Rezime - komunikacija

Miloš Kneževićzajedničke instance i zajedničkih pravila igre, i, kao drugo, status pojedinca kaoizvornog nosioca prava. Za ovu ideologiju su individualne slobode i prava nebitni, jerona daje primat različitim vrstama kolektivnih identiteta (rasni, etnički, verski i itd.) izahtevima za njihovo javno priznanje – krajni rezultat ovih nastojanja bio bi potpunopremeštanje kulturno-etničkog iz sfere civilnog društva u sferu javno-političkog.” 264Divjakova analiza na nepogrešiv način “dekonstruiše” neizdrživu ambivalencijucivilnog i političkog u težnjama ekstremnog multikulturalizma.Politika ekstremnog multikulturalizma naročito je konfliktna u IstočnojEvropi. Mañar i srednjevropljanin Ištvan Bibo misli da ključni istočnoevropski sukobinastaju tamo gde se sučeljavaju istorijski i etnički principi u prelazu sa istorijskih najezičke granice. Pri tom, Bibo smatra da se broj nacija u Istočnoj Evropi jedvapromenio u proteklih pola milenujuma. “U Istočnoj Evropi, pre 600 godina, izmeñu1300. i 1350. godine, postojala je poljska, mañarska, češka, srpska, hrvatska, litvanska,rumunska, bugarska i grčka nacija. U meñuvremenu, u periodu izmeñu 1400. i 1800.godine, zabeležena su na ovom području dva ad hoc vojna i politička pokušaja, u viduOsmanlijskog carstva i Habsburgške monarhije, da se uspostave od ovdašnjih nacijanezavisne formacije vlasti. One su na izvesno vreme i uspele da potčine sebi te nacije,zaustavivši njihov politički razvoj, ali nisu bile u stanju da ukinu ni jednu od ovdašnjihnacija, niti da njihovim ujedinjenjem pokrenu proces formiranja neke nove nacije. (…)Danas, ako se osvrnemo oko sebe, na ovim prostorima zapazićemo uglavnom istenacije koje su ovde bile i pre 600 godina.” 265 Ištvan Bibo, očigledno, ili ne poznaje ilizanemaruje i ne priznaje stvaranje novih nacija na južnoslovenskom prostoru.Svejedno, autor misli kritički o istočnoevropskom etničkom i jezičkom pluralizmu kaoometajućem činiocu razgraničenja.Jedan od važnih elemenata dezintegracije klasičnih slovenskih nacija naevropskom Istoku zasniva se na razbuktanom nacionalizmu velikog broja manjinskihgrupa i denacionalizaciji nacionalnih većina, tj. matičnih nacija. Takva situacija nastalaje u Istočnoj Evropi pod pritiskom globalizacije, tj. anglosaksonskog, odnosnoameričkog modela naroda. Američki mislilac Noam Čomski o tome veli: “Mislim a seIstočnoj Evropi crno piše. Zapad za nju ima plan – dobrim delom želi da je pretvori unovu, lako izrabljivu članicu nerazvijenog sveta. Zapadna i Istocna Evropa su nekadbile u kolonijalnom odnosu. U svari, rusko suprotstavljanje takvom odnosu je bilojedan od uzroka hladnog rata. Sada se stari odnos ponovo usposostavlja, ali se vodi ivelika bitka oko toga ko ce imati primat u toj trci pljačke i izrabljivanja.” 266 Deobanacija na Evroistoku izaziva deobu država, stvaraju se nacije u naciji i države u državi.Ukazano je na koji način su regulativni etno-enti principi manjinske konstrukcije264 Divjak Slobodan, “Multikulturalizam – komunitarizam – liberalizam”, poglavlje “Jedan prilogkonstitucionalizaciji postmiloševićevske Srbije: Uravnotežena kombinacija grañanskog i multikulturnogmodela”, časopis Nova srpska politička misao, Beograd, Nova edicija Vol. VIII, no. 1-4, str. 43, (bez oznakegodine izdanja).265 Bibo Ištvan, Beda malih istočnoevropskih država, glava “Mogućnost konsolidacije”, str. 81, Izdavačkaknjižarnica Zorana Stojanovića, Novi Sad – Sremski Karlovci, 1996.266 Comski Noam, Sta to u stvari hoce Amerika, Institut za politicke studije, glava “Izgledi za istocnuEvropou”,, str. 70, Bograd, 1995.385