Postępowanie inspektora pracy w sprawach o wykroczenia ...

W literaturze i doktrynie prawniczej przyjmuje się, że do wykroczeń mogących byćpopełnionymi wyłącznie z winy umyślnej zalicza się czyny określone w:• art. 281 pkt 1 i art. 283 § 2 pkt 8 Kodeksu pracy;• art. 22 ust. 1 ustawy o społecznej inspekcji pracy;• art. 92 ust. 1 i 2 oraz art. 94 ust. 1 pkt 3 ustawy o pracy na morskich statkachhandlowych.Pozostałe wykroczenia przeciwko prawom pracownika i inne związanez wykonywaniem pracy zarobkowej mogą być popełnione zarówno z winy umyślnej jaki z winy nieumyślnej.Reakcja na wykroczenieInspektor pracy, jako organ uprawniony do ścigania wykroczeń przeciwko prawompracownika, w większości przypadków samodzielnie decydować będzie o rodzajurozstrzygnięcia – reakcji na wykroczenie. W przypadku ujawnienia bowiem znamionwykroczenia to od oceny inspektora pracy i jego decyzji zależeć będzie:• czy dany czyn wypełnia wszystkie przesłanki i znamiona konieczne do uznania go zawykroczenie w konkretnej sytuacji;• czy przeprowadzić czynności wyjaśniające i skierować wniosek o ukaranie wobecpotencjalnego sprawcy czynu - czy też poprzestać na zastosowaniu postępowaniamandatowego (szczególnego, które przysługuje wyłącznie inspektorowi pracyw sprawach o wykroczenia pracownicze);• czy też ograniczyć się do zastosowania środków pozakarnych ( art. 41 k.w.).Dokonując powyższej oceny inspektor pracy powinien brać pod uwagę m.in.dyspozycje art. 33 k.w. Przepis ten określa m.in., że organ orzekający wymierza karę wedługswojego uznania, oceniając stopień społecznej szkodliwości czynu, biorąc pod uwagę celekary w zakresie oddziaływania społecznego, cele zapobiegawcze i wychowawczew stosunku do ukaranego, a także rodzaj i rozmiar szkody wyrządzonej wykroczeniem,rodzaj i stopień winy, sposób działania i pobudki sprawcy czynu, jego stosunek dopokrzywdzonego oraz warunki osobiste, majątkowe i rodzinne sprawcy, sposób życia przedpopełnieniem i zachowanie się po popełnieniu wykroczenia.W praktyce, inspektor pracy decydując się na któreś z możliwych rozwiązań - reakcjina wykroczenie - powinien uwzględniać powyższe okoliczności, każdorazowo, odrębniei tylko wobec tej osoby, której ona dotyczy.Mając jednak na względzie wieloletnie doświadczenia organów Państwowej InspekcjiPracy w ściganiu i rozstrzyganiu spraw dotyczących wykroczeń przeciwko prawompracowniczym, wydaje się, iż w przypadku wykroczeń popełnionych z winy umyślnej orazczynów skutkujących bezpośrednim zagrożeniem dla zdrowia i życia bądź też czynóww sposób rażący naruszających chronione dobro prawne - najwłaściwszym rozwiązaniemjest skierowanie wniosku o ukaranie.Postępowanie inspektora pracy w sprawach o wykroczenia – uprawnienia i zadania2