174Zeszyty Problemowe – Maszyny Elektryczne Nr 75/2006Stwierdzono bardzo niez<strong>na</strong>czny <strong>wpływ</strong> <strong>temperatury</strong><strong>pracy</strong> <strong>na</strong> przebieg charakterystyk magnesowania.Przy zawartości 0,1% indukcje dielektromagnetykówpo przebywaniu w temperaturze100 o C są nieco wyższe, a przy 0,2%nieco niższe. Wartości indukcji <strong>na</strong>sycenia są dlaobu wartości żywicy wyższe (Tab. 1, rys. 2 i 3),jed<strong>na</strong>k wzrost nie przekracza wartości 1%.Na rysunku 4 przedstawiono przebiegi przenikalności<strong>magnetyczne</strong>j, a zmiany jej wartościmaksymalnych <strong>na</strong> rysunku 5.Przenikalność magnetycz<strong>na</strong>, µ [-]45040035030025020015010050Z 0,1Z 0,2Z 0,1; T=21CZ 0,1; T=100CZ 0,2; T=21CZ 0,2; T=100CASC 100.29f = 50 Hz<strong>na</strong>tomiast tych o zawartości 0,2% żywicy niez<strong>na</strong>cznierośnie - prawie o 1% (Tab. 2, rys. 6i rys. 7).Maksymal<strong>na</strong> przenikalność magnetyczn µ max [-]410390370350330310290270250ASC 100.29f = 50 Hz0.10.2Udział procentowy żywicy [%]T=21CT=100CRys. 5. Zmiany maksymalnej przenikalności<strong>magnetyczne</strong>j00 2000 4000 6000 8000 10000Natężenie pola <strong>magnetyczne</strong>go H [A·m -1 ]0.32ASC 100.29f = 50 HzRys. 4. Przebiegi przenikalności magnetycznychwzględnychWartości przenikalności magnetycznych dielektromagnetykówpo obróbce w temperaturze100 o C są prawie w całym zakresie nieco niższe,ale zmiany nie przekraczają prawie w całymzakresie 3%. Przenikalność magnetycz<strong>na</strong> maksymal<strong>na</strong>próbek o zawartości 0,2% żywicy jestprawie o 4% niższa, jed<strong>na</strong>k dla 0,1% o 1%wyższa (Tab. 2, rys. 4 i rys. 5).Zmiany wartości indukcji remanentu oraz <strong>na</strong>tężeniakoercji przedstawiono graficznie <strong>na</strong> rysunkach6 i 7. Indukcja remanentu wszystkichdielektromagnetyków po przebywaniu w temperaturze100 o C maleje <strong>na</strong>wet o prawie 4%(0,2% dielektryku). Natężenie koercji próbek o0,1% zawartości żywicy maleje o niecałe 2%,Indukcja remamentu , B r [T]0.300.28T=21CT=100C0.260.240.220.200.10.2Udział procentowy żywicy [%]Rys. 6. Zmiany indukcji remanentu
Zeszyty Problemowe – Maszyny Elektryczne Nr 75/2006 175Natężenie koercji , Η c [A·m -1 ]3803753703653603553500.1ASC 100.29f = 50 HzUdział procentowy żywicy [%]Rys. 7. Zmiany <strong>na</strong>tężenia koercji4. Podsumowanie0.2T=21CT=100CWyniki przeprowadzonych badań pozwalająstwierdzić, że podwyższo<strong>na</strong> temperatura <strong>pracy</strong>nie ma widocznego, negatywnego <strong>wpływ</strong>u <strong>na</strong><strong>właściwości</strong> <strong>magnetyczne</strong> dielektromagnetyków.Uzasadnić moż<strong>na</strong> to tym, że podwyższonątemperaturę <strong>pracy</strong> potraktować moż<strong>na</strong> jako dodatkową,długotrwałą obróbkę cieplną korzystnie<strong>wpływ</strong>ającą <strong>na</strong> <strong>właściwości</strong> <strong>magnetyczne</strong>dielektromagnetyków. Prowadzić może o<strong>na</strong> dokorzystnego rozrostu ziaren nie powodującuszkodzeń w izolującej warstwie dielektrycznej.Nie potwierdziły się tym samym przypuszczenia,że zaobserwowane w praktyce pogorszenieparametrów urządzeń elektrycznych wynikło zniekorzystnych zmian <strong>właściwości</strong> obwodówmagnetycznych wyko<strong>na</strong>nych z dielektromagnetykówpowstałych w wyniku podwyższonej<strong>temperatury</strong> <strong>pracy</strong>. Zmiany te mogą być rezultatemnp. niekontrolowanych i bardzo dużychprzemagnesowań tych obwodów w sta<strong>na</strong>chprzejściowych powstających np. podczas awarii.Zagadnienia te wymagają jed<strong>na</strong>k odrębnychbadań.5. Literatura[1]. Janta T., Kordecki A., Węgliński B., PM SoftMagnetic Composites versus Electrical Sheets.EURO PM2000, Workshop on ‘Production and Applicationsof Soft Magnetic Materials for ElectricMotors, Munich, Germany, 2000, Proceedingsp. 15÷29,[2]. Antal L., Janta T., Własności ruchowe silnikówindukcyjnych małej mocy z wirnikiem z materiałówkompozytowych. Zeszyty Problemowe MaszynyElektryczne nr 66, 2003, wyd. BOBRME <strong>Komel</strong>,Katowice, s. 53÷58,[3]. Jack A. G., Experience with the Use of SoftMagnetic Composites in Electrical Machines. Inter<strong>na</strong>tio<strong>na</strong>lConference on Electrical Machines, 1998,Istanbul, Turkey, p. 1441-1448,[4]. Janta T., Wpływ zjawisk starzeniowych <strong>na</strong> <strong>właściwości</strong><strong>magnetyczne</strong> kompozytów proszkowychtypu dielektromagnetyk. Kompozyty, Composities,PTMK, wyd. Politechnika Częstochowska, Rocznik 4,Nr 12, 2004 r., s. 384÷388,[5]. Janta T., Weglinski B., Wpływ obróbki cieplnej<strong>na</strong> stratność dielektromagnetyków. Kompozyty,Composities, PTMK, Rocznik 2, Nr 3, 2002 r. wyd.Politechnika Częstochowska, s. 91÷96,[6]. Janta T., Weglinski B., Wpływ rodzaju dielektryku<strong>na</strong> <strong>właściwości</strong> dielektromagnetyków. Kompozyty,Composities, PTMK, wyd. PolitechnikaCzęstochowska, s. 165÷171.AutorPolitechnika Wrocławska, Instytut Maszyn,Napędów i Pomiarów Elektrycznych, ul. Smoluchowskiego19, 50-372 Wrocław,tel. (071) 320 33 75,e-mail: tomasz.janta@pwr.wroc.pl.