<strong>Пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>чко</strong> <strong>акц<strong>и</strong>о<strong>на</strong></strong> <strong>и</strong> <strong>прав<strong>на</strong></strong> <strong>рамка</strong><strong>за</strong> човеков<strong>и</strong> <strong>права</strong> со фокус<strong>на</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong>та <strong>и</strong>нклуз<strong>и</strong>ја <strong>и</strong><strong>на</strong>малувањето <strong>на</strong> с<strong>и</strong>ромашт<strong>и</strong>јатаИздавачИнст<strong>и</strong>тут <strong>за</strong> човеков<strong>и</strong> <strong>права</strong> „Лудв<strong>и</strong>г Болцман“ – БИМ-ФВ, СкопјеПодготовката <strong>и</strong> печатењето <strong>на</strong> оваа публ<strong>и</strong>кац<strong>и</strong>ја се ф<strong>и</strong><strong>на</strong>нс<strong>и</strong>ск<strong>и</strong> поддржан<strong>и</strong> од стра<strong>на</strong> <strong>на</strong>Австр<strong>и</strong>ската соработка <strong>за</strong> развој (ADC)ПодготовкаХелс<strong>и</strong>ншк<strong>и</strong> ком<strong>и</strong>тет <strong>за</strong> човеков<strong>и</strong> <strong>права</strong> <strong>на</strong> Републ<strong>и</strong>ка Македон<strong>и</strong>јаПроектСоц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong> <strong>и</strong>нклуз<strong>и</strong>ја <strong>и</strong> човеков<strong>и</strong> <strong>права</strong> во Македон<strong>и</strong>јаИнст<strong>и</strong>тут <strong>за</strong> човеков<strong>и</strong> <strong>права</strong> „Лудв<strong>и</strong>г Болцман“ – БИМ-ФВ, Скопјеул. „Вељко Влахов<strong>и</strong>ќ“ бр. 1 А-1/4 1000 Скопјетел.: +389 (0)2 3216 956факс: +389 (0)2 3216 982Т<strong>и</strong>м <strong>за</strong> поддршка <strong>на</strong> БИМ-ФВ, СкопјеПетранка Делова М<strong>и</strong>лад<strong>и</strong>нова – ме<strong>на</strong>џер <strong>на</strong> проектотН<strong>и</strong>нослав Младенов<strong>и</strong>ќ – советн<strong>и</strong>к <strong>за</strong> човеков<strong>и</strong> <strong>права</strong>Стојан М<strong>и</strong>шев – советн<strong>и</strong>к <strong>за</strong> човеков<strong>и</strong> <strong>права</strong>Јагода Иљов – адм<strong>и</strong>н<strong>и</strong>страт<strong>и</strong>вен <strong>и</strong> ф<strong>и</strong><strong>на</strong>нс<strong>и</strong>ск<strong>и</strong> ас<strong>и</strong>стентПр<strong>и</strong> употреба <strong>на</strong> податоц<strong>и</strong>те, мол<strong>и</strong>ме да се <strong>на</strong>веде <strong>и</strong>зворот: <strong>Пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>чко</strong> <strong>акц<strong>и</strong>о<strong>на</strong></strong> <strong>и</strong> <strong>прав<strong>на</strong></strong> <strong>рамка</strong> <strong>за</strong> човеков<strong>и</strong> <strong>права</strong>со фокус <strong>на</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong>та <strong>и</strong>нклуз<strong>и</strong>ја <strong>и</strong> <strong>на</strong>малувањето <strong>на</strong> с<strong>и</strong>ромашт<strong>и</strong>јата, февруар<strong>и</strong> 2011СТАВОВИТЕ ИЗРАЗЕНИ ОВДЕ И ОНИЕ НА АВТОРИТЕ НЕ ГО ИЗРАЗУВААТ СЕКОГАШ ОФИЦИЈАЛНИОТ СТАВНА ИНСТИТУТОТ ЗА ЧОВЕКОВИ ПРАВА „ЛУДВИГ БОЛЦМАН“ (БИМ-ФВ) ИНА АВСТРИСКАТА СОРАБОТКА ЗА РАЗВОЈ (ADC)<strong>Пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>чко</strong> <strong>акц<strong>и</strong>о<strong>на</strong></strong> <strong>и</strong> <strong>прав<strong>на</strong></strong> <strong>рамка</strong> <strong>за</strong> човеков<strong>и</strong> <strong>права</strong> со фокус<strong>на</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong>та <strong>и</strong>нклуз<strong>и</strong>ја <strong>и</strong> <strong>на</strong>малувањето <strong>на</strong> с<strong>и</strong>ромашт<strong>и</strong>јата1
НАМЕСТО ПРЕДГОВОРВеќе ед<strong>на</strong> децен<strong>и</strong>ја борбата прот<strong>и</strong>в с<strong>и</strong>ромашт<strong>и</strong>јата <strong>и</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong>та <strong>и</strong>склученост, односно концепт<strong>и</strong>те <strong>за</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong>кохез<strong>и</strong>ја <strong>и</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong> <strong>и</strong>нклуз<strong>и</strong>ја се кор<strong>и</strong>стат како водечка <strong>и</strong>деја <strong>за</strong> пост<strong>и</strong>гнување <strong>на</strong> соц<strong>и</strong>јалн<strong>и</strong>те цел<strong>и</strong> во Европа одстра<strong>на</strong> <strong>на</strong> меѓу<strong>на</strong>родн<strong>и</strong>те <strong>и</strong> <strong>на</strong>ц<strong>и</strong>о<strong>на</strong>лн<strong>и</strong>те креатор<strong>и</strong> <strong>на</strong> пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>к<strong>и</strong>.Заедн<strong>и</strong>чко <strong>за</strong> ов<strong>и</strong>е концепт<strong>и</strong> е тоа што се фокус<strong>и</strong>раат кон општестве<strong>на</strong> благосостојба, а хармон<strong>и</strong>чн<strong>и</strong>те <strong>и</strong> стаб<strong>и</strong>лн<strong>и</strong>општествен<strong>и</strong> однос<strong>и</strong> се сметаат како составен дел <strong>за</strong> економск<strong>и</strong> <strong>и</strong> соц<strong>и</strong>јален <strong>на</strong>предок <strong>и</strong> м<strong>и</strong>рен сож<strong>и</strong>вот.Од голема важност во овој контекст е степенот до кој луѓето се чувствуваат повр<strong>за</strong>н<strong>и</strong> со општеството, како <strong>и</strong> н<strong>и</strong>в<strong>на</strong>талојалност <strong>и</strong> посветеност <strong>на</strong> голем број ш<strong>и</strong>роко споделен<strong>и</strong> вредност<strong>и</strong> <strong>и</strong> соц<strong>и</strong>јалн<strong>и</strong> цел<strong>и</strong>. Ова може соодветно даб<strong>и</strong>де претставено ед<strong>и</strong>нствено во <strong>рамка</strong>та што се однесува <strong>на</strong> човеков<strong>и</strong>те <strong>права</strong>, која всушност е опфате<strong>на</strong> со<strong>рамка</strong>та <strong>за</strong> спец<strong>и</strong>ф<strong>и</strong>чен, матер<strong>и</strong>јален <strong>и</strong> <strong>и</strong>нст<strong>и</strong>туц<strong>и</strong>о<strong>на</strong>лен контекст, како што е Европск<strong>и</strong>от јавен поредок <strong>за</strong> <strong>за</strong>шт<strong>и</strong>та<strong>на</strong> човеков<strong>и</strong>те <strong>права</strong>. Тој вклучува голем број европск<strong>и</strong> меѓувлад<strong>и</strong>н<strong>и</strong> орган<strong>и</strong><strong>за</strong>ц<strong>и</strong><strong>и</strong>, меѓу ко<strong>и</strong> се вбројуваат <strong>и</strong> Советот<strong>на</strong> Европа (CE) <strong>и</strong> Европската Ун<strong>и</strong>ја (ЕУ).Во овој контекст треба да се земат предв<strong>и</strong>д комплементарноста <strong>и</strong> повр<strong>за</strong>носта меѓу агендата <strong>за</strong> соц<strong>и</strong>јалн<strong>и</strong>те <strong>и</strong>економск<strong>и</strong>те <strong>права</strong> <strong>на</strong> двете гореспоме<strong>на</strong>т<strong>и</strong> европск<strong>и</strong> орган<strong>и</strong><strong>за</strong>ц<strong>и</strong><strong>и</strong> со соодветн<strong>и</strong>от с<strong>и</strong>стем <strong>на</strong> Обед<strong>и</strong>нет<strong>и</strong>те <strong>на</strong>ц<strong>и</strong><strong>и</strong>(<strong>на</strong> пр<strong>и</strong>мер, конвенц<strong>и</strong><strong>и</strong>те <strong>за</strong> човеков<strong>и</strong> <strong>права</strong>, М<strong>и</strong>лен<strong>и</strong>умск<strong>и</strong>те развојн<strong>и</strong> цел<strong>и</strong> – МРЦ) <strong>и</strong> меѓу друг<strong>и</strong> меѓу<strong>на</strong>родн<strong>и</strong>меѓувлад<strong>и</strong>н<strong>и</strong> орган<strong>и</strong><strong>за</strong>ц<strong>и</strong><strong>и</strong>, вклучувајќ<strong>и</strong> ја <strong>и</strong> Меѓу<strong>на</strong>род<strong>на</strong>та орган<strong>и</strong><strong>за</strong>ц<strong>и</strong>ја <strong>на</strong> трудот (МОТ).Борбата прот<strong>и</strong>в с<strong>и</strong>ромашт<strong>и</strong>јата <strong>и</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong>та <strong>и</strong>склученост, <strong>и</strong>сто така, беше поставе<strong>на</strong> како важен пр<strong>и</strong>ор<strong>и</strong>тет<strong>на</strong> агендата <strong>на</strong> Републ<strong>и</strong>ка Македон<strong>и</strong>ја, особено во <strong>и</strong>зм<strong>и</strong><strong>на</strong>т<strong>и</strong>те неколку год<strong>и</strong>н<strong>и</strong>. С<strong>и</strong>ромашт<strong>и</strong>јата <strong>и</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong>та<strong>и</strong>склученост кре<strong>и</strong>раат комплексн<strong>и</strong> <strong>и</strong> повеќед<strong>и</strong>менз<strong>и</strong>о<strong>на</strong>лн<strong>и</strong> проблем<strong>и</strong> <strong>за</strong> македонската држава <strong>и</strong> општество, <strong>за</strong> ч<strong>и</strong>ерешавање потребно е да се моб<strong>и</strong>л<strong>и</strong>з<strong>и</strong>раат многу пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>к<strong>и</strong> <strong>и</strong> да се ангаж<strong>и</strong>раат с<strong>и</strong>те <strong>на</strong>длежн<strong>и</strong> фактор<strong>и</strong> во земјата.Зголеме<strong>на</strong>та <strong>за</strong>ложба <strong>на</strong> Републ<strong>и</strong>ка Македон<strong>и</strong>ја во однос <strong>на</strong> гореспоме<strong>на</strong>т<strong>и</strong>от контекст <strong>на</strong>јјасно е пр<strong>и</strong>кажа<strong>на</strong> соголем<strong>и</strong>от број усвоен<strong>и</strong> <strong>за</strong>кон<strong>и</strong> <strong>и</strong> релевантн<strong>и</strong> пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>чк<strong>и</strong> документ<strong>и</strong>. С<strong>и</strong>те т<strong>и</strong>е <strong>и</strong>маат цел да г<strong>и</strong> опфатат гореспоме<strong>на</strong>т<strong>и</strong>тепрашања <strong>и</strong> да г<strong>и</strong> <strong>на</strong>сочат <strong>на</strong>пор<strong>и</strong>те <strong>на</strong> државата кон н<strong>и</strong>вно решавање.Во однос <strong>на</strong> ова, треба да потсет<strong>и</strong>ме дека тој процес е ст<strong>и</strong>мул<strong>и</strong>ран <strong>и</strong>/<strong>и</strong>л<strong>и</strong> <strong>за</strong>јак<strong>на</strong>т со членството <strong>на</strong> земјата воклучн<strong>и</strong>те меѓу<strong>на</strong>родн<strong>и</strong> меѓувлад<strong>и</strong>н<strong>и</strong> орган<strong>и</strong><strong>за</strong>ц<strong>и</strong><strong>и</strong>, вклучувајќ<strong>и</strong> го <strong>и</strong> с<strong>и</strong>стемот <strong>на</strong> ОН, МОТ, Советот <strong>на</strong> Европа, прекуусвојување конвенц<strong>и</strong><strong>и</strong> <strong>и</strong> друг<strong>и</strong> <strong>и</strong>нструмент<strong>и</strong> од ов<strong>и</strong>е орган<strong>и</strong><strong>за</strong>ц<strong>и</strong><strong>и</strong>.Ова особено се однесува <strong>на</strong> капац<strong>и</strong>тетот <strong>на</strong> државата, како земја-канд<strong>и</strong>дат <strong>за</strong> членство во ЕУ, <strong>и</strong> обезбедувадополн<strong>и</strong>тел<strong>на</strong> <strong>и</strong> комплементар<strong>на</strong> основа <strong>за</strong> голем број спец<strong>и</strong>ф<strong>и</strong>чн<strong>и</strong> <strong>на</strong>ц<strong>и</strong>о<strong>на</strong>лн<strong>и</strong> акт<strong>и</strong>вност<strong>и</strong> во <strong>и</strong>ст<strong>и</strong>от контекст.Истото тоа се однесува <strong>и</strong> <strong>на</strong> тековн<strong>и</strong>от процес <strong>на</strong> подготовка <strong>на</strong> земјата <strong>за</strong> Заедн<strong>и</strong>чк<strong>и</strong>от меморандум <strong>за</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong><strong>и</strong>нклуз<strong>и</strong>ја (Joint Inclusion Memorandum - JIM), кој треба б<strong>и</strong>де склучен со ЕУ (дополн<strong>и</strong>телно <strong>на</strong> тековн<strong>и</strong>от процес <strong>на</strong>усвојување <strong>на</strong> правото <strong>на</strong> <strong>за</strong>едн<strong>и</strong>цата, вклучувајќ<strong>и</strong> г<strong>и</strong> <strong>и</strong> <strong>права</strong>та од соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong>та сфера).Во овој момент особено треба да се <strong>и</strong>стакне комплементарноста меѓу тековн<strong>и</strong>те <strong>за</strong>ложб<strong>и</strong> <strong>на</strong> Македон<strong>и</strong>ја <strong>за</strong>пост<strong>и</strong>гнување <strong>на</strong> <strong>и</strong>нтеграт<strong>и</strong>вн<strong>и</strong>те пр<strong>и</strong>ор<strong>и</strong>тет<strong>и</strong> <strong>на</strong> ЕУ од областа <strong>на</strong> економ<strong>и</strong>јата <strong>и</strong> соц<strong>и</strong>јалата <strong>и</strong> нејз<strong>и</strong>н<strong>и</strong>те <strong>за</strong>ложб<strong>и</strong>што се баз<strong>и</strong>раат <strong>на</strong> обврск<strong>и</strong>те <strong>и</strong> посветеноста ко<strong>и</strong> потекнуваат од полноправното членство во Cоветот <strong>на</strong> Eвропа,ООН (<strong>на</strong> пр<strong>и</strong>мер, пост<strong>и</strong>гнување <strong>на</strong> МРЦ), МОТ <strong>и</strong> друг<strong>и</strong>.Гореспоме<strong>на</strong>тата актуелност <strong>на</strong> <strong>за</strong>ложб<strong>и</strong>те што се однесуваат <strong>на</strong> борбата прот<strong>и</strong>в с<strong>и</strong>ромашт<strong>и</strong>јата <strong>и</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong>та<strong>и</strong>склученост во Републ<strong>и</strong>ка Македон<strong>и</strong>ја неодам<strong>на</strong> беше пр<strong>и</strong>кажа<strong>на</strong> во Нац<strong>и</strong>о<strong>на</strong>л<strong>на</strong>та стратег<strong>и</strong>ја <strong>за</strong> <strong>на</strong>малување<strong>на</strong> с<strong>и</strong>ромашт<strong>и</strong>јата <strong>и</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong>та <strong>и</strong>склученост во Републ<strong>и</strong>ка Македон<strong>и</strong>ја 2010-2020 (National Strategy for ReducingPoverty and Social Exclusion in the Republic of Macedonia, 2010–2020 – NSRPSE), во која јасно е пр<strong>и</strong>кажа<strong>на</strong> с<strong>и</strong>л<strong>на</strong>тапосветеност <strong>на</strong> земјата во однос <strong>на</strong> гореспоме<strong>на</strong>т<strong>и</strong>от контекст <strong>и</strong> пред<strong>и</strong>зв<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>те со ко<strong>и</strong> се соочува.Врз основа <strong>на</strong> ова <strong>и</strong> гледано од перспект<strong>и</strong>ва <strong>на</strong> цел<strong>и</strong>те <strong>на</strong> проектот <strong>на</strong> Инст<strong>и</strong>тутот „Лудв<strong>и</strong>г Болцман“ – Истражувачкаасоц<strong>и</strong>јац<strong>и</strong>ја (БИМ-ФВ) „Соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong> <strong>и</strong>нклуз<strong>и</strong>ја <strong>и</strong> човеков<strong>и</strong> <strong>права</strong> во Македон<strong>и</strong>ја“, оваа публ<strong>и</strong>кац<strong>и</strong>ја <strong>и</strong>ма цел да г<strong>и</strong>обезбед<strong>и</strong> <strong>на</strong>јрелевантн<strong>и</strong>те <strong>и</strong>нформац<strong>и</strong><strong>и</strong> што се однесуваат <strong>на</strong> Советот <strong>на</strong> Европа <strong>и</strong> пр<strong>и</strong>стапот <strong>за</strong> човеков<strong>и</strong> <strong>права</strong> <strong>на</strong>ЕУ, <strong>за</strong> прашања од областа <strong>на</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong>та <strong>и</strong>нклуз<strong>и</strong>ја <strong>и</strong> борбата прот<strong>и</strong>в с<strong>и</strong>ромашт<strong>и</strong>јата.2<strong>Пол<strong>и</strong>т<strong>и</strong>чко</strong> <strong>акц<strong>и</strong>о<strong>на</strong></strong> <strong>и</strong> <strong>прав<strong>на</strong></strong> <strong>рамка</strong> <strong>за</strong> човеков<strong>и</strong> <strong>права</strong> со фокус<strong>на</strong> соц<strong>и</strong>јал<strong>на</strong>та <strong>и</strong>нклуз<strong>и</strong>ја <strong>и</strong> <strong>на</strong>малувањето <strong>на</strong> с<strong>и</strong>ромашт<strong>и</strong>јата
Change language