Политичко акциона и правна рамка за човекови права Фокус на ...
Политичко акциона и правна рамка за човекови права Фокус на ...
Политичко акциона и правна рамка за човекови права Фокус на ...
- No tags were found...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ТРЕТ ДЕЛ3.1 Преглед <strong>на</strong> <strong>и</strong>збран<strong>и</strong> уставн<strong>и</strong> одредб<strong>и</strong>• Член 1: Републ<strong>и</strong>ка Македон<strong>и</strong>ја е сувере<strong>на</strong>,не<strong>за</strong>в<strong>и</strong>с<strong>на</strong>, демократска <strong>и</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong> држава.• Член 8: Темелн<strong>и</strong>те вредност<strong>и</strong> <strong>на</strong> уставн<strong>и</strong>отпоредок <strong>на</strong> Републ<strong>и</strong>ка Македон<strong>и</strong>ја се: основн<strong>и</strong>теслобод<strong>и</strong> <strong>и</strong> <strong>права</strong> <strong>на</strong> поед<strong>и</strong>нц<strong>и</strong> <strong>и</strong> граѓан<strong>и</strong>,пр<strong>и</strong>з<strong>на</strong>т<strong>и</strong> со меѓу<strong>на</strong>родното право <strong>и</strong> утврден<strong>и</strong>со Уставот; слободното <strong>и</strong>зразување <strong>на</strong><strong>на</strong>ц<strong>и</strong>о<strong>на</strong>лн<strong>и</strong>от <strong>и</strong>дент<strong>и</strong>тет; владеењето <strong>на</strong>правото; поделбата <strong>на</strong> држав<strong>на</strong>та власт<strong>на</strong> <strong>за</strong>конодав<strong>на</strong>, <strong>и</strong>зврш<strong>на</strong> <strong>и</strong> судска; <strong>прав<strong>на</strong></strong>та<strong>за</strong>шт<strong>и</strong>та <strong>на</strong> сопственост; слободата <strong>на</strong> па<strong>за</strong>р<strong>и</strong> претпр<strong>и</strong>емаштво; хуман<strong>и</strong>змот, соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong>таправда <strong>и</strong> сол<strong>и</strong>дарноста; локал<strong>на</strong>та самоу<strong>права</strong>;соодветно урбано <strong>и</strong> рурално уредување<strong>за</strong> у<strong>на</strong>предување <strong>на</strong> ж<strong>и</strong>вот<strong>на</strong>та сред<strong>и</strong><strong>на</strong>;поч<strong>и</strong>тувањето <strong>на</strong> општопр<strong>и</strong>фатен<strong>и</strong>тенорм<strong>и</strong> <strong>на</strong> меѓу<strong>на</strong>родното право. Во Републ<strong>и</strong>каМакедон<strong>и</strong>ја слободно е сето о<strong>на</strong> што не е<strong>за</strong>брането со Уставот <strong>и</strong> <strong>за</strong>конот.• Член 9: Граѓан<strong>и</strong>те <strong>на</strong> Републ<strong>и</strong>ка Македон<strong>и</strong>ја сеед<strong>на</strong>кв<strong>и</strong> во сво<strong>и</strong>те слобод<strong>и</strong> <strong>и</strong> <strong>права</strong>, без оглед <strong>на</strong>пол, раса, боја <strong>на</strong> кожа, <strong>на</strong>ц<strong>и</strong>о<strong>на</strong>лно <strong>и</strong> соц<strong>и</strong>јалнопотекло, пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>чк<strong>и</strong> <strong>и</strong> рел<strong>и</strong>г<strong>и</strong>ск<strong>и</strong> верувања,<strong>и</strong>мот<strong>на</strong> <strong>и</strong> општестве<strong>на</strong> положба. С<strong>и</strong>те граѓан<strong>и</strong>се ед<strong>на</strong>кв<strong>и</strong> пред Уставот <strong>и</strong> <strong>за</strong>конот;• Член 30: Се гарант<strong>и</strong>ра правото <strong>на</strong> сопственост<strong>и</strong> правото <strong>на</strong> <strong>на</strong>следство. Сопственоста создава<strong>права</strong> <strong>и</strong> обврск<strong>и</strong> <strong>и</strong> треба да служ<strong>и</strong> <strong>за</strong> благосостојба<strong>на</strong> поед<strong>и</strong>нецот <strong>и</strong> <strong>на</strong> <strong>за</strong>едн<strong>и</strong>цата. Н<strong>и</strong>кому не можеда му б<strong>и</strong>де одземе<strong>на</strong> сопственоста <strong>и</strong>л<strong>и</strong> <strong>права</strong>тако<strong>и</strong> про<strong>и</strong>злегуваат од неа, освен во случа<strong>и</strong> когасе работ<strong>и</strong> <strong>за</strong> јавен <strong>и</strong>нтерес утврден со <strong>за</strong>кон. Вослучај <strong>на</strong> експропр<strong>и</strong>јац<strong>и</strong>ја <strong>на</strong> сопственоста <strong>и</strong>л<strong>и</strong>во случај <strong>на</strong> огран<strong>и</strong>чување <strong>на</strong> сопственоста, сегарант<strong>и</strong>ра праведен <strong>на</strong>домест што не може даб<strong>и</strong>де пон<strong>и</strong>зок од па<strong>за</strong>р<strong>на</strong>та вредност.• Член 31: Странск<strong>и</strong>те л<strong>и</strong>ца во Републ<strong>и</strong>каМакедон<strong>и</strong>ја можат да се стек<strong>на</strong>т со право <strong>на</strong>сопственост под услов<strong>и</strong> утврден<strong>и</strong> со <strong>за</strong>кон.• Член 32: Секој <strong>и</strong>ма право <strong>на</strong> работа, <strong>на</strong>слободен <strong>и</strong>збор <strong>на</strong> вработување, <strong>за</strong>шт<strong>и</strong>та пр<strong>и</strong>работа <strong>и</strong> матер<strong>и</strong>јал<strong>на</strong> помош пр<strong>и</strong> пр<strong>и</strong>време<strong>на</strong>невработеност. Секој вработен <strong>и</strong>ма право <strong>на</strong>соодвет<strong>на</strong> <strong>за</strong>работувачка. Секој вработен <strong>и</strong>маправо <strong>на</strong> платен дневен, неделен <strong>и</strong> год<strong>и</strong>шенодмор. Вработен<strong>и</strong>те не можат да се откажатод ов<strong>и</strong>е <strong>права</strong>. Остварувањето <strong>на</strong> <strong>права</strong>та <strong>на</strong>вработен<strong>и</strong>те <strong>и</strong> н<strong>и</strong>в<strong>на</strong>та положба се утврдуваатсо <strong>за</strong>кон <strong>и</strong> со колект<strong>и</strong>вн<strong>и</strong> договор<strong>и</strong>.• Член 33: Секој <strong>и</strong>ма обврска да плаќа даноц<strong>и</strong> <strong>и</strong>друг<strong>и</strong> јавн<strong>и</strong> пр<strong>и</strong>донес<strong>и</strong>, како <strong>и</strong> да учествува во<strong>на</strong>м<strong>и</strong>рувањето <strong>на</strong> јавн<strong>и</strong>те расход<strong>и</strong> <strong>на</strong> <strong>на</strong>ч<strong>и</strong>нутврден со <strong>за</strong>кон.• Член 34: Граѓан<strong>и</strong>те <strong>и</strong>маат право <strong>на</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong><strong>за</strong>шт<strong>и</strong>та <strong>и</strong> соц<strong>и</strong>јално ос<strong>и</strong>гурување, утврден<strong>и</strong> со<strong>за</strong>кон <strong>и</strong> со колект<strong>и</strong>вен договор.• Член 35: Републ<strong>и</strong>ка Македон<strong>и</strong>ја се гр<strong>и</strong>ж<strong>и</strong> <strong>за</strong>соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong>та <strong>за</strong>шт<strong>и</strong>та <strong>и</strong> <strong>за</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong>тас<strong>и</strong>гурност <strong>на</strong> граѓан<strong>и</strong>те во согласност со<strong>на</strong>челото <strong>на</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong> праведност. Републ<strong>и</strong>ката<strong>и</strong>м го гарант<strong>и</strong>ра правото <strong>на</strong> помош <strong>на</strong> граѓан<strong>и</strong>теко<strong>и</strong> се немоќн<strong>и</strong> <strong>и</strong> неспособн<strong>и</strong> <strong>за</strong> работа.Републ<strong>и</strong>ката гарант<strong>и</strong>ра посеб<strong>на</strong> <strong>за</strong>шт<strong>и</strong>та<strong>за</strong> <strong>и</strong>нвал<strong>и</strong>дн<strong>и</strong> л<strong>и</strong>ца, како <strong>и</strong> услов<strong>и</strong> <strong>за</strong> н<strong>и</strong>в<strong>на</strong>вклученост во општествен<strong>и</strong>от ж<strong>и</strong>вот.• Член 36: Републ<strong>и</strong>ката <strong>и</strong>м гарант<strong>и</strong>ра посебн<strong>и</strong>соц<strong>и</strong>јалн<strong>и</strong> <strong>права</strong> <strong>за</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong> безбедност <strong>на</strong>борц<strong>и</strong>те од Ант<strong>и</strong>фаш<strong>и</strong>ст<strong>и</strong>чката вој<strong>на</strong> <strong>и</strong> од с<strong>и</strong>те<strong>на</strong>цо<strong>на</strong>лноослобод<strong>и</strong>телн<strong>и</strong> војн<strong>и</strong> <strong>на</strong> Македон<strong>и</strong>ја,<strong>на</strong> воен<strong>и</strong>те <strong>и</strong>нвал<strong>и</strong>д<strong>и</strong>, <strong>на</strong> протеруван<strong>и</strong>те<strong>и</strong> <strong>за</strong>творан<strong>и</strong>те порад<strong>и</strong> <strong>и</strong>де<strong>и</strong>те <strong>за</strong> посебен<strong>и</strong>дент<strong>и</strong>тет <strong>и</strong> самоб<strong>и</strong>тноста <strong>на</strong> македонск<strong>и</strong>от<strong>на</strong>род <strong>и</strong> <strong>за</strong> македонската државност, како<strong>и</strong> <strong>на</strong> членов<strong>и</strong>те <strong>на</strong> н<strong>и</strong>вн<strong>и</strong>те семејства ко<strong>и</strong>немаат можност<strong>и</strong> <strong>за</strong> матер<strong>и</strong>јал<strong>на</strong> <strong>и</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong>егз<strong>и</strong>стенц<strong>и</strong>ја. Посебн<strong>и</strong>те <strong>права</strong> се утврдуваат со<strong>за</strong>кон.• Член 37: Со цел да г<strong>и</strong> остваруваат сво<strong>и</strong>теекономск<strong>и</strong> <strong>и</strong> соц<strong>и</strong>јалн<strong>и</strong> <strong>права</strong>, граѓан<strong>и</strong>те <strong>и</strong>маатправо да основаат с<strong>и</strong>нд<strong>и</strong>кат<strong>и</strong>. С<strong>и</strong>нд<strong>и</strong>кат<strong>и</strong>теможат да основаат сојуз<strong>и</strong> <strong>и</strong> да членуваат вомеѓу<strong>на</strong>родн<strong>и</strong> с<strong>и</strong>нд<strong>и</strong>калн<strong>и</strong> орган<strong>и</strong><strong>за</strong>ц<strong>и</strong><strong>и</strong>. Со <strong>за</strong>конможе да се огран<strong>и</strong>чат услов<strong>и</strong>те <strong>за</strong> остварување<strong>на</strong> правото <strong>на</strong> с<strong>и</strong>нд<strong>и</strong>кално орган<strong>и</strong>з<strong>и</strong>рање вовооружен<strong>и</strong>те с<strong>и</strong>л<strong>и</strong>, пол<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>јата <strong>и</strong> орган<strong>и</strong>те <strong>на</strong>у<strong>права</strong>та.ТРЕТ ДЕЛ<strong>Пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>чко</strong> <strong>акц<strong>и</strong>о<strong>на</strong></strong> <strong>и</strong> <strong>прав<strong>на</strong></strong> <strong>рамка</strong> <strong>за</strong> човеков<strong>и</strong> <strong>права</strong> со фокус<strong>на</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong>та <strong>и</strong>нклуз<strong>и</strong>ја <strong>и</strong> <strong>на</strong>малувањето <strong>на</strong> с<strong>и</strong>ромашт<strong>и</strong>јата35
Change language