Политичко акциона и правна рамка за човекови права Фокус на ...

Политичко акциона и правна рамка за човекови права Фокус на ... Политичко акциона и правна рамка за човекови права Фокус на ...

bim.lbg.ac.at
from bim.lbg.ac.at More from this publisher
12.07.2015 Views

2.1.3 Правна основа на ЕУ за политиката за јавно здравствоКлучните одредби за оваа тема се пропишани во поглавјето XIV (Јавно здравство) од Договорот за функционирањена Европската Унија, кое го вклучува (најважниот) член 168, кој е креиран за да гарантира високо ниво на заштитана човековото здравје во дефинирањето и спроведувањето на сите политики и активности на Унијата.Како што е изјавено понатаму во овој член: „дејствувањето на Унијата што ги комплетира националните политики енасочено кон подобрување на јавното здравство, превенција на физичките и менталните болести и отстранувањена изворите на опасност за физичкото и менталното здравје.Овие активности ја опфаќаат борбата против здравствените зла, преку изнаоѓање на причините, пренесувањето ипревенција, како и информираност, едукација и мониторинг, навремено предупредување и борба против сериознипрекугранични закани за здравјето“.2.2 Повелба за основни права на ЕУСпротивно на Европската конвенција за човекови права и основни слободи на Советот на Европа, Повелбата на ЕУне објавува само конвенционални права и слободи туку и многу специфични социјални права.Специфични права на Повелбата се следниве:• Член 1 - право на достоинство;• Член 2 - право на живот;• Член 3 - право на интегритет на личноста;• Член 4 - право на забрана за мачење и нехумано или понижувачко однесување или казна;• Член 5 - право на забрана за ропство и принудна работа;• Член 6 – право на слобода и сигурност;• Член 7 - право на почит на приватен и семеен живот;• Член 8 - право на заштита на лични податоци;• Член 9 - право на брак и основање семејство;• Член 10 - слобода на мислење, свест и религија;• Член 11 - слобода на изразување и информираност;• Член 12 - слобода на здружување и собирање;• Член 13 - слобода на уметност и наука;• Член 14 - право на образование;• Член 15 - слобода на избор на работа и право на работа;• Член 16 - слобода на водење бизнис;• Член 17 - право на сопственост;• Член 18 - право на азил;• Член 19 - право на заштита во случај на отстранување, протерување или екстрадиција;• Член 20 - право на еднаквост пред законот;• Член 21 - право на недискриминација;• Член 22 - право на културна, религиска и јазична различност;• Член 23 - право на еднаквост меѓу мажите и жените;• Член 24 - права на детето;• Член 25 - права на стари лица;• Член 26 - право на интеграција на лица со хендикеп;• Член 27 - право на работниците за информираност и консултирање во рамките на претпријатието;• Член 28 - право на колективни преговори и активности;• Член 29 - право на пристап до услуги за вработување;• Член 30 - право на заштита во случај на неправедно отпуштање;• Член 31 - право на фер и праведни работни услови;• Член 32 - забрана на детскиот труд и заштита на младите луѓе за време на работа;• Член 33 - право на семеен и на професионален живот;• Член 34 - право на социјална сигурност и на социјална помош;• Член 35 - право на здравствена нега;• Член 36 - право на пристап до услуги на општи економски интереси;• Член 37 - право на заштита на околината;• Член 38 - право на заштита на потрошувачите.ВТОР ДЕЛПолитичко акциона и правна рамка за човекови права со фокусна социјалната инклузија и намалувањето на сиромаштијата21

Гореспоменатите специфични права се дополнети со правата содржани во петтото поглавје (именувано како„Граѓански права“) и шестото поглавје (именувано како „Правда“).Во овој контекст, важно да се истакне посебната важност на членот 51 од Повелбата кој, меѓу другото, пропишувадека „одредбите од Повелбата се упатуваат на институциите и органите на Унијата, со должно внимание запринципот на супсидијарност и за земјите-членки само кога тие го спроведуваат законот на Унијата“.Овој член понатаму вели дека „Повелбата не воспоставува нова сила или задача на Заедницата или Унијата, или неја менува моќта и задачите што се веќе дефинирани со договорите“.Според тоа, за разлика од Европската конвенција за човекови права и основни слободи на Советот на Европа, требада се подвлече дека Повелбата на ЕУ не се применува директно, туку само при имплементација на соодветнотоправо на ЕУ и не обезбедува директна правна заштита на поединци.Затоа не треба да дојде до мешање со судскиот систем базиран на Европската конвенција за човекови права иосновни слободи, туку станува збор за комплементарен инструмент и треба да се гледа единствено во рамкитена поширокиот правен контекст на ЕУ. Ова станува појасно кога би се потенцирало дека моментално не постоиспецијален суд во ЕУ кој решава исклучиво за заштитата на човековите права, туку Европскиот суд на правдата енајвисок суд за прашањата поврзани со правото на Европската Унија.Во гореспоменатиот контекст, треба да се земе предвид улогата на Агенцијата за основни права на Европската10Унија (European Union Agency for Fundamental Rights - FRA), како советодавно тело на Европската Унија 5 .2.3 Отворен метод на координацијаВТОР ДЕЛОтворениот метод на координација (ОМК) е релативно ново и меѓувладино средство за владеење во ЕУ, формирановрз основа на доброволна соработка меѓу нејзините земји-членки.Тој претставува рамка за политичка координација, не потпирајќи се на „строги закони“, насоки или регулативи.Во процесот, земјите-членки се согласуваат на циклус активности за поддршка на заеднички усогласени целиикличниот процес вклучува пет клучни компоненти:i.) Договарање заеднички цели на ниво на ЕУ;ii.) Развивање заеднички показатели со цел да се измери и спореди напредокот на остварувањето на целите.Тие се приспособени кон потребите на земјите-членки и вклучените сектори, како средства за споредба нанајдобрите практики;iii.) Развивање национални извештаи за стратегиите за социјална заштита и социјална инклузија, кои гипренесуваат овие цели во политики на национално ниво;iv.) Акциона програма на Заедницата што го поддржува и зајакнува процесот иv.) Оценување на напредокот и резултатите преку европските извештаи (т.е. заедничките извештаи од странана Советот и Комисијата).Со други зборови, ОМК се одвива во фази.Најпрво, Советот на министри ги договара политичките цели; второ, земјите-членки ги пренесуваат насоките вонационални и регионални политики и, трето, се договараат специфични одредници и показатели за мерење нанајдобрите практики.На крај, се врши мониторинг и евалуација на резултатите.2.3.1 Заеднички цели на Отворениот метод на координацијаЗаедничките цели на ОМК се јасно набројани во Анекс 1 од документот Комуникација на Комисијата (2008)„Обновената заложба за социјална Европа: зајакнување на Отворениот метод на координација за социјалназаштита и социјална инклузија“.10. Во овој контекст, треба да се спомене еден од најголемите и најкомплексни предизвици во рамките на поширокиот европскисудски систем за заштита на човековите права: пристапот на ЕУ кон Европската конвенција за човекови права и основни слободина Советот на Европа, што отвора серија прашања, кои треба да бидат сеопфатно и одделно обработени.22Политичко акциона и правна рамка за човекови права со фокусна социјалната инклузија и намалувањето на сиромаштијата

2.1.3 Прав<strong>на</strong> основа <strong>на</strong> ЕУ <strong>за</strong> пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>ката <strong>за</strong> јавно здравствоКлучн<strong>и</strong>те одредб<strong>и</strong> <strong>за</strong> оваа тема се проп<strong>и</strong>шан<strong>и</strong> во поглавјето XIV (Јавно здравство) од Договорот <strong>за</strong> функц<strong>и</strong>он<strong>и</strong>рање<strong>на</strong> Европската Ун<strong>и</strong>ја, кое го вклучува (<strong>на</strong>јважн<strong>и</strong>от) член 168, кој е кре<strong>и</strong>ран <strong>за</strong> да гарант<strong>и</strong>ра в<strong>и</strong>соко н<strong>и</strong>во <strong>на</strong> <strong>за</strong>шт<strong>и</strong>та<strong>на</strong> човековото здравје во деф<strong>и</strong>н<strong>и</strong>рањето <strong>и</strong> спроведувањето <strong>на</strong> с<strong>и</strong>те пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>к<strong>и</strong> <strong>и</strong> акт<strong>и</strong>вност<strong>и</strong> <strong>на</strong> Ун<strong>и</strong>јата.Како што е <strong>и</strong>зјавено по<strong>на</strong>таму во овој член: „дејствувањето <strong>на</strong> Ун<strong>и</strong>јата што г<strong>и</strong> комплет<strong>и</strong>ра <strong>на</strong>ц<strong>и</strong>о<strong>на</strong>лн<strong>и</strong>те пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>к<strong>и</strong> е<strong>на</strong>сочено кон подобрување <strong>на</strong> јавното здравство, превенц<strong>и</strong>ја <strong>на</strong> ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>чк<strong>и</strong>те <strong>и</strong> менталн<strong>и</strong>те болест<strong>и</strong> <strong>и</strong> отстранување<strong>на</strong> <strong>и</strong>звор<strong>и</strong>те <strong>на</strong> опасност <strong>за</strong> ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>чкото <strong>и</strong> менталното здравје.Ов<strong>и</strong>е акт<strong>и</strong>вност<strong>и</strong> ја опфаќаат борбата прот<strong>и</strong>в здравствен<strong>и</strong>те зла, преку <strong>и</strong>з<strong>на</strong>оѓање <strong>на</strong> пр<strong>и</strong>ч<strong>и</strong>н<strong>и</strong>те, пренесувањето <strong>и</strong>превенц<strong>и</strong>ја, како <strong>и</strong> <strong>и</strong>нформ<strong>и</strong>раност, едукац<strong>и</strong>ја <strong>и</strong> мон<strong>и</strong>тор<strong>и</strong>нг, <strong>на</strong>времено предупредување <strong>и</strong> борба прот<strong>и</strong>в сер<strong>и</strong>озн<strong>и</strong>прекугран<strong>и</strong>чн<strong>и</strong> <strong>за</strong>кан<strong>и</strong> <strong>за</strong> здравјето“.2.2 Повелба <strong>за</strong> основн<strong>и</strong> <strong>права</strong> <strong>на</strong> ЕУСпрот<strong>и</strong>вно <strong>на</strong> Европската конвенц<strong>и</strong>ја <strong>за</strong> човеков<strong>и</strong> <strong>права</strong> <strong>и</strong> основн<strong>и</strong> слобод<strong>и</strong> <strong>на</strong> Советот <strong>на</strong> Европа, Повелбата <strong>на</strong> ЕУне објавува само конвенц<strong>и</strong>о<strong>на</strong>лн<strong>и</strong> <strong>права</strong> <strong>и</strong> слобод<strong>и</strong> туку <strong>и</strong> многу спец<strong>и</strong>ф<strong>и</strong>чн<strong>и</strong> соц<strong>и</strong>јалн<strong>и</strong> <strong>права</strong>.Спец<strong>и</strong>ф<strong>и</strong>чн<strong>и</strong> <strong>права</strong> <strong>на</strong> Повелбата се следн<strong>и</strong>ве:• Член 1 - право <strong>на</strong> досто<strong>и</strong>нство;• Член 2 - право <strong>на</strong> ж<strong>и</strong>вот;• Член 3 - право <strong>на</strong> <strong>и</strong>нтегр<strong>и</strong>тет <strong>на</strong> л<strong>и</strong>чноста;• Член 4 - право <strong>на</strong> <strong>за</strong>бра<strong>на</strong> <strong>за</strong> мачење <strong>и</strong> нехумано <strong>и</strong>л<strong>и</strong> пон<strong>и</strong>жувачко однесување <strong>и</strong>л<strong>и</strong> каз<strong>на</strong>;• Член 5 - право <strong>на</strong> <strong>за</strong>бра<strong>на</strong> <strong>за</strong> ропство <strong>и</strong> пр<strong>и</strong>нуд<strong>на</strong> работа;• Член 6 – право <strong>на</strong> слобода <strong>и</strong> с<strong>и</strong>гурност;• Член 7 - право <strong>на</strong> поч<strong>и</strong>т <strong>на</strong> пр<strong>и</strong>ватен <strong>и</strong> семеен ж<strong>и</strong>вот;• Член 8 - право <strong>на</strong> <strong>за</strong>шт<strong>и</strong>та <strong>на</strong> л<strong>и</strong>чн<strong>и</strong> податоц<strong>и</strong>;• Член 9 - право <strong>на</strong> брак <strong>и</strong> основање семејство;• Член 10 - слобода <strong>на</strong> м<strong>и</strong>слење, свест <strong>и</strong> рел<strong>и</strong>г<strong>и</strong>ја;• Член 11 - слобода <strong>на</strong> <strong>и</strong>зразување <strong>и</strong> <strong>и</strong>нформ<strong>и</strong>раност;• Член 12 - слобода <strong>на</strong> здружување <strong>и</strong> соб<strong>и</strong>рање;• Член 13 - слобода <strong>на</strong> уметност <strong>и</strong> <strong>на</strong>ука;• Член 14 - право <strong>на</strong> образован<strong>и</strong>е;• Член 15 - слобода <strong>на</strong> <strong>и</strong>збор <strong>на</strong> работа <strong>и</strong> право <strong>на</strong> работа;• Член 16 - слобода <strong>на</strong> водење б<strong>и</strong>зн<strong>и</strong>с;• Член 17 - право <strong>на</strong> сопственост;• Член 18 - право <strong>на</strong> аз<strong>и</strong>л;• Член 19 - право <strong>на</strong> <strong>за</strong>шт<strong>и</strong>та во случај <strong>на</strong> отстранување, протерување <strong>и</strong>л<strong>и</strong> екстрад<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>ја;• Член 20 - право <strong>на</strong> ед<strong>на</strong>квост пред <strong>за</strong>конот;• Член 21 - право <strong>на</strong> нед<strong>и</strong>скр<strong>и</strong>м<strong>и</strong><strong>на</strong>ц<strong>и</strong>ја;• Член 22 - право <strong>на</strong> култур<strong>на</strong>, рел<strong>и</strong>г<strong>и</strong>ска <strong>и</strong> јаз<strong>и</strong>ч<strong>на</strong> разл<strong>и</strong>чност;• Член 23 - право <strong>на</strong> ед<strong>на</strong>квост меѓу маж<strong>и</strong>те <strong>и</strong> жен<strong>и</strong>те;• Член 24 - <strong>права</strong> <strong>на</strong> детето;• Член 25 - <strong>права</strong> <strong>на</strong> стар<strong>и</strong> л<strong>и</strong>ца;• Член 26 - право <strong>на</strong> <strong>и</strong>нтеграц<strong>и</strong>ја <strong>на</strong> л<strong>и</strong>ца со хенд<strong>и</strong>кеп;• Член 27 - право <strong>на</strong> работн<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>те <strong>за</strong> <strong>и</strong>нформ<strong>и</strong>раност <strong>и</strong> консулт<strong>и</strong>рање во рамк<strong>и</strong>те <strong>на</strong> претпр<strong>и</strong>јат<strong>и</strong>ето;• Член 28 - право <strong>на</strong> колект<strong>и</strong>вн<strong>и</strong> преговор<strong>и</strong> <strong>и</strong> акт<strong>и</strong>вност<strong>и</strong>;• Член 29 - право <strong>на</strong> пр<strong>и</strong>стап до услуг<strong>и</strong> <strong>за</strong> вработување;• Член 30 - право <strong>на</strong> <strong>за</strong>шт<strong>и</strong>та во случај <strong>на</strong> неправедно отпуштање;• Член 31 - право <strong>на</strong> фер <strong>и</strong> праведн<strong>и</strong> работн<strong>и</strong> услов<strong>и</strong>;• Член 32 - <strong>за</strong>бра<strong>на</strong> <strong>на</strong> детск<strong>и</strong>от труд <strong>и</strong> <strong>за</strong>шт<strong>и</strong>та <strong>на</strong> млад<strong>и</strong>те луѓе <strong>за</strong> време <strong>на</strong> работа;• Член 33 - право <strong>на</strong> семеен <strong>и</strong> <strong>на</strong> профес<strong>и</strong>о<strong>на</strong>лен ж<strong>и</strong>вот;• Член 34 - право <strong>на</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong> с<strong>и</strong>гурност <strong>и</strong> <strong>на</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong> помош;• Член 35 - право <strong>на</strong> здравстве<strong>на</strong> нега;• Член 36 - право <strong>на</strong> пр<strong>и</strong>стап до услуг<strong>и</strong> <strong>на</strong> општ<strong>и</strong> економск<strong>и</strong> <strong>и</strong>нтерес<strong>и</strong>;• Член 37 - право <strong>на</strong> <strong>за</strong>шт<strong>и</strong>та <strong>на</strong> окол<strong>и</strong><strong>на</strong>та;• Член 38 - право <strong>на</strong> <strong>за</strong>шт<strong>и</strong>та <strong>на</strong> потрошувач<strong>и</strong>те.ВТОР ДЕЛ<strong>Пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>чко</strong> <strong>акц<strong>и</strong>о<strong>на</strong></strong> <strong>и</strong> <strong>прав<strong>на</strong></strong> <strong>рамка</strong> <strong>за</strong> човеков<strong>и</strong> <strong>права</strong> со фокус<strong>на</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong>та <strong>и</strong>нклуз<strong>и</strong>ја <strong>и</strong> <strong>на</strong>малувањето <strong>на</strong> с<strong>и</strong>ромашт<strong>и</strong>јата21

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!