Овде треба да се споме<strong>на</strong>т <strong>и</strong> одредб<strong>и</strong>те <strong>на</strong> ЕУ <strong>за</strong> коорд<strong>и</strong><strong>на</strong>ц<strong>и</strong>ја <strong>на</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong>та с<strong>и</strong>гурност, ко<strong>и</strong> постојано се обновуваат<strong>и</strong> прош<strong>и</strong>руваат <strong>за</strong> пр<strong>и</strong>способување кон нов<strong>и</strong>те соц<strong>и</strong>јалн<strong>и</strong> <strong>и</strong> судск<strong>и</strong> теков<strong>и</strong>.Гледано од понова перспект<strong>и</strong>ва, т<strong>и</strong>е г<strong>и</strong> вклучуваат Регулат<strong>и</strong>вата (ЕЗ) бр. 883/2004, дополнета со Регулат<strong>и</strong>вата бр.988/2009 <strong>и</strong> Регулат<strong>и</strong>вата <strong>за</strong> <strong>и</strong>мплементац<strong>и</strong>ја бр. 987/2009 <strong>и</strong>л<strong>и</strong> „модерн<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ра<strong>на</strong>та коорд<strong>и</strong><strong>на</strong>ц<strong>и</strong>ја <strong>на</strong> ЕУ <strong>за</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong>с<strong>и</strong>гурност“.Накратко, т<strong>и</strong>е го поедноставуваат <strong>и</strong> подобруваат правото <strong>на</strong> ЕУ, подобрувајќ<strong>и</strong> г<strong>и</strong> <strong>права</strong>та <strong>на</strong> <strong>за</strong>сег<strong>на</strong>т<strong>и</strong>те л<strong>и</strong>ца.Со „модерн<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ра<strong>на</strong>та коорд<strong>и</strong><strong>на</strong>ц<strong>и</strong>ја <strong>на</strong> ЕУ <strong>за</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong> с<strong>и</strong>гурност“, фокусот <strong>на</strong> ов<strong>и</strong>е прав<strong>и</strong>ла е променет одолеснување <strong>на</strong> дв<strong>и</strong>жењето <strong>на</strong> работн<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>те до <strong>за</strong>јакнување <strong>на</strong> <strong>права</strong>та <strong>на</strong> с<strong>и</strong>те граѓан<strong>и</strong>, без оглед <strong>на</strong> тоа дал<strong>и</strong> се воработен однос <strong>и</strong>л<strong>и</strong> не.Гореспоме<strong>на</strong>т<strong>и</strong>от нов <strong>за</strong>конодавен пакет стап<strong>и</strong> во с<strong>и</strong>ла <strong>на</strong> 1 мај 2010 год<strong>и</strong><strong>на</strong>.Врз основа <strong>на</strong> ова, треба да се подвлече дека одредб<strong>и</strong>те <strong>на</strong> ЕУ <strong>за</strong> коорд<strong>и</strong><strong>на</strong>ц<strong>и</strong>ја <strong>на</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong>та с<strong>и</strong>гурност не г<strong>и</strong><strong>за</strong>менуваат <strong>на</strong>ц<strong>и</strong>о<strong>на</strong>лн<strong>и</strong>те соц<strong>и</strong>јалн<strong>и</strong> с<strong>и</strong>стем<strong>и</strong> со еден ед<strong>и</strong>нствен европск<strong>и</strong> с<strong>и</strong>стем; т<strong>и</strong>е гарант<strong>и</strong>раат дека пр<strong>и</strong>ме<strong>на</strong>та<strong>на</strong> разл<strong>и</strong>чн<strong>и</strong>те <strong>на</strong>ц<strong>и</strong>о<strong>на</strong>лн<strong>и</strong> <strong>за</strong>конодавства не вл<strong>и</strong>јае негат<strong>и</strong>вно врз уж<strong>и</strong>вањето <strong>на</strong> <strong>права</strong>та <strong>на</strong> луѓето да се дв<strong>и</strong>жат <strong>и</strong>да престојуваат во рамк<strong>и</strong>те <strong>на</strong> земј<strong>и</strong>те-членк<strong>и</strong>.Што се однесува до државјан<strong>и</strong>те <strong>на</strong> земј<strong>и</strong>те <strong>на</strong>двор од Европската Ун<strong>и</strong>ја, треба да се <strong>и</strong>стакне дека <strong>на</strong> 1 јун<strong>и</strong> 2003год<strong>и</strong><strong>на</strong>, Регулат<strong>и</strong>вата 859/2003 г<strong>и</strong> прош<strong>и</strong>р<strong>и</strong> прав<strong>и</strong>лата <strong>за</strong> коорд<strong>и</strong><strong>на</strong>ц<strong>и</strong>ја <strong>на</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong>та с<strong>и</strong>гурност <strong>на</strong> ЕУ, како <strong>за</strong><strong>на</strong>ц<strong>и</strong>о<strong>на</strong>лност<strong>и</strong>те од земј<strong>и</strong> <strong>на</strong>двор од Европската Ун<strong>и</strong>ја („трет<strong>и</strong> земј<strong>и</strong>“) ко<strong>и</strong> легално престојуваат во ЕУ така <strong>и</strong> <strong>за</strong>прекугран<strong>и</strong>ч<strong>на</strong>та состојба.Пр<strong>и</strong>тоа, треба да се земе предв<strong>и</strong>д дека Регулат<strong>и</strong>в<strong>и</strong>те 1408/71 <strong>и</strong> 574/72 се во с<strong>и</strong>ла сè додека Советот <strong>на</strong> м<strong>и</strong>н<strong>и</strong>стр<strong>и</strong> непост<strong>и</strong>гне договор <strong>за</strong> прош<strong>и</strong>рување <strong>на</strong> нов<strong>и</strong>те регулат<strong>и</strong>в<strong>и</strong>.2.6.3 Пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>ка <strong>на</strong> ЕУ <strong>за</strong> јавно здравствоЗдравството е област од голема одговорност <strong>на</strong> земј<strong>и</strong>те-членк<strong>и</strong>. Како што е утврдено со европск<strong>и</strong>те договор<strong>и</strong>,улогата <strong>на</strong> Европската Ун<strong>и</strong>ја е да презема мерк<strong>и</strong> <strong>за</strong> <strong>на</strong>дополнување <strong>на</strong> работата <strong>на</strong> земј<strong>и</strong>те-членк<strong>и</strong> пр<strong>и</strong>обезбедување додаде<strong>на</strong> европска вредност, особено во однос <strong>на</strong> поголем<strong>и</strong>те здравствен<strong>и</strong> <strong>за</strong>кан<strong>и</strong> - прашања што<strong>и</strong>маат прекугран<strong>и</strong>чно <strong>и</strong> меѓу<strong>на</strong>родно вл<strong>и</strong>јан<strong>и</strong>е, прашања што се однесуваат <strong>на</strong> слободно дв<strong>и</strong>жење <strong>на</strong> сток<strong>и</strong>, услуг<strong>и</strong><strong>и</strong> луѓе <strong>и</strong> прашања <strong>за</strong> <strong>на</strong>малување <strong>на</strong> неквал<strong>и</strong>тетното здравство.ВТОР ДЕЛВо овој контекст, важно е да се спомене Новата стратег<strong>и</strong>ја <strong>за</strong> здравство <strong>на</strong> Европската ком<strong>и</strong>с<strong>и</strong>ја „Заедно <strong>за</strong> здравје:стратег<strong>и</strong>ск<strong>и</strong> пр<strong>и</strong>стап <strong>за</strong> ЕУ 2008-2013“. Таа се стрем<strong>и</strong> да обезбед<strong>и</strong> општа стратег<strong>и</strong>ска <strong>рамка</strong>, опфаќајќ<strong>и</strong> г<strong>и</strong> основн<strong>и</strong>тепрашања <strong>за</strong> здравство <strong>на</strong> с<strong>и</strong>те пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>чк<strong>и</strong> <strong>и</strong> глобалн<strong>и</strong> н<strong>и</strong>воа 10 15.Треба да се земат предв<strong>и</strong>д <strong>и</strong> <strong>на</strong>јнов<strong>и</strong>те <strong>за</strong>клучоц<strong>и</strong> <strong>на</strong> Советот <strong>на</strong> ЕУ <strong>за</strong> „Рамноправност <strong>и</strong> здравство во с<strong>и</strong>те16пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>к<strong>и</strong>: сол<strong>и</strong>дарност во здравството“ 11 , ко<strong>и</strong> поставуваат <strong>рамка</strong> <strong>на</strong> акт<strong>и</strong>вност<strong>и</strong> од стра<strong>на</strong> <strong>на</strong> Ком<strong>и</strong>с<strong>и</strong>јата <strong>и</strong>земј<strong>и</strong>те-членк<strong>и</strong>.ЗАБЕЛЕШКАВо гореспоме<strong>на</strong>т<strong>и</strong>от контекст, треба да се земе предв<strong>и</strong>д дека во <strong>за</strong>едн<strong>и</strong>чк<strong>и</strong>те <strong>и</strong>звешта<strong>и</strong> <strong>за</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong> <strong>за</strong>шт<strong>и</strong>та <strong>и</strong>соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong> <strong>и</strong>нклуз<strong>и</strong>ја, од 2008 <strong>и</strong> 2009 може да се <strong>на</strong>јде краток преглед <strong>на</strong> неодамнеш<strong>на</strong>та пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>ка <strong>и</strong> практ<strong>и</strong>ка <strong>на</strong>земј<strong>и</strong>те-членк<strong>и</strong> <strong>на</strong> ЕУ <strong>на</strong> полето <strong>на</strong> здравстве<strong>на</strong>та <strong>за</strong>шт<strong>и</strong>та <strong>и</strong> неед<strong>на</strong>квост повр<strong>за</strong><strong>на</strong> со здравството.15. Во овој контекст, треба да се спомене дека посто<strong>и</strong> здравствен <strong>и</strong>нформат<strong>и</strong>вен с<strong>и</strong>стем <strong>на</strong> Заедн<strong>и</strong>цата, кој обезбедува клучн<strong>и</strong>механ<strong>и</strong>зм<strong>и</strong> <strong>за</strong> поддршка <strong>на</strong> развојот <strong>на</strong> здравстве<strong>на</strong>та пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>ка. Погледнете ја Стратег<strong>и</strong>јата <strong>на</strong> Европската <strong>за</strong>едн<strong>и</strong>ца <strong>за</strong> здравствен<strong>и</strong><strong>и</strong>нд<strong>и</strong>катор<strong>и</strong> (Strategy on European Community Health Indicators - ECHI), достап<strong>на</strong> <strong>на</strong>: http://ec.europa.eu/health/ph_information/dissemination/echi/echi_en.htm16. Документ 9947/10, јун<strong>и</strong> 2010 год<strong>и</strong><strong>на</strong><strong>Пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>чко</strong> <strong>акц<strong>и</strong>о<strong>на</strong></strong> <strong>и</strong> <strong>прав<strong>на</strong></strong> <strong>рамка</strong> <strong>за</strong> човеков<strong>и</strong> <strong>права</strong> со фокус<strong>на</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong>та <strong>и</strong>нклуз<strong>и</strong>ја <strong>и</strong> <strong>на</strong>малувањето <strong>на</strong> с<strong>и</strong>ромашт<strong>и</strong>јата27
2.6.3.1 Пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>ка <strong>за</strong> ментално здравје <strong>на</strong> земј<strong>и</strong>те-членк<strong>и</strong> <strong>на</strong> ЕУШто се однесува до прашањата околу пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>ката <strong>за</strong> ментално здравје <strong>на</strong> н<strong>и</strong>во <strong>на</strong> ЕУ, треба да се з<strong>на</strong>е дека многуземј<strong>и</strong> <strong>на</strong> ЕУ <strong>и</strong>маат разв<strong>и</strong>ено стратег<strong>и</strong><strong>и</strong> <strong>за</strong> <strong>и</strong>мплементац<strong>и</strong>ја <strong>на</strong> нов<strong>и</strong> пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>к<strong>и</strong>, како што се подобрување <strong>на</strong> пр<strong>и</strong>стапотдо соц<strong>и</strong>јалн<strong>и</strong> услуг<strong>и</strong> <strong>и</strong> процесот <strong>на</strong> де<strong>и</strong>нст<strong>и</strong>туц<strong>и</strong>о<strong>на</strong>л<strong>и</strong><strong>за</strong>ц<strong>и</strong>ја. Преку овој пр<strong>и</strong>стап може соодветно да се одговор<strong>и</strong><strong>на</strong> спец<strong>и</strong>ф<strong>и</strong>чн<strong>и</strong>те потреб<strong>и</strong> <strong>и</strong> да се проме<strong>на</strong>т досегашн<strong>и</strong>те практ<strong>и</strong>к<strong>и</strong>, со што пац<strong>и</strong>ент<strong>и</strong>те од голем<strong>и</strong>те пс<strong>и</strong>х<strong>и</strong>јатр<strong>и</strong>ск<strong>и</strong>болн<strong>и</strong>ц<strong>и</strong> се преместуваат во помал<strong>и</strong>, посоодветн<strong>и</strong> <strong>и</strong> персо<strong>на</strong>л<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ран<strong>и</strong> структур<strong>и</strong>.Во секој случај, во повеќето <strong>на</strong>ц<strong>и</strong>о<strong>на</strong>лн<strong>и</strong> стратег<strong>и</strong>ск<strong>и</strong> <strong>и</strong>звешта<strong>и</strong> <strong>за</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong> <strong>за</strong>шт<strong>и</strong>та <strong>и</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong> <strong>и</strong>нклуз<strong>и</strong>ја 2008-2010, аспект<strong>и</strong>те <strong>за</strong> менталното здравје се пр<strong>и</strong>кажан<strong>и</strong> <strong>и</strong>л<strong>и</strong> во огран<strong>и</strong>чен број <strong>и</strong>л<strong>и</strong> воопшто не се пр<strong>и</strong>кажан<strong>и</strong>.Многу земј<strong>и</strong> генерално г<strong>и</strong> споменуваат здравствен<strong>и</strong>те пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>к<strong>и</strong> <strong>и</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong>та <strong>и</strong>нклуз<strong>и</strong>ја <strong>и</strong> <strong>за</strong>шт<strong>и</strong>та, но покажуваатмала д<strong>и</strong>рект<strong>на</strong> повр<strong>за</strong>ност со менталното здравје <strong>и</strong> воопшто не даваат д<strong>и</strong>рект<strong>на</strong> референца до аспект<strong>и</strong>те <strong>за</strong>ментално здравје. Менталното здравје е под <strong>и</strong>нд<strong>и</strong>ректно вл<strong>и</strong>јан<strong>и</strong>е <strong>на</strong> општ<strong>и</strong>те соц<strong>и</strong>опол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>чк<strong>и</strong> мерк<strong>и</strong>.Како <strong>и</strong> да е, во повеќето земј<strong>и</strong> ф<strong>и</strong><strong>на</strong>нс<strong>и</strong>рањето <strong>на</strong> пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>к<strong>и</strong>те <strong>и</strong> проект<strong>и</strong>те <strong>за</strong> ментално здравје не е <strong>на</strong><strong>за</strong>доволн<strong>и</strong>телно н<strong>и</strong>во.Во повеќето <strong>на</strong>ц<strong>и</strong>о<strong>на</strong>лн<strong>и</strong> стратег<strong>и</strong>ск<strong>и</strong> <strong>и</strong>звешта<strong>и</strong> <strong>и</strong>ма недост<strong>и</strong>г од програм<strong>и</strong> <strong>за</strong> у<strong>на</strong>предување <strong>и</strong> превенц<strong>и</strong>ја <strong>на</strong>менталното здравје.Недост<strong>и</strong>гот од достапн<strong>и</strong> податоц<strong>и</strong> <strong>за</strong> а<strong>на</strong>л<strong>и</strong><strong>за</strong> <strong>на</strong> состојбата во ед<strong>на</strong> земја честопат<strong>и</strong> претставува општа пречкашто оневозможува справување со проблем<strong>и</strong>те повр<strong>за</strong>н<strong>и</strong> со менталното здравје <strong>и</strong> го отежнува деф<strong>и</strong>н<strong>и</strong>рањето <strong>на</strong>конкретн<strong>и</strong>те цел<strong>и</strong> 12 17.ВТОР ДЕЛ2.6.4 Зашт<strong>и</strong>та <strong>на</strong> пац<strong>и</strong>ент<strong>и</strong>те <strong>и</strong> превенц<strong>и</strong>ја од <strong>и</strong>нфекц<strong>и</strong><strong>и</strong> пред<strong>и</strong>зв<strong>и</strong>кан<strong>и</strong> пр<strong>и</strong> здравстве<strong>на</strong>та негаОва комплексно прашање е опфатено со Препорак<strong>и</strong>те <strong>на</strong> Советот 2009/C 151/01 од 9 јун<strong>и</strong> 2009 год<strong>и</strong><strong>на</strong> <strong>за</strong> <strong>за</strong>шт<strong>и</strong>та <strong>на</strong>пац<strong>и</strong>ент<strong>и</strong>те, вклучувајќ<strong>и</strong> превенц<strong>и</strong>ја <strong>и</strong> контрола <strong>на</strong> <strong>и</strong>нфекц<strong>и</strong><strong>и</strong> пред<strong>и</strong>зв<strong>и</strong>кан<strong>и</strong> пр<strong>и</strong> здравстве<strong>на</strong>та нега.Овде треба да се додаде <strong>и</strong> прашањето <strong>за</strong> <strong>права</strong>та <strong>на</strong> пац<strong>и</strong>ент<strong>и</strong>те во случа<strong>и</strong> <strong>на</strong> прекугран<strong>и</strong>ч<strong>на</strong> здравстве<strong>на</strong> <strong>за</strong>шт<strong>и</strong>та.Таа е регул<strong>и</strong>ра<strong>на</strong> со Д<strong>и</strong>рект<strong>и</strong>в<strong>и</strong>те <strong>на</strong> Европск<strong>и</strong>от парламент, со Советот <strong>за</strong> пр<strong>и</strong>ме<strong>на</strong>та <strong>на</strong> <strong>права</strong>та <strong>на</strong> пац<strong>и</strong>ент<strong>и</strong>те вопрекугран<strong>и</strong>ч<strong>на</strong> здравстве<strong>на</strong> <strong>за</strong>шт<strong>и</strong>та (2009), како <strong>и</strong> со Здравстве<strong>на</strong>та ос<strong>и</strong>гур<strong>и</strong>тел<strong>на</strong> карта (ЕЕЗ), бр. 1408/71.2.6.5 Пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>ка <strong>на</strong> ЕУ <strong>за</strong> прашања што се однесуваат <strong>на</strong> л<strong>и</strong>цата со хенд<strong>и</strong>кепПр<strong>и</strong>стапот <strong>на</strong> ЕУ околу прашањата што се однесуваат <strong>на</strong> л<strong>и</strong>цата со хенд<strong>и</strong>кеп е претставен во членов<strong>и</strong>те 2, 10<strong>и</strong> 19 од Договорот <strong>на</strong> ЕУ <strong>за</strong> функц<strong>и</strong>он<strong>и</strong>рање <strong>и</strong> Повелбата <strong>на</strong> ЕУ <strong>за</strong> основн<strong>и</strong> <strong>права</strong>, која г<strong>и</strong> потврдува правото <strong>на</strong>нед<strong>и</strong>скр<strong>и</strong>м<strong>и</strong><strong>на</strong>ц<strong>и</strong>ја <strong>и</strong> пр<strong>и</strong>нц<strong>и</strong>пот <strong>на</strong> <strong>и</strong>нтеграц<strong>и</strong>ја <strong>на</strong> л<strong>и</strong>цата со хенд<strong>и</strong>кеп (член 26).Во однос <strong>на</strong> клучн<strong>и</strong>те пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>чко акц<strong>и</strong>он<strong>и</strong> документ<strong>и</strong> <strong>на</strong> ЕУ, треба да се спомене Европск<strong>и</strong>от акц<strong>и</strong>онен план <strong>за</strong>ед<strong>на</strong>кв<strong>и</strong> можност<strong>и</strong> <strong>на</strong> л<strong>и</strong>цата со хенд<strong>и</strong>кеп (2004-2010), ч<strong>и</strong>ја цел беше да се утврд<strong>и</strong> одржл<strong>и</strong>в <strong>и</strong> функц<strong>и</strong>о<strong>на</strong>лен пр<strong>и</strong>стапкон прашањето <strong>за</strong> л<strong>и</strong>цата со хенд<strong>и</strong>кеп во прош<strong>и</strong>ре<strong>на</strong>та Европа, со кој целосно б<strong>и</strong> се <strong>и</strong>мплемент<strong>и</strong>рала Д<strong>и</strong>рект<strong>и</strong>вата<strong>за</strong> ед<strong>на</strong>ков третман пр<strong>и</strong> вработување <strong>и</strong> <strong>и</strong>зб<strong>и</strong>рање <strong>на</strong> <strong>за</strong>н<strong>и</strong>мање.Во овој поглед, треба да се осврнеме кон Д<strong>и</strong>рект<strong>и</strong>вата 89/654/ЕЗ, која опфаќа м<strong>и</strong>н<strong>и</strong>мал<strong>на</strong> безбедност <strong>и</strong> здравствен<strong>и</strong>услов<strong>и</strong> <strong>на</strong> работното место, како <strong>и</strong> спец<strong>и</strong>ф<strong>и</strong>чн<strong>и</strong> акт<strong>и</strong>вност<strong>и</strong> <strong>на</strong> ЕУ повр<strong>за</strong>н<strong>и</strong> со карт<strong>и</strong>чк<strong>и</strong>те <strong>за</strong> парк<strong>и</strong>нг <strong>за</strong> л<strong>и</strong>цата со18хенд<strong>и</strong>кеп (Препорака <strong>на</strong> Советот 98/376/ЕЗ од 4 јун<strong>и</strong> 1998 год<strong>и</strong><strong>на</strong>) 13 .Гледано од понова перспект<strong>и</strong>ва, треба да се споме<strong>на</strong>т Резолуц<strong>и</strong>јата <strong>на</strong> Советот <strong>на</strong> ЕУ „Нова европска <strong>рамка</strong> <strong>за</strong>л<strong>и</strong>цата со хенд<strong>и</strong>кеп“ (2010), Регулат<strong>и</strong>вата бр. 1107/2006/ЕЗ, која г<strong>и</strong> опфаќа <strong>права</strong>та <strong>на</strong> л<strong>и</strong>цата со хенд<strong>и</strong>кеп <strong>и</strong> л<strong>и</strong>цатасо <strong>на</strong>мале<strong>на</strong> подв<strong>и</strong>жност пр<strong>и</strong> патување со ав<strong>и</strong>он, како <strong>и</strong> Регулат<strong>и</strong>вата, бр. 1371/2007/ЕЗ <strong>за</strong> <strong>права</strong>та <strong>и</strong> обврск<strong>и</strong>те <strong>на</strong>патн<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>те ко<strong>и</strong> кор<strong>и</strong>стат железн<strong>и</strong>чк<strong>и</strong> сообраќај, а се однесува <strong>на</strong> потреб<strong>и</strong>те <strong>на</strong> л<strong>и</strong>цата со <strong>на</strong>мале<strong>на</strong> подв<strong>и</strong>жност <strong>и</strong>вклучува <strong>и</strong>нформат<strong>и</strong>чк<strong>и</strong> <strong>и</strong> комун<strong>и</strong>кац<strong>и</strong>ск<strong>и</strong> технолог<strong>и</strong><strong>и</strong>.17. Во гореспоме<strong>на</strong>т<strong>и</strong>от контекст, треба да се <strong>за</strong>бележ<strong>и</strong> дека во документот „Ментално здравје во <strong>на</strong>ц<strong>и</strong>о<strong>на</strong>лн<strong>и</strong>те стратег<strong>и</strong>ск<strong>и</strong><strong>и</strong>звешта<strong>и</strong> <strong>за</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong> <strong>за</strong>шт<strong>и</strong>та <strong>и</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong> <strong>и</strong>нклуз<strong>и</strong>ја 2008-2010“, достап<strong>на</strong> <strong>на</strong>: www.mhe-sme.org, може да се <strong>на</strong>јдат поз<strong>и</strong>т<strong>и</strong>вн<strong>и</strong><strong>на</strong>од<strong>и</strong> <strong>и</strong> добр<strong>и</strong> практ<strong>и</strong>к<strong>и</strong> во гореспоме<strong>на</strong>т<strong>и</strong>те област<strong>и</strong>.18. Треба да се потсет<strong>и</strong>ме <strong>и</strong> <strong>на</strong> акц<strong>и</strong>јата <strong>на</strong> Ком<strong>и</strong>с<strong>и</strong>јата во областа <strong>на</strong> пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>ката <strong>за</strong> конкуренц<strong>и</strong>ја, со усвојувањето <strong>на</strong> Регулат<strong>и</strong>вата<strong>за</strong> држав<strong>на</strong> помош <strong>за</strong> вработување од ноемвр<strong>и</strong> 2002 год<strong>и</strong><strong>на</strong>, дозволувајќ<strong>и</strong> <strong>и</strong>м <strong>на</strong> земј<strong>и</strong>те-членк<strong>и</strong> да ф<strong>и</strong><strong>на</strong>нс<strong>и</strong>раат до 60% год<strong>и</strong>шн<strong>и</strong>трошоц<strong>и</strong> <strong>за</strong> плат<strong>и</strong> <strong>и</strong> пр<strong>и</strong>донес<strong>и</strong> <strong>за</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong> <strong>за</strong>шт<strong>и</strong>та <strong>на</strong> ф<strong>и</strong>рм<strong>и</strong>те ко<strong>и</strong> вработуваат работн<strong>и</strong>ц<strong>и</strong> со хенд<strong>и</strong>кеп.28<strong>Пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>чко</strong> <strong>акц<strong>и</strong>о<strong>на</strong></strong> <strong>и</strong> <strong>прав<strong>на</strong></strong> <strong>рамка</strong> <strong>за</strong> човеков<strong>и</strong> <strong>права</strong> со фокус<strong>на</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong>та <strong>и</strong>нклуз<strong>и</strong>ја <strong>и</strong> <strong>на</strong>малувањето <strong>на</strong> с<strong>и</strong>ромашт<strong>и</strong>јата
Change language