuk është ajokohë kur mashkulli i devesë mbarsdevenë, por ajeti shenjon shpikjene trenit. Kurani flet veçanërishtpër devetë me barrë për të treguarlidhjen e fortë tëkësaj shenje me këtëbotë, e jo me ditën ekiametit.”(Ruhani Khazain, vol. 6,“Shehadetul Kuran”, f. 318Rabwah, Pakistan, 2008,botimi i parë: 1893)“Edhe ProfetiM u h a m m e d s . a . v. s . ,duke shpjeguar kohëne ardhjes së Mesihuttë Premtuar, thotë:që do të thotë, në kohëne Mesihut të Premtuarnjerëzit nuk do tëudhëtojnë më me deve.(“Sahih Muslim”, Kitabul iman, bab nuzul Isaibni Merjem)Pra, asnjeri nuk do të udhëtojë medeve, që do të thotë se do të shpikejnjë mjet tjetër transporti, si treni. Pseështë përmendur deveja? Kjo sepsepikërisht ajo ishte mjeti kryesor iarabëve për transport, me të cilinata udhëtonin duke marrë edheplaçkat e shtëpive të tyre të vogla.Dihet, nëse përmendët një kafshë emadhe bartëse si deveja, kafshët etjera bartëse vetë nënkuptohen.V ë r t e t ë s i au r r e j t j e p ë r a s k ë n d27

Shkurt, paralajmërohet se do tëshpiken mjetet e tilla të transportit,të cilat do të zëvendësojnë edhedevetë... A mund të ketë shenjë mëtë qartë se kjo! Ajeti i Kuranit fletpër ditët e vona duke thënë: “kurdevetë të braktisen”, dhe kjo tregonshumë qartë shpikjen e trenit.Pra, si ajeti i Kuranit ashtu edhehadithi i Profetit Muhammed s.a.v.s.paralajmërojnë për të njëjtën kohë.Në hadith, nga që kjo shenjë ështëpërmendur në lidhje me ardhjen eMesihut të Premtuar, atëherë duhetta kuptojmë se edhe ajeti flet përshenjat e ardhjes së Mesihut tëPremtuar.”(Ruhani Khazain, vol. 6, “Shehadetul Kuran”,f. 308-309, Rabwah, Pakistan, 2008, botimi iparë: 1893)“Zoti e dinte shumë mirë separalajmërimi i revolucionitmadhështor përmes devesë dotë ndikonte shumë në zemrat earabëve dhe se tek ata, nuk do tëkishte aq vlerë ndonjë paralajmërimtjetër sesa ky. Për këtë arsyekjo profeci është përmendur nëKuranin Famëlartë, përmbushja e sëcilës duhet t’i bënte besimtarët qëtë brohorisnin me gëzim, se Kuranii Madhërishëm paralajmëroi përkohën e fundit, kohë e cila është eMesihut të Premtuar, e jaxhuxhit dhee maxhuxhit dhe e dexhalit. Deveja,shoqëruesja e vjetër e arabëve, metë cilën ata udhëtonin nga Mekanë Medinë dhe gjer në Siri shkoninpër tregti, do të ndahet nga atapërgjithmonë. Subhanallah! (lavdiZotit) Çfarë profecie e qartë ështëkjo! Më do zemra që të hedh parullanga gëzimi, sepse kjo është njëshenjë shumë e madhe se KuraniFamëlartë, Libri ynë i dashur, ështënga Zoti. Një shenjë kaq e hapurnuk përmendet as në Tevrat, as nëUngjill dhe as në ndonjë libër tjetërtë botës.”(Ruhani Khazain, vol. 17, “Tohfa golarvia” f.196-197, Rabwah, Pakistan, 2008, botimi iparë: shtator 1902)“Dhe kur njerëzit do të bashkohen” (El-Takvir 81:8)“Profecia e bashkimit të njerëzveështë përmbushur në shumëaspekte. Në një aspekt ky bashkimshpjegohet me shumë shembuj, sitelegrafi, i cili u vjen në ndihmënjerëzve në kohë të vështira. Aisjell lajme nga njerëz të dashur dhenga vendet e largëta. Madje ndodhqë lajmi vjen te kërkuesi, para setë lëvizë ai nga vendi i tij, duke iumundësuar atyre të komunikojnë,sikur ata takohen me njëri-tjetrin,pa pasur ndonjë pengesë prej tyre.Bashkimi i njerëzve në një tjetëraspekt tregohet se rrugët tokësoredhe detare do të bëhen pa frikëdhe vështirësitë e udhëtimit do tëzhduken, në mënyrë që njerëzit tëudhëtojnë pa asnjë frikë nga njështet në një shtet tjetër. Pa dyshim,në kohën tonë shtetet e ndryshmekanë lidhje të forta me njëra-tjetrëndhe njerëzit njohin njëri-tjetrinmë shumë se përpara, sikur atatë takoheshin çdo ditë. Allahu iMadhërishëm bëri që njerëzit e njëvendi të takohen me njerëzit e njëvendi tjetër, tregtarët ose ata që kanëzanate të ndryshme kanë krijuarlidhje me zanatçinjtë e vendeve tëtjera. Ata bashkërisht përpiqen tëfitojnë sa më shumë duke pësuarsa më pak humbje. Ata janë bërëbashkëveprimtarë për të gjeturçdo gjë të mirë, gëzimi, ushqimidhe lehtësie. Gjithçka eksportohetose importohet nga një vend nënjë tjetër. Pra, shihni sesi Allahu iMadhërishëm i bashkoi njerëzit,ashtu sikur ata të jenë udhëtar tënjë varke.28D a s h u r i p ë r t ë g j i t h ëNumri IV

Bashkimi i njerëzve në një aspekttjetër u realizua nga mjetet e transportit,qofshin tokësore qofshindetare. Edhe kështu njerëzit takohendhe bashkohen me njeri-tjetrin.Një tjetër shkak i bashkimittë njerëzve u bë edhe posta. Nëkohën tonë, mjetet e postës janëpërmirësuar ndjeshëm duke bërë tëmundshëm dërgimin e letrave derinë skajet e botës. Me siguri do tëhabiteni nëse do të mendoni pakpër dendësinë e dërgimit të letravenë të gjithë botën, shembullin e tëcilit nuk mund ta gjeni në kaluarën.Gjithashtu, do t’ju çudisë edhe shtimii udhëtarëve dhe tregtarëve.Pra, të gjitha këto janë mjete për t’ibashkuar njerëzit dhe shembullin etyre nuk mund ta gjeni dot në kohëte mëparshme. Unë ju ftoj që përhir të Zotit të mendoni pak, a kenidëshmuar këto gjëra më përpara? Akeni lexuar gjëra të tilla në libra tëtjerë të mëparshëm?Ajeti që paralajmëron për publikimine librave tregon për shtypin. Vetëdëshmoni sesi Zoti ka krijuar njëpopull që shpiku mjetet e shtypit.Shihni se sa shumë shtypshkronjajanë hapur në Indi dhe në vende tëtjera! Kjo është punë e Zotit. Ai nandihmon ne për ta përhapur fenëtonë, librat tanë dhe këshillat tonanë çdo popull, në mënyrë që njerëzitt’u vënë veshin dhe të udhëzohen... Ajeti “Dhe kur do të grumbullohenegërsirat” tregon se do të shtohen injorantëtdhe mëkatarët, besimi dhefrika (takua) ndaj Zotit thuajse dotë zhduken. Me sytë tuaj dëshmonisesi pusi i mirësisë është shterrur dheshumica e njerëzve vrapojnë pas sëkeqes, duke u treguar mendjelehtëpër fenë, kur shikojnë diçka të keqe,e përvetësojnë, por kur shikojnëdiçka të mirë, ia kthejnë shpinën.Ata i shikojnë me dashuri gjërat qëkanë shpikur mosbesimtarët, ndërsakrijimtarive të Zotit ua kthejnëshpinën.”(Ruhani Khazain, vol. 5, “Aina kamalat-e-Islam” f. 470-474, Rabwah, Pakistan, 2008,botimi i parë: 1893)“Për sa i përket ajetit “Dhe kurlumenjtë do të çahen” (Et-Tekuir 81:7),edhe këtë mund ta dëshmoni vetësesi Allahu ka krijuar një popull qëçau lumenjtë duke nxjerrë kanaletprej tyre. Ata vazhdojnë të bëjnëkështu dhe mësojnë edhe gjëratmë të imta të kësaj fushe. Ata kanësjellë lumenjtë përmes kanaleve derinë vendet e pabanuara, në mënyrëqë t’i përbanojnë ato dhe të largojnëthatësira. Ata po bëjnë kështu përtë përfituar sa më shumë nga toka.”(Ruhani Khazain, vol. 5, “Aina kamalat-e-Islam” f. 469-470, Rabwah, Pakistan, 2008,botimi i parë: 1893)“Ka mundësi që ndër këto ajete,disa mund të kenë lidhje edhe meditën e kiametit, por lidhja e tyre eparë është me këtë botë, sepse këtojanë shenjat e ditëve të vona. Kurbota do të ketë marrë fund, atëherëçfarë shenjash mund të quhen këto!Ndoshta në mesin e myslimanëvemund të ketë edhe të pamend tëtillë, të cilët duke mos kuptuar këtësekret, këto profeci mendojnë se janëpër botën e pastajme, ndërsa ato mepërmbushjen e tyre në këtë botë, dotë duhej t’ua forconin besimin. Tëgjitha këto profeci, edhe në librate mëparshëm, janë quajtur shenjate kohës së Mesihut të Premtuar.Lexoni (Dhjatën e Vjetër) Danieli,kapitulli 12.”(“Tohfa golarvia” f. 90, fusnotë, botimi i parë:shtator 1902)“Kjo epokë është e tillë që Allahu iMadhërishëm ka krijuar mjetet qëe kthejnë botën në një qytetV ë r t e t ë s i au r r e j t j e p ë r a s k ë n d29

dhe kështu përmbushet profecia eKuranit që thotë: “Dhe kur njerëzitdo të bashkohen”. Tani, të gjitha fetëkanë dalë në fushë beteje dhe duhetqë ato të përballen me njëra-tjetrën.Por, vetëm një do të jetë e vërtetë qëdo të triumfojë së fundmi.”(Gazeta El-Hakem, 31 tetor, 1902, f. 1“Çdo kulm ka një rënie dhe çdozhvillim ka një prapësi. Siç e shihniedhe furtuna ndalet kur arrin malete larta, gjithashtu, nata zbardhet nëfund. Kështu thotë edhe Allahu iMadhërishëm në Kuranin Famëlartë:“Për natën kur bie terri dhe për ditënkur nisë të zbardhë” (Et-Tekuir 81:18-19)d.m.th. “Ne japim dëshminë e natëskur arrin të përfundojë ajo dhe tëditës kur ajo fillon të marrë frymë”.Në këtë ajet është përmendur seagimi do të vijë medoemos kurnata e kalon kulmin e saj... Prandaj,edhe Allahu i Madhërishëm deshiqë t’u japë besimtarëve edhe njëherë epokën e përparimeve dhet’u tregojë që ata kanë një Zot tëPlotfuqishëm, që gjithashtu ështëRrahman dhe Rrahim dhe Sundues iasaj dite kur të gjithëve do t’u jepenvlerësimet e veprave të tyre, ditënkur do të ringjallen të vdekurit.”(Ruhani Khazain, vol. 18, “E’xhazul Mesih”f. 158-159 Rabwah, Pakistan, 2008, botimi iparë 20 shkurt, 1901)“Përveç kësaj, janë përmendur edheshenja të tjera të rënies shpirtërore,siç thotë: “Dhe kur dielli do të paloset”(Et-Tekuir 81:2) që do të thotë injoranca(shpirtërore), demoralizimi dhe njëerrësirë e paparë do ta pushtojnëbotën. “Dhe kur yjet do të zbehen”(Et-Tekuir 81:3) që do të thotë se edhedrita e devotshmërisë së dijetarëvedo të zbehët. “Dhe kur yjet do tërrëzohen” (El-Infitar 82:3) që do të thotëdijetarët e Zotit do të marrin fund.(Këto shenja nuk shpjegohen mekuptimin e drejtpërdrejtë) sepsenuk është e mundur që njerëzit tërrojnë në këtë botë edhe kur yjetrrëzohen përtokë. Duhet ta dinise edhe në Ungjill janë përmendurshenja të tilla për kohën e ardhjessë Mesihut të Premtuar duke thënëse ai do të vijë në kohën kur do tërrëzohen yjet dhe dielli e hëna do tëpushojnë së ndriçuari. Një i mençurkurrsesi nuk i merr këto profeci mekuptimin fizik. Si është e mundurqë edhe dielli të errësohet dhe yjettë bien përtokë dhe toka të mbetet esigurt me njerëzit dhe pastaj të vijëMesihu i Premtuar?!”(Ruhani Khazain, vol. 6, “ShehadetulKuran”, f. 318-319, Rabwah, Pakistan,2008, botimi i parë: 1893)“Vetëm në epokën time, në muajine Ramazanit, ndodhën eklipset ediellit dhe të hënës; në epokën time,në përputhje me thëniet autentiketë Profetit Muhammed s.a.v.s. , tëKuranit të Shenjtë dhe të Librave mëtë hershëm, ra murtaja në të gjithëvendin, dhe vetëm në epokën timefilluan të ekzistonin mënyra të rejatransportimi të quajtura hekurudhadhe vetëm në epokën time, sipasprofecive të mia, ndodhën tërmetetë tmerrshme. A nuk është e vërtetëse nëse njeriu i frikësohet Zotit dhee do Atë, ai nuk duhet të guxojëtë më mohojë mua?! Shihni! Unëbetohem për Zotin e Plotfuqishëmdhe ju them se janë shfaqur, poshfaqen dhe do të shfaqen mijërashenja për të vendosur vërtetësinëtime. Nëse ky do të ishte një plani njeriut, ai kurrë nuk do të kishtepasur kaq shumë mbështetje dhendihmë.”(Ruhani Khazain, vol. 22, Hakikatul Vahi)30D a s h u r i p ë r t ë g j i t h ëNumri IV

vijon nga faqja 4A do të vazhdojnë edhe mëtutje t’u ngjajnë popujve, të cilëtmu për shkak të kryeneçësisë, merituandënimin ngaqëngulmuan në atë qëkërkonin e jo në atëqë u ishte ofruar?!Xhemati MyslimanAhmedia besonfuqimisht se paralajmërimirreth ardhjessë Imam Mehdiutdhe Mesihut tëPremtuar janë përmbushurdhe se shenjate ardhjes së Imam Mehdiutjanë plotësuar.Këto paralajmërime,nëse studiohen ngakëndvështrimi që dhaThemeluesi i XhematitMysliman Ahmadia,Hazret MirzaGhulam Ahmedi a.s. ,dhe që është bazuarmbi ajetet Kuranore,hadithet e ProfetitMuhammed s.a.v.s. dhelogjikën e shëndoshë,atëherë del që Hazret Profeti Muhammeds.a.v.s. nuk flet për fantazi,por duke përdorur metafora të përsosura,ai përshkruan para njëmijëe katërqind vjetësh, zhvillimetrevolucionare të kohës sonë, si përshembull zhvillimin material tëHazret Profeti Muhammeds.a.v.s.nuk flet përfantazi, por duke përdorurmetafora të përsosura, aipërshkruan para njëmijë ekatërqind vjetësh, zhvillimetrevolucionare të kohës sonë,si për shembull zhvilliminmaterial të botës; shpikjene mjeteve të transportit,duke përfshirë edhe mjetetrrugore, si dhe ato ajrore;mjetet bashkëkohore tëkomunikimit; ngritjen egjykatave për të drejtate njeriut; revolucionin eshtypit dhe medias; arritjete mëdha në fushën eastronomisë; luftërat mearmë zjarri e me bombabërthamore, etj. që tëgjitha këto krejtësishttë paimagjinueshmepër njeriun e kohës sëkatërmbëdhjetë shekujve tëmëparshëm.botës; shpikjen e mjeteve të transportit,duke përfshirë edhe mjetetrrugore, si dhe ato ajrore; mjetetbashkëkohore të komunikimit;ngritjene gjykatave për tëdrejtat e njeriut; revolucionine shtypitdhe medias; arritjete mëdha në fushën eastronomisë; luftëratme armë zjarri e mebomba bërthamore,etj. që të gjithakëto krejtësisht tëpaimagjinueshmepër njeriun e kohëssë katërmbëdhjetëshekujve tëmëparshëm. Sigurisht,këto gjëra dukentë pabesueshme përnjë njeri, qoftë myslimanqoftë jomysliman,që nuk e kastudiuar fenë Islamenga këndvështrimi iXhematit MyslimanAhmedia. Ftojmëlexuesit e Vërtetësisë që t’i zbulojnëshumë nga këto paralajmërime nëkëtë numër të saj, të dedikuar përshenjat e ardhjes së Imam Mehdiutdhe të Mesihut të Premtuar.Samad GhoriV ë r t e t ë s i au r r e j t j e p ë r a s k ë n d31

Zbulimii së padukshmesdheKurani FamëlartëHazret Mirza Tahir Ahmadi, r.t. (1928-2003)Kalifi i Katërt i Xhematit Mysliman Ahmadia“Kur varret do të zhvarrosen.”(El-Infitar 5:82)Sikundër patë, që ajeti (vargu)i sures (kapitullit) El-Zilzal,flet haptas për nxirjen ethesareve të fshehura prej tokës,ky ajet i sures El-Infitar tregonpër zbulimin e monumentevearkeologjike.Por nuk është vetëm ky ajet që hedhdritë mbi këtë temë. Ne e zgjodhëmkëtë për shkak të natyrës së tijprofetike, përndryshe, ka shumëajete të tjera në Kuranin Famëlartëqë, në mënyrë të vazhdueshme dhe tëdrejtpërdrejtë, tërheqin vëmendjene njeriut për shumë qytetërime dhecivilizime të varrosura e të lashta.Ato nxisin njeriun që t’i zhvarrosëtë mbeturat e tyre dhe të studiojëshkaqet që ua sollën shkatërrimin etyre përfundimtar.32D a s h u r i p ë r t ë g j i t h ëNumri IV

Dy ajetet e para të sures El-Takvirtë poshtëshënuara, parashikojnë qëIslami do të ketë pësuar rënie, parase të fillojë epoka e re:“Kur dielli do të paloset. Dhe kur yjet dotë errësohen.”(El-Takvir 81:2-3)Duhet të kemi parasysh se diellidhe yjet që janë përmendur në këtoajete, simbolizojnë Islamin dhenjerëzit e tij të mëdhenj. Kuranii Madhërishëm e quan ProfetinMuhammed s.a.v.s. سِ‏ رَ‏ اجً‏ ا مُّنَیْرً‏ ا “Siraxhanmunira”, që fjalë për fjalë do tëthotë “dielli ndriçues”, gjithashtu,duke iu referuar es-habëve të tijqë përfituan nga drita e tij, ProfetiMuhammed s.a.v.s. i quan yjet, tëcilët, në mungesën e diellit, hedhindritë të mjaftueshme për udhëzimine të humburve:V ë r t e t ë s i au r r e j t j e p ë r a s k ë n d33

اَصْ‏ حَ‏ ابِیْ‏ کَانُّجُ‏ وْمِ‏ فَبِاَیِّھِمُ‏ اقْتَدَیْتُمْ‏ اِھْ‏ تَدَیْتُمْ‏“Es-habët e mi janë si yje. Cilindo do tëndiqni, do të gjeni rrugën e drejtë.” 1Pra, kur është fjala për ndërprerjene dritës së diellit, do të thotë rëniae Islamit, sepse Profeti Muhammeds.a.v.s. është shëmbëlltyra e tije gjallë. Në të njëjtën mënyrë,edhe errësimi i yjeve, flet përkohën kur dijetarët e fesë islamenuk do të jenë më të aftë për tapërhapur dritën e Islamit. Ajetetqë vijojnë, e mbështesin fuqimishtkëtë komentim. Njëkohësisht,në mënyrë të pandryshueshme,ato parashikojnë edhe zhvillimetshkencore, politike dhe shoqëroretë kësaj kohe. Nëse pjesën e parë tëkësaj sureje do ta marrim në mënyrëjosimbolike, atëherë pjesa e dytëndesh në kundërshtim me të parëndhe jep një pamje të paqartë. Pra,parashikimi i këtyre zhvillimevetë jashtëzakonshme, në fushëne dijes, do të bëhet bashkë meparalajmërimin e palosjes së diellitdhe errësimit të yjeve. Këto janëdy gjëra të ndara që aplikohen përzhvillimet e ardhshme në dy sferatë ndryshme. Me pak fjalë, pjesakryesore e kësaj sureje, në njërënanë, flet për zhvillimin material tëbotës së krishtere, që historikishtdo ta pasonte zbulimin e Amerikës,ndërsa në anën tjetër, dy ajetet e parajapin një pamje krejtësisht kontrasteqë i përket fatit të fesë Islame. Pyetjaqë shtrohet është: Pse Islami do tëfillojë të bjerë vetëm pas zbulimittë Amerikës? Nëse do ta gjejmëpërgjigjen e kësaj pyetjeje, do të jetëe mjaftueshme për mbështetjen e1. Mishkatul Masabih, vol. 1, kapitulli III,Kitab El-Menakib, Bab Menakibus sehabah,botuesi “El-Mektabul Islami”, Beirutinterpretimit tonë rreth ajeteve tëlartpërmendura. Viti 1492, siç ekemi theksuar edhe përpara, ështëgur kufiri më i rëndësishëm që ndanbotën e vjetër nga ajo e re. A mundtë provojmë gjithashtu se edhe rëniae Islamit kishte arritur në kulmin esaj pikërisht në atë vit, në mënyrëqë, çdo lexues të mund ta dallojë farelehtë lidhjen midis të dyjave? Po, nemund ta provojmë dhe gjykimi nukështë i yni, as i ndonjë myslimanitjetër. Gjykimi është i faktit historik,që u dëshmua vetë nga historianët ekrishterë. “The Chronicle of the World”(“Kronika e botës”) nënvizon faktinmë dallues të atij viti lidhur me fenëislame si më poshtë:“Pas një fushate dhjetëvjeçare, Granada,i vetmi shtet islamik që kishte mbeturnë Spanjë, ka rënë në duart e ushtrisëkastiliane. Rrethimi i qytetit po festohetnga të krishterët si “dita më e shënuardhe më e bekuar në tërë historinë eSpanjës”. Ndërkohë, myslimanët equajtën si katastrofa më e llahtarshmeqë i erdhi Islamit.” 2“Granada, qyteti i fundit i Perandorisëmyslimane të Spanjës, që i bëri ballë përdy vjet mësymjes së të krishterëve, mënë fund u pushtua nga Ferdinandi dheIsabella.” 3Këtu mori fund mbretëria myslimaneqë qeveriste Spanjën, vazhdimishtprej shtatëqind vitesh.Pas mbarimit të sundimit politikmysliman, në vitin 1492, Kishafilloi një fushatë të organizuar për2. “Chronicle of the World”, (1989) “ChronicleCommunications Ltd. and LongmanGroup UK Ltd., f. 4363. “Chronicle of the World”, (1989) “ChronicleCommunications Ltd. and LongmanGroup UK Ltd., f. 43634D a s h u r i p ë r t ë g j i t h ëNumri IV

ta shfarosur Islamin. Ndonësedominimi mysliman mbaroi nëmënyrë të beftë pas një sundimi tëzgjatur për më shumë se pesëqindvjetësh, ndikimi që Islami kishtendërtuar gjatë këtyre pesë shekujvetë mëparshëm, nuk mund të zhbëhejbrenda një ose dy vitesh. Kishte njënumër të madh Maoresh, që ishintë përhapur gjatë gjithë terrenitkodrinor jugor të Andaluzisë, qësiguronin zona shumë të izoluara përIslamin. Kishte edhe një numër mëtë madh spanjollësh të konvertuarnë Islam, që ishin jo pak të sinqertëdhe të përkushtuar në praktikimine Islamit se sa pushtuesit e tyre ngaArabia dhe Afrika. Ishin pikërishtata më shumë se çdo të mbetur tëfesë së tyre, që provonin një irritimjo tolerant ndaj klerit të krishterë,që ishte dëshpëruar gjatë viteve përt’i shkatërruar ata ose besimin etyre.Ishte Khemenies apostulli më në zëi Kishës Militante, i cili,“do të shpëtonte shpirtrat e këtyre “tëpafeve” nga zjarri i ferrit, pavarësishtnëse ata e donin apo jo.” 4Ai fiksoi “në mendjen e shenjtë tëIsabellës, doktrinën intriguese qëpër ta mbajtur besimin me të pafetëpo thyente besimin me Zotin.” 5 Aiishte“... jo një njeri që të tërhiqej i lehtë ngaqëllimi i tij. Ai nxiti Mbretëreshën tëpërhapte një dekret me anë të të cilitMaorëve u ishte dhënë e drejta e zgjedhjestë pagëzoheshin ose të mërgonin. Atyre iukishin kujtuar që të partë e tyre dikurkishin qenë të krishterë dhe kjo nga4. LANE-POOLE,S. (1888) “The Moorsin Spain” botimi i tetë, T. Fisher Unwin,Londër, f. 2705. LANE-POOLE,S. (1888) “The Moorsin Spain” botimi i tetë, T. Fisher Unwin,Londër, f. 270V ë r t e t ë s i apikëpamja e origjinës, ata vetë kishinlindur në kishë dhe duhet të pohonin nëmënyrë të natyrshme doktrinën e saj.” 6Kështu filloi fillimi i fundit tëIslamit në Spanjë, të cilit iu deshdyqind vjet të përshkonte rrugën etij të vdekjes.“Xhamitë u mbyllën, dorëshkrime tëpanumërta që përmbanin rezultateepokash të mësimeve maore u dogjën ngakardinali i pamëshirshëm, dhe “të pafetë”e trishtuar u kërcënuan dhe u rrahënnë Paqen e Ungjillit sipas mënyrës tëaprovuar tashmë nga Madhëritë e tyrekatolikë, në lidhje me çifutët jo më pak tëmjerë. Shumica, sigurisht u dhanë, dukee parë më të lehtë për të shpëtuar fenë etyre dhe shtëpitë e tyre; por një shkëndijëe shpirtit të vjetër maor mbeti dukeçliruar dritë midis njerëzve të kodrave tëAlpuxarras ...” 7“ ... sundimtarët e Spanjës nuk ishin astë zgjuar as të ndershëm në tratativate tyre me Maorët, ndërsa koha kalonte,ata u bënë për herë e më shumë mizorëdhe të rremë. “Të pafetë” u urdhëruantë linin kostume të tyre karakteristikedhe të mbanin kapelat dhe shiritat e tëkrishterëve, të hiqnin dorë nga larja dhetë adaptonin pisllëkun e pushtuesve tëtyre, të linin gjuhën, zakonet, ceremonitëmadje edhe emrat e tyre dhe të flisninspanjisht, të silleshin në mënyrë spanjolledhe të merrnin emra spanjolle.” 8“Ishte rezervuar për Filipin e Dytëtë vinte në praktikë ligjin tiraniktë cilin i ati tij, e kishte lënë6. LANE-POOLE,S. (1888) “The Moorsin Spain” botimi i tetë, T. Fisher Unwin,Londër, f. 270-2717. LANE-POOLE,S. (1888) “The Moorsin Spain” botimi i tetë, T. Fisher Unwin,Londër, f. 2718. LANE-POOLE,S. (1888) “The Moorsin Spain” botimi i tetë, T. Fisher Unwin,Londër, f. 273u r r e j t j e p ë r a s k ë n d35

36mënjanë me maturi. Në vitin 1567,ai futi me forcë udhëzimin e urryer përgjuhën, zakonet etj. dhe për të siguruarvlefshmërinë e ndalimit të larjes, filloiduke rrafshuar banjat e bukura të Al-Hambrasë.” 9“Në dimrin e vitit 1569-70 ai (DonGjoni) filloi fushatën e tij dhe në muajinmaj kushtet e dorëzimit ishin rregulluar.Muajit midis kësaj periudhe, ishinnjollosur me një lumë të skuqur gjaku.Motoja e Don Gjonit ishte “asnjëlagje”; burra, gra, fëmijë u theren meurdhër të tij dhe para syve të tij fshatrate Alpuxarras u kthyen në kasaphanënjerëzore.” 10“Shumë të mërguar fatkeq, vdiqëngjatë rrugës nga uria, lodhja, ekspoziminë natyrë, të tjerët arritën Afrikën, kumund të lypnin lëmoshë por nuk mundtë gjenin tokë për të jetuar...” 11Është deklaruar se jo më pak se tre milionMaorë u dëbuan që nga koha e rëniessë Granadës deri në dekadën e parë tëshekullit të shtatëmbëdhjetë. Kronikaniarab, me pikëllim kujton këtë goditjevendimtare: ‘I Plotfuqishmi nuk u lutt’iu siguronte atyre fitore, kështu që atau kapën dhe u therën nga të gjitha anët,deri sa më në fund u vunë përpara ngatoka e Andaluzisë, katastrofa e të cilëveerdhi deri në ditët tona, në vitin 1017Hixhri. Sigurisht Zotit i përkasin tokatdhe zotërimet dhe Ai iu jep atyre, të cilëtAi i dëshiron.’” 129. LANE-POOLE,S. (1888) “The Moorsin Spain” botimi i tetë, T. Fisher Unwin,Londër, f. 27310. LANE-POOLE,S. (1888) “The Moorsin Spain” botimi i tetë, T. Fisher Unwin,Londër, f. 27811. LANE-POOLE,S. (1888) “The Moorsin Spain” botimi i tetë, T. Fisher Unwin,Londër, f. 27912. LANE-POOLE,S. (1888) “The Moorsin Spain” botimi i tetë, T. Fisher Unwin,D a s h u r i p ë r t ë g j i t h ë“Maorët u dëbuan; për pak kohë Spanjae krishtere ndriçoi, si hëna, me dritë tëhuazuar, pastaj erdhi eklipsi dhe në këtëerrësirë, Spanja po endet e sikletosurprej kohësh.” 13Kështu, Stanley Lane-Poole nxjerrpërfundimin në historinë e tij të TheMoors in Spain (“Maorët në Spanjë”).Dielli i dominimit politik myslimannë Spanjë që kishte perënduar nëvitin 1492, i lënë pas, ai dukej njëmuzg i zymtë i përgjakur, të cilit iudesh dy shkuj që të davariste dritëne Islamit nga qielli i Spanjës dhe takthente atë në një natë pa yje.Sa për iluminizmin sekular i sjellë nëSpanjë nga përhapja e qytetërimitmysliman, nuk vazhdoi gjatë.Kështu që, viti 1492 hapi dy portanjëherësh, nga njëra prej tyre, eardhmja dominuese e krishterimithyri me një madhështi brohoritësenë botë, ndërsa nga tjetra, dolikokëvarur e kaluara madhështoree Islamit, çdo hap i kthimit tëtë cilës, i shkaktonte vuajtje tëpadurueshme.Ajeti i katërt flet për lëvizjen emaleve nga një vend në një vendtjetër:“Dhe kur malet do të lëvizen.”(El-Takvir 81:4)Në terminologjinë islamike, maletsimbolizojnë fuqitë e mëdha tëbotës. Ka shumë ajete të tjera nëKuranin Famëlartë që flasin përmalet më të njëjtin konotacion.Kështu që, me ajetin konkret, qëLondër, f. 27913. LANE-POOLE,S. (1888) “The Moorsin Spain” botimi i tetë, T. Fisher Unwin,Londër, f. 280Numri IV

flet për lëvizjen e maleve, ne dotë fillojmë të njohim çfarë do tëndodhte në ditët e vona. Menjëherëpas rënies së Islamit, do të bintenjë natë pa yje, për të pasuar agimii një dite të re, që nuk do të ishtee Islamit. Superfuqitë materiale jovetëm që do të ngriheshin, por dotë përhapnin influencën e tyre nganjë territor në një territor tjetër;nga një kontinent në një kontinenttjetër, duke mbuluar kështu shtetpas shteti. Malet lëvizen në sensin etyre vetëm në këtë mënyrë dhe ato,me të vërtetë, kanë lëvizur. Lëvizjae maleve mund të ketë edhe njëkuptim tjetër, por për këtë temë dotë flasim më vonë. Tani, meqë keminisur të rishikojmë ndryshimet emëdha, të cilat sipas kësaj sureje tëKuranit Famëlartë, ishin destinuartë ndodhnin në atë kohë, ne do tështjellojmë temën shkallë-shkallë,sipas renditjes së ajeteve të Kuranit.Lidhur me temën e lëvizjes, kuptimii ajetit të pestë është mjaft i qartë.Ajeti thotë:“Dhe kur devetë, dhjetë muajshshtatzëna, do të braktisen”(El-Takvir 81:5)Në këtë kontekst, profecia ebraktisjes së deveve shpjegonqartazi, se mjetet më të shpejta emë të fuqishme të transportit dotë shpikeshin në atë kohë. Skenarii lëvizjes së maleve nga një vend nënjë vend tjetër, domethënë përhapjae influencës së superfuqive nga njëkontinent në një kontinent tjetër,lidhet drejtpërdrejt me çështjen ebraktisjes së deveve.Duhet të kemi parasysh selëvizja e maleve nënkupton edhetransportimin e ngarkesave shumëtë mëdha, si dhe përhapjen eV ë r t e t ë s i ainfluencës së superfuqive politikenë botë. Të dyja këto, detyrimishtkërkojnë mjetet më të avancuaratë transportit sesa devetë. Derisanjeriu nuk do të kishte gjetur të tillamjete të reja transporti, do të ishtebudallallëk nëse ai do t’i braktistemjetet e tij të vjetra, sado të dobëtatë ishin ato. Duke braktisur devetë,ai në asnjë mënyrë nuk mund tëmbartte ngarkesa aq të mëdha simale mbi shpinën e vet.Pra, i vetmi konkluzion që del ngaky ajet është, se mjetet shumë më tëshpejta mekanike do të shpikeshin,duke i lënë jashtë përdorimit kafshëtsi mjet i transportit.Mos ta harrojmë se, devetë mund tësimbolizojnë vetëm mjetet tokësoretë transportit. Dikush mund tëthotë se përse nuk u përmendënedhe anijet, varkat, etj? Çfarëzbulimi të madh bëri Kurani, përsa i përket parashikimit të mjetevedetare? Këtyre pyetjeve do t’upërgjigjemi pak më vonë. Hëpërhë,dëshirojmë ta shohim ajetin vijuesqë flet për grumbullimin e të gjithallojeve kafshëve:“Dhe kur egërsirat do të grumbullohen.”(El-Takvir 81:6)Përmendja e grumbullimit tëkafshëve, menjëherë pas braktisjessë deveve, është mjaft interesante.Kjo është një tjetër dëshmi që devetënuk do të braktisen pavarësishtnga dobitë e tyre. Grumbullimi ikafshëve, realisht, e mbështet mëtej të njëjtën ide, atë të shpikjes sëmjeteve revolucionare të transportit.Sigurisht, të gjitha kafshët e egranuk mund të transportoheshinmbi shpinën e devesë. Askush nuku r r e j t j e p ë r a s k ë n d37

mund të imagjinojë dot elefantët,rinoqerontët, gjirafat, krokodilët,balenat e kaltra, oktapodët gjigantëetj, duke udhëtuar me deve.Transportimi i tyre mund të ishte imundur vetëm nga shpikja e mjetevetë transportit të epokës sonë. Ajetiqë vijon e shtjellon akoma mëshumë temën e transportit:“Dhe kur detet do të derdhen fort(njërin mbi tjetrin).”(El-Takvir 81:7)Fjala arabe “suxh-xhirat” që ështëpërmendur në këtë ajet, sipasfjalorit “Lane”, mund të përkthehetnë tri variante të mëposhtme:1. Dhe kur detet do tëmbushen.2. Dhe kur detet do të derdhenfort njërin mbi tjetrin.3. Dhe kur deteve do t’u vihetzjarr.Për sa i përket kuptimit të parë, detetdo të mbushen do të thotë, ato do tëmbushen me enët. Në këtë mënyrë,ky ajet gjithashtu mbart të njëjtinprofeci që u përmend në ajetet emëparshme. Këtë interpretim dota shtjellojmë më shumë kur do t’irikthehemi temës.Momentalisht, ne do të marrimkuptimin e dytë nga tri kuptimet elartshënuara, që flet për bashkimine deteve. Këtë profeci e sqarojnëmë shumë dy ajetet e Kuranit qëvijojnë:“Ai ka lëshuar dy dete që të takohen (njëditë),por, midis tyre ka një pengesë (tani) qënuk mund ta kapërcejnë.”(Er-Rrahman 55:20-21)38“Është Ai që ka lënë të lira dy dete, njëriD a s h u r i p ë r t ë g j i t h ëi pijshëm e i ëmbël, kurse tjetri i njelmëte i hidhur, në mes të tyre (tani për tani)ka një pengesë e kufi të prerë.”(El-Furkan 25:54)Këto dy pjesë të Kuranit janëmarrë nga sure të ndryshme. Secilaprej tyre paralajmëron ngjarje tëndryshme të bashkimit të dy deteve.Pikërisht kështu ndodhi në kohëtmoderne, kur bota ka dëshmuarpërmbushjen e këtyre profecive nëatë mënyrë që kurrsesi nuk mund t’ishkonte ndër mend njeriut të kohëssë Profetit Muhammed s.a.v.s. Kjo urealizua nga gërmimi i Kanalit Suezgjatë viteve 1859-1869, si dhe ai iKanalit Panama gjatë viteve 1903-1914.Kuptimi i tretë që jep skenarine deteve me zjarr nuk ështëmë pak interesant sesa i pari.Edhe këtë, në asnjë mënyrë nukmund ta përfytyronte dot njeriui katërmbëdhjetë shekujve tëmëparshëm. Kjo ide mund t’i lindtevetëm njeriut të asaj kohe kurkishin filluar luftërat detare, në tëcilat do të shkëmbeheshin sulme tëforta prej zjarri. Çuditërisht, gjatëluftërave detare të kohës moderne,anijet përdoren aq shumë saqë atosikur mbushen në det dhe të japinpo atë pamje që është kuptimi iparë i ajetit konkret.Kuptimi i tretë, pra ai i vënies sëzjarrit në dete, sot realizohet metë vërtetë. Nga fuçitë e saj, naftaderdhet në det në një sasi të madhedhe asaj, zakonisht i vihet zjarr, nëmënyrë që të mos kërcënohet jetae peshqve në ujë. Në raste të tilla,në kuptimin e plotë të fjalës, mijërakm 2 të detit pushtohet nga zjarri.Ajeti tjetër nga sureja El-Takvir na çonNumri IV

edhe më tej, duke mbartur përsëritë njëjtën ide. Kësaj radhe nuk flitetpër grumbullimin e kafshëve, pormesazhi qendror i ajetit vijues ështëse do të bashkohen njerëzit:“Dhe kur njerëzit do të bashkohen.”(El-Takvir 81:8)Edhe ky ajet mund të ketë trikuptime njëherazi:1. Kur njerëzit ose popujtdo të bashkohen nëpërmjetlidhjeve (traktateve) tëndërsjella.2. Kur do të bashkohen popujte të gjithë botës.3. Kur bashkimi i popujve dotë jetë i mundur fal mjetevemë të shpejta të transportit.Secili nga këto kuptime ështërealizuar qartas. Vetëm në epokëntonë, traktatet ndërkombëtarepraktikisht i bashkojnë të gjithavendet e botës, pa përjashtim. Ndaj,ky interpretim është vërtetuarshumë qartë dhe nuk ka nevojë tëshpjegohet më.Në të njëjtën mënyrë, themelimii Ligës së Kombeve, që më vonë uzëvendësua me Kombet e Bashkuara,gjithashtu është një bashkimpërparimtar dhe përfundimtar ibotës, siç ishte parashikuar.Për sa i përket kuptimit të tretë tëkësaj profecie, pak më lart folëm përmjete të reja të transportit që me tëvërtetë tërë botën e zvogëluan nënjë qytet.Para se të vazhdojmë më tej, do tëjetë e udhës të ndalemi këtu për tëpërmendur një profeci tjetër, e cilagjithashtu ka lidhje me bashkimine popujve. Ajo profeci flet përkthimin e Bijtë e Izraelit në Tokën ePremtuar në ditët e vona:“Dhe pas tij, u thamë Bijve të Izraelit:“Vendosuni në këtë tokë;dhe kur të arrijë (koha e) premtimittë ditëve të vona, do t’ju sjellim tëgrumbulluar.”(El-Isra 17:105)Në vitin 70 e.s., shteti i hebrenjvemori fund me shkatërrimin eJerozalemit nga romakët. Qëatëherë, hebrenjtë u shpërndanënë botë, duke u shpërngulur nganjëri vendi në tjetrin. Pikërishtkësaj diaspore unanime i referohetajeti i Kuranit Famëlartë, kurdeklaron se një ditë hebrenjtë do tëgrumbullohen nga gjithë bota dukeu mbledhur edhe një herë në Tokëne Shenjtë. Ky është një premtimi Zotit që do të plotësohet. Deritani, ne kemi parë se në ç’masë uplotësua ky premtim, një ngjarje etillë nuk ishte shënuar më parë. Nëasnjë periudhë të historisë hebraike,nuk ka ndodhur më parë, siç ndodhigjatë kohëve të fundit që ata përsëriu grumbulluan nga të gjitha vendetpas një diaspore, duke krijuarshtetin izraelit.Kthehemi sërish te sureja El-Takvir,nga e cila u larguam për pak. Le tëmarrim ajetin nëntë që është nëvijim. Edhe ky, si dhe ajeti dhjetëna japin skicë të së njëjtës epoke, sëcilës iu referuan ajetet e mëparshmenga këndvështrime të ndryshme.“Dhe kur foshnja-femër e varrosur përsë gjalli do të pyetet: për çfarë faji ishtevrarë?”(El-Tekvir 81:9-10)Nga injoranca e tyre, disa arabëndiheshin tepër të poshtëruarV ë r t e t ë s i au r r e j t j e p ë r a s k ë n d39

kur u lindte vajzë dhe nga turpi,kishte raste që edhe e kishinvarrosur për së gjalli. Shoqëria nukkishte asnjë të drejtë të ndërhyntenë rrethana të tilla, sepse i atigëzonte fëmijët e tij sikur të ishinpasuri.Sipas këtij ajeti, në epokën e ditëvetë vona do të sundojë ligji dhe në këtëajet, flitet në veçanti për të drejtat egrave. Pra, Kurani nuk e parashikonvetëm një sundim të përgjithshëmtë ligjit, sepse për të, mjaftonte njëfjali e thjeshtë lidhur me zbatimin eligjit. Ndërsa ajeti i Kuranit sqarondiçka më tepër, e cila nuk mund t’ishpëtojë lexuesit pa vënë re. Burratnuk mund të kenë mundësi për tëluajtur me të drejtat e grave, kyështë mesazhi i fortë i këtij ajeti. Nëasnjë kohë të njerëzimit, të drejtat egrave nuk morën kaq shumë rëndësisa në epokën tonë.Të gjitha veçoritë e ditëve të vonatë zhvilluara sistematikisht nga kykapitull i Kuranit kanë një renditjekaq harmonike, sikur të ishte njëpikturë e ndonjë mjeshtri. Realisht,zhvillimet e vazhdueshme shkencoreqë janë përmendur në këto ajete, dotë kishin lidhje shumë të ngushtëme shoqërinë dhe teknologjinë editëve të vona. Ajeti i tetë (të suresEl-Tekvir) fliste për grumbulliminapo mbledhjen e njerëzve nëpërmjetmjeteve të ndryshme. Edhe ajeti injëmbëdhjetë, pas përmendjes sëzhvillimeve shoqërore dhe politike,flet për të njëjtën temë, por duke iureferuar mjeteve që do të bashkoninnjerëzit në mënyrë akoma më tëfortë, ato janë botimet e shumtatë literaturës, gazetave, revistaveetj. Sigurisht, të gjitha mjetet etransportit, që kemi përmendurmë lart, luajtën rolin e tyre shumëefektiv për bashkimin e njerëzve nëtë gjithë botën, por roli i shtypit nukmund të zëvendësohet me asnjë mjettjetër për të bashkuar njerëzit. Nësedo ta eliminoni rolin dhe impaktin eshtypit nga kjo botë, pavarësisht ngashkurtimi i rrugëve, njerëzit edhenjë herë do të izolohen tërësisht.Ajeti në vijim parashikon pikërishtpër mjetet e shtypit, botimet masivedhe median:“Dhe kur librat do të publikohen dheshpërndahen.”(El-Takvir 81:11)Ky ajet gjithashtu bën profeci përshpikjen e shtypit modern, pa tëcilin dorëshkrimet nuk mund tëpublikoheshin në mënyrë aq të gjerëdhe as nuk mund të shpërndaheshin.Veç kësaj, botimi kolosal i libravegjithashtu shënon një epokë tëpërhapjes së dijes, shkencës dhehulumtimit. Kurani Famëlartëthekson kaq shumë rolin e fuqishëmtë pendës saqë, ia atribuondrejtpërdrejt Zotit për t’i mësuarnjeriut si të shkruajë. Ajetet që poshënojmë më poshtë janë pikërishtnga sureja (kapitulli) e parë që iushpall Profetit Muhammed s.a.v.s.dhe që prerazi deklaron:“Lexo! Dhe Zoti Yt është më i Nderuari,i Cili me anë të penës ia mësoi;ia mësoi njeriut ato që nuk i dinte.”(EL-Alak 96:4-6)Ajetet e mësipërme, nëse lexohennë kontekst me ajetet që kemi nëdiskutim, na del qartë që epoka editëve të vona do të jetë epoka ezhvillimit dhe përparimit të dijes,epoka e institucioneve arsimimi, si40D a s h u r i p ë r t ë g j i t h ëNumri IV

shkollat, kolegjet dhe universitetet.Ajeti i parë i Kuranit, duke bërë njëhyrje, na prezanton Zotin si më iNderuari, sepse Ai i mësoi njeriutme anë të penës, gjë që në lë tënënkuptojmë se pena do të jetëburimi i të gjithë diturisë, radhazidija do të jetë burimi i të gjithëmadhështisë dhe nderit. Këtu, nukduhet të harrojmë se këto shpalljei kanë ardhur atij njeriu që kurrënuk kishte mësuar të përdorte penënë jetën e tij. Ishte pena e Zotit qëshkroi veprën e Kuranit, e jo penae Muhammedit s.a.v.s. Një tjetërkuptim që del nga ky ajet është sedija do të bëhet mjeti i përftimit tëfuqisë dhe se ajo do të dalë më emprehtë se shpata.Ajeti vijues i sures El-Takvirparashikon se dija e njeriut do tapërshkojë edhe qiellin:“Dhe kur qielli do të zhvishet”.(El-Takvir 81:12)Ky ajet paraqet një krahasimtragjik midis gjendjes së Islamitnë atë kohë dhe ngritjes së fuqivetë krishtere materiale, kur dritae diellit të Islamit do të zbehetdhe yjet e qiellit të myslimanëvedo të errësohen. Ndërkohë, botamateriale jomyslimane, do të fillojëtë ngjitet në lartësitë qiellore për tëzbuluar sekretet e gjithësisë.Ky skenar na kujton edhe disa ajetetë tjera të Kuranit Famëlartë, qëgjithashtu parashikon një epokë,në të cilën, do të ketë qarkullimedhe në hapësirë. Më poshtë do t’ishënojmë ato ajete:“Për qiellin plot me rrugë”.(Edh-Dharijat 51:8)“Dhe për ato që dërgohen njëra pastjetrës. Dhe për ato që lëvizin meshpejtësi, sikur janë shtrëngata tëshpejta. Dhe për ato që propagandojnëpropaganda të shkëlqyera. Dhe për atoqë bëjnë dallim dhe diskriminim (midismikut dhe armikut)”.(El-Murselat 77:2-5)Këto dhe kësisoj shumë ajete tëtjera japin një tablo të qartë të njëqielli që do të përdoret gjerësishtpër qarkullimin ajror. Qielli që do tëketë rrugë, në të cilin mesazherët dotë mund të fluturojnë nga një vendnë një vend tjetër. Do të jetë kohae propagandës ajrore, aq gjerë saqënjeriu do të mund të fluturojë meanë të krahëve të ajrit. Pasi t’i ketëpërmbushur atij ëndrra e fluturimit,njeriu patjetër do të dëshirojëambicie të larta, do të lançojëstacione dhe posta në hapësirë përtë monitoruar e mbikëqyrur çdo gjëqë ndodhë në gjithësi rreth tij. Ajetiqë vijon, e ilustron akoma më qartëkëtë fazë të zhvillimit të njeriut nëfushën e shkencës dhe teknologjisë,nëpërmjet të cilave, ai do të mundtë shohë hapësirë të pafund tëgjithësisë.“Ata nuk e përgjojnë dot dhomat hyjnoretë larta, dhe qëllohen nga të gjitha anët.Zmbrapsje! Për ta do të kenë vuajtje tëpërhershme”.(Es-Saf-fat 37:9-10)Lidhur me ambicien e njeriut për tanënshtruar hapësirën deri në skajete saj, Kurani i bënë këtë sfidë qëështë përmendur në ajetin që vijon.Para së ta shënojmë ajetin përkatës,është e nevojshme të sqarojmënatyrën ligjërimore të tij. Përkthimii tij: “O shoqëri të xhindeve dhenjerëzve” nuk bën drejtësi tëV ë r t e t ë s i au r r e j t j e p ë r a s k ë n d41

duhur me mesazhin që përcjell ajeti.Fjala “xhind” nuk shënon ndonjëqenie të përbindshme, ndryshe nganjerëzit. Sikundër e kemi sqaruarmë parë (në kapituj të tjerë tëlibrit), kjo fjalë përdoret shpeshnga Kurani për njerëzit e shtresëssë lartë, karshi fjalës “en-nas” qëpërdoret për njerëzit e thjeshtë.Prandaj, domethënia e vërtetë ekëtij ajeti do të përcillet më mirë,nëse ai do të përkthehet kështu: “Oshoqëri të fuqive kapitaliste dhe oshoqëri proletariate”.Tani, do ta shënojmë ajetin dhepërkthimin e tij që kemi marrë ngapërkthimi i Kuranit, të MaulaviSher Aliut:“O company of Jinn and men! If youhave power to go beyond the confines ofthe heavens and the earth, then do go.But you cannot go save with authority.”(Përkthimi i ajeteve 55:34, nga MaulaviSher Ali)“O shoqëri të xhindeve dhe njerëzve, nësekeni fuqi të përshkoni kufijtë e qiejve dhetë Tokës, atëherë përshkojini ato! Por nukdo të mund ta bëni këtë, përveçse me njëautoritet.”(Er-Rrahman 55:34)Me modesti, ne do të sugjerojmëqë një përkthim më i mirë i pjesëssë fundit të ajetit mund të ishte“përveçse me anë të logjikës deduktivemë të fortë”, që do të thotë senjeriu mund të përshkojë skajet egjithësisë me anë të dijes së tij, edhepse ai nuk mund të shkojë fizikisht.Kemi argumentet e mëposhtme nëmbështetjen e konkluzionit tonë:Në fakt, përkthimi në anglisht qëthotë “save with authority” (përveçse menjë autoritet) mund të shtrembërojëe të devijojë edhe mesazhin kryesorqë mbart ajeti Kuranor. Në arabishtështë fjala “sultan”, që nuk do tëthotë vetëm “autoritet”, por ajo kaedhe kuptimin “mbret”, “argumenti pathyeshëm” dhe “logjikë e fortë”.Kështu që, ky ajet ka kuptimin senjeriu mund të përshkojë kufijtëe gjithësisë nëpërmjet logjikësdidaktike të fortë.Ajo që është mohuar tërësishtnë këtë ajet, nuk është një a dyhedhje të shkurtra në hapësirë. Por,mohohet mundësia e arritjes sënjeriut deri në kufijtë e gjithësisëme trupin e tij fizik. Përveç kësaj,rreziqet që u dalin anijeve kozmikejanë përmendur edhe në ajetin qëvijon:“Kundër jush do të dërgohen flakë zjarridhe tym dhe ju nuk do të ndihmoni dotveten”.(Er-Rrahman 55:36)Ky ajet, me të vërtetë, jep një pamjeshumë të qartë të rrezeve kozmike,e jo të flakëve të zakonshëm tëzjarrit.Pas shpjegimit të ajetit tëdymbëdhjetë të sures El-Takvirbashkë me ajetin sures Er-Rrahman,le t’i kthehemi sërish sures El-Takvir.Është një koincidencë e çuditshmeqë sapo komentuam ajetet e suresEr-Rrahman që alarmojnë për sulmetë vazhdueshme zjarri, dhe pikërishte njëjta temë na parashtrohet ngaajeti i trembëdhjetë i sures El-Takvir,që është në vijim:“Dhe kur xhehenemi do të flakërojë”.(El-Takvir 81:13)Në këtë ajet zjarri i xhehenemitnënkupton ato luftëra që të japinpërshtypje sikur u hapën portat exhehenemit. Realisht, ky ajet është42D a s h u r i p ë r t ë g j i t h ëNumri IV

një alarm dhe ky është i vetmikomentim i mundshëm brendakontekstit të ajeteve që komentuamdhe që japin paralajmërime mëtë rëndësishme të kësaj kohe.Përndryshe do jetë absurde qënjeriut t’i thuhet që në një kohë tëcaktuar, kur do të ndodhin kësisojndryshimesh në këtë botë dhe në tënjëjtën kohë zjarri i xhehenemit tëflakërojë në ndonjë botë tjetër.Pra, rendi i profecive, në këtëmënyrë, arrin në përfundimin e tij tëlogjikshëm. Zhvillimi material, sadomasiv të jetë, nuk mund t’i sjellëasnjë dobi njeriut, nëse ai i fitonambiciet materiale duke paguarpëlqimin e Zotit. Ora e ndëshkimitduhet të vijë dhe ta godasë njeriun,pavarësisht nga i gjithë përparimii tij material. Asnjë fatkeqësinatyrore nuk do të vijë nga qiellipër ta ndëshkuar kaq rëndë, saqëxhehenemi i ndezur vetë prej tij.Egoizmi i tij do t’i krijojë tensionetë tilla botërore, që medoemospërfundojnë në një ferr luftërash.Pas vëzhgimit mbi historinë e dyLuftërave Botërore, ky interpretimnuk duket më thjesht një zbërthimi hamendshëm, por kërcënim injë rreziku vërtet të rëndë. Kyshkallëzim i deritanishëm e dallonshkoqur kontrastin midis rënientragjik të Islamit dhe ngritjen eforcave jomyslimane. Ajeti që ështënë diskutim, përshkruan sheshit sepushtimi global i materializmit nukdo të zgjasë përjetësisht. Rënia etë gjitha fuqive jomyslimane do tëshkaktohet nga rritja e armiqësisësë tyre të ndërsjellë, që do të arrijënë kulm duke sjellë katastrofa tëlemerishme, të shkaktuara vetë prejtyre. Luftërat do të pasojnë njërapas tjetrës, herë duke u ndezur, herëduke u shuar dhe do t’i shndërrojnënë hi superfuqitë e botës e t’i bëjnëV ë r t e t ë s i aato që të shkrumbohen vetë. DyLuftërat e para Botërore kanështypur tashmë madhështinë epasfidueshme të këtyre superfuqive,ndërsa kombet e dobëta e të varfrarelativisht kanë dalë me mendiminpër të gjetur diçka nga dinjiteti ityre të humbur. Ekuilibri ende ështëi mbajtur për të mos shkaktuarndonjë fazë kritike. Por, edhe psengadalë, koha sigurisht që ështëduke ecur drejt një revolucioniglobal. Pikërisht ai revolucionparashikohet në Kuran që të jetëedhe revolucioni përfundimtar iIslamit. Që t’i mos mendojë dikushkëto thënie si të stërzmadhuara dhetë pabaza, në kapitullin vijues, nedo të sjellim disa dëshmi të forta qëdo të heqin dyshimet e tilla.Në bazë të shumë ajeteve të KuranitFamëlartë, Hazret Profeti Muhammeds.a.v.s. paralajmëroi haptasrezultatin përfundimtar të përplasjesbotërore që do të ndodhte në ditëte vona. Këtë paralajmërim, ai e jepnë kuadër të shfaqjes së Dexhxhalit,anti-Krishtit. Por, në fillim duhet tësqarojmë se figura e Dexhxhalit, siçna përcillet në hadithet (thëniet) eHazret Profetit Muhammed s.a.v.s.,me të vërtetë nuk është aq përralloresiç mund të duket në pamje të parë.Ai e përshkruan Dexhxhalin sikur tëpërbëhej nga fuqia dhe madhështiae kombeve shumë të fuqishme. Nëtë vërtetë, e gjithë epoka e ditëvetë vona, sipas Hazret Profetit Muhammeds.a.v.s., është epoka e anti-Krishtit.Të gjitha shenjat janëpërmendur duke iu referuar atij.Njëra ndër shenjat e tij, në mënyrëspecifike lidhet me mjetet e transportittë kohës moderne, për të cilat,njeriu i mëparshëm as nuk mund tëimagjinonte dot. Një studim i hollësishëmi përshkrimit të Dexhx-u r r e j t j e p ë r a s k ë n d43

halit, sqaron mjaft qartë se të gjithaparalajmërimet që i referohen, nukflasin për një personalitet të vetëm.Termin Dexhxhal që përdori HazretProfeti Muhammed s.a.v.s. ështënjë metaforë që simbolizon fuqitëmadhështore të kohës modernedhe arritjet e tij, që realisht janë njësërë kombesh të krishtere shumë tëpërparuara e të fuqishme në botë.Por, epërsia e tyre nuk do të zgjasëpërjetësisht. Gjithashtu, me fjalëjo të paqarta, është paralajmëruaredhe rënia përfundimtare e anti-Krishtit, që i simbolizon ato kombetë epërme. Pikërisht nga gërmadhate botës së materializmit, do të lindëpërsëri dielli i Islamit duke zbuluarbukurinë e saj të ndritur dhe dukehequr perdet e dyshimit e mosbesimit,të cilat e kishin mbuluar përdisa shekuj të zymtë.Tani do të flasim përsëri për temëne mjeteve revolucionare të transportit,por kësaj radhe do të diskutojmëduku iu referuar thënieve tëHazret Profetit Muhammed s.a.v.s.Për shenjat e tjera të anti-Krishtit,sidomos ato që kanë rëndësi fetare,do të flasim gjerësisht, por veçmas,në një kapitull tjetër.Mjetet e transportit qofshin tokësore,detare apo ajrore, të gjitha papërjashtim janë përmendur në atëmënyrë që përkojnë plotësisht mekomentimin e ajeteve të Kuranitqë paraqitëm pak më parë. Madje,edhe çështja e lëvizjes së maleve sqarohetnë mënyrë që do t’i kujtohenlexuesit vetvetiu, ajetet përkatëse tëKuranit Famëlartë. Përshkrimi qëi bëri Hazret Profeti Muhammeds.a.v.s. anti-Krishtit dhe gomarit tëtij tipik, me të cilin ai do të udhëtojë,duhet të ketë qenë shumë i çuditshëmpër njerëzit e kohës së tij.Kështu duhet të ndodhte, sepse aivazhdimisht i referohej një gomari,ndërkohë asnjë nga cilësitë e zakonshmetë gomarit nuk gjenden në të.Por, të gjitha mjetet e transportittë kohës moderne, i përgjigjen nëmënyrë të përsosur këtij përshkrimi.Vetia e përbashkët e këtyre mjetevetë transportit është se ato lëvizinpërmes motorit me djegie, dukemarrë energji prej zjarrit. Edhe motorëtme djegie të jashtme, si lokomotivatme avull, gjithashtu varennga zjarri. Sigurisht, kjo është vijae prerë dhe ndarëse midis mjetevetë transportit prej kafshësh dhemjeteve revolucionare të kohësmoderne, të kohës së anti-Krishtit,që njëkohësisht do ta zbulojë seai nuk është një kafshë, por diçkajo e gjallë. Ne do t’i adresohemime përemrin “ai”, vetëm sepse nëparalajmërim, në kuptimin e plotëtë fjalës, ai është përshkruar si njëhajvan. Realisht, ai mund të identifikohejvetëm nga kjo shenjë. Nësedo ta njihni gomarin e anti-Krishtit,ju do të zbuloni mjetet e transportittë kohës moderne, përndryshe, dotë ktheheni përsëri në epokën e gomarëve.Më poshtë, do të jepet njëprezantim i përbërë që është marrënga hadithet (thëniet e Profetits.a.v.s.):1. Ashtu si gomari i tij, edhe anti-Krishti do të jetë kaq masiv dhegjigant, për të cilin, as në përrallatnuk duhet të ketë dëgjuar. Aido të jetë kaq i gjatë, saqë kokae tij do të përshkojë edhe retë.Ai do të jetë kaq i fuqishëm,saqë gjithë botën mund ta nënshtrojëvetëm. 142. Pavarësisht nga aftësitë e tijtë jashtëzakonshme fizike, ai14. Allama Ala-ud-din Ali El-Muttaki(1480-1567), “Kanz-ul-ummal”, vol. 14, f.604 e 613, Beirut, 197944D a s h u r i p ë r t ë g j i t h ëNumri IV

gjendet në Perëndim. 23 Kjodistancë midis dy hapave të tij,tregon qartazi se ai do të ngrihetnga një kontinent dhe do tëzbresë në kontinentin tjetër.11. Gjatë fluturimit, ai do tëlundrojë mbi retë. 2412. Në ballin e tij, ai do të bartëhënën. 25 Hëna simbolizonqartazi fenerët që shumica emjeteve moderne e kanë.Pas leximit të këtij përshkrimi tëgjallë të gomarit të anti-Krishtit, tëcilin ai do ta përdorë për pushtimin etij në mbarë botën, do të çuditeshimnëse lexuesi ende kërkon shpjegimepër ta zbuluar se kush është ai!Me të vërtetë, kombet e krishtera tësuperfuqishme që janë përmendurme titullin Dexhxhal, 26 do tësundonin tërë botën një ditë. Gomarii lëvizshëm prej zjarri, që herë luanrolin e aeroplanit, herë të anijesdhe herë të trenit, duke lëvizur meshpejtësi të jashtëzakonshme, dotë luante rolin kyç për pushtimine superfuqive të krishtere nëgjithë botën. Përveç spikatjes sëpërparësisë së shpejtësisë, në kuadërtë luftës ndërkombëtare për epërsi,edhe avantazhi i peshëngritjes ështëpërmendur në Kuran:23. Abdur Rrahman El-Safuri, “Nuz’hatul Mexhlis”,vol. 1, f. 109, shtypshkronja “Maimaniyyah”,Egjipt24. Allama Ala-ud-din Ali El-Muttaki (1480-1567), “Kanz-ul-ummal”, vol. 14, f. 613, Beirut,197925. Allama Ala-ud-din Ali El-Muttaki (1480-1567), “Kanz-ul-ummal”, vol. 14, f. 613, Beirut,197926. Imam Muslim Bin El-Hajjaj Bin MuslimEl-Kushairi El-Naisapuri, (821-875)“SahihMuslim”, Kitab-ul-Fitan, Bab Dhikrid-Dexhxhalua Sifatihi ua ma ma’ahu“Pastaj, sa i përket atij, pjatat e të cilitdo të peshojnë shumë, ai do të ketë njëjetë të këndshëm.”(El-karia 101:7-8)Ato kombe, sa më shumë të shtohennë peshë dhe sa më shumë të jenëtë shpejta, aq më i pashmangshëmdo të bëhet pushtimi i tyre në botë.Pra, vetëm pesha dhe shpejtësia elëvizjes do të kenë përparësi në këtërrugë drejt triumfit.Këto profeci janë aq unike, saqëështë e vështirë të gjeni shembulline tyre në paralajmërimet hyjnore tëndonjë feje tjetër.Përshkrimi i këtyre profecive ështëaq i qartë, i gjallë dhe i saktë, saqëtë jep përshtypje të një piktori, icili, me panelin e tij, paraqet atëqë sheh. Pikërisht në këtë mënyrë,Hazret Profeti Muhammed s.a.v.s.na e paraqiti me fjalë piktoreske atëqë u zbulua para syve të tij.Me këtë, do të mbyllim diskutiminmbi serinë e profecive që përmbansureja (kapitulli) El-Tekvir iKuranit Famëlartë. Tani, do t’juparaqesim disa profeci akomamë të rëndësishme, që tregojnëkarakteristika të tjera interesante tëkësaj epoke. Secila nga ato profeci,lidhet me një temë të ndryshmespecifike dhe që janë shpalosurnë sure të ndryshme të KuranitFamëlartë.(Mirza Tahir Ahmad “Revelation,Rationality, Knowledge and Truth”(“Shpallja Hyjnore, arsyetimi, dijadhe e vërteta”) f. 586-612, UK,1998)46D a s h u r i p ë r t ë g j i t h ëNumri IV

pa koment“Dashuri për të gjithë,urrejtje për askënd”“Dashuri për të gjithë urrejtjepër askënd” – “Myslimanëtpër Paqe”. Këta janëdy nga sloganet e vendosuranë 90 autobusë të NjuJorkut, si pjesë e fushatëstë sponsorizuar nga një organizatëmyslimane e metropolitamerikan, që ka sisynim reduktimin e apatisëndaj Islamit dhe kultivimine bindjes se ai është paqe dheprovomon paqen.Mjetet e transportit urban tëNju Jorkut, lagjet Queens, Manhattandhe Bronx, për një javërresht do të mbajnë mbi shpinëmesazhe promovuese, pjesë enjë fushate të gjerë islame, tëcilat kanë si qëllim të kristalizojnëbindjen se Islami promovonpaqen dhe drejtësinë dhe nukushqen urrejtje e antipati përaskënd.Fill pas nisjes së kësaj fushatendaj kësaj nisme në adresë tëzyrës që mbulon transportin publiktë metropolit amerikan, kanëmbërritur ankesa të shumta, porato, gjithsesi, nuk janë marrë nëkonsideratë nga drejtuesit e këtijshërbimi, me argumentin se afishimii tyre nuk përbën shkeljeligjore.Duhet theksuar se kjo nukështë hera e parë që autobusët eNju Jorkut mbajnë të stampuarmesazhe promovuese për projektetë ndryshme për sensibilizimine opinionit publik.Në pjesën e reklamës, krahastekstit bosht, nga organizatorëtështë afishuar edhe një numërkontakti për personat që kanëdëshirë të dinë më tepër rreth Islamit,besimit që po koleksiononanëtarësime të reja në radhët etij.Marrë nga gazeta “Drita Islame”, botim i Komunitetit Mysliman të shqipërisë,Nr. 8 (331), gusht 2010, faqe 3.V ë r t e t ë s i au r r e j t j e p ë r a s k ë n d47

48D a s h u r i p ë r t ë g j i t h ëNumri IV

Përsosmëriae fjalës AllahKur njeriu mëson për ndonjëgjë, gjëja e parë që ai kërkonështë emri i saj, pra si quhet ajo, etj.Ndaj duhet të dimë se si është emrii asaj qenie që është Krijuesi ynëdhe i gjithësisë, i cili në fenë hinduPërmatma apo Përmeshvar, në fenëzorastriane Ai quhet Ahura Mazda,në fenë hebraike Ai quhet Jehovahdhe në fenë islame Ai quhet Allah.Ai ka emra të ndryshëm jo vetëmme bazë fetare, por edhe me bazëkombësie dhe gjuhe. Për shembullnë shqip Atë e quajnë Zot ose Perëndi,në anglisht God ose Lord etj.Nëse i analizojmë këta emra, mundtë arrijmë në përfundim se atajanë bazuar mbi ndonjë atributtë Zotit. Për shembull, Përmatmaka prejardhjen nga fjalët përm(suprem) + atma (shpirt); në tënjëjtën mënyrë Përmeshvar nga përm(suprem) + ishwar (hyj). Emri AhuraMazda, që gjendet në fenë e lashtëzorastriane do të thotë, Krijuesi mëi madh. Për sa i përket emrit Jehovah,ai lidhet me JHVH që, në fakt, nëarabisht është Ja Hu, do të thotë OAi (i padukshëm). Gjuha arabe dhehebraike janë shumë të ngjashme,madje kanë qenë dialekte të sënjëjtës gjuhë. Shkurt, të gjithë emrate Zotit, përveç atij Allah, tregojnëatribute të ndryshme të Tij. VetëmV ë r t e t ë s i aemri Allah është i përveçëm, kuçdo shkronjë është e kuptueshme,varësisht nga ndryshimetmorfologjike që pëson fjala.Këtu duhet të sqarojmë edhedyshimin e disa dijetarëve që thonëse emri Allah është një trajtë e lakuar,pasi “Al” (ose “El” siç e shqiptojmënë shqip), në gjuhën arabe, përdoretsi mjet morfologjik të shquarsisëdhe pjesa tjetër “lah”, në fakt, është“ilah”, që do të thotë qenie qëadhurohet. Nga ky shpjegim, sipastyre, Allah do të thotë “I adhuruari”,rrjedhimisht edhe emri Allah nukështë i parmë. Por Hazret MirzaMahmood Ahmadi, Kalifi i Dytëi Mesihut të Premtuar, në librin etij “Hastie Bari T’ala” (“Qenia eKrijuesit të Lartësuar”) 1 e hedhposhtë këtë mendim duke dhënëargumentin gjuhësor se në arabishtshumica e emrave të përveçëm nukmarrin nyjën “al” shquese, pasi atashquhen vetë me individualitetin etyre. Ndërsa emrat e tjerë, madjeedhe mbiemrat që tregojnë cilësiapo ndonjë karakter tjetër, kur tëshquhen marrin “al”. Pikërishtkëtyre emrave të zakonshëm, kuru paravendoset pjesëza thirrmore1. Mirza Mahmud Ahmadi, “Hastie Bari T’ala”, “Envarululum” vol. 6 f. 342-344.49

“ja”, rregullisht u shtohen edhefjalët “ejjuha”. Për shembull “Jaejjuh-al-muminun” do të thotë, “Obesimtarë”, ose “Ja ejjuh-al-arab” dotë thotë “O arabë” etj. Në arabishtkurrë nuk thuhet “Ja al-muminun”.Pjesëza thirrmorja “ja” pa pjesëzën“ejjuha” përdoret vetëm me emrat epërveçëm. Duke kuptuar këtë rregulltë gjuhës arabe, do të shohim seedhe emri Allah në arabisht, që ngalashtësia e gjer më sot, gjithmonëështë trajtuar si emër i parmë, pasinë arabisht kurrë nuk u përdor “jaejjuha-llah”, por vetëm “Ja Allah” gjëqë tregon se emri Allah nuk është iprejardhur por është emër i parmë iZotit të Madhërishëm.Kurani Famëlartë fillon me fjalët “Nëemër të Allahut të Gjithëmëshirshmit,Mëshirëplotit”. Ndërsa pas suresëEl-Fatiha, që është çelësi i Kuranit,fillon sureja e dytë El-Bekare metri shkronja “Alif-Lam-Mim”, qënë fakt është shkurtimi i pohimit“Anallahu A’lem” (“Unë jam Allah, iGjithëdijshmi”). Pas këtij prezantimi,të gjitha atributet e Tij në Kuran,i referohen emrit Allah. Kështu qënë Kuranin Famëlartë, ky emër ibekuar është paraqitur si emri iparmë i Krijuesit të gjithësisë. Kjodo të thotë se Allahu është ajo qenieku kulmohen të gjitha vetitë e miraduke qenë njëkohësisht larg çdo tëmete.Mrekullia e emrit AllahAjo që thamë më lart, mbështetet edhe te forma e këtij emri. I përsosursi i emëuari i tij, ky emër deri në fund të shkronjës së tij, tregon të njëjtinpersonalitet. Kjo do të thotë se nëse do t’i heqim, një nga një nga fillimideri në fund, të gjitha shkronjat e këtij emri, ai jep të njëjtin kuptim nëçdo trajtë të tij për të cilin është emëruar. Më poshtë mund ta shohim këtëanalizë:50D a s h u r i p ë r t ë g j i t h ëNumri IV

1. Trajta e parë dhe e plotëpërfaqëson emrin e Zotit tëLartësuar. Dihet që arabishtjashkruhet nga e djathta dhe poashtu ajo si gjuha shqipe ështëgjuhë sintetike, pra gjuhë që ishpreh marrëdhëniet ndërmjetgjymtyrëve në fjali me anë tëndryshimeve të trajtave të vetëfjalëve.2. Duke filluar nga shkronja e parë,nëse do t’i heqim shkronjën“alif” (a), trajta që del nëgjuhën arabe lexohet “lil-lah”.Kjo fjalë, pavarësisht nga heqjae shkronjës së parë të saj, jovetëm që mbetet kuptimplotë,por çuditërisht kuptimi i saj del“i Allahut” ose “i takon Allahut”.Në fakt, kjo fjalë jep kuptiminse çdo gjë i takon Zotit.3. Në shkallën e tretë të zbërthimittë emrit Allah, kur i hiqet l-jae fjalës “lil-lah” në arabishtajo prapë mbetet kuptimplotëduke mbartur përsëri thelbin esaj, pasi ajo lexohet “lah(u)” qëdo të thotë “i Atij”. Edhe kjofjalë është e mjaftueshme për tëdhënë kuptimin se gjithçka ështëe Tij. (Shenja < > bie, pasi ajoishte për të treguar bashkimin edy l-ve.)4. Në shkallën e fundit kur i heqimedhe shkronjën e parafundit qëështë përsëri l-ja sërish mbetetkuptimlotë. Në këtë mënyrë dotë mbetet vetëm “h(u)” që ështëtrajtë e shkurtër të përemrit Hua,e cila në shqip do të thotë “Ai”.Sigurisht, kjo nuk është më pakse një mrekulli që pasi t’i hiqenemrit Allah të gjitha shkronjat,në fund përsëri mbetet Ai.Në Kuranin Famëlartë Allahu iMadhërishëm thotë:“Qoftë lartësuar emri i Zotit tënd,që është i Madhërishëm dhe iNderuar!” 22. Er-Rrahman, 55:79V ë r t e t ë s i au r r e j t j e p ë r a s k ë n d51

Islamidheshkencapërputhshmëriaapokonflikti?52D a s h u r i p ë r t ë g j i t h ëNumri IV

Nga prof. dr. Abdus Salam,fitues i çmimit NobelKy fjalim u mbajt nga prof.dr. Abdus Salami, fituesi içmimit nobel në fizikë (1979) nëUNESCO House të Parisit, më27 prill të vitit 1984, pas ftesësnga organizata “Islam and theWest” (Islami dhe Perëndimi).Takimin e inauguroi dr. HabibChatti, sekretari i përgjithshëm iOrganizatës së Konferencës Islame.Sipas programit, në këtë takimishin ftuar dy përfaqësues nga fejaIslame, ndërsa dy të tjerë për tëparaqitur pikëpamjen perëndimore.Nga pala islame ishte dr. AbdusSalami dhe dr. Hussein AlJazaeri,ish-ministrër i shëndetësisë sëArabisë Saudite dhe tashmë drejtorrajonal i Organizatës Botërore tëShëndetësisë. Nga ana perëndimoreishte prof. Louis Leprince-Ringuet,profesor në politeknikë Ecole dheprof. Jean Bernard, president iAkademisë Franceze për Shkencëndhe drejtor i Institutit për kërkime‘Leukemia’.V ë r t e t ë s i au r r e j t j e p ë r a s k ë n d53

KURANI FAMËLARTËDHE SHKENCALe të nisem me pohimin se unëjam mysliman dhe njëkohësisht njëbesimtar praktikues i fesë islame.Jam mysliman sepse i besoj mesazhitshpirtëror të Kuranit Famëlartë,i cili duke më dhënë shembuj ngakozmologjia, fizika, biologjia dhemjekësia, më këshillon si shkencëtart’i kushtoj rëndësi studimit të ligjevetë natyrësKurani thotë:Vallë, a nuk i shohin devetë, sesi janë krijuar?! Po qiellin, se siështë ngritur?! Po malet, se si janëvënë të patundura?![El-Gashije 88:18-20]dhe thekson:“Me të vërtetë, në krijimin e qiejvedhe të Tokës dhe në ndërrimin enatës e të ditës, ka shenja përmendarët, për ata që e përmendinAllahun duke qëndruar nëkëmbë, ndenjur ose shtrirë dheqë meditojnë për krijimin e qiejvedhe të Tokës (duke thënë:) “OZoti Ynë! Ti nuk i ke krijuar kotkëto. I lartësuar qofsh (nga çdo emetë)!” [Ale-Imran 3:189-190]Kurani tregon epërsinë e ālimit,pra atij që zotëron diturinë dhemendjehollësinë, duke parashtruarpyetjen: Si mund të qëndrojnë këta,të cilëve u mungojnë këto atribute,përballë atyre që i zotërojnë ato?Shtatëqind e pesëdhjetë ajetekuranore (pothuaj një e tetae librit) nxit besimtarët që tëstudiojnë natyrën, të përsiatine të shfrytëzojnë arsyetimin nëkërkimin e të përsosurit e për tëkthyer kërkimin e diturisë dhetë kuptuarit shkencor në pjesënthelbësore të shoqërisë.I Dërguari i Allahut savs ka theksuarse kërkimi i dijes dhe shkencës ështëdetyrim i çdo myslimani dhe i çdomyslimanje. Ai urdhëroi ndjekësite tij ta fitojnë dijen edhe nëse dot’u duhej të merrnin udhën përnë Kinë në këtë kërkim. Këtu, padyshim, ai më shumë synonte dijenshkencore sesa atë shpirtërore, si dhenënvizonte natyrën mbarënjerëzorenë kërkimet shkencore.Ky duhet të jetë kushti paraprak,nga i cili duhet të niset çfarëdollojmendimi fundamental i Islamit.Krahas këtij kushti, do ta shtojmëatë që Maurice Bucaille ka pranuarshprehimisht në veprën e tijmadhështore “The Bible, the Quranand Science” (Bibla, Kurani dheshkenca):‘Nuk ka asnjë ajet në Kuran, kupërmenden fenomenat natyroredhe që bien në kundërshtim me atëqë ne dimë me siguri nga zbulimetshkencore.’Përpos këtyre vihet kushti i tretë;gjatë gjithë historisë islame, nukka ngjarë asnjëherë ajo që i ndodhiGalileut apo Gjordano Brunos.Persekutimet kanë qenë, dënimetpublike madje përjashtime dhebojkote kanë ndodhur, por gjithmonëpër mospajtime doktrinare e jopër idetë shkencore. Aq më tepër,inkuizicioni i parë, i cili u shfaq nëIslam, nuk drejtohej nga teologëtortodoks, por nga të ashtuquajturitracionalistët, Mu’tazala. Këtaishin teologët që krenoheshin përpërdorimin e arsyetimit. I famshmi54D a s h u r i p ë r t ë g j i t h ëNumri IV

Ahmad bin Hanbali ishte një ndërata që iu nënshtrua tiranisë së tyre.ZANAFILLA E ISLAMITDHE SHKENCAA në të vërtetë myslimanët eparë i kishin marrë seriozisht këtoudhëzime të Kuranit të Shenjtë dhetë Dërguarit të Allahut savs ?Vetëm njëqind vjet pas vdekjes sëProfetit të shenjtë savs , myslimanët icaktuan vetes zotërimin e shkencavetë asokohshme si detyrë kryesore.Në një mënyrë sistematike, atapërkthyen gjithë korpusin e diturisësë deriatëhershme në gjuhën fetare,pra arabisht. Duke themeluarqendrat e studimit shkencor (BejtulHikmah), ata fituan epërsinë epadiskutueshme në fushën eshkencën që do të vazhdontepër treqind e pesëdhjetë vitet eardhshme.George Sartoni në veprën e tijmonumentale, History of Science(Historinë e Shkencës) përshkruanpërmasën madhështore të kësajarritjeje. Sartoni ka ndarë historinëe tij të arritjeve të mëdha në fushën eshkencës në Epokë, ku secila Epokështrihet për një periudhë kohore prejpesëdhjetë vjetësh. Në krye të çdoepoke qëndron një figurë kryesore:bie fjala, 500-450 p.e.s. ishte epokae Platos, e ndjekur nga epoka eAristotelit, Euclidit, Arkimedesitdhe me radhë. Por nga 750 deri në1100 është një seri e vazhdueshmeepokash me emrat si Xhabiri,Kuarizmi, Razi, Masudi, AbulUafa, Biruni dhe Umer Hajjam. Nëkëto 350 vjet kimistët, algjebristët,V ë r t e t ë s i au r r e j t j e p ë r a s k ë n dIbni Rushdmjekët, gjeografët, matematikanët,fizikanët dhe astronomët arab,turk,afgan dhe persian nga federata tëndryshme myslimane pushtuanskenën botërore të shkencave.Vetëm pas viteve 1100, nisen tëshfaqen emra të parë perëndimorënë skemën e Sartonit, megjithatëakoma për 250 vjet të tjera, atado të ndanin këtë nder me burrate shquar myslimanë si Ibni Rushd,Nasiruddin Tusi dhe Ibni Nafis.Një ndër arsyet kryesore pas arritjessë studimeve shkencore të Islamitishte karakteri i tij mbarëbotëror.Perandoria myslimane tejkalontekufijtë gjeografik e kombëtardhe shoqëria e saj hershme ishtetolerante ndaj popujve të tjerë dheideve të tyre.Një ndër aspektet e nderimit tëshkencës në Islam ishte patronazhiqë ajo gëzonte në perandorinëIslame. Mund të parafrazohetmendimi i H.A.R. Gibbit në lidhje meletërsinë arabe si një situatë paralelepër shkencë “Në një shkallë mëtë gjerë, lulëzimi i shkencave55

në Islam ishte i kushtëzuar... megjerësinë e botëkuptimit dhe nënpatronazhin e gradave të larta.Ndërkaq shoqëria Islame ishte nërënie, shkenca humbi gjallërinëe forcën e saj. Por derisa, në njëkryeqytet apo tjetrin, princat dheministrat gjenin kënaqësi, përfitimapo famë duke mbrojtur shkencën,pishtari vazhdoi të ndriçohej.”EPOKA E ARTË ESHKENCËS NË ISLAMEpoka e artë e shkencave në Islampadyshim ishte periudha e viteve1000, pra epoka e Ibn-e-Sinasë(Avecenna), i fundit nga mesjeta dhenga bashkëkohësit e tij, e i pari ngamodernistët, të Ibn-al-Haithamitdhe Al-Birunit. Ibn-al-Haithami(Alhazen, 965-1039) konsiderohetnjë ndër fizikanët më të shquar e tëgjitha kohërave. Ai parashtroi tezënse një rreze drite, duke përshkuarpërmes një ambienti, ndjek rrugënmë të lehtë dhe “më të shpejt”. Nëkëtë mënyrë ai parashikonte parimine Fermatit për ‘kohën minimale’ qëai do të paraqiste pas disa shekujsh. aAi gjithashtu parashtroi tezën einercisë (plogëtisë), e cila më vonëdo të bëhej ligji i parë i lëvizjeste Njutoni. Ai shpjegoi procesine thyerjes për nga marrëdhënietmateriale, duke studiuar lëvizjene ‘grimcave të dritës’ kur atopërshkonin nëpër sipërfaqen edy mjeteve, në përputhje meligjin drejtkëndësh të forcës. Kjoarritje u ri-zbulua e u përpunuamë vonë nga Njutoni. Pjesa V e‘Opus Majus’-it të Roger Baconitështë pothuajse kopje e Optikëstë Ibn-al-Haithamit. b S’është përt’u çuditur se Bacon-i gjithmonëthoshte se njohja e gjuhës arabe dhetë shkencave arabe ishte e vetmjarrugë drejt dijes së vërtetë.Al-Biruni (973-1048), bashkëkohësii dytë e i shquar i Ibn-i-Sinasë punoinë Afganistan. Ai ishte shkencëtarqë ndiqte metodën empirike ashtusi Ibn-i-Haithami. Ai ishte moderndhe jo-mesjetar në pikëpamjet etij si Galileo, bashkë me të cilin aido të ndante zbulimin e pavarur(paraprak) të ashtuquajturit‘invariant Galilian të ligjevenatyrore’- një formulim emancipuessipas të cilit ato Ligje Fizike qëveprojnë në tokë, janë në fuqi edhembi trupat qiellor në këtë gjithësi.Nuk ka asnjë pikë dyshimi seshkenca perëndimore ështëtrashëgim greko-islam. Megjithatë,në përgjithësi mendohet se shkencaislame është një dukuri e përftuar.Sipas këtij mendimi, shkencëtarëtmysliman ndoqën traditat teorikegreke në mënyrë të verbër dhe nukkontribuuan aspak në metodatshkencore.Ky pretendim është i gabuar. Sinë të gjitha periudhat e studimeveintensive shkencore, në fazën eparë njeriu bazohet në atë që katrashëguar; ndërsa në fazën tjetërtë formimit, ngrihen dyshimetmbi mësimet e mjeshtërve tëparë. Kjo fazë ndiqet nga njëndërprerje. Një ndërprerje e tillëu shoqërua me lindjen e vrojtimitdhe eksperimenteve pikërisht nëshkencat Islamike. Përfaqësuesite shquar të kësaj kthese ishin Ibn-56D a s h u r i p ë r t ë g j i t h ëNumri IV

al-Haitham dhe El-Biruni. Dëgjonikëtë vlerësim të Aristotelit nga el-Biruni. Dëgjoni vlerësimin që El-Biruni i bën Aristotelit:“Problemi që kanë një shumicënjerëzish është tejkalimi nërespektin e pikëpamjeve tëAristotelit. Ata janë të mendimitse pikëpamjet e tij nuk mund tëkenë asnjë lajthitje, edhe pse atadinë se Aristoteli thjesht merrej mepërfundimet teorike në kapacitet tëplotë, dhe asnjëherë nuk pohoi sepikëpamjet e tij ishin të mbrojturanga Zoti dhe ai vetë kishte imunitetndaj gabimeve.”Ose ja shikoni përfundimin engulmët të tij për gjeologji:“... por nëse ju të shikoni tokënIndiane me sytë tuaj dhe të përsiatnimirë natyrën e saj, nëse të studionigurë të rrumbullakët që gjenden nëthellësinë e saj, sado të gërmoni, qëmund të jenë në përmasa të mëdhaafër vendeve malore ku lumenjtërrjedhin me rrymë të fortë, nëpërmasa të vogla larg vendevemalore ku lumenjtë rrjedhin tëqetë e ngadaltë dhe të copëtuar (tëpluhurzuar) në formën e rërës atyku uji është i amullt (i ndenjur)sidomos afër burimit të tyre oseafër grykës së derdhjes së lumenjvenë det – po të shqyrtoni të gjithakëto fakte, me siguri do të arrishpërfundimin se India dikur ishte njëdet dhe gjatë një periudhe të gjatëu mbush nga aluvioni i lumenjve.”Më në fund, el-Biruni shkruan përbesëtytnitë mesjetare:Sipas popullit më datën 6 (tëjanarit) vjen një çast kur i gjithëuji i kripur shndërrohet në ujë tëXhabir bin Hajan - Portreti i shek. XV që gjendet nëbibliotekën Medicea Laurenziana në Firenze të Italisëëmbël. Meqenëse të gjitha veçoritëe ujit varen krejtësisht nga natyrae tokës... andaj këto cilësi e vlerakanë një farë qëndrueshmërie...prandaj ky mendim është plotësishti pabazuar. Vëzhgimet dheeksperimentimet e vazhdueshme dot’i tregojnë çdokujt kotësinë e këtijpohimi.”SIPAS BRIFFAULTIT“Ndonëse grekët ishin të parëtqë sistemuan, përgjithësuan dheteorizuan (gjërat), por mënyra tëngadalta të hulumtimit, grumbullimi diturisë pozitive, metoda tëhollësishme shkencore, shqyrtime tëdetajuara e të zgjatura dhe kërkimeeksperimentale të gjitha ishin tëpapajtueshme në temperamentingrek. Atë që ne e quajmë shkencë,lindi në Evropë si rezultat i njëfrymëzimi të ri të shqyrtimit, tëmetodave të reja të kërkimit, tëmetodave të eksperimentit, tëstudimit, të përcaktimit dhe tëzhvillimit të matematikës nëV ë r t e t ë s i au r r e j t j e p ë r a s k ë n d57

një formë të panjohur te Grekët.Këtë frymë dhe këto metoda iaparaqitën Arabët botës evropiane.Shkenca moderne është kontributimë i rëndësishëm i qytetërimitIslam.”Këto vlerësime të Briffaultitpërforcohen nga Sartoni:“Një ndër tragjeditë e historisëështë se agimi i frymës moderne nëshkencë udhëhequr nga el-Birunidhe Ibn al-Haithami u ndërpre;ajo nuk arriti të sillte një ndryshimtë përhershëm në metodologjinëshkencore. Vetëm pas njëqindvjetësh gjatë të cilëve punuan El-Biruni dhe Ibn al-Haithami, krijimishkencor në Islam mori fund. Botaduhet të priste pesëqind vjet tëtjera derisa të arrinte të njëjtinnivel pjekurie dhe këmbënguljeje nëkërkim e eksperimentim me TychoBrahen, Galileon dhe bashkëkohësite tyre.”RËNIA E SHKENCËSNË ISLAMSipas mendimit tim, fundi ishkencës organike ndër federataislame rrjedh kryesisht nga shkaqete brendshme. Së i pari nga izolimii iniciativës sonë shkencore dhe sëdyti nga dekurajimi e mospërfilljandaj ndryshimit dhe risisë (teklid).Pse krijimtaria shkencore u zhduknë Islam? Duke filluar nga vitet1100 e.r., kjo tatëpjetë u përfunduarreth 1350 e.r. Pse ne nga tokaIslame mbetëm mprapa?Askush nuk e di këtë me siguri.Vërtet kanë qenë edhe arsyet ejashtme, si shkatërrimi i shkaktuarnga mësymja e Mongolit, ndonësee rëndë, por kjo mësymje shkaktoinjë ndërprerje. Sepse gjashtëdhjetëvjet pas Xhengizit, nipi i tij Halagudo të themelonte një observator nëMaraga, ku më vonë do të punonteNasiruddin Tusi.Sipas vështrimit tim, fundii shkencave organike brendafederatave islame vjen më shumënga shkaqet e brendshme – së paringa izolimi i ndërmarrjes sonëshkencore dhe së dyti nga dekurajimipër ndryshim dhe risi. Fundi i shek.XI dhe fillimi i shek. XII ishteperiudha me konflikte të mëdhafetare dhe sektare të motivuara ngainteresa të ulëta politike. Madjedikush si Imam Gazali, shkroi nëveprën e tij me famë Ihjai ulumuddin(Rilindje e Diturisë Fetare) rreth1100 e.r.:“Një krim i rënd po bëhet kundërbesimit nga njeriu që përfytyronse Islami mbrohet nga mohimi ishkencave matematike. Sigurishte vërteta e shpallur nuk mbanasnjë gjë që t’u kundërvihet këtyreshkencave përmes mohimit apopohimit, ndërsa edhe këto shkencanuk kanë qëllim t’i kundërvihenvërtetësisë së besimit.”Edhe pse Imam Gazali shkroi këtofjalë, prirja e asaj kohe u kthye ngakrijimtaria shkencore te sofizmi meshpirtëroren e tij dhe te mungesae tolerancës për ndryshim (teklid)dhe risi në të gjitha fushat e diturisëpërfshirë këtu edhe shkencat.Për të ilustruar këtë plogështi eapati ndaj veprimtarisë shkencore58D a s h u r i p ë r t ë g j i t h ëNumri IV

që kaploi gjithë Islamin, më lejonitë citoj Ibne Haldumin (1332-1406), një ndër historianët më tëmëdhenjtë dhe nga intelektualetmë të shquar të të gjitha kohërave.Ibne Haldumi shkruan në veprën etij Mukedima: c“Ne kemi dëgjuar në kohë të funditse në vendin e Frankut dhe në brigjetveriore të Mesdheut, gjendet njëkulturë e pasur e shkencës filozofike.Thuhet se këto studiohen atje dhemësohen në nivele të ndryshme.Shpjegimet sistematike ekzistueseqë parashtrohen prej tyre, thuhet sejanë gjithëpërmbledhëse, njerëzit qëkanë dijeni për këtë janë të shumtë,ndërsa studentët e tyre janë akomamë shumë. Allahu e di më së mirise çfarë ndodhet atje. ... por një gjëështë e qartë se problemet e fizikësnuk mbajnë ndonjë rëndësi tek nenë çështjet tona fetare. Prandaj neduhet t’i lëmë mënjanë.”Ibne Halduni tregon shumë pakkureshtje, por dëshirë aspak.Plogështinë që fjalët e tij duken sepërcjellin na çon drejt një tërheqjenga brenda dhe një izolimi tëndërmarrjes sonë shkencore. Kushnuk e di se izolimi në fushënshkencore dhe respekti ndajautoriteteve që e shkaktojnë atë,nënkupton vdekjen intelektuale.Gjatë ditëve tona më të bukura, nëshek. IX dhe X, ne kishim gjeturnë Bagdad dhe Kajro institutendërkombëtare për studime të larta(Bejtul Hikmah) ku zhvilloheshinkonkurse me famë botërore përshkencëtarët e studiuesit. Porqë nga 1300 e.r., nuk ka më.Çfarëdo shkence që u kultivua,Ibni Sinaishte e përqendruar në shkollatfetare, ku traditat vlerësoheshinmë shumë se sa përtëritja e risia.Të diturit e Transoxianas, pasi qëmësuan për hapjen e medresesë sëparë, caktuan një shkencë seriozesi menesonial në përkujtimin eshkencës së vdekur. Ata u treguanmë korrekt në vlerësimin e tyre. Egjithë natyra enciklopedike e dijesdhe shkencës në Islam ishte pengesënë një periudhë specializimi. I tërëfakulteti i kritikës, përmes të cilit,një studiues i ri mund të dyshonteçka i mësohej, e rishqyrtonte dhemund të parashtronte koncepte tëreja, tashmë nuk as nuk lejoheshine as inkurajoheshin.Për të përfunduar historinë, ngakoha e Ibne Haldumit, ky izolimintelektual e shkencor vazhdoi –madje edhe gjatë perandorive tëmëdha Islame, gjatë perandorisëOsmane, perandorisë persiane Safvidhe asaj indiane Mugal. Nuk mundtë mendohet se këta sulltanëdhe shehensha s’kishin asnjëV ë r t e t ë s i au r r e j t j e p ë r a s k ë n d59

dijeni për avancime teknologjiketë evropianëve. Është shumë evështirë që ata të kishin mbetur tëpaditur nga epërsia e rrëmbyeshmee venedikasve apo gjenovezëve nëprodhimin e armëve apo mjeshtërinëe portugezëve në lundrim dhendërtim anijesh, sidomos kur atasundonin oqeanet e botës, përfshirëtë gjitha ato që preknin kufijtë evendeve myslimane si dhe rrugëndetare të haxhit. Por një gjë ështëe sigurtë se myslimanët kurrë nukarritën të kuptonin se mjeshtërialundruese e portugezëve nuk ishtee rastësishme, por ajo ishte formuarnë mënyrë shkencore dhe ishtekultivuar pas shumë përpjekjeve,duke filluar nga themelimi iinstitucionit kërkimor në Sagres,ngritur nga princ Henri Navigatornë 1419.A kjo dobësi buroi nga arrogancae keqpërdorur? William Eton,konsulli anglez në perandorinëOsmane, shkruan në një letër nëvitin 1800:“Askush nuk ka idenë përnavigacionin dhe përdorimin emagnetit. Udhëtimi, si burimkryesor i shtrirjes dhe ngritjeskulturore është plotësisht i ndaluarnga shpirti arrogant i besimit të tyredhe ... smira me të cilën vështrohenmarrëdhëniet me të huaj – ështëi natyrës që nuk reflektohet nëkarakterin zyrtar – pra njeriu ishkencës së përgjithshme – nuknjihet veçse si një mjeshtër qëduhet të merrej me prodhimin etopave, ndërtimin anijesh dhe etj.,ai vlerësohet pak më mirë se njëçmendur.”Ai përfundon me një vërejtje, në njëzë ogurzi modern:“Ata pëlqejnë të bëjnë tregti me ataqë u sjellin artikuj të dobishëm dhetë vlefshëm, pa menduar fare për tëprodhuar ata.”SHKENCA MODERNEDHE BESIMIÇfarë është situata sot? Ndërtë gjitha qytetërimet e mëdhabotërore gjendja më e katandisure shkencës është në vendet islame.Unë ndonjëherë dyshoj se disaprej myslimanëve besojnë se nëseteknologjia në themel është neutraledhe skajshmëria e saj mund tëzbutet përmes ndjekjes së etikësIslame, shkenca në anën tjetër vjenme një mendim të paracaktuar,që shkenca moderne me doemosduhet të na çojë drejt “arsyetimit”“racionalizmit” dhe përfundimitdrejt braktisjes; domethënëata që ndjekin shkencën ‘do tëmohojnë përcaktimet e kulturëssonë’. Pikërisht në këtë mendimfshihet një fyerje ndaj vlerave tonakulturore për shkak të brishtësisësë tyre mendore. Por, duke e lënëmënjanë këtë vështrim, më lejonitë them: Mos luftoni betejat e sëshkuarës kur të ashtuquajturit‘filozofë racional’ me pikëpamjet etyre dogmatike e të paarsyeshme,në doktrinat kozmologjike, që atatrashëguan nga Aristoteli, hasënvështirësi për t’i pajtuar këtokoncepte me fetë e tyre.Më duhet të rikujtoj që këto ndeshjeishin më të përgjakshme midis60D a s h u r i p ë r t ë g j i t h ëNumri IV

studiuesve që u përkisnin shkollavekrishtere të mesjetës. Problemetkryesore që i merakosnin këtastudiues lidheshin me kozmologjinëe metafizikën: ‘A toka gjendet nënjë vend të paluajtshëm, a ekzistondiçka përtej saj? Zoti a drejtongjjithësinë lëvizës drejtëpërdrejt përnjë synim efikas ose Atij i interesonvetëm synimi përfundimtar? Atë gjithë trupat qiellor vihen nëlëvizje nga një forcë lëvizëse apodisa të tillë? A forcat lëvizëseqiellore kanë dobësi e lodhje? Çfarëështë karakteri i lëndës qiellore?Ajo a i ngjan lëndës tokësore, përsa i përket cilësive të qenësishmesi nxehtësi, ftohje, lagështi dhethatësi? S’kemi pse të çuditemi kurGalileo u mundua për herë të parëtë klasifikonte këto probleme, që ipërkisnin domosdoshmërish sferëssë fizikës, për të gjetur përgjigjete tyre përmes eksperimentimitfizik, ai u persekutua. Kthimi ngavendimi që u mor atëherë kundër tijpo bëhet tani pas 350 vjetësh.Më 9 maj 1983, në një ceremoni tëposaçme në Vatikan, Shenjtëria e tijPapa Xhon Paul II në praninë e 33nobelistëve dhe 300 shkencëtarëvetë tjerë, deklaroi:“Përvoja e Kishës, gjatë dhe pasçështjes së Galileos, e ka përcjellëte një qëndrim më të pjekur. ...Kisha nga ana e saj mëson vetë ngapërvoja e shqyrtimi dhe ajo tashmëdallon më mirë kuptimin që i duhetdhënë lirisë shkencore ... një ndërcilësitë më të shquara të njeriut.Është kërkim përmes të cilit njeriue arrin të vërtetën. ... prandaj Kishaështë e bindur që nuk mund të ketëIbn-al-Haitham (965-1039)asnjë mospajtim midis shkencësdhe besimit... (megjithatë) përmesnjë studimi modest dhe ngulmues(Kisha) ka mësuar të ndajë vetitëthemelore të besimit nga sistemishkencor i një periudhe të dhënë,veçanërisht kur duket se studimii Biblës, i ndikuar nga kultura,detyrimisht lidhet me kozmogoni.KUFIJTË E SHKENCËSNë fjalët e tij, nëse Papa nënvizoipjekurinë që Kisha kishte arriturnë marrëdhënie me shkencën;ai gjithashtu duhet të kishtetheksuar të kundërtën – pranimin ekufizimeve të disiplinave të tyre ngashkencëtarët që nga koha e Galileos– identifikimin e faktit se janëakoma shumë çështje që qëndrojnëpërtej territorit të shkencës së sotme,madje edhe asaj të së ardhshmes.Edhe pse ne mund të hamendësojmëpër disa probleme, por kurrsesi nukmund të vërtetojmë spekulimettona në mënyrë empirike. AmaV ë r t e t ë s i au r r e j t j e p ë r a s k ë n d61

është boshti empirik që qëndronnë thelb të shkencës moderne. Nejemi më modest se sa do të kishteqenë Ibne Rushdi (Averroesi). IbneRushdi ishte fizikan me njohuri tëjashtëzakonshme, me kontributetë mëdha në studimin e ethesdhe të retinës. Ky është një ndërdeklarimet e tij për përjetësinëshkencore. Megjithatë, në njëdisiplinë tjetër si ajo e kozmologjisë,ai pranoi spekulime e Aristotelit,pa i njohur se ato ishin vetëmspekulimet që mund të dilnin tëgabuara në eksperimentimet e sëardhmes. Shkencëtari i sotëm di mëmirë se kur e ku ai bën spekulime,ai nuk hedh deklarata për mbylljene çdo lloj mendimi rreth tyre.Madje edhe për fakte tashmë tëpranuara gjerësisht, ne bindemi qëmund të zbulohen fakte të reja, tëcilat pa i shtrembëruar zbulimete mëparshme, mund të na shpiendrejt përgjithësimit; pra duke sjellëndryshime të mëdha në konceptet ebotëkuptimit tonë.Në fushën e fizikës, kjo ndodhi nëkrye të këtij shekulli me zbulimin eteorisë së relativitetit dhe kuanteve.Kjo mund të ndodhë sërish,sepse nëse po kufizohen rastet ekoncepteve të reja, botëkuptimi ynëi deritanishëm po bëhet gjithnjë më ipranueshëm dhe më gjithpërfshirës.Mua më është thënë të shtjellojkëtë pikë:Unë kam përmendur për kthesënrrënjësore në konceptet e fizikanëvenë lidhje me relativitetin e kohës.Na duket e pabesueshme se gjatësiae kohës së intervalit varet ngashpejtësia, pra sa më shpejtë do tëlëvizim, aq më gjatë do t’i dukeminë të jetuarit atij që nuk lëviz mene. Kjo nuk është pjellë e fantazisësonë. Ejani në laboratorit e grimcëselementare të CERN-it në Gjenevë,ku prodhohen grimca jetëshkurtërasiç është mouni, ose në laboratorkëtu në Orsaj dhe shënoni kohënintervale që kalohet derisa muaonëte shpejtësive të ndryshme prishennë elektron e neutron. Muonët meshpejtësi më të lartë pushojnë mëvonë se sa ata që kanë shpejtësi tëngadaltë, pikërisht në përputhjeme ligjin sasior (kuantitativ) tërelativitetit, parashtruar për herëtë parë nga Ajnshtajni në 1905.Fizikës iu desh shumë kohë për tëvërtetuar apo kuptuar Ajnshtajnin.Fatmirësisht, me sa duket, filozofëtakoma s’kanë kuptuar Ajnshtajnin.Me sa di unë, nuk ekziston asnjësistem filozofik, që ngrihet mbiidenë e hapësirës dhe të kohës.E dyta dhe mundësisht kthesavendimtare në mendim erdhi në1926 me parmin e Paqartësisë tëHeisenbergut. Ky parim i përketekzistencës së kufizimit konceptualnë njohjen tonë. Ky konfirmonp.sh. se asnjë matje fizike nukmund të tregojë se në këtë tryezëqëndron një elektron dhe që aiështë në gjendje të palëvizshme.Mund të bëhen disa prova për tëtreguar se saktësisht ku ndodhetelektroni; por këto eksperimente dotë asgjësojnë mundësinë e gjetjes sënjëhershme të pyetjes se a elektroniështë në lëvizje dhe nëse po,atëherë në çfarë shpejtësie? Njohjajonë ka një kufizim të qenësishëm62D a s h u r i p ë r t ë g j i t h ëNumri IV

që me sa duket është i dekretuar.Unë rrëqethem nga tmerri dukepërfytyruar se çfarë do t’i ndodhteHeisenbergut, nëse ai do të ishtelindur në mesjetë – kur betejatteologjike mund ta kishin ndërkryeratë se vallë a mos ekziston kufizimi ingjashëm për dijen që zotëron Zoti.Pra siç ndodhu, u plasën betejat,por në fushën e fizikës së shek.XX. Opinioni revolucionar iHeisenbergut, i përkrahur nga tëgjitha prova të njohura, asnjëherënuk është pranohet nga shumica efizikanëve. Fizikani më i shquar i tëgjitha kohërave, Ajnshtajni harxhoinjë pjesë të bukur nga jeta e tij, dukekërkuar mangësitë në argumentete Heisenburgut. Ai nuk arriti tëmohonte provat eksperimentale,por shpresoi se prova të tilla mbasemund të shpjegoheshin brenda njësistemi tjetër teorik. Pavarësishtnga përpjekjet e përsëritura tëAjnshtajnit, një sistem i tillë akomanuk është gjetur. Edhe pse vështirëtë shfaqet, por kush nga ne mundtë shpallë se ai nuk do të gjendetkurrë.A shkenca moderne i bie ndeshpasqyrimit metafizik? Le tëshqyrtojmë disa shembuj rreth këtijkonteksti nga mendimi modernshkencor:Shembulli im i parë i takon doktrinësmetafizike të krijimit nga asgjëja.Sot ne besojmë në kozmologji.(Endnotes)a A.J. Arberry, Revelation and Reason in Islam,George Allen and Unwin, Londër, 1957, f. 19b Briffault, Making of Humanity, f. 190-202, icituar nga Muhammad Iqbal, The Reconstruction ofReligious Thought in Islam’ i ribotuar nga M. Ashraf,Lahore, 1971, f. 129-130c Ibn Khaldun, The Muqqamidah i përkthyer ngaf. Rosenthal, Routledge dhe Kegan Paul, Londër1958, ribotuar në The Muslim World on the Eveof Europe’s Expansion redaktuar nga J. Saunders,f. 131-134 botuar nga Prentice Hall, EnglewoodClif N. J. 1966Përkthyes: Çapajev Zera, Shahid Ahmad ButtV ë r t e t ë s i au r r e j t j e p ë r a s k ë n d63

A është e lejuarmuzikanë Islam?Hazret Mirza Tahir Ahmed,Kalifi i Katërt i Mesihut të PremtuarPo paraqesim një pjesë me pyetjepërgjigjetë një mbledhjeje meHazret Mirza Tahir Ahmed r.a., Kalifittë Katërt të Mesihut të Premtuar.Pyetësi: “Dikush që njoh ka një ves tëkeq për të dëgjuar muzikë. Pyetja imeështë :Cila është pikëpamja juaj për muzikënnë Islam”?Hazret Mirza Tahir Ahmed r.a. :Varet nga shkalla e zakonit dhenatyra e muzikës. Muzika në vetvetenuk mund të gjykohet si tërësishte keqe. Parimi islam ështëse nëse dëmi i diçkaje është mëshumë se 50%, atëherë ajo duhetrefuzuar, dhe nëse dëmi i saj ështëmë pak se 50%, atëherë mund t’imarrim të mirat e saj, ndërsa tëkëqijat mund t’i refuzojmë. Kursemuzika bie në “zonën neutrale”,ajo as nuk është e ndaluar tërësisht,as nuk është e lejuar pa asnjëkusht.Ne e dimë që në kohën e HazretProfetit Muhamed s.a.v.s. kur aihyri në Medinë, gratë e Medinës,duke e mirëpritur atë, këndonin64D a s h u r i p ë r t ë g j i t h ëNumri IV

këngë mirëseardhjeje, gjithashtuato u binin daulleve që quhen Def.Pra, ajo ishte një lloj muzike qëpërdornin arabët. Asnjë nuk mundtë thotë që ajo nuk ishte muzikë.Megjithatë, nuk ishte praktika etë Dërguarit s.a.v.s. që të lejonteshokët të jepeshin pas muzikëse t’i dorëzoheshin asaj, e as nukishte zakoni i tyre.Përkundrazi ata shijoninrecitimet e Kuranit,ose duke dëgjuarpoezitë e mira e kuptimplotatë poetëve tëmëdhenj. Por shija etyre u zhvillua gradualishtdhe së fundmiata u zhvendosen ngapoezia te Kurani.Pra , duhet kohë dhedurimi për të përmirësuarcilësinë e shijessuaj, dhe pa bërë këtëgjë, do të ishte mizoretë detyroni dikë qëtë braktisë disa gjëramenjëherë. Në këtogjëra është çështjeshijesh. Ne disa gjëratë tjera çështja e ndalimitështë e prerëdhe ju nuk mund tandryshoni atë. Për shembull,ju nuk mundtë thoni se dua të përmirësojshijen timepër ujin prandaj nuk e lë verënmenjëherë. Kjo nuk është e lejuar,sepse vera është e ndaluar, dhe ajoqë është e ndaluar është e ndaluar.Ndërsa muzika nuk bie në këtëkategori.Për këtë ju mund të zgjidhni njërrugë të zgjuar drejt një rregullsieV ë r t e t ë s i aVaret nga shkalla ezakonit dhe natyrae muzikës. Muzikanë vetvete nukmund të gjykohetsi tërësisht e keqe.Parimi islam është senëse dëmi i diçkajeështë më shumë se50%, atëherë ajoduhet refuzuar, dhenëse dëmi i saj ështëmë pak se 50%,atëherë mund t’imarrim të mirat esaj, ndërsa të këqijatmund t’i refuzojmë.Kurse muzika bie në“zonën neutrale”,ajo as nuk është endaluar tërësisht, asnuk është e lejuar paasnjë kusht.graduale për të hequr dorë ngaai zakon. Për sa i përket muzikëspop, nuk e di se si njerëzit e tolerojnëatë. Është plotësisht e pakuptimtë.Kur njerëzit dëgjojnë atëlloj muzike, ata dalin në një farëçmendurie dhe një dëshire të flaktëtë cilën ata s’mund ta shuajnë.Shija që lë pas kjo e ashtuquajturmuzikë moderneu r r e j t j e p ë r a s k ë n dështë shumë e pahijshmedhe e keqekurse shoqëria në ndikimine saj po bëhetmë e shëmtuar dhemë e pakujdesshme,duke e lejuar vetenpër të prishur vlerattradicionale. Ndaj,një muzikë e tillë padyshimështë e keqedhe konsiderohet sigjynah.Ju nuk mund të trajtonitë gjitha llojet emuzikës njësoj. Prandajthem, se duhettë jeni të mençur nëpërzgjedhjen e shijessuaj. Një dëgjim rastësori muzikës nukmund të konsiderohetsi diçka që ju çonnë xhehenem, sigurishtqë jo. Megjithatë,nëse nga një dëgjuesi rastit i muzikës, julargoheni nga gjërat që kanë vlerëmë të madhe, pra nga përkujtimiAllahut të Madhërishëm dhenga namazet, aq shumë sa ajo juështë bërë synimi i shpirtit tuajdhe si diçka e pazëvendësueshme,atëherë sigurisht jeni humbës.Shqipëroi: Markelian Shparthi65

HIXHABIjatë viteve të fundit, hixhabi apo shamia“Gështë kthyer në një çështje në Evropë.Veçanërisht në Francë, është bërë mjaft zhurmë,dhe tashmë ata po mendojnë seriozisht për të nxjerrëlegjislacionin, i cili do të ndalojë pjesërisht hixhabin. Dukendjekur gjurmët e Francës, politikanët në vende të tjeraevropiane, për interesa të tyre politike, bëjnë deklarata dukembështetur ndalimin e hixhabit, dhe kështu kjo çështje është kthyernë një mjet për të lënduar ndjenjat e myslimanëve.Hazret mirza masroor ahmad,kalif i pestë i mesihut të premtuarSa herë që kam menduar përkëtë çështje, unë nuk arrita tëkuptoja se çfarë problemi qëndronte hixhab që qeveritë e konsiderojnënjë kërcënim. A mos vallë veshjae palltos dhe mbulimi i kokës dhemjekrës me një copë pëlhurë janëkrime aq të rënda që u dashka njëparlament i tërë të mblidhet dhetë miratojë një legjislacion të tillëkundër tyre? Nëse është e ndaluarpër një femër që të mbulojë kokëne saj me një copë rrobe, atëherë pseu lejohet burrave veshja e kapelavedhe beretave mbi kokat e tyre? Kjodo të thotë se një ndalim mundtë sugjerohet edhe kundër këtyrekapelave.Kohët e fundit kam parë njëkarikaturë në një gazetë ku tregohejnjë grua me shami duke qëndruarpranë një djali të ri me beretë. Djalii thoshte gruas “jo burka” ndërsagruaja i thoshte djalit “jo beretë”.Pra, këto çështje janë kthyer nësarkazma dhe ironi; mirëpo njerëzvemendjekthjellët që mbajnë frerët ezbatimit dhe legjislacionit, nuk uduhet të ndërhyjnë në këto çështje.A duhet miratuar legjislacionikundër grave të krishtera apoçifute që i përmbahen veshjesfetare? Nëse vendoset ndalimi ndajmyslimanëve, atëherë edhe vendetmyslimane si kundërpërgjigje mundtë vënë kufizimet ndaj veshjeveperëndimore. Kjo çështje ka mundësitë shndërrohet në një top dëbore që66D a s h u r i p ë r t ë g j i t h ëNumri IV

mund të prishë paqen botërore.Megjithatë, nëse shamia fshehidentitetin e një personi dhe ështëe domosdoshme që ajo të hiqet përta identifikuar atë, atëherë qeveritëapo autoritetet kanë të drejtë tëbëjnë kështu. Por çfarë parodie,që femrës t’i mohohet e drejta eudhëtimit vetëm sepse ajo mbanshami, ose dikujt t’i mohohet edrejta e mjekimit në spital dhe tëlihet në mëshirë të fatit sepse ajoishte e mbuluar. Atëherë, fjala bie,një vajzë gjeniale që renditet nëkrye të klasës së saj, e cila nuk ështëthjeshtë një myslimane por njëpasuri për shtetin ku jeton, ështëbesnike ndaj shtetit të saj në çdomënyrë të mundshme aq shumësa kjo dashuri ndaj atdheut i ështëngurtësuar përbrenda dhe ajo mundtë sakrifikojë të gjitha aftësitë dhezotësitë e saj për zhvillimin e atijshteti – nëse kësaj vajze i hiqet edrejta për të vazhduar shkollënvetëm sepse ajo zgjodhi të mbanteshami, jo nga imponimi por ngadëshira e saj vullnetare; a nuk ështëkjo njësoj me mohimin e të drejtavetë saj si qytetare? A nuk shërben kylegjislacion që ia mohon të drejtën earsimit, si një metodë për të humburtalentin kombëtar?Ky legjislacion akoma nuk ështëmiratuar në Gjermani, por përshkak të rregullave vendosura ngaadministratat e disa shkollave,një vajze myslimane ahmadiane,të cilën e njoh personalisht dheështë ndër nxënësit më të zgjuara,i mohohet e drejta e arsimit. Janëakoma mjaft raste të tilla.Ky talent kombëtar apo e ardhmjae vendit nuk lejohet të realizohet,vetëm sepse një vajzë myslimanedëshiron t’i shërbejë atdheut dhenjëkohësisht do që të praktikojëfenë e saj me vullnetin dhe dëshirëne saj. Një vajze i mohohet e drejta esaj e arsimit vetëm sepse ajo mbannjë copë pëlhure mbi kokën e saj.Nëse ky është krim atëherë gjatëdimrit të gjitha grave evropiane,u duhej hequr e drejta për të vënëshall mbi kokat e tyre. Sigurisht,është e nevojshme të vendosetse a përdormi i kësaj pëlhure njëmetrosh është vërtetë një krim i tillëqë t’i mohohen dikujt të drejtat esaj elementare.A është ky përkufizim i qeverivemoderne demokratike qëpretendojnë se mbrojnë të drejtat epopullit të tyre? A është kjo metodëpër të afruar popuj të ndryshëm?A është kjo rrugë për të ushqyerdashuri nëpër njerëz? Sigurisht, çdoperson me mendje të shëndoshëdo ta kundërshtojë këtë sepsekëto gjëra vetëm do të ngrenë mëshumë murin e urrejtjes dhe do tëshkatërrojnë paqen globale.”V ë r t e t ë s i au r r e j t j e p ë r a s k ë n d67

Auroraboreale(dritat veriore)dhepërmendja e sajnë Kuran68D a s h u r i p ë r t ë g j i t h ëNumri IV

Kurani i madhërishëmështë shpallja hyjnoreqë ia heq perdensekreteve dhe dukurivetë fshehura dhena orienton drejt kërkimit dhestudimit të universit për të gjeturgjurmët e Krijuesit. Ai mbanshumë paralajmërime dhe profeciqë tashmë janë fakte të njohurashkencore. Përveç astronomisë,fizikës, gjeografisë, gjeologjisë,oqeanologjisë, biologjisë, botanikësdhe shumë shkencave të tjera,Kurani zbulon fakte të reja dhedukuri të fshehta edhe në fushatë tjera, që vërtetojnë në radhëtë parë natyrën e tij hyjnore dhepërforcojnë pohimin e tij e të qënitfjala e Zotit të Gjithëdijshëm.Kurani jo vetëm që nxit lexuesit përtë studiuar dhe shqyrtuar krijimin egjithësisë por i vlerëson duke thënë:“Me të vërtetë, në krijimin e qiejvedhe të Tokës dhe në ndërrimin e natëse të ditës, ka shenja për mendarët,për ata që e përmendin Allahunduke qëndruar në këmbë, ndenjur oseshtrirë dhe që meditojnë për krijimine qiejve dhe të tokës.” [Ale-Imran3:191-2]Sipas Kuranit, qëllimi i këtijhulumtimi duhet të jetë gjetjae argumenteve për faktin segjithë ky është krijuar nga Zoti iPlotfuqishëm, në krijimin e të Cilitnuk gjendet asnjë mangësi, siç thotëAllahu në një vend tjetër:“Nuk mund të gjesh në krijimin etë Gjithëmëshirshmit kurrfarë ceni.Hidhe vështrimin: a sheh ndonjëplasaritje? Pastaj hidhe sërishvështrimin; sytë e tu do të kthehentë lodhur e të molisur.” [Al-Mulk67:45]V ë r t e t ë s i aSiç Allahu ka krijuar thesaret fizikepër të plotësuar nevojat e njeriutashtu edhe botëkuptimet e Kuranitjanë të pashtershme dhe meshtresëzime të tilla, që shfaqen nëçdo kohë, çdo shekull me një trajtëtjetër, për të frymëzuar besimtarinme fuqinë e besimit hyjnor. Rrethkësaj Kurani thotë:“Nuk ka asnjë send që të mos gjendentek Ne thesaret e tij; dhe Ne nukzbresim diçka prej tij, por vetëmme masë të caktuar.” [Al-Hixhrr15:22]Kështu që në Kuran gjenden shumëajete që mbajnë temat e krijimit tëuniversit aq bukur sa që nuk mundtë hasim në asnjë libër tjetër. Njënga këto ajete është përmendurnë suren “Al-Hadid” ku Allahudiskuton një temë që njeriu gjatëshekujve e ka kuptuar vetëm nëaspektin shpirtëror. Ai s’kishtemundësi të zbulonte fakte tëfshehura shkencore në të.“Ai e di se çfarë hyn në Tokë dhe çfarëdel prej saj, çfarë zbret prej qiellit dheçfarë ngjitet drejt tij. Ai është me jukudo që të gjendeni; Ai sheh gjithçkaqë bëni.” [Al-Hadid 57:5]Le të hulumtojmë se a qëndronpohimi i Kuranit që është libërhyjnor dhe udhërrëfyes për të gjithënjerëzimin duke e peshuar sipaskriterit të shkencës.Tani përshkrimin që bën Kuranii përngjan më së miri dukurisë sëAurorës boreale ose ndryshe agimitpolar të veriut apo të jugut. Auroratjanë dritat natyrore që shfaqen nëqiell, dhe zakonisht vëzhgohengjatë natës dhe shoqërohet nga njëtingull i lehtë ose kërcëllitje. Këtodrita shfaqen sidomos në zonatpolare sepse këtu periudha eerrësirës është më e gjatë si dhegjenden fusha magnetike.u r r e j t j e p ë r a s k ë n d69

Kurora e diellit që u duk gjatë eklipsit të vitit 1999Meqenëse këto drita duken vetëmnë qiellin e hemisferës verioreprandaj quhen ndryshe agimi veriorapo Aurora boreale. Këtu fjalaAurorë vjen nga hyjnesha romakee agimit, ndërsa Boreas është fjalëgreke për erën veriore. Këto shfaqenmë së shpeshti nga shtatori deri nëtetor dhe nga marsi deri në prill.Benxhamin Franklini ishte i pariqë tërhoqi vëmendjen ndaj këtij“misteri të agimit verior”. Ai iteorizoi këto drita të lëvizshme sikoncentrimi i ngarkesave elektrikenë vende polare që rriten dheshtohen nga bora e lagështi të tjera. aMEKANIZMI I AURORËSDielli është ylli qendror në sistemindiellor ku bën pjesë edhe planetiynë. Dielli përbëhet nga plazmae nxehtë që ndërthuret me fushatmagnetike. Ai është 109 herë më imadh se toka jonë ndërsa masa e tijështë 2x10 30 kilogram, pra 330,000herë më shumë se toka. Përafërsisht¾ e masës së diellit përbëhet ngahidrogjeni ndërsa pjesa tjetërkryesisht nga heliumi. Temperaturae diellit në sipërfaqe mund të jetë5505 o C ndërsa në bërthamë kjomund të arrijë deri në 15,000,000 o C.Atmosfera e diellit tonë përbëhetnga grimca të ngarkuara të protonitdhe elektronit. Kjo kurorë duketmë së miri kur dielli eklipsohetplotësisht nga hëna. Çdo orë diellilëshon afërsisht 7 miliard tonëgrimca të tilla në hapësirë. Rrymae këtyre grimcave të ngarkuaraquhet erë diellore. Erërat dielloreshkaktojnë fenomene të ndryshme,p.sh. stuhi gjeomagnetike, që mundtë shkatërrojë sistemin elektriknë botë, aurora (dritat veriore dhejugore) etj.Aurora (aurorae) është shfaqja enatyrshme e dritës në qiellin arktikdhe antarktik, që shkaktohet ngapërplasja e grimcave të atomit,të ngarkuara me energji lartë nëatmosferë (Termosferë). Fenomenii aurorës është një bashkëveprimmidis fushës magnetike të tokës dheerës diellore. Aurorat shkaktohennga përplasja e grimcave tëngarkuara (në përgjithësi elektronepor dhe protone) që qëndrojnë nëmagnetosferën e tokës me atometdhe molekulat që qëndrojnë nëatmosferën e sipërme të tokës (nëlartësi rreth 80 km lart (50 milje)).Elektronet dhe protonet qëqëndrojnë në magnetosferën e tokës70D a s h u r i p ë r t ë g j i t h ëNumri IV

kanë burim Diellin që dalin nëformën e një ere diellore. Shpejtësiae kësaj ere diellore ndryshon nga 300deri në 1000 km/sek, duke barturnjë fushë magnetike diellore. Sa mëe madhe të jetë era diellore, aq mëe fuqishme është shfaqja e aurorës.Kur këto elektrone dhe protonetë ngarkuara arrijnë në afërsinëe tokës bashkë me erën dielloredhe fusha e mbyllur magnetike eerës diellore orientohet në mënyrëtë përshtatshme (kryesisht drejtjugut), atëherë ajo takohet mefushën magnetike të tokës dhekështu grimcat diellore hyjnë nëmagnetosferë dhe mblidhen nëmagnetotail. Lidhje të tilla magnetikeshpejtojnë më tej lëvizjen e grimcavediellore drejt tokës.Përplasja elektrike në atmosferëngjall kërcime dhe lëvizje tëshpeshta tek elektronet (një dukuriku energjia kinetike e elektronitshndërrohet në dritën e dukshme);dhe molekulat në atmosferën esipërme. Kjo energji e ngacmimitmund të humbet nga emetimet edritës dhe përplasjet. Shumica eaurorave kanë emetime të gjelbradhe të kuqe që shkaktohen ngaatomet e oksigjenit. Gazra tëndryshme, që bashkëveprojnë meatmosferën e sipërme, prodhojnëngjyra të ndryshme në varësitë përbërësve të oksigjenit dhenitrogjenit. Edhe Niveli i gjallërisëtë erës diellore mund të ndikojëngjyrën dhe intensitetin e aurorave.Për sa i përket formës së aurorave,ato shfaqen si flakërime tëshpërndara ose si mjegull apoperde që shtrihen nga lindja derinë perëndim. Ato evoluohen dhendryshohen vazhdimisht. Çdoperde përbëhet nga rrezet paralele,ku secila rreshtohet sipas drejtimittë lokalizuar të vijave të fushësmagnetike, gjë që siguron se formate aurorave drejtohen nga fushamagnetike e tokës. Forma e aurorësndryshon. Vija të shndritshme dritengrihen deri në 100 km nga tokadhe shtrihen mbi fushën magnetike.Harqet që mund të krijojë njëaurorë arrijnë një gjerësi minimaleprej 100 metrash që ndryshojnëvazhdimisht. Pas mesnate aurorakrijon disa njolla, të cilat ndriçojnëme një pulsim çdo 10 sekonda.ERËRAT DIELLORE DHEMAGNETOSFERAToka vazhdimisht përplaset ngaera diellore që përbëhet nga rrymae plazmës së nxehtë (të gazit meelektronet dhe jonet pozitive).Këto elektrone dhe jone pozitiveemitohen nga dielli në çdo drejtim sipasojë e nxehtësisë deri në milionagradë në kurorën e diellit. Eradiellore arrin tokën zakonisht menjë shpejtësi prej 400km/sek.Magnetosfera e tokës është hapësirëqë përbëhet nga zona magnetikee saj. Kjo krijon një pengesë përerën diellore, duke e detyruar tëdevijohet rreth sipërfaqes së tokësprej një distance rreth 70,000 kmnga toka.ZBULIMET E PARA TË KËSAJDUKURIENdonëse eksploruesi dhe gjeologui Greqisë së lashtë Pytheas-i ishtei pari që përmendi aurorën, ishinHiorter-i dhe Celsius-i që në 1741shpjeguan praninë e kontrollitmagnetik, thënë ndryshe që luhatjetë mëdha magnetike ndodhingjithmonë kur aurora vëzhgohej ngasipër. Kjo bëri që të mendohej(mëvonë) se shumë rryma tëmëdha magnetike ishin lidhurV ë r t e t ë s i au r r e j t j e p ë r a s k ë n d71

me dukurinë e aurorës. Fizikaninorvegjez Kristian Birkelandi(1908) b nxori përfundimin se këtorryma rridhnin në drejtim lindjeperëndimpranë harkut të aurorës.Më 26 shkurt 2008, studimete THEMIS-it përcaktuan, përherë të parë, ngjarjen shkrehëseqë shkakton nisjen e nën-stuhisëmagnetosferike. cIshte Elias Loomis-i (1860) dhemë pas Hermanz Fritz-i (1881) d qëme më shumë detaje përcaktuan seaurorat shfaqen vetëm në zonat epërcaktuara, një rajon në formën eunazës me radiusin(rreze) afërsisht2500 km gjerë rreth polit magnetiktë tokës.ORIGJINA E KËSAJ DUKURIETani le të kthehemi përsëri teKurani për të gjetur përmendjene kësaj dukurie të rrallë parakatërmbëdhjetë shekujsh. Nësedel që Kurani e paralajmëron atë,atëherë duhet t’i bindemi faktit sekjo nuk është fjala e Muhamedit(paqja dhe mëshira e Allahut qofshin mbi të)që vetënuk dinte as të lexonte e as tëshkruante, por është fjala e Zotittë tij, të Gjithëdijshmit dhe tëPlotfuqishmit.Janë dy parime të përgjithshme nëdukurinë e aurorës:1. Zbritja e grimcave të ngarkuarazakonisht, jonet pozitive ngadielli në formën e erës diellorembi atmosferën e sipërme tëtokës.2. Prania e atomeve dhe molekulavenë atmosferën e sipërme tëtokës (afërsisht në lartësi prej80 km) që dalin pikërisht ngafusha magnetike të tokës, pranga magnetosfera.Tani le të lexojmë fjalët e Kuranit:“Ai e di se çfarë hyn në Tokë dheçfarë del prej saj, çfarë zbret prej qiellitdhe çfarë ngjitet drejt tij.”A ka ndonjë mënyrë tjetër për tëpërshkruar gjithë fenomenin eaurorës më bukur se kjo. Sigurishtqë jo. Kjo vërteton se fjala e Zotit,Kurani Famëlartë dhe veprimi i Zotit,shkenca, nuk kanë asnjë konflikt72D a s h u r i p ë r t ë g j i t h ëNumri IV

Kamping nën dritat veriore në Kanadame njëri-tjetrin, përkundrazi atajanë në përputhje të plotë.Si përfundim dua të citoj atofjalë që Dr. Maurice Bucaillepërmendi duke përfunduar librine tij të famshëm “Bibla, Kuranidhe Shkenca: Shkrime të shenjta,studiuar në dritën e dijes moderne”.Ai shkruan:“In view of the state of knowledge inMuhammad’s day, it is inconceivablethat many of the statements in theQura’n which are connected with sciencecould have been the work of a man. It is,moreover, perfectly legitimate, not onlyto regard the Qura’n as the expressionof a Revelation, but also to award ita very special place on account of theguarantee of authenticity it provides andthe presence in it of scientific statementswhich, when studied today, appear aschallenge to human explanation.”“Duke marrë para sysh nivelin editurisë në kohën e Muhammedit,është e pabesueshme se shumë ngatemat që lidhen me shkencën nëKuran, nuk mund të jenë nga dorae njeriut. Por, është plotësisht earsyeshme që Kurani, jo vetëm qëtë konsiderohet shprehja e shpalljeshyjnore, por t’i caktohet atij njëpozitë e veçantë, për arsye se siguronautencitetin e mirëfilltë dhe është ipajisur me temat shkencore që, nësestudiohen sot, e sfidojnë shpjegiminnjerëzor.” eShahid Ahmad ButtShënimea) Për përshkrimin e dukurisë së aurorësapo për detajet e saj, jemi bazuar te tëdhënat që gjenden në faqen e Wikipedia-s.“Aurora (astronomy).” Wikipedia, TheFree Encyclopedia. 4 Sep 2009, 08:52UTC. 4 Sep 2009 .http://www.loc.gov/exhibits/treasures/franklin-scientist.htmlb) Birkeland, Kristian (1908). “TheNorwegian Aurora Polaris Expedition 1902-3.”c) http://www.nasa.gov/mission_pages/themis/auroras/themis_power.htmld Fritz, Hermann (1881). “Das Polarlicht.”e) Dr. Maurice Bucaille, The Bible, TheQur’an and Science, The Holy ScripturesExamined in the light of Modern Knowledge,Tahrike-Tarsile-Qura’n Inc., New York11373, 2003, ISBN 1-879402-98-X, f. 269V ë r t e t ë s i au r r e j t j e p ë r a s k ë n d73

KujtimMusa Rrustemi (1968 - 2010)President i Xhematit Mysliman Ahmadia të Kosovës74D a s h u r i p ë r t ë g j i t h ëNumri IV

Çdo ditë jeta lind e shfaqet nëforma të ndryshme në këtëtokë dhe po aq herë ajo largohetnë mënyrë të pavënëre. Vetëmnjë numër i vogël njerëzish mundta kapërcejnë përditshmërinë etyre dhe të lëshojnë gjurmë tëthella mbi mendjen, kujtesën dhezemrat e brezave. Këto figura tëjashtëzakonshme ngjallin epokathistorike në jetën e një populli.Ashtu siç Allahu i kishte dhuruartë Dërguarit të Tij Muhammedit savsndjekës të devotshëm dhe besnik,Ai gjithashtu i dha shërbëtorittë tij shpirtëror, Mesihut tëPremtuar alejhiselam ndjekës të tillë qëmanifestuan nivele të reja të besimit,devotshmërisë dhe sakrificës ashtusiç paraardhësit e tyre, es’habët ikishin dëshmuar para botës. Dukerrjedhur nga etnitete dhe rajonetë ndryshme, këta bijtë dhe bijate Xhematit Mysliman Ahmedia pondriçojnë shtëpitë, fshatrat, qytetetdhe vendet e tyre përmes asaj dritësshpirtërore që u është dhuruar ngaZoti i Plotfuqishëm.Pa dyshim, ndër këta shpirtra tëbekuar, ishte edhe vëllai ynë i ndjerëMusa Rrustemi, ish-presidenti iXhematit Mysliman Ahmedia tëKosovës, i cili u nda nga jeta më 5gusht 2010 në një ngjarje tragjike.Inna lillahi ue inna ilejhi rra’xhi’un.(Sigurisht, ne jemi të Zotit dhe tek Aido të kthehemi). Natyrisht, vdekjae tij u ka shkaktuar një tronditjetë rëndë jo vetëm familjes dhe tëafërmve të tij, por gjithë xhematitMysliman Ahmedia dhe në veçantiatij që e kishte njohur më parë. Aiishte një besimtar i patundur mevepra e sjellje të shkëlqyera dheshembullore. Ishte një shërbëtorbesnik i sistemit të Kalifatit. Ai ishtemik dhe dashamirës i çdokujt, menjë vendosmëri të palëkundshmepor njëkohësisht mjaft i përulur.Fytyra e tij gjithmonë shkëlqehejme një buzëqeshje ndërsa në sfondi rrihte mendimet e thella. Përçdo nevojë ai gjithmonë gjendej ipranishëm. Vërtet, ai ishte një shoki shkëlqyer dhe një vëlla shumë idashur.Musa Rrustemi lindi më 8 qershor1968 në fshatin Kokaj, afër qytetitGjilan, rreth 70 kilometra larg ngakryeqyteti Prishtina në juglindje tëKosovës. Ai i përkiste një familje tëmadhe, ku përveç tij ishin 4 djemdhe 4 vajza. Ai ishte më i vogëlndër vëllezërit e tij. Kontaktet epara të familjes së tij, me xhematinu vendosën në vitet 70, kur njënga kushërinjtë e tij, që punonte siemigrant në Zvicër, filloi të vizitontexhaminë “Mahmud” në qytetinZyrih bashkë me shokët e tij. Kjoxhami ishte ndërtuar nga XhematiMysliman Ahmedia. Më pas nëvitet 1981-82, një ish-misionar ixhematit me emrin Mushtak Baxhvaqë kishte shërbyer në Zvicër, vizitoiqytetin e Gjilanit. Por ngjarja më erëndësishme ngjau në pranverën evitit 1985 kur një Ahmedian danezz. Hansenit vizitoi familjen e tij nëfshatin Kokaj. Atë vit edhe vëllaii tij i madh dr. Isa Rrustemi dhekushëriri i tij z. Fejzullahu do tëudhëtonin për Anglinë për të marrëpjesë në Xhelsa Salanën (tubiminvjetor) e atij viti. Ata qëndruanV ë r t e t ë s i au r r e j t j e p ë r a s k ë n d75

Gjatë Haxhit 2010, në mekëatje për pak ditë edhe pas xhelsëssi mysafirë të Kalifatul Mesih IV ra .Z. Musa Rrustemi, duke kujtuar atëkohë, përmendi në fjalimin e tij tëmbajtur në Xhelsa Salanën e Kosovësmë 29 maj 2010: (citoj)Përshtypjet që kishte sjellë vëllai imIsa nga Anglia, fotot, përshkrimet,kujtimet, takimi me Huzurindhe Ahmadianët e tjerë, më lënëmbresa të thella. Përpjekja e tij përtë ndryshuar veten gjithashtu mëbëri shumë përshtypje. Nga Anglia,ai gjithashtu kishte sjellë një libërqë akoma nuk ishte botuar por qëndryshoi jetën time për gjithmonë.Libri ishte “Filozofia e mësimeve tëIslamit” i shkruar nga themeluesi ixhematit Mysliman Ahmedia HazretMirza Ghulam Ahmad alejhiselam .Pas mbarimit të shkollës së mesmedhe shërbimeve ushtarake, ai shkoinë Zvicër kur qëndroi për katërvjet si anëtar i xhematit MyslimanAhmedia të Zvicrës. Ai thotë:“Takimi im i parë me ahmadianëtishte i mrekullueshëm. Dhjetë ditëte para, unë qëndrova në xhaminëe Zyrihut. Ajo kohë është një ngamomentet më të paharrueshme tëjetës sime.”Më pas, ai vajti në Holandë ku dotë qëndronte për 7 vjet. Atje fitoidhe shtetësinë holandeze. Gjatëudhës për në Holandë, ai vendosi tëdedikonte jetën e tij në shërbim tëfesë Islame. Atje për herë të parë utakua me Kalifin e katërtë, të cilitai ia tregoi qëllimin e tij. Shumëshpejt, Huzuri i tha që të shkontenë Shqipëri, por për shkak të disaarsyeve, kjo nuk u realizua dot. Nëvitet në vazhdim ai u angazhua tëpërgatitej për detyrën e vështirë qëkishte zgjedhur. Në atë kohë MTAjasapo kishte nisur transmetimin esaj. Çdo ditë Musa sahibi do të pristeme padurim emisionet e Kalifittë katërtë, sidomos emisionin mearabfolësit “Lika ma’al arab”. Këtoemisione ushtruan ndikim të madhnë jetën e tij.Ishte pranvera e vitit 2000, kurz. Abdullah Wagishouser, Amir iXhematit Mysliman Ahmadia të76D a s h u r i p ë r t ë g j i t h ëNumri IV

Gjermanisë ndodhej në Holandëpër një vizitë zyrtare bashkë me njëdelegacion. Musa sahibi rrëfen:“... ai më kërkoi që ta ndihmoja përtë gjetur dikë që ishte i gatshëm përtë shkuar në Kosovë për themelimine xhematit atje. Unë i thashë që nuknjoh askënd që mund ta bënte këtë,por nëse pëlqehet, unë jam i gatshëmqë të kthehem në Kosovë. Pa zgjaturshumë, Amir sahibi mori miratiminnga Huzuri dhe unë menjëherë u nisanga Holanda për në Kosovë.”Pikërisht para dhjetë vjetësh, ishtefundi i majit 2000 kur z. MusaRrustemi dhe z. Fehim Difentaler,një ahmadian dhe miku i tij i ngushtënga Holanda nisën udhëtimin e tyreme një furgon duke shkelur Italinë,Greqinë, Maqedoninë dhe kështumbërritën në Kosovë.Me vete kishin marrë gjërat mëthelbësore për të nisur një mision,siç ishin libra, saç satelitor, televizor,incizues video, kompjuter, printerdhe një biçikletë etj. Shoku i tijnuk qëndroi më shumë se një javëdhe u kthye në Holandë ndërsaMusa sahibi filloi punë në shtëpinëe vëllait të tij në Gjilan, ku motrae tij banonte përkohësisht bashkëme familjen e saj. Nuk kaloi shumëqë ajo pranoi xhematin. Në Gjilan,Musa sahibi qëndroi rreth një muaj.Ata filluan të faleshin në xhematmadje edhe xhumaja e parë u kryenë atë shtëpi.Më pas ai u vendos në kryeqytetPrishtinë, ku gjeti një apartamentme qera. Shumë shpejt ai u shoqëruanga vëllai i tij, dr. Isa Rrustemi, icili ishte transferuar nga Zvicra nëPrishtinë dhe ushtronte profesionine tij si mjek këtu. Të dy vëllezërit uangazhuan në aktivitetet e xhematitnë këtë qendër të re xhematit.Musa sahibi akoma nuk kishteDuke u takuar me Hazret Kalifin e pestë, gjatë Xhelsa Salanës së Gjermanisë, 2009V ë r t e t ë s i au r r e j t j e p ë r a s k ë n d77

asnjë automjet dhe për të kryerdetyrat e xhematit ai lëvizte mebiçikletë.Nuk kaloi shumë që Musa sahibiu takua me një tjetër ahmediannga qyteza e Istogut dhe kështupërpjekjet e tyre për ngritjen e njëxhemati filluan të fitonin tiparetthemelore të të qenit një xhemat dheata tashmë filluan të shijonin frymëne një bashkësie të tillë. Po në atë vitMusa sahibi u njoh me z. XhavejdIkbal Nasirin gjatë Xhelsa Salanëssë Gjermanisë. Ai ishte caktuarsi misionar i Kosovës. Ata të dy ukthyen bashkë dhe u angazhuan nëveprimtarinë e Xhematit në mënyrëmë të organizuar. Pasi që u regjistruanë universitet për të mësuar gjuhënshqipe, Xhaved sahibi filloi të ftonteshokët e tij të shkollës në qendrëne xhematit, të cilët me kalimin ekohës jo vetë që pranuan xhematinpor më pas sollën shumë veta ngarrethi i tyre familjar dhe shoqërornë rrethin e Islam-ahmediatit. Nëvitet në vijim shumë anëtarë erdhënnga qyteza Istog.Pas një kohe të shkurtër, apartamentiqë shërbente si qendër e xhematitdukej i pamjaftueshëm, dhe Musasahibit i duhej të kërkonte një tjetërapartament me më shumë hapësirë.Apartamenti u gjet por edhe ai filloitë dukej i ngushtë para nevojave tëxhematit dhe ata tashmë u detyruant’i shtronin xhematit kërkesë përtë blerë një truall për ngritjen eshtëpisë së misionit.Gjetja e një trualli të përshtatshëmnë Prishtinë dhe ndërtimi i shtëpisësë misionit janë padyshim ndërarritjet e tij më të mëdha. Punimetfillestare për ndërtim u kryenpërmes vekar-e-emel (aksioneve)ndërsa pjesa dërrmuese e projektitu realizua nga firma të ndryshmendërtimi. Përkushtimi i plotë dheangazhimi i gjithanshëm i Musasahibit ndaj këtij projekti historikjanë të dukshme në çdo cep tëndërtesës. Në të vërtetë, ishtevetëm ndihma e vazhdueshme eZotit që ia mundësoi atij realizimine kësaj detyre me rëndësi tëjashtëzakonshme po aq të vështirëdhe madhështore që ta përfundontenë mënyrë të shkëlqyer dhe tëlavdishme.Pas marrjes së miratimit nga Huzuri,ai mezi priste të fillonte ndërtimine xhamisë së parë të XheamtitMylsiman Ahmadia në Kosovë, gjëqë nuk e lejoi jeta e tij e shkurtër.Në 2009, gjatë Xhelsa Salanës sëGjermanisë, Hazret Kalifatul MesihV atba i dha porosi për të kryer haxhinnga ana e tij. Padyshim, ky ishte njëbekim dhe nderim i veçantë për atë.Ai kreu haxhin sipas porosisë sëHuzurit. Pavarësisht se kishte fituarnder të veçantë duke kryer haxhinnë përfaqësim të Kalifit të Mesihuttë Premtuar alejhiselam , ai gjithnjë mbetii përulur dhe modest dhe gjithmonëi shmangej kësaj çështjeje.Ai i përkushtoi çdo moment nga jetae tij përhapjes së mesazhit të Islam-Ahmediatit. Në fillim të vitit 2002,pavarësisht nga mungesa e kushteveapo mbështetjes, ai nisi një revistëshqipe me titullin “Al-Islam”. Më paspërgatiti një doracak rreth Namazitdhe përktheu fjalime të panumërtatë Hazret Kalifatul Masih. Gjatëkohës së tij si president, xhemati78D a s h u r i p ë r t ë g j i t h ëNumri IV

i Kosovës nisi uebfaqen e parë tëXhematit në gjuhën shqipe www.islam-ahmedia.org Xhemati iKosovës gjithashtu botoi një libërme hadithe të zgjedhura të Profetittë Shenjtë savs dhe një fletëpalosjeinformuese rreth xhematit. Madje,ai kishte nisur përkthimet e shumëlibrave dhe temave në gjuhën shqipepor nuk arriti t’i mbaronte ato. Nënudhëheqjen e tij të denjë XhematiMysliman Ahmedia i Kosovëszhvilloi tri tubime të suksesshme.Allahu s.v.t. i kishte dhënë një zemër tëdhembshur. Ai gjithnjë angazhohejnë shërbimet humanitare. Pranverëne fundit ai drejtoi disa anëtarë qëtë riparonin çatinë e një komshiutë varfër. Gjatë festave të bajramitai organizonte projekte të veçantapër t’u dhënë ndihmë dhe ushqimnjerëzve në nevojë.Ai gjithmonë besonte në përpjekjete përbashkëta dhe do të angazhonteanëtarët e xhematit në aktivitetetë ndryshme. Ai ishte mjaft igjindshëm dhe i gatshëm për çdolloje ndihme edhe për xhematinfqinj të Shqipërisë. Ai shpeshudhëtonte drejt Shqipërisë osedërgonte anëtarët e xhematit tëKosovës atje për uekfe ardi (udhëtimapo qëndrim në ndonjë vend qëbëhet për përhapjen e Islamit apopër të dhënë edukimin fetar).Trashëgimia më e madhe që ai lë,është pa dyshim xhemati fisnik, idevotshëm dhe i sinqertë i Kosovës.Ai e mbrujti me dashurinë e Allahut,besimin në lutje, nënshtrimin ndajKalifatit dhe shumë cilësi të tjeralarta përmes sjelljes së tij personale.Ai dëgjonte problemet dheV ë r t e t ë s i ashqetësimet e tyre dhe gjithmonëgjendej i pranishëm në nevojat etyre. Ai gjithnjë orvatej t’i shmangejbotës materiale e dëshirave të sajdhe gjithmonë si një rob i vërtetëi Zotit angazhohej në përgatitjen ejetës së paskësajme. Të rrallë janëkëta njerëz që ushtrojnë një ndikimaq të madh mbi jetën e të tjerëve.Jeta e tij, misioni i tij, arritjet etij dhe trashëgimia e tij, pra çdogjë dëshmon për vërtetësinë e asajprofecie madhështore të Mesihuttë Premtuar alejhisselam përmes së cilësAllahu i premtoi se “Unë do të çojmesazhin tënd deri në skajet e botës.”Hazret Kalifatul Masih V Allahu endihmoftë fuqimishte kujtoi Musa sahibinme këto fjalë gjatë fjalimit të sëxhumasë mbajtur më 20 gusht2010:u r r e j t j e p ë r a s k ë n d“Do të doja të përmend një tjetër miktë sinqertë që është Musa Rrustemisahib, xhenazja e ti cilit u fal paradisa ditësh bashkë me Musa Thabitsahibin. Meqenëse ai ishte një mikshumë i sinqertë, prandaj do të ndajkëtu disa fjalë rreth tij. Ai ndërroijetë më 5 gusht të vitit 2010. Innalillahi ua in-na ilaihi raxhiun(ne jemi të Allahut dhe tek Ai dotë kthehemi). Sivjet në fjalimin etij të xhelsës së Kosovës, ai kishterrëfyer se si vëllai i tij kishte vizituarAnglinë në 1985 dhe u takua dheu impresionua thellë nga HazretKalifi IV Allahu e mëshiroftë. Kurvëllai u kthye dhe ia rrëfeu kujtimete tij dhe takimin me Kalifin, kjo i lapërshtypje të thella Musa sahibit.Ai gjithashtu u impresionua dukeparë ndryshimet në vëllanë e tij.Pasi që kreu shkollën e mesme79

dhe shërbimet ushtarake, ai shkoinë Zvicër, ku qëndroi për katër vjet.Ai vetë tregoi se u kënaq së tepërmikur u takua me Ahmedianët andej.Pastaj për pak kohë kishte qëndruaredhe në Holandë. Gjatë rrugëssë tij për në Holandë, ai vendositë dedikonte jetën e tij për hir tëXhematit. Kishte kohë që kishte bërëbejtin (anëtarësim në xhemat) pasiqë kishte parë ndryshimet në vëllanëe tij. Në Holandë ai u takua për herëtë parë me Kalifin IV dhe gjatë këtijtakimi, ai shprehu edhe dëshirën e tijpër të dedikuar jetën. Atëherë Huzurii tha që të shërbente në Shqipëri porpër shkak të disa arsyeve, ai nukmundi ta realizonte këtë. Në vitin2000, kur Amir sahibi i Gjermanisëishte në Holandë për një vizitë, ai itha Musa sahibit që të gjente dikëqë mund t’i shërbente xhematit nëKosovë. Ai u përgjigj se nuk besontese dikush mund të dëshirojë të shkojëatje, megjithatë ai është i gatshëmpër këtë mision. Pas miratimit ngaHazret Kalifi IV Allahu e mëshiroftënë maj 2000 ai u nis për në Kosovë.Fillimisht ai qëndroi në Gjilan nështëpinë e vëllait të tij, ku banontedhe motra e tij familjarisht. Pas pakmotra e tij pranoi xhematin dhe exhumaja e parë u fal në shtëpinë etyre. Pastaj ai u vendos në Prishtinëdhe shërbeu për dhjetë vjet si Presidenti Xhematit të Kosovës. Ai gjithnjëpërpiqej për të mirën dhe përparimine Xhematit. Kishte shumë dëshirë përtë bërë tablig dhe gjithmonë orvatejpër përhapjen e mesazhit në një formëapo në një tjetër. Punët e Xhematiti bënte me përkushtim të madh dhe80D a s h u r i p ë r t ë g j i t h ëNumri IV

paratë e Xhematit i shpenzonte meshumë kujdes. Një pjesë të madhe tëndërtimit të shtëpisë së misionit, e bërime vekare-amal (punë vullnetare).Një herë, kur mori vesh se rroga etij ishte më e lartë sesa rroga e njëmisionari, pa pyetur dikë, vetë e ulirrogën e tij duke thënë se si mund tëjetë ajo më e lartë sesa rroga e njëmisionari. Musa Rrustemi sahibgjithmonë shqetësohej për ta ngriturXhematin në baza të forta dhe përt’u dhënë anëtarëve të rinj zhvillimine duhur. Ai i trajtonte edhe anëtarëte rinj sikur të ishin të afërmit e tijdhe me mëshirën e Zotit dhe falëpërpjekjeve të Musa sahibit, një pjesëe madhe e anëtarëve të Xhematit tëKosovës është bërë musi dhe është mearsim e morale të larta. Ai kishte njënatyrë shumë të gëzuar. Ishte shumëi sinqertë dhe shumë i përpiktë nënamazet e tij. Kur falte namazet, ifalte me shumë devotshmëri. Kishtenjë dashuri të zjarrtë ndaj Kalifatit,të cilën mund ta dalloje edhe në sytëe tij. Çdo vit, ai më takonte gjatëXhelsa Salanës së Gjermanisë. Vitine kaluar, më tha se hoxhallarët kanëpërhapur tek myslimanët e thjeshtëse ahmedianët nuk bëjnë Haxh,por shkojnë në Xhelsën e tyre dhepër këtë arsye disa njerëz nuk nadëgjojnë. Unë i thashë atij të bënteHaxh. Me bekimin e Zotit, vitin ekaluar, ai bëri edhe Haxh. Ai ishteakoma i ri... Allahu i Madhërishëme faltë, e mëshiroftë dhe i lartësoftëpozitën në Xhenet. Allahu i dhëntëdurim familjes së tij dhe e bëftë atëtë qëndrueshëm në Ahmediat. Lutemiqë Zoti të na dhurojë shumë njerëzsi Musa Rrustemi sahib, jo vetëmnë Kosovë, por në çdo vend të botës,të cilët të jenë shumë të sinqertë,besnikë dhe në mënyrë vetëmohuese tëshërbejnë për Xhematin.” AminSigurisht, vdekja e tij është njëhumbje e madhe veçanërisht përfamiljen dhe të afërmit e tij, miqtë,kolegët dhe për anëtarët e xhematittë Kosovës dhe për XhematinMysliman Ahmedia në përgjithësi.Edhe pse dhimbja e mallëngjimii largimit të vëllait tonë është ipapërballueshëm dhe i ka goditurfort zemrat tona, por ne dimë qëduhet ta përballojmë atë me durimdhe lutje, siç ka thënë i Dërguari iAllahut savs sytë po derdhin lot dhe zemrapo ngashërehet, por ne kurrsesi nuk do tënxjerrim asnjë fjalë kundër dëshirës sëZotit tonë. Jeta dhe vdekja janë nëdorën e Zotit tonë të Plotfuqishëmdhe Atij do t’i kthehemi. Megjithatënë thellësinë e shpresës dhendjenjave tona qëndron modelii shkëlqyer i vëllait tonë. Ai që ulargua, ka përmbushur të gjithadetyrat e tij, prandaj kujtimet e tijna përmallojnë.Allahu i Madhërishëm e faltë, emëshiroftë dhe i lartësoftë pozitën nëXhenet.Allahu e faltë, e mëshiroftë dhe ilartësoftë pozitën e tij në xhenet.AminV ë r t e t ë s i au r r e j t j e p ë r a s k ë n d81

Para disa muajsh, në Youtube, është hedhur një video, në të cilënz. Ahmed Kalaja, Imami i xhamisë së Dine Hoxhës të Rrugës sëKavajës, Tiranë, flet për Xhematin Mysliman Ahmedia dhe si shumicae kundërshtarëve të këtij xhemati hyjnor, ngren akuza të padrejta e tëpabaza kundër themeluesit të tij të nderuar. Redaksia e Vërtetësisë merrpërsipër përgjigjen e të gjitha atyre akuzave dhe sjell dëshmi të qarta, qëlexuesi mund të gjykojë vetë se në fakt, ato provojnë vërtetësinë e HazretMirza Ghulam Ahmedin, themeluesin e Xhematit Mysliman Ahmedia.Në videon e tij, z. Ahmed Kalaja thotë se Hazret Mirza Ghulam Ahmedia.s. vdiq nga kolera duke u bërë shenjë e pranimit të lutjes së dijetaritThenaullah Amritsari. Në numrin e ardhshëm, inshallah do të tregojmëme argumente të qarta sesi vetë dijetari Thenaullah pësoi humbjen dhejo ashtu siç thotë z. Ahmed Kalaja. Në këtë numër të Vërtetësisë, do tëshpalosim vetë ngjarjen e vdekjes së tij si dhe shpalljet rreth saj, të cilatHazret Mesihu i Premtuar a.s. i kishte marrë prej Zotit, shumica prej tëcilave u botuan gjatë jetës së tij. (Redaksia)Vdekjae Hazret Mirza GhulamAhmedit,Mesihut të Premtuar a.s.dheshpalljet rreth saj82D a s h u r i p ë r t ë g j i t h ëNumri IV

Allahu i Madhëruar thotë nëKuranin e Shenjtë:Çdo gjë që ekziston në tokë do tëzhduket dhe do të mbetet përgjithmonëvetëm Zoti yt që është shumë iMadhëruar dhe shumë i Nderuar.”(Sure El-Rehman, 27-28)Para katërmbëdhjetë shekujsh Zoti iMadhërishëm, duke i dhënë vdekjenedhe Hazret Muhamedit s.a.v.s. na katreguar që çdo njeri, sado që të jetëi dashur dhe i afër ndaj Zotit, duhettë braktisë këtë botë. Por i bekuarështë ai që largohet nga kjo botë epërkohshme në gjendje të tillë qëvetë Zoti i thotë:“Kthehu te Zoti yt, ti je i kënaqur me Atëdhe Ai është i kënaqur me ty! Bashkohume robërit e Mi dhe hyr në XhenetinTim!” (Sure El-Fexhr, 29-31)Kundërshtarët e Mesihut tëPremtuar, themeluesit të XhematitMusliman Ahmadia, pa asnjëdëshmi, kanë përhapur mjaftgënjeshtra rreth vdekjes së tij. Ainuk ka ndërruar jetë nga kolera, porshqetësimin e dehidratimit ai kapasur shpesh gjatë jetës së tij, që ishtepër shkak të stërlodhjes mendoreqë bënte ai për fenë Islame. Ata qëvazhdimisht rrijnë të angazhuar mepunë mendore, shkrimin e libraveose punë të tjera shkencore, shpeshhasin këtë problem shëndetësor.Edhe vdekja e Hazret Mesihut tëPremtuar a.s. ka qenë pikërishtpër këtë shkak. Për këtë, do tëtregojmë fakte historike në numrine ardhshëm, inshallah. Në vijim,do të lexoni ngjarjet që ndodhënnë kohën e vdekjes së tij, ngjarjekëto, vetë janë një shenjë madhoree vërtetësisë së tij. Veç kësaj, do tëparaqesim edhe shpalljet që Zoti ikishte dhënë rreth kësaj ngjarjeje,prej të cilave, shumica u botuan dheu përhapen gjatë jetës së tij.Së pari do t’i shpalosim ngjarjete fundit të jetës së Mesihut tëPremtuar a.s. sipas biografisë së tij“Hajat-e-Tejeba” (“Jeta e Pastër”).“Udhëtimi për nëLahor dhe përsëritjete shpalljeve rrethvdekjes27 prill 1908Në ato ditë Hazret Amma Xhan(gruaja e Mesihut të Premtuar a.s.)kishte qenë e sëmurë. Ndaj, ajodonte të shkonte një herë në Lahorqë të kurohej prej ndonjë mjekeje tëshquar. Hazret Mesihu i Premtuar,ndoshta për shkak të ndikimit tëfshehtë të shëndetit të tij, ngurrontetë nisej për udhëtim. Por, u bëgati pasi e shoqja ngulmonte. Më26 prill, të vitit 1908, në kohën eagimit atij iu shpall “Mabash eimenaz bazie rozgar” 1 (d.m.th. “Mosu trego i pavëmendshëm ngadredhia e kohës!”)Për këtë arsye, atë ditë ai nukudhëtoi, por, më 27 prill 1908u nis për në Lahor. Kur arriti në1. Gazeta “Bedr” vëllimi 7, nr. 17 data 30prill 1908, f. 7. Dhe gazeta “El-Hekem”vëllimi 12, nr. 29, data 22 prill 1908,f. 1.V ë r t e t ë s i au r r e j t j e p ë r a s k ë n d83

Betala (një qytet i vogël rreth 16km larg nga Kadiani) u njoftuaqë, për atë ditë nuk kishte vendetë rezervuara në tren. Atëherë aidonte të kthehej në Kadian, porpastaj si u mendua, qëndroi ponë Betala duke pritur një tren tërezervuar. U nis me tren më datën29 prill 1908 dhe në Lahor qëndroinë shtëpinë e Khvaxha KemaludinSahibit, të cilën me ardhjen e tij eshndërroi si një qendër të madhevizitorësh. Edhe ahmadianët dhejoahmadianët filluan të vinin dhe tëtakoheshin me të. Një joahmadiani nderuar, një princ nga Kabuli, iquajtur Princi Muhammed IbrahimKhan, e kishte ftuar Hazurin për tëngrënë në shtëpinë e tij. Por Hazuri,për një arsye, mendoi që të mosshkonte në shtëpinë e tij. AtëherëPrinci i shtroi kërkesën që Hazuriushqimet, t’i hante në shtëpinëku banonte por ato t’i paguanteai, ndaj i dërgoi pesëdhjetë rupi.Meqë në Lahor u vendos për njëqëndrim të gjatë, atëherë HazretMaulana Nuruddin Sahibi, HazretMaulana Mohammad Ahsan SahibAmrohi dhe njerëz të tjerë arritënatje. Madje edhe gazeta “Badr” utransferua përkohësisht në Lahor sapër t’i njoftuar njerëzit me lajme tëreja.Në Lahorë ishin shumë kundërshtarëqë u acaruan keq pas ardhjes sëHazurit. Çdo ditë para shtëpisësë tij, sherrxhinj dhe njerëz të ligjgrumbulloheshin dhe bërtisninme fjalë provokuese dhe mesharje banale. Disa ahmadianë pozemëroheshin aq shumë saqë Hazurii thirri të gjithë dhe i këshilloi që t’iduronin këto sharje dhe të tregohentë përmbajtur. Ai u tha: I inatosurinuk është trim, por i tillë është aiqë e gëlltit inatin dhe përmbahet.Shërbyesit i zbatuan udhëzimet eHazurit dhe treguan mjaft durim.Njerëzit e ligj ishin të zënë me këtoveprime, kurse vizitorë të nderuari vinin Hazurit vazhdimisht dhepërfitonin. Ndërkaq më 9 maj1908 atij përsëri iu shpall “Arrahilthummar rahil. Inna Allaha jehmilukulla hamlin” 2 d.m.th. “Është koha enisjes, po është koha e nisjes. Allahudo të mbartë çdo barrë.”Ky ishte një paralajmërim që atij iuafrua koha e vdekjes, por Hazuri,me shumë durim dhe këmbëngulje,vazhdonte punën e tij pa shfaqurasnjë shenjë shqetësimi prej tij.Megjithatë, sipas praktikës sëprofetëve, duke iu bindur kuptimitkonkret të shpalljes, ai e ndërroivendbanimin e tij dhe tha që edhekjo është një lloj nisjeje. Por Zotikishte një mendim tjetër. Hazurindërroi shtëpinë dhe shkoi nëbanesën e Sejed Mohammad HusainShah Sahibit. Pas disa ditësh erdhilajmi i vdekjes së një ahmadianitë sinqertë, shef stacioni, BabuShahdin Sahibit. Atëherë njerëzit ubindën që kuptimi i asaj shpalljejeishte në të vërtetë vdekja e BabuSahibit. Por sipas të dhënave Hazurie dinte shumë mirë që ajo shpalljenuk ishte për dikë tjetër. 32. Gazeta “Bedr”, vëll. 7, nr. 21, data 26maj, 1908, f. 7. Dhe gazeta “El-Hekem”,vëll. 12, nr. 35, data 30 maj, 1908, f. 13. Biografi i Mesihut të Premtuar a.s. “Hajate-Tejeba”f. 346, 34784D a s h u r i p ë r t ë g j i t h ëNumri IV

“Më 16 maj 1908, natën, ai morinjë shpallje ku i thuhej: “Mëkëntakija bër umr na pajdar” 4 5♦ që do tëthotë “Mos u mbështet mbi moshëne përkohshme.”Sëmundja e vdekjesNdërsa Hazuri ishte i zënë nëpërgatitjen e fjalimit të tij “Mesazhii Paqes” më 20 maj, të vitit 1908atij iu shpall “Arrahil thummar rahilvël mautu kërib” 6 d.m.th. “U afruakoha e nisjes, po u afrua koha enisjes dhe vdekja është afër.” Kjoshpallje qartazi tregonte që bëhejfjalë për vdekjen e Hazurit. Prandajai nuk bëri ndonjë shpjegim. HazratAmma xhan (gruaja e Hazurit)e mërzitur nga këto shpallje që ivinin njëra pas tjetrës i tha: “Tani tëkthehemi në Kadijan” Ai iu përgjigj:“Tashmë ne do të nisemi vetëm atëherëkur Zoti do të na nisë.” 7 Siç u theksuanë ato ditë Hazuri ishte i zënë mepërgatitjen e fjalimit të tij “Mesazhii Paqes” por mbas kësaj shpalljejeai filloi të përpiqej shumë, filloitë shpejtonte në punën e tij. Mënë fund, në pasditen e 25 majit,pothuajse e përfundoi atë dhe iadorëzoi shkruesit. Të dhënat natregojnë që Hazuri, duke menduar4. Gazeta “Bedr”, vëll. 7, nr. 22, data 2 qershor,1908, f. 35 . Në këtë shpallje është përmendur edheviti i vdekjes. Sipas numërimit të Abxheditshifrat e kësaj fjalie bëhen 1326.Pikërisht ky ishte viti i kalendarit Islamikkur Hazuri ndërroi jetën. Lavdi eZotit!6. Gazeta “Bedr” vëll. 7, nr. 22, data 2 qershor,1908, f. 37 Hazret Mirza Bashir Ahmad, “SilsilaAhmedia”, f. 182se nuk do ta gjente më kohën përta përfunduar, atë e dorëzoi aqsa kishte shkruar. Mbas faljes sëIqindisë, Hazuri, mbajti një fjalimtë shkurtër rreth vdekjes së HazretIsait a.s. dhe ky ishte fjalimi i funditi tij. Pastaj, si zakonisht, doli jashtëpër shëtitjen. Një karrocë me qiraishte gati për të. Hazuri kërkoiprej Hazret Sheik Abdul RahmanSahibit, i cili ishte një shërbyes isinqertë i tij, që t’i thoshte të zotit tëkarrocës: “Ne duam të shëtisim vetëmnjë orë për të marrë ajër të pastër. Ai naduhet të na çoje deri atje nga ku mundtë kthehemi në shtëpi brenda kohës.” Aibëri sipas urdhrit dhe Hazuri mbasshëtitjes u kthye në shtëpi. Në atëkohë ai nuk kishte ndonjë sëmundjedalluese. Nga puna e vazhdueshmepër fjalimin, ndiente pak lodhjedhe ndoshta për shkak të ndikimittë ngjarjes që do t’i vinte më pas,ndihej pak i vetmuar. Ai si i falinamazet e akshamit dhe të jacisëhëngri shumë pak ushqim dhe ushtri.Vdekja,më 26 maj, 1908Tani do të trajtojmë ngjarjen evdekjes së Mesihut të Premtuara.s. Meqenëse kjo është ngjarja efundit në jetën e Hazurit, është mëmirë të përmenden fjalët e të birittë Hazurit, Mirza Bashir AhmadSahib, i cili jo vetëm që ishte njëhistorian i mirëfilltë, por edhe njëdëshmitar i kësaj ngjarjeje. Aithotë:V ë r t e t ë s i au r r e j t j e p ë r a s k ë n d85

“Ora ishte rreth njëmbëdhjetë enatës kur Hazuri ndjeu nevojëqë të shkonte në banjë dhe u çuapër të shkuar atje. Atë shpesh ezinte barku. Kur shkoi në banjëveten e ndjeu të lodhur. Dukeu kthyer e zgjoi nënën (d.m.th.gruan e tij) dhe i tha: “Më zuribarku dhe ndihem shumë i lodhur.”Ajo u ngrit menjëherë dhe uul pranë tij. Dhe meqenëse aindihej mirë zakonisht kur dikushia shtypte këmbët edhe ajo filloit’ia shtypte. Ndërkohë ai e ndjeuse po e zinte barku prapë, ndajshkoi për nevojë. Kësaj radhe kuru kthye ishte aq i lodhur saqë,duke u shtrirë mbi krevat nukarriti të mbahej dhe gati u rrëzuanë të. Hazret Amma xhan (gruajae tij) tha shumë e mërzitur: “Allah!Çfarë po ndodh!” ai i tha: “Kjoështë ajo që ju thosha unë.” D.m.th.tani i kishte ardhur momenti ifundit. Më pas, ai i tha: “ThirreMaulvi Sahibin (d.m.th. HazretMaulana Nurudin Sahibin qëishte një nga më të afërmit e tijdhe njëkohësisht ishte një mjeki shkëlqyer.) dhe vijoi: “zgjojeMahmudin (d.m.th. vëllanë timtë madh Hazret Mirza MahmudAhmad Sahibin) dhe Mir Sahibin”(d.m.th. gjyshin tim ose vjehrrine Hazret Mesihut të Premtuar.)U mblodhën të gjithë dhe mëpas e thirrën edhe doktor SejedHusen Shah Sahibin dhe doktorMirza Jakub Beg Sahibin. Nëmjekimet ata u përpoqën me tëgjitha aftësitë e tyre, por kushmund ta largonte fatin e caktuarprej Zoti. Lodhja po i shtohej ngaçasti në çast dhe pastaj nevoja ierdhi edhe një herë dhe lodhjaiu shtua aq shumë sa pulsi mezii ndihej. Për shkak të zënies sëbarkut, gryka dhe goja filluan t’ithaheshin dhe ai ndiente shumëvështirësi për të folur. Por fjalëtqë dëgjoheshin nga goja e tijishin këto të tria: “Allah! I Dashuriim, Allah.” Përveç këtyre fjalëveai nuk tha asgjë tjetër.Kur vajti koha e faljes së mëngjesitdhe ndërkohë, kur edhe unëgjendesha pranë tij, ai me njëzë shumë të dobët pyeti: “A vajtiora për faljen?” Njëri nga pasuesite tij i tha: “Po Hazur,erdhi ora.”Me të thënë këtë, ai për ta bërëtejamumin, preku krevatin me tëdyja duart, dhe duke u shtrirënisi faljen. Por ndërkohë i ra tëfikët. Kur e mori vetën prapë,pyeti: “A vajti ora për faljen?”dhe ndërkohë iu përgjigjën “PoHazur, vajti ora.” Ai prapë duke ushtrirë nisi faljen. Pas kësaj mbetipothuajse i pa vetëdijshëm,por sa herë që e merrte vetendëgjoheshin po këto fjalë: “Allah!I Dashuri im, Allah” dhe lodhja ishtohej vazhdimisht. Më në fundnë orën dhjetë (të mëngjesit) ranë gjendje agonie dhe ne besuamqë nuk kishte më shpresë. Deriatëherë nëna e nderuar po i lutejZotit me shumë durim dhe nukthoshte veçse: “O Zot! Jeta e tijkaloi në shërbimin e Islamit, Ti atijjepi edhe jetën time.” Por kur ai ranë gjendje agonie, me hidhërim tëthellë dhe duke qarë ajo tha: “OZot! Ky po na braktis tashmë, por Timos na braktis të lutem!” Në fund,afërsisht në orën dhjetë e gjysmë,Hazret Mesihu i Premtuar a.s.mori nja dy herë frymë thellë dhepastaj i doli shpirti duke shkuardrejtë Padronit dhe të Dashurittë tij. Ne jemi të Allahut dhe tek Aido të kthehemi. (Kurani i Shenjtë,Sure Al-Bekare, vargu 157) Çdo86D a s h u r i p ë r t ë g j i t h ëNumri IV

gjë që ekziston në tokë do të zhduketdhe do të mbetet përgjithmonë vetëmZoti yt që është shumë i Madhëruardhe shumë i Nderuar.” (Kurani iShenjtë, Er-Rehman 27,28) 8Mosha e Hazurit:Në kohën e vdekjes, pikërisht sipasshpalljes prej Zotit, Hazret Mesihu iPremtuar a.s. ka qenë në moshën 74vjeç në bazë të kalendarit diellor dhe76 vjeç sipas kalendarit hënor.” 9Paralajmërimet rrethmoshës dhe vdekjessë Hazret Mesihut tëPremtuar a.s. Një nga shpalljet e para tëMesihut të Premtuar a.s. ishteshpallja rreth moshës së tij tëcilën ai e kishte përmendur nëshumë libra që u botuan kur aiishte gjallë. Kështu për shembullnë faqen 443 të librit të tij “IzalaeAuham” (“Heqja e Dyshimeve”)që u botua për herë të parë ubotua në vitin 1891 nga shtëpiabotuese Rijad-e-Hind, Amritsër,ky fakt përmendet. Por ne dota citojmë atë shpallje nga librii tij “Tohfa Golërvia” që u botuanë shtator 1902. Ai, duke dhënënjë provë shumë të fortë mbivërtetësinë e tij, thotë:“Në këtë periudhë njëzetenjëvjeçare, duke u nisur nga libri“Berahin-e-Ahmadija” (libri i parë8 Hazret Mirza Bashir Ahmad “SilsilaAhmedia”, f. 82-849 Biografia e Mesihut të Premtuar a.s.,“Hajat-e-Tejeba”, (“Jeta e pastër”) f. 350-356V ë r t e t ë s i au r r e j t j e p ë r a s k ë n di tij, pjesa e parë e të cilit u botuapër herë të parë në vitin 1880) derimë sot, unë i shkrova dyzet libradhe afërsisht gjashtëdhjetëmijëbroshura (bëhet fjalë përtirazhin), që u botuan medëshminë dhe vërtetësinë edeklaratave të mia. Dhe ato tëgjitha janë broshura të shkurtraprej meje. Në to zakonisht, unëbotoja shpalljet e mia të reja. Nëkëtë situatë çdo i mençur mundtë mendojë se si po kalon kjokohë kaq e gjatë, duke punuar,ditë e natë me përkushtim qënga deklarata ime profetike derimë sot. Dhe Zoti, jo vetëm qëmë dha jetën deri tani, por mëdha edhe shëndet për këto vepradhe më dhuroi para e kohë. Nëato shpallje, praktika e Allahut tëLartësuar s’ishte që të bisedonteme mua rrallë herë, por shumicaprej atyre shpalljeve janë plotëparalajmërime dhe nxjerrin nëpah edhe qëllimet e këqija tëarmiqve. Për shembull, Zoti iLartësuar e dinte që armiqtë dotë dëshironin vdekjen time, edhedonin të nxirrnin përfundiminqë ky ishte gënjeshtar, prandajedhe vdiq shpejtë. Për këtë, Aimë përpara m’u drejtua dhemë tha: “Themanin Haulan aukeribam min dhalik au tazida alaihisinina vë tëra nëslën bëida” D.m.th.‘Mosha jote do të jetë tetëdhjetëvjeç ose dy a katër vjet më pakose më shumë. Dhe ti do të keshnjë jetë të tillë që do të shikoshnjë brez të largët.’ Dhe afërsishttridhjetepesë vjet kaluan paskësaj shpalljeje që u botua dheu shpërnda në mijëra njerëz.”(Ruhani Khazain vl. 17, ZamimaTohfa Golërvia f. 66)87

Në shtator të vitit 1905, ai panjë ëndërr në të cilën ështëpërmendur qartazi viti i vdekjessë tij. Për këtë ai thotë:“Para disa ditësh e pashë nëëndërr Maulvi Abdul KerimSahibin, ndjesë pastë, (i cili ishtenjë pasues shumë i sinqertë iHazurit që kishte ndërruar jetë)Në fillim biseduam pak, pastajmendova se ngaqë ky është ivdekur, t’i kërkoja të lutej përmua. Atëherë unë i thashë: lutunipër mua që mosha ime të jetë aqsa të kem kohë të mjaftueshmepër të kryer misionin tim. Metë thënë këtë, ai u përgjigj:“Tehsildar.” Unë i thashë: ju pomë thoni atë që s’ka lidhje me të.Ju lutuni për çështjen të cilën juakërkova. Atëherë ai pasi i ngritiduart e tij deri te kraharori dhe jomë lart, dhe tha: “Njëzetenjë.”Unë i thash: Më sqaroni. Por ainuk më sqaroi dhe shumë herëpo këtë më thoshte “Njëzetenjë,njëzetenjë.” Dhe pastaj iku.” 10Këtu numërori ‘njëzetenjë’ tregonmoshën e misionit të Mesihut tëPremtuar a.s. Sepse ai pyeti MaulviAbdul Kerim Sahibin që të gjentekohën e mjaftueshme për të kryermisionin e tij. Dhe për këtë ai iupërgjigj “Njëzetenjë” dhe vazhdontet’i thoshte po atë numëror. Ngjarjetqë pasuan pastaj, qartazi na tregojnëvërtetësinë e kësaj ëndrre. Hazuribotoi broshurën e parë për Beatin(Betimin për t’u anëtarësuar nëBashkësinë e tij) në vitin 1888 dhepikërisht mbas njëzetenjë vjetëve,10. Gazeta “Bedr”, vëll. 1, nr. 37, data 24nëntor, 1905, f. 2; Gazeta “El-Hekem” vëll.9, nr. 41, data 24 nëntor 1905, f. 1më 26 maj në vitin 1908 ka ndërruarjetë.Vdekja e Hazret Mesihut tëPremtuar a.s. nuk u paralajmëruavetëm nëpërmjet shpalljeve tëlartpërmendura. Ndonëse ato tëgjitha u botuan në jetën e tij dhejanë shumë të qarta dhe një i mençurqë frikësohet nga Zoti nuk mund t’ishmangë, ndërsa një kundërshtarvetëm për ta kundërshtuar, mundtë thoshte se ato nuk ia mbushinmendjen. Por Hazret Mesihu iPremtuar a.s. ka botuar një libër“Al-Vesijat” (“Testamenti”) më 24dhjetor 1905, pra dy vjet e gjysmëpara vdekjes së tij, duke i shpallurnë të ngjarjet rreth vdekjes së tij. Aie fillon atë libër si vijon:“Për shkak se Zoti i Madhërishëmmë ka njoftuar përmes shpalljevetë përsëritura, se koha e vdekjessime është afër, dhe se shpallja rrethkësaj çështjeje nga Ai u përsëritaq shumë, saqë më ka dridhurtërë qenien time, duke ma bërëzemrën të ftohtë ndaj kësaj bote,e konsiderova të përshtatshme qëtë shkruaj disa këshilla për miqtëe mi dhe për gjithë ata që duantë përfitojnë nga fjalët e mia. Nëfillim, do t’ju njoftoj për atë shpalljehyjnore, e cila më paralajmëroi përvdekjen time dhe më nxiti për këtëdetyrë. Së pari do ta shënoj atë qëështë në gjuhën arabe, pastaj do tashkruaj edhe atë që është në gjuhënurdu.“Largimi yt nga kjo botë është afruardhe Ne nuk do të lëmë asnjë gjë që mundtë shkaktojë turp dhe çnderim për ty.Afatit tënd të caktuar nga Zoti, shumë88D a s h u r i p ë r t ë g j i t h ëNumri IV

pak kohë i ka mbetur. Ne do t’i hedhimposhtë të gjitha akuzat dhe nuk do tëlëmë asnjë shkak që mund të përdoret përtë përbuzur ty. Ne kemi fuqi të tregojmëty diçka nga paralajmërimet tona rrethkundërshtarëve ose të ta marrim shpirtin.Ti do të vdesësh në atë gjendje, që Unëdo të jem i kënaqur me ty. Dhe Ne përvërtetësinë tënde do të lëmë shenja tëqarta përgjithmonë. Premtimi që ishtebërë është afër. Tregoju njerëzve bekimetqë Allahu t’i dha ty. Ai që përvetësontakuanë dhe duron, Allahu nuk do t’uahumbë shpërblimin njerëzve të tillë tëdevotshëm”.... Pastaj, Allahu i Lartësuar mudrejtua në gjuhën urdu dhe më dhalajmin e vdekjes sime me këto fjalë:“Shumë pak ditë kanë mbetur. Atëditë të gjithë do të pikëllohen. Kjo dotë ndodhë. Kjo do të ndodhë. Kjo dotë ndodhë. Pas kësaj do të vijë edhengjarja jote. Pasi të jenë shfaqurtë gjitha fatkeqësitë dhe të gjithamrekullitë e natyrës do të ndodhëngjarja jote.”Njohuria që më është dhënë rrethkësaj, është ajo që vdekja do tambërthejë tokën nga të gjitha anët.Gjithkund, do të bien tërmete që dotë jenë shkatërrimtare, sikur të jetëvetë kiameti. Toka do të tundet aqshumë saqë jeta do të vështirësohetpër shumë njerëz. Atëherë, atyre qëdo të pendohen dhe iu shmangenmëkateve, Allahu do t’u tregojëmëshirë. Pra, është e sigurt që dotë ndodhin të gjitha këto gjëra,mu ashtu siç kishin paralajmëruartë gjithë profetët për këtë kohë.Por, ata që pastrojnë zemrat e tyredhe i ndjekin rrugët që i pëlqenV ë r t e t ë s i aAllahu, nuk do të kenë as frikë e ashidhërim. Zoti, duke mu drejtuarmua, tha:“Ti je alarmues prej meje. Unë të kamdërguar, që mëkatarët të ndahen nga ataqë veprojnë mirë.” Dhe më tha: “Njëalarmues erdhi në këtë botë, por botanuk e pranoi atë. Por Allahu do tapranojë dhe do të shfaqë vërtetësinëe tij me sulme shumë të ashpra. Unëdo të të bekoj ty, aq shumë saqë edhembretërit do të kërkojnë bekime ngarrobat e tua.”... Zoti më thotë se shumë fatkeqësido të ndodhin dhe shumë gjëmado të zbresin në tokë, disa do tëndodhin para vdekjes sime dhe disamë pas. Ndërkohë, Ai do ta bëjëkëtë Xhemat të përparojë me gjithëfuqi, pak me dorën time dhe pakpas meje”. 1111. Rruhani Khazain, vëll. 20, El-Vesijat f.3-6u r r e j t j e p ë r a s k ë n d89

Dr. Abdul Salami, duke marrë çmimin Nobel90D a s h u r i p ë r t ë g j i t h ëNumri IV

Dr. Abdul Salamii pari shkencëtar mysliman që mori çmimin Nobel(Dr. Abdul Salami ka qenë anëtar i nderuari Xhematit Mysliman Ahmadia)Fjalimi i Dr. Abdul Salamit gjatë marrjes së çmimit NobelShkëlqesia juaj, tënderuar zonja dhezotërinjSi përfaqësues ikolegëve të mi, Prof.Glashow dhe Weinberg,falënderoj FondacioninNobel dhe AkademinëMbretërore të Shkencëspër këtë nder të madhdhe mirësitë që mëdhanë e më lejuan qët’ju drejtohem në gjuhëntime amëtare urdu.Pakistani juve ju është shumë mirënjohës.Nisja e fizikës është një trashëgimi epërbashkët e tërë njerëzimit. Lindjadhe Perëndimi, Veriu dhe Jugu kanëqenë pjesëmarrës të barabartë nëkëtë fushë. Në Librin e Shenjtë tëfesë Islame, Allahu thotë:“Ti s’mund të shohësh asnjë të metë nëkrijimin e të Gjithëmëshirshmit, andaj,vështroje mirë e mirë! A sheh ndonjë tëmetë? Vështro edhe një herë! Shikimi ytdo të kthehet te ti, i hutuar dhe i lodhur”.(El-Mulk 67:4-5)Pikërisht ky është besimii të gjithë fizikanëve. Samë shumë të thellohemi,aq më shumë mahnitemidhe befasohemi.E them këtë, jo vetëmpër t’ju kujtuar juve qëjeni të pranishëm këtusonte, por edhe atyreqë i përkasin Botës sëTretë, të cilët, për shkaktë mungesës së mundësivedhe mjeteve, ndihentë privuar nga kërkimi idijes shkencore.Alfred Nobeli theksoi se asnjë dallimrace apo ngjyre nuk do të bëhet për taarritur këtë fisnikëri. Në këtë rast, mëlejoni t’u them atyre, të cilëve Zoti uadhuroi bujarinë e Tij: le të përpiqemipër t’iu afruar të gjithëve, mundësitëe barabarta, në mënyrë që edhe ata tëbëjnë përpjekje në krijimin e fizikësdhe shkencës për dobinë e të gjithënjerëzimit. Kjo pikërisht duhet tëketë qenë në shpirtin dhe idealet eAlfred Nobelit që ndërtuan jetën e tij.Zoti ju bekoftë!(Marrë nga: Les Prix Nobel. The Nobel Prizes1979, Editor Wilhelm Odelberg, [Nobel Foundation],Stockholm, 1980)Shqipëroi: Ilirian IbrahimiV ë r t e t ë s i au r r e j t j e p ë r a s k ë n d91

Xhelsa Salana e 44-tëtë Xhematit MyslimanAhmadia të AnglisëXhemati Mysliman Ahmadia iAnglisë zhvilloi Xhelsa Salanën(tubimin vjetor) e 44-të më30, 31 korrik e 1 gusht 2010në Hedikatul Mehdi në qarkunHampshire. Në vitin 1891kur Hazret Mesihu i Premtuaralejhiselamkishte themeluar XhelsaSalanën në Kadian, Indi, aigjithashtu kishte njoftuar seZoti e ka treguar se njerëzit ngakombe të ndryshme të botësdo të bashkohen për të marrëpjesë në këtë tubim. Numri ipjesëmarrësve në xhelsa Salanëne parë ishte vetëm 75 veta, portubimi pati rritje të vazhdueshmedhe në vitin 1983 arriti kulminkur në xhelsa Salanën e fundit tëXhematit të Pakistanit, 250 mijëveta morën pjesë (që atëherëqeveria Pakistaneze nuk e lejonzhvillimin e xhelsa Salanës atje).92D a s h u r i p ë r t ë g j i t h ëNumri IV

Sivjet, numri i pjesëmarrësvenë Xhelsën e Anglisë ishtemë shumë se 28 mijë qëkishin ardhur nga 97 vendetë ndryshme. Përmes kanalitsatelitor të xhematit MTA gjithëprogrami i xhelsës u transmetuadrejtpërdrejtë në gjithë globindhe kështu Ahmadianët nëmbarë botën përfituan nga kjogosti shpirtërore. Çdo Xhelsa kaveçorinë e vet dhe xhelsa e kësajradhe ishte për të kuvenduarkujtimet besimshtytëse tëdëshmorëve të Lahorit.Përpos fjalimit të së xhumasë,Hazret Kalifatul Masih V (Allahu endihmoftë fuqimishtmbajti katër fjalimetë rëndësishme që përktheheshindrejtpërdrejtë në 12 gjuhë tëbotës. Ditën e fundit më 1 gushtu organizua ceremonia e bejtit(besëlidhjes) ndërkombëtar.Sivjet 458.760 persona uanëtarësuan në xhemat, pra42 mijë veta më shumë sevitin e kaluar. Të pranishmitlexonin fjalët e bejtit në gjuhëtë tyre ndërsa përmes MTA-sëAhmadianët nga 198 vende tëbotës, ripërsërisnin besëlidhjen etyre.Sipas raportit që jepet gjatë ditëssë dytë të Xhelse Salanës:Xhami të reja: sivjet XhematiMysliman Ahmadia ka gjetur294 xhami në të gjithë botën,ndër të cilat 115 i ka ndërtuarvetë, ndërsa 179 të tjera, Zoti iV ë r t e t ë s i aMadhërishëm ia dha të gatshme.Shtëpi të misionit: përveçxhamive, Xhemati ka ndërtuar87 shtëpi të misionit gjatë këtijviti.Përkthime e KuranitFamëlartë: Sivjet, me bekimine Zotit, Xhemati ka përkthyerKuranin Famëlartë në një tjetërgjuhë, e cila është portugalishtjakriole, që flitet në Gini Bisau(Guinea-Bissau) të Afrikës.Kështu, deri tani XhematiMysliman Ahmadia ka përkthyerKuranin Famëlartë në 70 gjuhë tëndryshme të botës, Elhamdulillah.Veprimtaria e IAAAE-së: Vullnetarëte Organizatës Ndërkombëtaretë Arkitektëve e të InxhinierëveAhmadian gjithashtujanë përfshirë në zbatimin eprojekteve të ndryshme për furnizimine ujit dhe energjisë mepanele diellore në 160 vendet eAfrikës. Në këto vende janë vendosur485 pompa. Organizataka filluar punë edhe për ndërtimine fshatrave modele që do tëfurnizohen me energji dhe uji ipijshëm 24 orë.u r r e j t j e p ë r a s k ë n d93

Humanity First (organizatëhumanitare) po ushtronveprimtarinë e saj në 35 vende. NëAfrikë organizata ka mundësuarujin e pijshëm për 1,67 milionpersona. Kanë përfituar51140 persona nga shërbimetshëndetësore ndërsa 21497studentët kanë fituar bursatpër shkollim. Pas tërmeteve nëHaiti organizata u ofroi ndihmëmjekësore 23400 personave ngaekipet e kualifikuara doktorëshpërbërë nga 159 mjekëvullnetarë. Po ashtu projekte tëndryshe humanitare u kryen nëIndi dhe Angli.Mexhlis Nusrat-e-Xhehan:Përmes kësaj shoqate 39 spitaletdhe qendrat shëndetësoreushtrojnë veprimtarinë e tyre kushërbejnë 41 mjekë ndërsa në 12vende të Afrikës numri i shkollavetë mesme, 9 vjeçare e atofillore ndërtuar nga xhemati kaarritur numrin 656.Uakfi Nau: Numri i fëmijëve tëcilët prindërit i kanë dedikuar nërrugë të Zotit vetëm gjatë këtijviti është 2139 ndërsa numritotal i këtyre fëmijëve ka arriturshifrën 41220 nga 87 vende tëbotës.El-Vesijjet: anëtarët e këtijsistemi premtojnë për tëkontribuuar 1/10 nga të ardhurate tyre për hir të Zotit. Që nga2005 kur Huzuri atba u kishtebërë thirrje Ahmadianëve përt’u bashkuar në këtë sistem,numri i anëtarëve të tij ka arritur94D a s h u r i p ë r t ë g j i t h ëNumri IV

109 mijë që tregon nivelin esakrificës dhe përkushtimit nëkëtë xhemat.Në këtë xhelsë, 7 dijetarët mbajtënfjalimet ndërsa personalitete tëshquara nga politika apo jetashoqërore vlerësuan përpjekjete xhematit në mbarën botën përtë përhapur mësimet e paqesdhe harmonisë dhe projektethumanitare. Sulmet terroristendaj dy xhamive të xhematitnë Lahor më 28 maj, ku 86Ahmadianët u martirizuan,gjithashtu u diskutua disa herë.Të gjithë të ftuarit anglezë apotë huaj, me një zë shprehënngushëllimet e keqardhjet përkëto sulme.Anëtarët e xhematit nga egjithë bota përfituan nga fjalëtbesimshtytëse dhe këshillat eçmueshme të Huzurit. Xhelsapërfundoi me lutje të heshturqë mbushi gjithë ambientin memallëngjime dhe ngashërime.Kështu kjo xhelsa mbaroi mesuksese të mëdha. Allahu imundësoftë të gjithë Ahmadinëtqë të përfitojnë nga bekimet esaj. AminXhelsa Salana e 35-të të XhematitMysliman Ahmadia të GjermanisëXhemati Mysliman Ahmadiai Gjermanisë zhvilloi XhelsaSalanën e 35-të më 25,26 dhe27 qershor 2010 në Mannhiem.Kryetari i Xhematit MyslimanAhmadia Hazret Mirza MasroorAhmad Kalifatul Masih V atbanderoi këtë tubim me praninëe tij. Për të marrë pjesë në këtëtubim kishin ardhur më shumëse 25 mijë veta nga 50 vende tëbotës. Të gjitha seancat e xhelsësu transmetuan drejtpërdrejtënë MTA dhe kështu milionaAhmadianët që jetojnë kudo nëbotë, u bashkuan për ta ndjekurkëtë takim shpirtëror. Xhelsafilloi me fjalimin e së xhumasë,ku Huzuri vazhdoi diskutimin ehistorive të Ahmadianëve që umartirizuan në sulmet terroristendaj dy xhamive të xhematit nëLahor në Pakistan më 28 maj2010.Më 26 qershor Huzuri mbajti njëfjalim të veçantë duke u drejtuargrave Ahmadiane. Huzuri recitoiajetin 72 të suresë et-Teubes:“Allahu u ka premtuar besimtarëvedhe besimtareve kopshte, nëpër tëcilat rrjedhin lumenj dhe ku do tëbanojnë përgjithmonë, si dhe pallatetë mrekullueshme në Xhenetin eAdnit. Por kënaqësia prej Allahutështë shpërblimi më i madh. KjoV ë r t e t ë s i au r r e j t j e p ë r a s k ë n d95

është fitorja madhështore.” Huzuritha se pëlqimi dhe kënaqësia eZotit janë me të vërtetë xhenetii Zotit apo fitorja madhështore.Ai gjithashtu i këshilloi qëtë kujdesen për të drejtat enjëra-tjetrës dhe duke harruarkeqkuptimet e dhembjet, tëangazhohen në përforcimin emarrëdhënieve miqësore me tëtjerat.Më 27 qershor Huzuri mbajtifjalimin përmbyllës ku kujtoisakrificat e 86 ahmadianëve tëpafajshëm që ranë dëshmorë nësulmet barbare ndaj dy xhamivetë xhematit. Huzuri tha se ai mefjalët e Kuranit “Unë dhimbjentime dhe pikëllimin tim ia paraqesvetëm Allahut”, Atij që dëgjonlutjen e çdo të mjerit, Ciliështë mbështetja e shpresa të tështypurve dhe të nënshtruarve.Huzuri tha se jemi të bindur qëkëto janë sprova prej Zotit atogjithmonë në bëjnë më të fortënë bindjen e besimin tonë. Këtosprova do të na shtynë për mëshumë lutje dhe Zoti si gjithmonëduke u përgjigjur lutjeve tona,do të na bekojë me suksese dhefitore të mëdha.Huzuri tha se të gjitha arritjetshpirtërore varen vetëm nganënshtrimi ndaj të Dërguarittë Allahut savs dhe Ahmadianëte dinë mirë këtë prandaj atakurrsesi nuk do të zmbrapsen96D a s h u r i p ë r t ë g j i t h ëNumri IV

nga kjo dashuri për shkaktë kërcënimeve, atentateve,bombave apo granatave. Ai thase çdo njeri që kundërshtontë dërguarin e Zotit, ai në faktdëshiron të përballojë Zotin.Prandaj o Ahmadianët, mosu pikëlloni. Detyra jonë ështëqë të përulemi para Zotit dhet’i përgjërohemi për mëshirëne Tij. O Zot! Ne dëgjuam njëthirrës që na ftonte në besim.Ne kështu besuam. O Ti që ipërgjigjesh lutjes, O Mëkatfalësdhe Mëshirëbërës! Na mundësoqë t’i përmbahemi betimit tonë.O Zot! Falna gabimet tona,na i shlyej gjynahet tona, dhebëna që të vdesim me të mirët.Huzuri tha se sigurisht secili prejdëshmorëve kishte përmbushurpremtimin e tij dhe tani ndriçonsi yll që orienton drejt gjetjes sëpëlqimit të Zotit.Ai tha se asnjë mizori e padrejtësinuk mund t’i bëjë asnjë dëmXhematit. Nëse do të përforcojmëlidhjen tonë me Zotin atëherëasnjë fuqi nuk mund të pengojëpërparimin e Xhematit. Para setë mbyllte fjalimin e tij, Huzuribëri një lutje. Ai tha “O Zot!Plotëso premtimin Tënd qëke bërë me robërit e Tu. Na falgabimet tona dhe mbështillna nëmëshirën Tënde. Asnjë sprovë easnjë vështirësi të mos dobësojëbesimin tonë. Mbrona nga çdolloj keqe. Bekona me fitoredhe suksese.” Pastaj Huzuriudhëhoqi lutje të heshtur gjatë sëcilës dëgjoheshin vetëm të qarëtdhe gulçimat. Gjithë ambientiishte mbushur me mallëngjim engashërim sikurse engjëjt bëninhije mbi të pranishmit.V ë r t e t ë s i au r r e j t j e p ë r a s k ë n d97

Index in EnglishThe Prophet Who Has Foretold The Unseen to TheUtmostEditorialVerses From The Holy Quran - a presentationSigns of The Advent of The Imam Mahdi andPromised Messiah – according to the hadithsAbout the Prophecies of the Holy Quranwritings of the Promised Messiah a.s.Unveiling of the Unseen by the QuranHadrat Mirza Tahir Ahmad, Khalifatul Masih IV“Love For All, Hatred For None”, a News with nocommentsPerfection of the name of AllahIslam and Science – Concordance or Conflict?Permissibility of Music in IslamQ/A - Hadrat Mirza Tahir Ahmad r.a., Khalifatul Masih IVHijabHadrat Mirza Masroor Ahmad a.t.b.a., Khalifatul Masih VNorthern Lights and the Holy QuranIn Memory of Late Mr. Musa Rrustemi, formerPresident of Jamaat Ahmadiyya KosovoThe Death of the Promised Messiah a.s. andRevelations about itDr. Abdul Salam’s Banquet speechThe 44th Jalsa Salana of Jamaat Ahmadiyya UKThe 35th Jalsa Salana of Jamaat Ahmadiyya Germany3582530454650626466728088909398

Frekuencat në satelitSateliti Pozicioni FrekuencatHotbird 7a 13’ Lindje 10722 MHzDiametri min.i antenësPolarizmi Symbol Rate1 metër Horizontal 29900 MbpsFECVideo PID3/4 1004Arabisht1604“Unë do të çojmesazhin tëndderi nëskajet e botës”(Shpallja Hyjnorepër Mesihun e Premtuar a.s.)AnglishtFrëngjisht1304 1404Urdu1204Gjermanisht1504Duke arritur skajet e botësDuke transmetuarmesazhin e paqes,harmonisë dhe dashurisënë të gjitha anët e botësV ë r t e t ë s i aPër më shumë informacion, u r r e j vizitoni t j e p faqen ë r a e s internetit k ë n d www.mta.tv99

Përpjekje të Xhematit MyslimanAhmedia për të përhapur paqeQindra autobusë në Nju Jork e nëLondër mbartin moton e XhematitMysliman AhmediaDashuripër të gjithëurrejtjepër askëndwww.loveforallhatredfornone.org“Vërtetësia” (The Truthfulness) is a periodical Albanian magazine publishedby Ahmadiyya Muslim Jama’at of Albania.Numri IV100For Index in English, see page 96D a s h u r i p ë r t ë g j i t h ë