Rezime - komunikacija

Miloš KneževićIma, meñutim i suprotnih mišljenja. Tako, recimo, filozof Mirko Zurovac, dubokonezadovoljan evropskom ulogom u razbijanju Jugosalvije, smatra da: “... sadašnjiodnos Evrope prema Jugoslaviji, a posebno prema srpskom narodu, doslovnozavršava u teoriji varvarstva. Otuda ne može a da se postavi pitanje da li Evropa, uvom času, potvrñuje svoj identitet, ili se okreće protiv sebe same, otvarajući put uvarvarstvo, koje, ovog puta, ne prodire u nju spolja, kao njoj tuñi elemenat, već potičeod nje same i iz njenog savremenog središta. Na delu je Evropa protiv Evrope. (podvukaoM.K.) To je paradoks evropske stvarnosti koji treba ozbiljno shvatiti da bi smo izbeglida budemo njegova naivna žrtva.” 241Na Balkanu su etnonacionalni poremećaji evropskog života brutalno vidljivi.Trauma hinjene evropske harmonije najčešće je nazivana balkanizacijom. Nanizano jebezbroj definicija tog pojma, kao što je u mnogo navrata iskazivana sklonostbalkanologa ka semantičkom i istorijskom inoviranju. Tako, na primer, odskorašnjibritanski istoričar Balkana Miša Gleni smatra: “Tek sa krajem velikog rata ovomterminu pridodato je jedno novo značenje. 'Balkanzaciju' su kao tremin prvo koristilinovinari i političari. Ali da bi opisali ne političku rascepkanost Balkanskog polustrvaveć pojavu nekoliko novih državica koje će zameniti imperije Habzburga iRomanovih. Ovaj proces bi podjednako tačno bilo nazvati istočnom evropeizacijomili čak pobaltičenjem Evrope.” 242Većina savremenih odreñenja balkanskih odnosa i balkanizacije, poputGlenijeve, zasniva se na isticanju etnonacionalnih protivrečnosti i sukoba. Upravo toje zapazio sociolog Trivo Inñić: “Kao snažno žarište sukoba na Balkanu javlja seetnifikacija političkog života, prožimanje svih oblika političke delatnosti entičkimidentitetom kao primarnom vrednošću i nastojanje da se društvo organizuje na načeluetničke pirpadnosti ili etničkog predstavništva (etničke reprezentacije).” 243Razmatrajući savremene geopolitičke prilike na Balkanu, slično Inñiću, pisac izdomena vojnih nauka Radovan Radinović, uočava delovanje četiri grupe faktora: a)veliku etničku i kulturnu heteregenost; b) veliku političku usitnjenost; c) nizak nivoekonomske razvijenosti, i d) položaj Balkana kao objekta meñunarodnih odnosa. 244 Uvećini odreñenja etnonacionalne tenzije su samoj biti balkanskih sukoba.II Priviñenja novih nacijaEvropska nacionalna i kulturna dilematika pomalo liči na dvojenja okoprirode etnonacionalnog odnosa Južnih Slovena i Jugoslovena i odnosa posebnih241 Zurovac Mirko, “Evropska pojava varvarstva”, zbornik Geopolitička stvarnost Srba, Institut zageopolitičke studije, Beograd, 1997, glava “Evropa protiv Evrope”, str. 106.242 Gleni Miša, Balkan 1804-1999. Nacionalizam, rat i velike sile, “Uvod”, str. 13, B92, samizdat, Beograd,2001.243 Inñić Trivo, Žarišta sukoba na Balkanu, glava Etnifikacija politićkog života kao načelo organizacije društva, str.91, u Radinović Radovan, Inñić Trivo, Balkan – mogućnosti regionalnog sistema bezbednosti, IES - FondacijaFriedrich Ebert, Beograd, mart, 1999.244 Geopolitičke i vojnostrateške pretpostavke regionalnog sistema bezbednosti Balkana, glava “Geopolitička slikaBalkana danas”, str. 20-26, u Radinović Radovan, Inñić Trivo, Balkan – mogućnosti regionalnog sistemabezbednosti, IES - Fondacija Friedrich Ebert, Beograd, mart, 1999.377