12.07.2015 Views

Modyul 15 - Ang Rebolusyong Pampulitika sa Pransiya at Ameri

Modyul 15 - Ang Rebolusyong Pampulitika sa Pransiya at Ameri

Modyul 15 - Ang Rebolusyong Pampulitika sa Pransiya at Ameri

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

ARALIN 5ANG REBOLUSYON NG MGA ALIPING ITIM SA HAITINagpasimula ang Rebolusyon ng mga aliping itim noong 1789 <strong>sa</strong> isla <strong>sa</strong>Caribbean o ang isla ng Hispaniola. Nagkaroon ng mga pag-aal<strong>sa</strong> dahil <strong>sa</strong> ginawangpang-aalipin <strong>at</strong> malabis na pag -aabuso ng mga Pranses na nagmamay –ari ng mgaplantasyon, nguni’t nang lumaon ay naging i<strong>sa</strong>ng pampultikang rebolusyon ito naumabot <strong>sa</strong> 13 taon <strong>at</strong> nagresulta <strong>sa</strong> kanilang kalayaan <strong>sa</strong> <strong>Pransiya</strong>. Sinira ng 1804 narebolusyon ang pagiging dominante ng mga puti <strong>sa</strong> populasyon, ang sistemangplantasyon <strong>at</strong> ang institusyon ng pang-aalipin <strong>sa</strong> pinakamayamang bahagi ng kolonyang Kanlurang bahagi ng mundo. <strong>Ang</strong> paglaya ng kolonya ay naging kauna-unahan para<strong>sa</strong> mga aliping itim <strong>at</strong> ng lumaon ay tinawag itong Republika ng Haiti.<strong>Ang</strong> naging pangunahing epekto ng rebolusyon <strong>sa</strong> Haiti ay ang pagwawakas <strong>sa</strong>kolonyal na ambisyon ng <strong>Pransiya</strong> <strong>sa</strong> kanlurang bahagi ng mundo. Napilitang ipagbili ng<strong>Pransiya</strong> ang kanyang teritoryo <strong>sa</strong> Hilagang <strong>Ameri</strong>ka <strong>sa</strong> Estados Unidos <strong>sa</strong> ilalim ngBilihang Louisiana noong 1803. Karamihan <strong>sa</strong> mga Haitian refugees ay dito nanirahan<strong>at</strong> naging daaan <strong>sa</strong> kanilang pagt<strong>at</strong><strong>at</strong>ag ng French Creole Culture. <strong>Ang</strong> na<strong>sa</strong>bing pagaal<strong>sa</strong>ay nagsilbing paalala <strong>sa</strong> mga may-ari ng plantasyon na huwag pabayaan nalumaganap ang emansipasyon <strong>sa</strong> mga aliping itim <strong>sa</strong> iba pang mga isla <strong>sa</strong> Caribbean <strong>at</strong>Estados Unidos. Dahil dito ay nagkaroon ng 200 taong isolasyon ang Haiti <strong>sa</strong> ibangbahagi ng mundo.M<strong>at</strong>apos ang Araling ito, inaa<strong>sa</strong>han na iyong:1. N<strong>at</strong><strong>at</strong>alakay ang mga pangunahing dahilan ng Rebolusyon ng mga aliping itim<strong>sa</strong> Haiti;2. Nakikilala ang mga naging pangunahing tauhan <strong>sa</strong> pagpapalaya ng mgaaliping itim <strong>sa</strong> Haiti;3. Nasusuri ang mga internal <strong>at</strong> eksternal na epekto ng Rebolusyon ng mgaaliping itim <strong>sa</strong> Haiti; <strong>at</strong>4. Naituturo <strong>sa</strong> mapa ang lokasyon ng ban<strong>sa</strong>ng Haiti <strong>sa</strong> ka<strong>sa</strong>lukuyan.43

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!