Политичко акциона и правна рамка за човекови права Фокус на ...

Политичко акциона и правна рамка за човекови права Фокус на ... Политичко акциона и правна рамка за човекови права Фокус на ...

bim.lbg.ac.at
from bim.lbg.ac.at More from this publisher
12.07.2015 Views

ПРВ ДЕЛ1.СОВЕТ НА ЕВРОПА: ПРАВНА И ПОЛИТИЧКА РАМКА ЗА СОЦИЈАЛНА КОХЕЗИЈА И БОРБАПРОТИВ СИРОМАШТИЈАТА1.1. Заштита на социоекономските права прекуЕвропската конвенција за човекови права иосновни слободи (European Convention on HumanRights - ECHR): Трендови и развој во Европскиотсуд за човекови права (European Court of HumanRights – EcrtHR)При справувањето со ова комплексно прашање,најпрво треба да се подвлече дека Европскатаконвенција за човекови права и основнислободи, со исклучок на првиот Протокол(членовите 1 и 2 го пропишуваат правото насопственост и правото на образование), речисицелосно се фокусира на традиционалнитепрописи на граѓанските и политичките права.На прв поглед, не дава многу информацииза заштитата од недостиг на други слободи инеправилности или за „социјален напредоки подобар животен стандард со поголемаслобода“.Сепак, уште одамна, во случајот „Ајри противИрска“, Европскиот суд за човекови праваувиде дека постои совпаѓање во Европскатаконвенција за човекови права и основнислободи меѓу граѓанските и политичките праваод една страна и социоекономските права оддруга страна, аспект што сè уште се поддржува.Иако свесен за границите на својата легитимна интервенцијаво националната политика на распределба на ресурсите,Европскиот суд за човекови права (European Convention onHuman Rights – EcrtHR) продолжува да ги поставува основитеза оформување правен орган за социоекономски правапреку зголеменото толкување на традиционалниот прописза граѓански и политички права и развојот на позитивнитедржавни обврски во членовите 2, 3, 6, 8 и 14 од Европскатаконвенција за човекови права и основни слободи (EuropeanConvention on Human Rights and Fundamental Freedoms – ECHR).Прв протокол на Европската конвенција за човекови праваи основни слободиЧлен 1Секое физичко или правно лице има право на непреченоуживање на својата сопственост. Никој нема право да биделишен од својата сопственост, освен кога тоа е од јавен интереси под услови определени со закон и со општите принципи намеѓународното право. Претходните одредби на никаков начинне го спречуваат правото на државата да ги примени ониезакони што се неопходни за да се контролира користењетона сопственоста, согласно со општите интереси, или да сеобезбеди плаќање на даноците и на други придонеси илипарични казни.Член 2Правото на образование е неоспорно. При извршувањето насвоите активности преземени во областа на образованиетои наставата, државата го почитува правото на родителите даобезбедат образование и настава согласно со своите верски ифилозофски убедувања.Постојат многу случаи на Европскиот суд за човекови правапреку кои може да се прикаже потенцијалот за заштита наекономските и на социјалните права загарантирани со другирелевантни правни меѓународни инструменти, вклучувајќија и Конвенцијата на ОН за права на детето (Convention on theRights of the Child - CRC).Членовите 3 и 8 од Европската конвенција за човекови праваи основни слободи покажуваат дека е постигнат напредок коностварување на начелната надлежност во однос на позитивнитеобврски за обезбедување на основните човекови потреби наранливите зависни поединци во голем број контексти,, иакограниците на државната одговорност и понатаму остануваатпроменливи и оспорувани.Во овој поглед, вреди да се истакне неодамнешниот развој воправото што се однесува на член 14, прикажано во случајотПРВ ДЕЛПолитичко акциона и правна рамка за човекови права со фокусна социјалната инклузија и намалувањето на сиромаштијата7

ПРВ ДЕЛ1.2. Правни инструменти на Советот наЕвропа за поставување стандарди одсоцијалната област1.2.1. Европска социјална повелба(ETS бр. 035)Како што е пропишано во Дел II „државите -договорни страни, како што е предвиденово Дел III, ги прифаќаат обврските штопроизлегуваат од долунаведените членови:• Член 1 - право на работа;• Член 2 - право на правични услови заработа;• Член 3 - право на безбедни и здравиработни услови;• Член 4 - право на фер надоместок;• Член 5 - право на организирање;• Член 6 - право на колективнопреговарање;• Член 7 - право на заштита на децата имладите лица;• Член 8 - право на заштита на вработенижени;• Член 9 - право на професионалнаориентација;• Член 10 - право на професионалнообразование;• Член 11 - право на здравствена заштита;• Член 12 - право на социјалноосигурување;• Член 13 - право на социјална имедицинска помош;• Член 14 - право на користење на услугитеод службите за социјална заштита;• Член 15 - право на професионалнообразование на лицата со физички илиментален хендикеп, рехабилитација исоцијална мобилизација;• Член 16 - право на социјална, правна иекономска помош за семејствата;• Член 17 - право на мајките и децата насоцијална и економска заштита;• Член 18 - право на вршење профитабилнапрофесија на територијата на која билоод државите - договорни страни;• Член 19 - право на заштита и помошна работниците - мигранти и нивнитесемејства“.„Д.Х. против Република Чешка“ (Апликација бр. 57325/00,13 ноември 2007), што претставува сигнал за промена одограничен формалистички пристап кон пристап за справувањесо прашања на дискриминација.Првиот правен инструмент на Советот на Европа што сезанимава исклучиво со социјалните прашања е Европскатасоцијална повелба (European Social Charter - ESC) од 1961 година(ETS) бр. 035. Таа е во корелација со Европската конвенција зачовекови права во сферата на економските и социјалнитеправа. Најрелевантните делови од Повелбата се Дел I, II и III.Прв дел од Повелбата:„Договорните страни, како цел на својата политика,прифаќаат да бидат водени од сите соодветни средства,било од национален или од меѓународен карактер, и дасоздадат услови во кои успешно може да се реализираатследниве права и принципи: секој треба да има можност дазаработи за живот преку слободно избрано занимање; ситеработници имаат право на правични услови за работа;сите работници имаат право да работат во безбедни издрави работни услови; сите работници имаат право дадобиваат пристоен надомест, доволен за достоен животенстандард за себе и за своите семејства; сите работниции работодавци имаат право на слобода на здружување вонационални или меѓународни организации за заштита насвоите економски и социјални интереси; сите работниции работодавци имаат право на колективно преговарање;децата и младите лица имаат право на посебна заштита одфизичка и морална опасност на која се изложени; вработенижени во случај на бременост и други вработени жени имаатправо на посебна заштита при работа; секој има право насоодветни услови за професионална ориентација со цел да мусе помогне да го избере соодветното занимање во согласностсо своите лични способности и интереси; секој има право насоодветни услови за професионална обука; секој има правода има корист од мерки што му овозможуваат уживање нанајвисок здравствен стандард; сите работници и лицата коитие ги издржуваат имаат право на социјално осигурување;секој што нема соодветни ресурси има право на социјална имедицинска помош; секој има право да ги користи услугитеза социјална заштита; лицата со хендикеп имаат правона професионално образование, рехабилитација и преселбабез оглед на потеклото и природата на нивниот хендикеп;семејството како основна единица на општеството имаправо на соодветна социјална, правна и економска заштитаза да го обезбеди својот целосен развој; децата и мајките,без оглед на нивниот брачен статус и семејни односи,имаат право на соодветна социјална и економска заштита;државјаните на една договорна страна имаат право да севклучат во профитабилна работа на територијата на којабило од другите договорни страни на рамноправна основа содржавјаните на државата - домаќин, со ограничувања штосе базираат на неоспорни економски или социјални причини;работниците - мигранти и нивните семејства кои припаѓаатна националностите на некоја од договорните страни имаатправо на заштита и помош на територијата на која билодруга договорна страна“.8Политичко акциона и правна рамка за човекови права со фокусна социјалната инклузија и намалувањето на сиромаштијата

ПРВ ДЕЛ1.2. Правн<strong>и</strong> <strong>и</strong>нструмент<strong>и</strong> <strong>на</strong> Советот <strong>на</strong>Европа <strong>за</strong> поставување стандард<strong>и</strong> одсоц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong>та област1.2.1. Европска соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong> повелба(ETS бр. 035)Како што е проп<strong>и</strong>шано во Дел II „држав<strong>и</strong>те -договорн<strong>и</strong> стран<strong>и</strong>, како што е предв<strong>и</strong>деново Дел III, г<strong>и</strong> пр<strong>и</strong>фаќаат обврск<strong>и</strong>те штопро<strong>и</strong>злегуваат од долу<strong>на</strong>веден<strong>и</strong>те членов<strong>и</strong>:• Член 1 - право <strong>на</strong> работа;• Член 2 - право <strong>на</strong> прав<strong>и</strong>чн<strong>и</strong> услов<strong>и</strong> <strong>за</strong>работа;• Член 3 - право <strong>на</strong> безбедн<strong>и</strong> <strong>и</strong> здрав<strong>и</strong>работн<strong>и</strong> услов<strong>и</strong>;• Член 4 - право <strong>на</strong> фер <strong>на</strong>доместок;• Член 5 - право <strong>на</strong> орган<strong>и</strong>з<strong>и</strong>рање;• Член 6 - право <strong>на</strong> колект<strong>и</strong>внопреговарање;• Член 7 - право <strong>на</strong> <strong>за</strong>шт<strong>и</strong>та <strong>на</strong> децата <strong>и</strong>млад<strong>и</strong>те л<strong>и</strong>ца;• Член 8 - право <strong>на</strong> <strong>за</strong>шт<strong>и</strong>та <strong>на</strong> вработен<strong>и</strong>жен<strong>и</strong>;• Член 9 - право <strong>на</strong> профес<strong>и</strong>о<strong>на</strong>л<strong>на</strong>ор<strong>и</strong>ентац<strong>и</strong>ја;• Член 10 - право <strong>на</strong> профес<strong>и</strong>о<strong>на</strong>лнообразован<strong>и</strong>е;• Член 11 - право <strong>на</strong> здравстве<strong>на</strong> <strong>за</strong>шт<strong>и</strong>та;• Член 12 - право <strong>на</strong> соц<strong>и</strong>јалноос<strong>и</strong>гурување;• Член 13 - право <strong>на</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong> <strong>и</strong>мед<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>нска помош;• Член 14 - право <strong>на</strong> кор<strong>и</strong>стење <strong>на</strong> услуг<strong>и</strong>теод служб<strong>и</strong>те <strong>за</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong> <strong>за</strong>шт<strong>и</strong>та;• Член 15 - право <strong>на</strong> профес<strong>и</strong>о<strong>на</strong>лнообразован<strong>и</strong>е <strong>на</strong> л<strong>и</strong>цата со ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>чк<strong>и</strong> <strong>и</strong>л<strong>и</strong>ментален хенд<strong>и</strong>кеп, рехаб<strong>и</strong>л<strong>и</strong>тац<strong>и</strong>ја <strong>и</strong>соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong> моб<strong>и</strong>л<strong>и</strong><strong>за</strong>ц<strong>и</strong>ја;• Член 16 - право <strong>на</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong>, <strong>прав<strong>на</strong></strong> <strong>и</strong>економска помош <strong>за</strong> семејствата;• Член 17 - право <strong>на</strong> мајк<strong>и</strong>те <strong>и</strong> децата <strong>на</strong>соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong> <strong>и</strong> економска <strong>за</strong>шт<strong>и</strong>та;• Член 18 - право <strong>на</strong> вршење проф<strong>и</strong>таб<strong>и</strong>л<strong>на</strong>профес<strong>и</strong>ја <strong>на</strong> тер<strong>и</strong>тор<strong>и</strong>јата <strong>на</strong> која б<strong>и</strong>лоод држав<strong>и</strong>те - договорн<strong>и</strong> стран<strong>и</strong>;• Член 19 - право <strong>на</strong> <strong>за</strong>шт<strong>и</strong>та <strong>и</strong> помош<strong>на</strong> работн<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>те - м<strong>и</strong>грант<strong>и</strong> <strong>и</strong> н<strong>и</strong>вн<strong>и</strong>тесемејства“.„Д.Х. прот<strong>и</strong>в Републ<strong>и</strong>ка Чешка“ (Апл<strong>и</strong>кац<strong>и</strong>ја бр. 57325/00,13 ноемвр<strong>и</strong> 2007), што претставува с<strong>и</strong>г<strong>на</strong>л <strong>за</strong> проме<strong>на</strong> одогран<strong>и</strong>чен формал<strong>и</strong>ст<strong>и</strong>чк<strong>и</strong> пр<strong>и</strong>стап кон пр<strong>и</strong>стап <strong>за</strong> справувањесо прашања <strong>на</strong> д<strong>и</strong>скр<strong>и</strong>м<strong>и</strong><strong>на</strong>ц<strong>и</strong>ја.Прв<strong>и</strong>от правен <strong>и</strong>нструмент <strong>на</strong> Советот <strong>на</strong> Европа што се<strong>за</strong>н<strong>и</strong>мава <strong>и</strong>склуч<strong>и</strong>во со соц<strong>и</strong>јалн<strong>и</strong>те прашања е Европскатасоц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong> повелба (European Social Charter - ESC) од 1961 год<strong>и</strong><strong>на</strong>(ETS) бр. 035. Таа е во корелац<strong>и</strong>ја со Европската конвенц<strong>и</strong>ја <strong>за</strong>човеков<strong>и</strong> <strong>права</strong> во сферата <strong>на</strong> економск<strong>и</strong>те <strong>и</strong> соц<strong>и</strong>јалн<strong>и</strong>те<strong>права</strong>. Најрелевантн<strong>и</strong>те делов<strong>и</strong> од Повелбата се Дел I, II <strong>и</strong> III.Прв дел од Повелбата:„Договорн<strong>и</strong>те стран<strong>и</strong>, како цел <strong>на</strong> својата пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>ка,пр<strong>и</strong>фаќаат да б<strong>и</strong>дат воден<strong>и</strong> од с<strong>и</strong>те соодветн<strong>и</strong> средства,б<strong>и</strong>ло од <strong>на</strong>ц<strong>и</strong>о<strong>на</strong>лен <strong>и</strong>л<strong>и</strong> од меѓу<strong>на</strong>роден карактер, <strong>и</strong> дасоздадат услов<strong>и</strong> во ко<strong>и</strong> успешно може да се реал<strong>и</strong>з<strong>и</strong>раатследн<strong>и</strong>ве <strong>права</strong> <strong>и</strong> пр<strong>и</strong>нц<strong>и</strong>п<strong>и</strong>: секој треба да <strong>и</strong>ма можност да<strong>за</strong>работ<strong>и</strong> <strong>за</strong> ж<strong>и</strong>вот преку слободно <strong>и</strong>збрано <strong>за</strong>н<strong>и</strong>мање; с<strong>и</strong>теработн<strong>и</strong>ц<strong>и</strong> <strong>и</strong>маат право <strong>на</strong> прав<strong>и</strong>чн<strong>и</strong> услов<strong>и</strong> <strong>за</strong> работа;с<strong>и</strong>те работн<strong>и</strong>ц<strong>и</strong> <strong>и</strong>маат право да работат во безбедн<strong>и</strong> <strong>и</strong>здрав<strong>и</strong> работн<strong>и</strong> услов<strong>и</strong>; с<strong>и</strong>те работн<strong>и</strong>ц<strong>и</strong> <strong>и</strong>маат право дадоб<strong>и</strong>ваат пр<strong>и</strong>стоен <strong>на</strong>домест, доволен <strong>за</strong> достоен ж<strong>и</strong>вотенстандард <strong>за</strong> себе <strong>и</strong> <strong>за</strong> сво<strong>и</strong>те семејства; с<strong>и</strong>те работн<strong>и</strong>ц<strong>и</strong><strong>и</strong> работодавц<strong>и</strong> <strong>и</strong>маат право <strong>на</strong> слобода <strong>на</strong> здружување во<strong>на</strong>ц<strong>и</strong>о<strong>на</strong>лн<strong>и</strong> <strong>и</strong>л<strong>и</strong> меѓу<strong>на</strong>родн<strong>и</strong> орган<strong>и</strong><strong>за</strong>ц<strong>и</strong><strong>и</strong> <strong>за</strong> <strong>за</strong>шт<strong>и</strong>та <strong>на</strong>сво<strong>и</strong>те економск<strong>и</strong> <strong>и</strong> соц<strong>и</strong>јалн<strong>и</strong> <strong>и</strong>нтерес<strong>и</strong>; с<strong>и</strong>те работн<strong>и</strong>ц<strong>и</strong><strong>и</strong> работодавц<strong>и</strong> <strong>и</strong>маат право <strong>на</strong> колект<strong>и</strong>вно преговарање;децата <strong>и</strong> млад<strong>и</strong>те л<strong>и</strong>ца <strong>и</strong>маат право <strong>на</strong> посеб<strong>на</strong> <strong>за</strong>шт<strong>и</strong>та одф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>чка <strong>и</strong> морал<strong>на</strong> опасност <strong>на</strong> која се <strong>и</strong>зложен<strong>и</strong>; вработен<strong>и</strong>жен<strong>и</strong> во случај <strong>на</strong> бременост <strong>и</strong> друг<strong>и</strong> вработен<strong>и</strong> жен<strong>и</strong> <strong>и</strong>маатправо <strong>на</strong> посеб<strong>на</strong> <strong>за</strong>шт<strong>и</strong>та пр<strong>и</strong> работа; секој <strong>и</strong>ма право <strong>на</strong>соодветн<strong>и</strong> услов<strong>и</strong> <strong>за</strong> профес<strong>и</strong>о<strong>на</strong>л<strong>на</strong> ор<strong>и</strong>ентац<strong>и</strong>ја со цел да мусе помогне да го <strong>и</strong>збере соодветното <strong>за</strong>н<strong>и</strong>мање во согласностсо сво<strong>и</strong>те л<strong>и</strong>чн<strong>и</strong> способност<strong>и</strong> <strong>и</strong> <strong>и</strong>нтерес<strong>и</strong>; секој <strong>и</strong>ма право <strong>на</strong>соодветн<strong>и</strong> услов<strong>и</strong> <strong>за</strong> профес<strong>и</strong>о<strong>на</strong>л<strong>на</strong> обука; секој <strong>и</strong>ма правода <strong>и</strong>ма кор<strong>и</strong>ст од мерк<strong>и</strong> што му овозможуваат уж<strong>и</strong>вање <strong>на</strong><strong>на</strong>јв<strong>и</strong>сок здравствен стандард; с<strong>и</strong>те работн<strong>и</strong>ц<strong>и</strong> <strong>и</strong> л<strong>и</strong>цата ко<strong>и</strong>т<strong>и</strong>е г<strong>и</strong> <strong>и</strong>здржуваат <strong>и</strong>маат право <strong>на</strong> соц<strong>и</strong>јално ос<strong>и</strong>гурување;секој што нема соодветн<strong>и</strong> ресурс<strong>и</strong> <strong>и</strong>ма право <strong>на</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong> <strong>и</strong>мед<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>нска помош; секој <strong>и</strong>ма право да г<strong>и</strong> кор<strong>и</strong>ст<strong>и</strong> услуг<strong>и</strong>те<strong>за</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong> <strong>за</strong>шт<strong>и</strong>та; л<strong>и</strong>цата со хенд<strong>и</strong>кеп <strong>и</strong>маат право<strong>на</strong> профес<strong>и</strong>о<strong>на</strong>лно образован<strong>и</strong>е, рехаб<strong>и</strong>л<strong>и</strong>тац<strong>и</strong>ја <strong>и</strong> преселбабез оглед <strong>на</strong> потеклото <strong>и</strong> пр<strong>и</strong>родата <strong>на</strong> н<strong>и</strong>вн<strong>и</strong>от хенд<strong>и</strong>кеп;семејството како основ<strong>на</strong> ед<strong>и</strong>н<strong>и</strong>ца <strong>на</strong> општеството <strong>и</strong>маправо <strong>на</strong> соодвет<strong>на</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong>, <strong>прав<strong>на</strong></strong> <strong>и</strong> економска <strong>за</strong>шт<strong>и</strong>та<strong>за</strong> да го обезбед<strong>и</strong> својот целосен развој; децата <strong>и</strong> мајк<strong>и</strong>те,без оглед <strong>на</strong> н<strong>и</strong>вн<strong>и</strong>от брачен статус <strong>и</strong> семејн<strong>и</strong> однос<strong>и</strong>,<strong>и</strong>маат право <strong>на</strong> соодвет<strong>на</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong> <strong>и</strong> економска <strong>за</strong>шт<strong>и</strong>та;државјан<strong>и</strong>те <strong>на</strong> ед<strong>на</strong> договор<strong>на</strong> стра<strong>на</strong> <strong>и</strong>маат право да севклучат во проф<strong>и</strong>таб<strong>и</strong>л<strong>на</strong> работа <strong>на</strong> тер<strong>и</strong>тор<strong>и</strong>јата <strong>на</strong> којаб<strong>и</strong>ло од друг<strong>и</strong>те договорн<strong>и</strong> стран<strong>и</strong> <strong>на</strong> рамно<strong>прав<strong>на</strong></strong> основа содржавјан<strong>и</strong>те <strong>на</strong> државата - домаќ<strong>и</strong>н, со огран<strong>и</strong>чувања штосе баз<strong>и</strong>раат <strong>на</strong> неоспорн<strong>и</strong> економск<strong>и</strong> <strong>и</strong>л<strong>и</strong> соц<strong>и</strong>јалн<strong>и</strong> пр<strong>и</strong>ч<strong>и</strong>н<strong>и</strong>;работн<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>те - м<strong>и</strong>грант<strong>и</strong> <strong>и</strong> н<strong>и</strong>вн<strong>и</strong>те семејства ко<strong>и</strong> пр<strong>и</strong>паѓаат<strong>на</strong> <strong>на</strong>ц<strong>и</strong>о<strong>на</strong>лност<strong>и</strong>те <strong>на</strong> некоја од договорн<strong>и</strong>те стран<strong>и</strong> <strong>и</strong>маатправо <strong>на</strong> <strong>за</strong>шт<strong>и</strong>та <strong>и</strong> помош <strong>на</strong> тер<strong>и</strong>тор<strong>и</strong>јата <strong>на</strong> која б<strong>и</strong>лодруга договор<strong>на</strong> стра<strong>на</strong>“.8<strong>Пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>чко</strong> <strong>акц<strong>и</strong>о<strong>на</strong></strong> <strong>и</strong> <strong>прав<strong>на</strong></strong> <strong>рамка</strong> <strong>за</strong> човеков<strong>и</strong> <strong>права</strong> со фокус<strong>на</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong>та <strong>и</strong>нклуз<strong>и</strong>ја <strong>и</strong> <strong>на</strong>малувањето <strong>на</strong> с<strong>и</strong>ромашт<strong>и</strong>јата

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!