Политичко акциона и правна рамка за човекови права Фокус на ...

2.1 Клучни одредби на Лисабонскиот договор на ЕУ за вработување, социјална политика и јавно здравство2.1.1 Правнa основa на ЕУ за вработувањеОва прашање е опфатено со поглавјето IX за вработување од Договорот за функционирање на Европската Унија(Treaty on the Functioning of the European Union - TFEU), кое ги содржи следниве релевантни членови и ја гарантираправната основа за дејствување и на Унијата и на нејзините земји-членки на ова поле:*Член 145 пропишува дека: „Земјите-членки и Унијата, во согласност со ова поглавје, работат кон развивањекоординирана стратегија за вработување и особено за унапредување на вешта, обучена и приспособлива работнасила и кон развивање пазари на труд што одговараат на економските промени, со цел да ги постигнат целитедефинирани со член 3 од Договорот на Европската Унија“.*Член 146, според кој: „Земјите-членки преку своите политики за вработување придонесуваат кон постигнувањена целите наведени во член 145 на начин доследен на општите насоки за економските политики на земјитечленкии на Унијата, согласно со член 121(2).Имајќи ги предвид националните практики што се однесуваат на одговорностите на управителите и на работниците,земјите-членки го промовираат вработувањето како прашање од заедничка грижа и ги координираат своитеактивности на ова поле во рамките на Советот во согласност со одредбите на член 148“.ВТОР ДЕЛ*Член 147 пропишува дека „Унијата придонесува кон високо ниво на вработеност преку охрабрување насоработката меѓу земјите-членки, поддржувајќи ги и дополнувајќи ги нивните активности доколку е потребно.При спроведувањето, се почитуваат надлежностите на земјите-членки. Целта за постигнување високо ниво навработување се зема предвид во формулирањето и спроведувањето на политиките и активностите на Унијата“.*Член 148 вели дека „Европскиот совет секоја година ја има предвид состојбата со вработувањето во Унијатаи носи соодветни заклучоци врз основа на заедничките годишни извештаи од страна на Советот и Комисијата.Врз основа на заклучоците од Европскиот совет, по предлог на Комисијата и по консултација со Европскиотпарламент, Економскиот и социјален комитет, Комитетот на региони и Комитетот за вработување,истакнати во член 150, секоја година Советот изработува нацрт-насоки кои земјите-членки ги земаат предвид восвоите политики за вработување. Овие насоки се доследни на општите насоки усвоени согласно со членот 121(2)“.*Член 149, според кој, „Европскиот парламент и Советот, кои дејствуваат во согласност со вообичаенитезаконодавни процедури и по консултации со Економскиот и социјален комитет и Комитетот на региони,можат да усвојат стимулативни мерки, креирани за охрабрување на соработката меѓу земјите-членки. Со тоаги поддржуваат нивните активности на полето на вработување преку иницијативи, чија цел е да постигнатразвојни размени на информации и добри практики, обезбедувајќи компаративна анализа и совети, како иунапредување на иновативни пристапи и развојни искуства, особено како ресурси за пилот-проекти. Овие меркине ги вклучуваат хармонизацијата на законите и регулативите на земјите-членки”.2.1.2 Правна основа на ЕУ за социјална политикаОва прашање е опфатено со поглавјето X од Лисабонскиот договор кое, меѓу другото, ги вклучува следниве членовикои ја обезбедуваат правната основа за активностите на Унијата и на земјите-членки на ова поле:Член 151, кој гласи: „Унијата и земјите-членки, имајќи ги предвид основните социјални права, како што сеправата засновани со Европската социјална повелба, потпишана во Торино на 21 октомври 1961 година, иПовелбата на заедницата за основни социјални права на работниците од 1989 година, имаат цел да го унапредатвработувањето, да ги подобрат животните и работните услови и да овозможат нивна хармонизација, соодветнасоцијална заштита, дијалог меѓу управителите и работниците, развој на човечките ресурси, со цел да постоиконтинуитет на полето на вработувањето и борбата против исклученоста.За оваа цел, Унијата и земјите-членки спроведуваат мерки кои ги земаат предвид различните форми нанационални практики, особено на полето на договорни односи и потребата да се одржи конкурентноста наекономијата во Унијата.Тие веруваат дека таков развој ќе произлезе не само од функционирањето на внатрешен пазар, кој ќе биде од корист18Политичко акциона и правна рамка за човекови права со фокусна социјалната инклузија и намалувањето на сиромаштијата