CEM&TY; nr 2(13) - Lafarge
CEM&TY; nr 2(13) - Lafarge CEM&TY; nr 2(13) - Lafarge
ŚWIAT LAFARGEOkrągły jubileusz na KujawachObchodzący w tym roku jubileusz 150-lecia Zakład Górniczy Kujawy należy do największych kopalńodkrywkowych w Polsce i w Grupie Lafarge na całym świecie. Kamień wapienny wydobywany w miejscowościach Wapienno i Bielawyok. 30 km na południe od Bydgoszczy służy jako surowiec m.in. dla Zakładu Wapienniczego i Cementowni Kujawy, które wraz z kopalniąstanowią przedsiębiorstwa o kluczowym znaczeniu dla regionu.Początki wydobycia w Bielawach wiążą się ze szczęśliwymprzypadkiem. Około 1860 r. podczas wiercenia nowejstudni natrafiono na pokład, przez który nie udało sięprzebić. Okazało się, że było to olbrzymie złoże kamieniawapiennego. Rok później w powstałej w tym miejscu kopalni– skądinąd pierwszym zakładzie przemysłowym naKujawach – wydobyto już 40 ton surowca.W pionierskich czasach do kruszenia skały używanooskardów i ładunków wybuchowych, a urobek transportowanybył na taczkach. Oprócz eksploatacji kamienia wapiennegoprodukcja polegała na wypale wapna w prostympiecu polowym. Początkowo część surowca sprzedawanopobliskiej cukrowni, a po kilku latach stałym odbiorcązostały Zakłady Sodowe w Mątwach. Aby sprawnie dostarczaćdo nich wapno i kamień wapienny, wybudowanoport rzeczny na Noteci.Nowoczesność zapukała do bram kopalni ok. 1910 r.,kiedy to uruchomiono pierwsze wyciągi elektryczne, koniezastąpiono lokomotywami spalinowymi, a w funkcji świdragórniczego zastosowano młotki pneumatyczne. Wkrótceotwarto kolejne odkrywki i wydajność kopalni osiągnęłapoziom 160 tys. ton rocznie. Od tamtego momentu zakładdziała nieprzerwanie aż do dziś.Po zakończeniu II wojny światowej władze przykładałyogromną wagę do rozwoju przemysłu, co przyczyniłosię do kolejnego przełomu technologicznego w kopalni.W połączonych i coraz głębszych odkrywkach Wapiennoi Bielawy uruchomiono wyciągi o dużej mocy. Na tereniezakładu położono tory i skomunikowano je z węzłem kolejowymw Inowrocławiu, aby zwiększyć szybkość transportui załadunku surowca. Szczególny rozkwit ZakładuGórniczego przypadł na lata 60. Zakończono wówczasproces mechanizacji, unowocześniono technikę strzałowąi uruchomiono nowy zakład przeróbczy.Dzięki modernizacji zakład był w stanie sprostać zwiększonemuzapotrzebowaniu na surowce, które wiązało sięz powstaniem Janikowskich Zakładów Sodowych. Dlausprawnienia transportu połączono je z kopalnią pięciokilometrowymodcinkiem kolejki linowej. Trakcja kolejowazostała zelektryfikowana. Kamień wapienny i wapno dostarczanorównież do odbiorców za pomocą samochodówo dużym tonażu.Na początku lat 70. w niewielkiej odległości od kopalnipowstał zakład cementowy. Dziś, po licznych inwestycjachGrupy Lafarge, których zakres obejmował w zasadzie wybudowaniecałej infrastruktury przemysłowej od podstaw,Cementownia Kujawy należy do najnowocześniejszychobiektów tego typu w Europie.Włączenie kopalni do Grupy Lafarge w 1995 r. stałosię kolejnym kamieniem milowym w jej dziejach.Inwestycja została poprzedzona rozpoznaniem złoża, którepotwierdziło możliwość jego długoterminowej eksploatacji.Zakłady wydobywcze i przeróbcze zostały gruntowniezmodernizowane. Do użytku wprowadzono światowej klasysamochody technologiczne japońskiej firmy Komatsu, z którychkażdy przenosi jednorazowo nawet do 60 ton urobku.Obecnie szacowna kopalnia-jubilatka szczyci się mocąwytwórczą na poziomie ok. 5 mln ton kamienia wapiennegorocznie i oprócz cementowni zaopatruje wszystkiezakłady przemysłu sodowego w regionie, a także dostarczasurowce na potrzeby firm z branż wapienniczej, cukrowniczej,hutniczej i drogowej. Eksploatacji podlegają złożawapieni i margli jurajskich „Barcin”, „Piechcin” i „Pakość”,które przecina odkrywka o długości 7 km, szerokości 1 kmi głębokości w przedziale od 60 do 100 m (docelowo –120 m). Cały obszar górniczy obejmuje prawie tysiąc hektarówniezwykle malowniczego terenu. Dzięki zaangażowaniuGrupy Lafarge w zrównoważony rozwój okolice kopalni nieprzeobrażają się w pustynię ekologiczną. Przeciwnie, zakładobjęty jest programem zachowania bioróżnorodności, a pozakończeniu eksploatacji jego poszczególne części zostanąprzeznaczone do rekultywacji.6 | CEM&TY
ZIELONa STRONa LAFARGEWoda z odzyskuZasoby wody pitnej są niezwykle cenne. Na wyjątkowe marnotrawstwo zakrawa fakt, że ok.90% cieczy lejącej się z naszych kranów wykorzystujemy w celach innych niż spożywcze. Tymczasem nawet 50% ze średniego dziennegozużycia, wynoszącego 150 litrów, może pochodzić z alternatywnego źródła. W tym celu wykorzystać można deszczówkę bądź uzdatnioną wewtórnym obiegu tzw. wodę szarą.Wykorzystanie deszczówkiŚrednia roczna suma opadów w Polsce wynosi około600 mm. Ich rozmieszczenie jest jednak bardzo nierównomierne.Największy problem z dostępem do wody pitnejwystępuje w Polsce centralnej, np. do Warszawy transportowanajest z Zalewu Zegrzyńskiego. Dlatego w rejonachmało zasobnych w wodę słodką warto sięgnąć po jej alternatywneźródła. Z kolei na terenach o wysokich opadachopłaca się wykorzystać wodę tak hojnie lejącą się z nieba.Deszczówka może pokryć większość zapotrzebowaniana wodę z wykluczeniem celów spożywczych i higienyosobistej. Można przy jej użyciu podlewać ogrody, prać,spłukiwać toaletę czy myć auto. Wystarczy jedynie zainwestowaćw odpowiedni system, w skład którego wchodziinstalacja i zbiornik gromadzący wodę z opadów atmosferycznych.Późniejsze wydatki związane z ich konserwacjąnie są już zbyt wysokie.GromadzenieWielkość zbiornika w dużym stopniu wpływa na kosztinwestycji. Ustalając jego rozmiar, warto wziąć poduwagę średnią roczną wielkość opadów, rodzaj pokryciadachowego (preferowane dachy blaszane, ceramicznelub betonowe), jego powierzchnię efektywną (w rzucieprostopadłym) oraz planowany zakres wykorzystywaniadeszczówki. Kubatura zbiornika powinna zagwarantowaćzaspokojenie bieżącego zapotrzebowania, jak i około miesięcznąrezerwę wody na wypadek suszy.Nad czy pod ziemią?Deszczówka ma własności korozyjne, więc elementy instalacji,w tym także zbiornik, wykonuje się z wytrzymałychtworzyw sztucznych. Są one lekkie i nieprzezroczyste, dziękiczemu chronią gromadzoną ciecz przed światłem i nadmiernymnagrzewaniem.Dużo droższe, ale bardziej estetyczne i funkcjonalne sązbiorniki instalowane pod ziemią. Ich otoczenie powinno byćchłonne, a odległość wykopu od budynku musi odpowiadaćśrednicy zbiornika. Przy ruchu pieszym zamyka się je standardowąpokrywą. Ruch pojazdów wymaga pokrywy żeliwnej.Nie wszyscy mogą sobie pozwolić na instalację zbiornikówpodziemnych. Wysoki poziom wód gruntowych wykluczamożliwość ich zastosowania. Zbiorniki naziemnez reguły mają mniejszą pojemność – od 750 do 2000 l.Posiadają za to liczne ozdobne formy i można je dopasowaćkolorystycznie do elewacji.Niezbędne elementy instalacjiSystemy wody wodociągowej i deszczówki muszą działaćniezależnie. Klasyczny zbiornik połączony jest z kanalizacjądeszczową przewodem z zaworem zwrotnym, uniemożliwiającymwycofanie wody z kanalizacji do zbiornika.Ze względu na nierównomierność opadów, zbiornikipodłączone są dodatkowo do ujęcia wody pitnej zasilającejje w przypadku dłuższej suszy. Zasilanie takie może byćregulowane ręcznie lub uruchamiane automatycznie.Z kolei w przypadku zbyt obfitych opadów woda kierowanajest do kanalizacji deszczowej poprzez układ przelewu.Nadmiar wody może zostać także rozsączony, czylirozprowadzony po podłożu. Wybór sposobu rozsączaniazależy od lokalnych uwarunkowań geologicznych i prawnych.Zastosowanie systemów rozsączających nie tylkoprzeciwdziała stałemu obniżaniu się pokładów wód gruntowych,ale i może przynieść korzyść finansową, zwalniającod płacenia podatku od deszczówki.Czysta jak łzaWoda deszczowa jest względnie czysta. W instalacji powinnyzostać jednak zamontowane filtry usuwające zanieczyszczeniazbierane zazwyczaj w momencie, gdy spływaona z dachu, tarasu czy balkonu. Na rynku dostępne sądwa ich rodzaje:■ filtr przepływowy pionowy – instalowany w rurze spustowejodprowadzającej wodę do zbiorników zewnętrznychnaziemnych,■ filtr studzienkowy – występujący w układzie z podziemnymzbiornikiem.Dodatkowo na rynnie instalowane są kosze wyłapującewiększe zanieczyszczenia, np. liście czy kamienie.Warto wiedziećInstalacja, która służy do pozyskiwania i wykorzystywaniawody deszczowej do podlewania ogrodów, nie wymagazgłoszenia i uzyskania zezwolenia. W przedsiębiorstwie zaopatrzeniaw wodę należy ją zgłosić jedynie wówczas, gdydeszczówka będzie wykorzystywana w gospodarstwie domowym.Przedsiębiorcy zainteresowani tego typu systemamimogą liczyć na wsparcie finansowe z funduszy unijnych.Woda szaraZ instalacją wody deszczowej może zostać połączona (bądźteż działać niezależnie) instalacja tzw. wody szarej. W tensposób określa się wodę zużytą, odzyskaną dzięki specjalniezaprojektowanej i wykonanej instalacji. System maza zadanie zebrać wodę z brodzików, wanien, umywaleki pralek (do ponownego obiegu nie może być wprowadzonawoda z ustępów oraz silnie zanieczyszczone ścieki kuchenne).Następnie przepuszczana jest ona przez system filtrównaturalnych, biologicznych i mechanicznych. Instalacjamusi mieć oddzielną sieć przewodów przechwytującychwodę szarą i dystrybuujących ją po uzdatnieniu. Po oczyszczeniupowstaje tzw. woda przemysłowa, gromadzonaw podziemnych zbiornikach, skąd w razie zapotrzebowaniapompa przetłacza ją do urządzeń odbiorczych. Można przyjej użyciu sprzątać mieszkanie, myć auta, spłukiwać toaletęczy podlewać ogród.magazyn dla klientów Lafarge Cement | 7
- Page 4 and 5: zrób to z LAFARGEDrenaż, czyli ł
- Page 9: ROZMOWY PRZY PRACYCztery dekady kom
- Page 12 and 13: FUNDAMENTY NIE TYLKO PRAWNEKrótka
- Page 14 and 15: RÓŻNOŚCI Z BRANŻYNowoczesnebeto
- Page 16: Mocny i szybkiUniwersalnycement do
ZIELONa STRONa LAFARGEWoda z odzyskuZasoby wody pitnej są niezwykle cenne. Na wyjątkowe marnotrawstwo zakrawa fakt, że ok.90% cieczy lejącej się z naszych kranów wykorzystujemy w celach innych niż spożywcze. Tymczasem nawet 50% ze średniego dziennegozużycia, wynoszącego 150 litrów, może pochodzić z alternatywnego źródła. W tym celu wykorzystać można deszczówkę bądź uzdatnioną wewtórnym obiegu tzw. wodę szarą.Wykorzystanie deszczówkiŚrednia roczna suma opadów w Polsce wynosi około600 mm. Ich rozmieszczenie jest jednak bardzo nierównomierne.Największy problem z dostępem do wody pitnejwystępuje w Polsce centralnej, np. do Warszawy transportowanajest z Zalewu Zegrzyńskiego. Dlatego w rejonachmało zasobnych w wodę słodką warto sięgnąć po jej alternatywneźródła. Z kolei na terenach o wysokich opadachopłaca się wykorzystać wodę tak hojnie lejącą się z nieba.Deszczówka może pokryć większość zapotrzebowaniana wodę z wykluczeniem celów spożywczych i higienyosobistej. Można przy jej użyciu podlewać ogrody, prać,spłukiwać toaletę czy myć auto. Wystarczy jedynie zainwestowaćw odpowiedni system, w skład którego wchodziinstalacja i zbiornik gromadzący wodę z opadów atmosferycznych.Późniejsze wydatki związane z ich konserwacjąnie są już zbyt wysokie.GromadzenieWielkość zbiornika w dużym stopniu wpływa na kosztinwestycji. Ustalając jego rozmiar, warto wziąć poduwagę średnią roczną wielkość opadów, rodzaj pokryciadachowego (preferowane dachy blaszane, ceramicznelub betonowe), jego powierzchnię efektywną (w rzucieprostopadłym) oraz planowany zakres wykorzystywaniadeszczówki. Kubatura zbiornika powinna zagwarantowaćzaspokojenie bieżącego zapotrzebowania, jak i około miesięcznąrezerwę wody na wypadek suszy.Nad czy pod ziemią?Deszczówka ma własności korozyjne, więc elementy instalacji,w tym także zbiornik, wykonuje się z wytrzymałychtworzyw sztucznych. Są one lekkie i nieprzezroczyste, dziękiczemu chronią gromadzoną ciecz przed światłem i nadmiernymnagrzewaniem.Dużo droższe, ale bardziej estetyczne i funkcjonalne sązbiorniki instalowane pod ziemią. Ich otoczenie powinno byćchłonne, a odległość wykopu od budynku musi odpowiadaćśrednicy zbiornika. Przy ruchu pieszym zamyka się je standardowąpokrywą. Ruch pojazdów wymaga pokrywy żeliwnej.Nie wszyscy mogą sobie pozwolić na instalację zbiornikówpodziemnych. Wysoki poziom wód gruntowych wykluczamożliwość ich zastosowania. Zbiorniki naziemnez reguły mają mniejszą pojemność – od 750 do 2000 l.Posiadają za to liczne ozdobne formy i można je dopasowaćkolorystycznie do elewacji.Niezbędne elementy instalacjiSystemy wody wodociągowej i deszczówki muszą działaćniezależnie. Klasyczny zbiornik połączony jest z kanalizacjądeszczową przewodem z zaworem zwrotnym, uniemożliwiającymwycofanie wody z kanalizacji do zbiornika.Ze względu na nierównomierność opadów, zbiornikipodłączone są dodatkowo do ujęcia wody pitnej zasilającejje w przypadku dłuższej suszy. Zasilanie takie może byćregulowane ręcznie lub uruchamiane automatycznie.Z kolei w przypadku zbyt obfitych opadów woda kierowanajest do kanalizacji deszczowej poprzez układ przelewu.Nadmiar wody może zostać także rozsączony, czylirozprowadzony po podłożu. Wybór sposobu rozsączaniazależy od lokalnych uwarunkowań geologicznych i prawnych.Zastosowanie systemów rozsączających nie tylkoprzeciwdziała stałemu obniżaniu się pokładów wód gruntowych,ale i może przynieść korzyść finansową, zwalniającod płacenia podatku od deszczówki.Czysta jak łzaWoda deszczowa jest względnie czysta. W instalacji powinnyzostać jednak zamontowane filtry usuwające zanieczyszczeniazbierane zazwyczaj w momencie, gdy spływaona z dachu, tarasu czy balkonu. Na rynku dostępne sądwa ich rodzaje:■ filtr przepływowy pionowy – instalowany w rurze spustowejodprowadzającej wodę do zbiorników zewnętrznychnaziemnych,■ filtr studzienkowy – występujący w układzie z podziemnymzbiornikiem.Dodatkowo na rynnie instalowane są kosze wyłapującewiększe zanieczyszczenia, np. liście czy kamienie.Warto wiedziećInstalacja, która służy do pozyskiwania i wykorzystywaniawody deszczowej do podlewania ogrodów, nie wymagazgłoszenia i uzyskania zezwolenia. W przedsiębiorstwie zaopatrzeniaw wodę należy ją zgłosić jedynie wówczas, gdydeszczówka będzie wykorzystywana w gospodarstwie domowym.Przedsiębiorcy zainteresowani tego typu systemamimogą liczyć na wsparcie finansowe z funduszy unijnych.Woda szaraZ instalacją wody deszczowej może zostać połączona (bądźteż działać niezależnie) instalacja tzw. wody szarej. W tensposób określa się wodę zużytą, odzyskaną dzięki specjalniezaprojektowanej i wykonanej instalacji. System maza zadanie zebrać wodę z brodzików, wanien, umywaleki pralek (do ponownego obiegu nie może być wprowadzonawoda z ustępów oraz silnie zanieczyszczone ścieki kuchenne).Następnie przepuszczana jest ona przez system filtrównaturalnych, biologicznych i mechanicznych. Instalacjamusi mieć oddzielną sieć przewodów przechwytującychwodę szarą i dystrybuujących ją po uzdatnieniu. Po oczyszczeniupowstaje tzw. woda przemysłowa, gromadzonaw podziemnych zbiornikach, skąd w razie zapotrzebowaniapompa przetłacza ją do urządzeń odbiorczych. Można przyjej użyciu sprzątać mieszkanie, myć auta, spłukiwać toaletęczy podlewać ogród.magazyn dla klientów <strong>Lafarge</strong> Cement | 7
Change language