ﺑﻪ زﺑﺎن ﺳﺎده اﻗﺘﺼﺎد ﺳﯿﺎﺳﯽ

پیش از این ما در جریان توضیح ارزش اضافی و منشأ واقعی و اصلی آن گفتیم که انسانی که محصولی را تولید می کند،‏ساعاتی از عمر خود را برای این کار مصرف کرده و در آن فراورده متراکم می سازد.‏ به مثال کنونی ما،‏ به دو محصول عدس وخرما نیز با همین دید نگاه کنیم.‏ هم در عدس و هم در خرما ساعاتی از عمر آدمی یا ساعاتی از کار آدمیزاد نهفته است.‏ هردوی این کالاها یا تمامی کالاهای روی کرۀ زمین در دقیق ترین و واقعی ترین بیان مقداری کار مرده هستند،‏ کارهایی کهروزی روزگاری یا حتی تا همین چند ثانیه پیش زنده بوده اند.‏ به این معنی که توان،‏ انرژی و تلاش در حال انجام توسطیک انسان زندهرا به نمایش می نهاده اند.‏ آنچه که مهم و در عین حال بدیهی است این است که 2 کیلوعدس به اندازۀ 5 کیلو خرما کار انسانی به خود اختصاص داده است . این را هم بالاتر توضیح دادیم کهبرای اندازه گیری هر چیزی مقیاسی وجود دارد و مقیاس سنجش کار،‏ زمان انجام آن کار است .به این ترتیب،‏ روشن می شود که کار مجرد انسانی نهفته درکیلو خرما و2 کیلو عدس با هم برابر است.‏ عدس و خرما5اشکال مشخص کار آدمی هستند.‏ همان گونه که میز،‏ فرش،‏ تلویزیون،‏ نان،‏ کفش،‏ کامپیوتر،‏ کتاب و همۀ کالاهای دیگر ،هر کدام شکل مشخص کار را در معرض دید ما قرار می دهند.‏ آنچه مهم و اساسی است این است که هر کدام از این ها حاملمقدار معینی کار انسانی یا،‏ به بیان دقیق تر و شفاف تر آن،‏ساعات معینی از کار بشر هستند.‏کیلو خرما و2 کیلو عدس بر5اساس ساعات کار مساوی موجود در آن ها با هم مبادله می گردند.‏ کارلمارکس در این زمینه می گوید :‏«ارزش هر کالا ناشی از مقدار کار اجتماعاً‏ لازمی است که صرف تهیۀ آن شده و در آن نهفته است «چرا می گوید کار اجتماعاً‏ لازم؟ به این دلیل که کالا یک رابطۀ اجتماعی است.‏ این فقط عدس و خرما یا عدس و خرمایتولید شده توسط حسن و حسین نیستند که با هم معاوضه می شوند،‏ بلکه داد و ستد محصولات کار و تولید با هم یکپدیدۀ سراسری،‏ اجتماعی و جهانی است.‏ درست بر همین پایه،‏ مقیاس سنجش زمان کار نهفته در این یا آن کالا نیز به هیچوجه زمان کار صرف شده توسط حسن و حسین یا این و آن فرد خاص نیست.‏ بلکه زمان کاری است که به طور متوسط باتوجه به تمامی مؤلفه های دخیل مانند سطح تکنیک،‏ مهارت،‏ بارآوری کار و غیره برای تولید این کالای معین لازممی شود.‏ ممکن است زمان کار نهفته در یک کالا به هنگام تولید آن حتی با توجه به همۀ این مؤلفه ها،‏ مثلاً‏3 ساعتباشد،‏ اما این زمان کمی بعدتر بر اثر رشد تکنیک و افزایش بارآوری کار به 2 ساعت کاهش یابد.‏ در چنین وضعی مقدار کاراجتماعاً‏ لازم نهفته در کالا نه بر اساسمشخص می گردد .3 ساعتبلکه با معیار زمانی 2 ساعت محاسبه می شود و ارزش کالا نیز بر همین پایه