Porty morskie jako ogniwa intermodalnych ... - PortalMorski.pl

4 Wpływ portów morskich na funkcjonowanie i rozwój otoczeniahandlowo-manipulacyjnych z nią związanych. Ponadto wyróżnia się również funkcjęprzemysłową portu. Wynika ona z wyjątkowo korzystnych warunków, jakie występująw miastach portowych i w samych portach dla funkcjonowania i rozwoju wszelkiegorodzaju przemysłu, od rafinerii i hut żelaza rozpoczynając, po zakłady produkującesamochody kończąc. Idąc dalej tym tokiem myślenia wyróżnia się funkcję miastotwórczą,regionotwórczą i regionalną. W związku z silną aktywnością gospodarczą portu, gdziewykonywane są usługi transportowe oraz odbywa się produkcja przemysłowa na dużąskalę, aktywizuje się równolegle miasto portowe a przy tym i cały region. Szeroko rozumianeterytorium portu stanowi zarówno duży ośrodek zapotrzebowania na siłę roboczą,jak również potencjalne duże zaplecze popytu na usługi podwykonawcze, a także punktstyku z zagranicznymi kontrahentami, którzy lokują swoje interesy w danym porcie. 4Powyższe funkcje portów morskich istnieją praktycznie od początku ich funkcjonowania.Porty, w których te funkcje są realizowane, określa się mianem portów pierwszeji/lub drugiej generacji. Jednak w miarę rozwoju gospodarczego świata, postępującej specjalizacjigospodarek krajowych i rozwoju technicznego świata wykształciła się kolejnafunkcja portowa – logistyczno-dystrybucyjna. Oznacza ona dla portu konieczność dostosowaniasię do pełnienia roli centrów dystrybucyjno-logistycznych, czyli punktów w systemietransportowym, gdzie przechodzący przez nie ładunek zwiększa swoją wartośćpoprzez czynności manipulacyjno-uszlachetniające prowadzące do minimalizacji kosztówlogistycznych i racjonalizacji dystrybucji towarów. 5 Przykładem takich czynnościmoże być składanie podzespołów w jedno urządzenie, pakowanie, formowanie FCL (fullcontainer load), połączone z odpowiednio wcześniejszym zamówieniem tych podzespołów,zebraniem zamówień na gotowy produkt i logistyczne rozwiązanie wysyłki danegotowaru zgodnie z zapotrzebowaniem wg formuły „just in time”. Formuła ta, stosowanaprzede wszystkim w produkcji, wymusza na sektorze transportowym dostosowanie się dotendencji minimalizacji czasu dostawy towarów. Skoro jednak obecne środki transportuposiadają ograniczoną wydajność, to największy nacisk kładzie się na te punkty, w którychmożna jeszcze usprawnić dotychczasową technologię przeładunku. Tymi punktamisą przede wszystkim porty morskie. Przeładowywane w nich ogromne ilości masy ładunkowejobsługiwane są przez coraz bardziej wydajne urządzenia przeładunkowe, zarównow relacjach nabrzeże – statek, jak i w relacjach nabrzeże – magazyn/plac składowy/depot.Porty, które pełnią rozszerzone funkcje logistyczno-dystrybucyjne noszą miano portówtrzeciej i/lub czwartej generacji i stanowią przejaw najnowszych tendencji w światowymlądowo-morskim systemie transportowym.Mając na uwadze fakt, że podstawowym przedmiotem obsługi w intermodalnych łańcuchachtransportowych jest kontener, to przeanalizować należy przede wszystkim teporty światowe, w których przeładowuje się ich najwięcej.Jak pokazuje poniższa tabela, jest pięć portów morskich, które w roku 2003 przekroczyłygranicę 10 mln TEU przeładowanej masy kontenerowej. Wraz z kolejnymi szesnastoma,które przekroczyły granicę 3 mln TEU, obejmują prawie 50% łącznych przeładunkówkontenerów na świecie. Jest to wyraźny przejaw występującej w obrotach kontenerowychkoncentracji.4. Ekonomika portów morskich i polityka portowa, pod red. L. Kuźmy, Wydawnictwo UG, Gdańsk, 2003,s. 11 i nast.5. Ibidem, s. 42.