CEM&TY; nr 2(13) - Lafarge

zrób to z LAFARGEDrenaż, czyli łatwy sposóbna pozbycie się wodyDecyzja o wykonaniu drenażu jest zazwyczaj słuszna niezależnie od tego, czy obiekt dopiero powstaje, czy też zostałoddany do użytku dawno temu. Chęć uniknięcia zalania piwnicy bardzo często staje się wystarczającym powodem, by zainstalować systemodwadniający i zapewnić budynkowi ochronę przed niepożądanym działaniem wody gruntowej.Drenaż zewnętrznyObecność wody w gruncie bezpośrednio przylegającym dofundamentów jest ściśle związana z przepuszczalnościągleby. Woda bardzo łatwo przesącza się przez żwir i piasek,więc w przypadku tego rodzaju podłoża wykonaniedrenażu okazuje się zbędne. Jeśli natomiast obiekt posadowionyjest na iłach, glinie lub gruntach mieszanych,przepuszczalność zostaje znacznie ograniczona. Z powoduspiętrzenia dużej ilości wody, która nie znajduje ujściado głębi gruntu, dochodzi do nacisku hydrostatycznego naściany fundamentów. Jeżeli trwa on dłuższy czas lub powtarzasię cyklicznie, należy zastosować drenaż opaskowywokół budynku. Aby uzyskać pewność, że jest to konieczne,należy zlecić profesjonalne badania gruntu.Potrzebne materiałygrunt wypełniający wykopizolacja przeciwwilgociowawarstwa filtracyjna(żwir lub płyta drenująca)ściana piwnicyława fundamentowaPrzekrój poprzeczny przez grunt oraz ścianęodwadnianego obiektumin. 20 cmDo wykonania odwodnienia budynku niezbędne sąnastępujące materiały instalacyjne:– rury drenarskie,– studzienki kontrolne,– obsypka filtracyjna,– geowłóknina,– warstwa filtracyjna.rura drenarskageowłókninagrunt rodzimyobsypka filtracyjnastrefa umieszczeniarury drenarskiejRury drenarskieRury układa się przy samych fundamentach, najlepiej nagłębokości ich posadowienia. Takie ulokowanie zapewnianajskuteczniejszy odbiór wody z gruntu. Niższe osadzenierur sprawia, że zanim woda do nich dotrze, będzie długonapierać na ściany fundamentów i wypłukiwać drobnecząstki gruntu spod fundamentów. Natomiast jeżeli ruryznajdą się zbyt wysoko, dla fundamentów niebezpiecznaokaże się wilgoć zbierająca się poniżej. Średnicę rurdrenarskich określamy po dokonaniu pomiarów uwzględniającychrodzaj gruntu oraz dokładną ilość wody, ale zazwyczajwystarczy 10 cm. Spadek podłużny rur wynosistandardowo 0,5%. Prace przy układaniu rur rozpoczynająsię zawsze w miejscu najodleglejszym od przewidzianegoodpływu. Jeśli ciąg drenarski jest bardzo długi, należy gorozdzielić, a rury poprowadzić w przeciwnych kierunkach.StudzienkiPrzy pracach drenarskich wykorzystuje się najczęściejprefabrykowane studzienki z betonu lub z materiałów,z których wykonano rury. Zamontowanie studzienek pozwalana kontrolę całego systemu oraz umożliwia utrzymywaniedrożności i przeprowadzanie czyszczenia bezpotrzeby odkopywania poszczególnych elementów. Ichprzeciętna średnica wynosi od 20 do 35 cm, a głębokośćmieści się w granicach od 1 do 2 m. Ostatnia studzienkapowinna być dodatkowo zaopatrzona w osadnik, którypozwoli na jej sprawne czyszczenie. Każda zainstalowanastudzienka musi zostać zamknięta od góry pokrywą,która zapobiegnie dostawaniu się do wnętrza śmieci czypiasku oraz pozwoli uniknąć potknięcia się.Woda z drenażu odprowadzana jest najczęściej do studnichłonnych zlokalizowanych w bezpiecznej odległościod budynku lub rozprowadzona po działce systememrur położonych na większej głębokości niż fundamentybudynku. Wodę można również odprowadzać do kanalizacjideszczowej lub ogólnospławnej, a także do rowówmelioracyjnych lub pobliskich akwenów. W takim jednakprzypadku musimy uzyskać odpowiednie zezwolenia.Obsypka filtracyjna oraz materiałdrenującyUłożone rury przysypuje się specjalną obsypką filtracyjną.Najczęściej stosowanym materiałem jest czystyżwir albo keramzyt o odpowiedniej frakcji, najczęściej8–16 mm. Właściwy dobór obsypki zapewni zatrzymywaniecząsteczek gruntu, które nie powinny się znaleźćwewnątrz systemu. Przełoży się to na długotrwałą drożnośćinstalacji. Należy również pamiętać o oddzieleniu4 | CEM&TY

zrób to z LAFARGEDrenaż zewnętrzny: kierunek odprowadzaniawody z systemustudzienka kontrolnakierunek spadkurura drenarskaobsypki geowłókniną, dzięki czemu uniknie się jej wymieszaniaz gruntem. Kolejnym istotnym elementem jestwarstwa filtracyjna, którą układa się przy ścianie pokrytejwarstwą wyrównawczą i zaizolowanej podwójną powłokąbitumiczną. Do wykonania warstwy wyrównawczej podhydroizolację najlepiej zastosować odporny na agresjęchemiczną cement Specjal ® firmy Lafarge. Warstwę filtracyjnąmożna wykonać ze żwiru albo zastosować gotowepłyty drenujące, które układa się przy ścianie fundamentówjuż po ułożeniu rur.Prace końcowe oraz konserwacjaZamknięcie obiegu drenującego oraz potwierdzenie jegodrożności pozwala przejść do kolejnego etapu, czyliwyrównania poziomu ziemi. Sam początek tych pracnależy przeprowadzić na tyle ostrożnie, by nie uszkodzićinstalacji. System będzie funkcjonował prawidłowo,jeśli przynajmniej raz do roku dokonamy jego przegląduoraz ewentualnej konserwacji. Zazwyczaj wystarczyprzepłukać całość wodą pod ciśnieniem, dzięki czemuusuniemy zbędne elementy, które zebrały się wewnątrz.Czyścimy również studzienki, gdyż w nich przedewszystkim zbierają się frakcje gruntu. Jeśli nie będziemyich regularnie usuwać, system przestanie sprawniefunkcjonować.Drenaż wewnętrznypowierzchniowainfiltracyjnawarstwowabłonkowataspiętrzonakapilarnagruntowaRodzaje wód oddziałujących na budynekwoda opadowa gromadząca się na powierzchni ziemikierunek odprowadzenia wody z drenażuwoda wsiąkająca w grunt i przesączająca się w głąb ziemiwoda zbierająca się lub ulegająca spiętrzeniu między poszczególnymi warstwami gruntuwoda zawieszona na cząstkach gruntu, utrzymująca się wskutek działania napięcia powierzchniowegoutrzymująca się stale lub czasowo i wywierająca działanie hydrostatyczne. Gromadzi się przy elementachbudynku na warstwach gruntu o małej przepuszczalności.woda podsiąkająca do góry w drobnych porach gruntu przeciwnie do kierunku działania siły ciążeniawoda występująca w głębszych warstwach gleby. Wypełnia połączone ze sobą puste przestrzenie i podlegajedynie siłom ciążenia. W zależności od przepływu określa się ją jako stojącą lub bieżącąJeśli z jakichś powodów drenaż zewnętrzny jest niemożliwydo wykonania, należy przeprowadzić go wewnątrzbudynku. W takich przypadkach podłoga zostaje zerwanajedynie tuż przy ścianach na linii ułożenia rur. Montażwygląda tak samo, jak w przypadku instalacji zewnętrznej.Po zakończeniu prac można wykonać wylewkę betonowąna bazie cementu Standard ® lub Ekspert ® , jeśliw jej miejscu przebiega uczęszczany ciąg komunikacyjny.Regularna kontrola instalacji wewnętrznej jest niezwykleważna, ponieważ jej brak może doprowadzić do zalaniabudynku.Cement Ekspert ® jest idealny do wytwarzania betonu o wysokiej wytrzymałościwczesnej. Jego skład pozwala łatwo przygotować z niego mocny oraz dobrzeurabialny beton. Ekspert nadaje się do przygotowywania betonów o wysokiejwytrzymałości wczesnej oraz betonów na fundamenty, konstrukcje i elementyprefabrykowane. Można go stosować do betonów klas od C16/20 do C35/45,np. na stropy, wieńce, belki, schody, nadproża czy pustaki szczelinowe.Ekspert ® jest również niezastąpiony w przypadku wykonywania wylewek orazposadzek pod silnie obciążone ciągi komunikacyjne.magazyn dla klientów Lafarge Cement | 5

ŚWIAT LAFARGEOkrągły jubileusz na KujawachObchodzący w tym roku jubileusz 150-lecia Zakład Górniczy Kujawy należy do największych kopalńodkrywkowych w Polsce i w Grupie Lafarge na całym świecie. Kamień wapienny wydobywany w miejscowościach Wapienno i Bielawyok. 30 km na południe od Bydgoszczy służy jako surowiec m.in. dla Zakładu Wapienniczego i Cementowni Kujawy, które wraz z kopalniąstanowią przedsiębiorstwa o kluczowym znaczeniu dla regionu.Początki wydobycia w Bielawach wiążą się ze szczęśliwymprzypadkiem. Około 1860 r. podczas wiercenia nowejstudni natrafiono na pokład, przez który nie udało sięprzebić. Okazało się, że było to olbrzymie złoże kamieniawapiennego. Rok później w powstałej w tym miejscu kopalni– skądinąd pierwszym zakładzie przemysłowym naKujawach – wydobyto już 40 ton surowca.W pionierskich czasach do kruszenia skały używanooskardów i ładunków wybuchowych, a urobek transportowanybył na taczkach. Oprócz eksploatacji kamienia wapiennegoprodukcja polegała na wypale wapna w prostympiecu polowym. Początkowo część surowca sprzedawanopobliskiej cukrowni, a po kilku latach stałym odbiorcązostały Zakłady Sodowe w Mątwach. Aby sprawnie dostarczaćdo nich wapno i kamień wapienny, wybudowanoport rzeczny na Noteci.Nowoczesność zapukała do bram kopalni ok. 1910 r.,kiedy to uruchomiono pierwsze wyciągi elektryczne, koniezastąpiono lokomotywami spalinowymi, a w funkcji świdragórniczego zastosowano młotki pneumatyczne. Wkrótceotwarto kolejne odkrywki i wydajność kopalni osiągnęłapoziom 160 tys. ton rocznie. Od tamtego momentu zakładdziała nieprzerwanie aż do dziś.Po zakończeniu II wojny światowej władze przykładałyogromną wagę do rozwoju przemysłu, co przyczyniłosię do kolejnego przełomu technologicznego w kopalni.W połączonych i coraz głębszych odkrywkach Wapiennoi Bielawy uruchomiono wyciągi o dużej mocy. Na tereniezakładu położono tory i skomunikowano je z węzłem kolejowymw Inowrocławiu, aby zwiększyć szybkość transportui załadunku surowca. Szczególny rozkwit ZakładuGórniczego przypadł na lata 60. Zakończono wówczasproces mechanizacji, unowocześniono technikę strzałowąi uruchomiono nowy zakład przeróbczy.Dzięki modernizacji zakład był w stanie sprostać zwiększonemuzapotrzebowaniu na surowce, które wiązało sięz powstaniem Janikowskich Zakładów Sodowych. Dlausprawnienia transportu połączono je z kopalnią pięciokilometrowymodcinkiem kolejki linowej. Trakcja kolejowazostała zelektryfikowana. Kamień wapienny i wapno dostarczanorównież do odbiorców za pomocą samochodówo dużym tonażu.Na początku lat 70. w niewielkiej odległości od kopalnipowstał zakład cementowy. Dziś, po licznych inwestycjachGrupy Lafarge, których zakres obejmował w zasadzie wybudowaniecałej infrastruktury przemysłowej od podstaw,Cementownia Kujawy należy do najnowocześniejszychobiektów tego typu w Europie.Włączenie kopalni do Grupy Lafarge w 1995 r. stałosię kolejnym kamieniem milowym w jej dziejach.Inwestycja została poprzedzona rozpoznaniem złoża, którepotwierdziło możliwość jego długoterminowej eksploatacji.Zakłady wydobywcze i przeróbcze zostały gruntowniezmodernizowane. Do użytku wprowadzono światowej klasysamochody technologiczne japońskiej firmy Komatsu, z którychkażdy przenosi jednorazowo nawet do 60 ton urobku.Obecnie szacowna kopalnia-jubilatka szczyci się mocąwytwórczą na poziomie ok. 5 mln ton kamienia wapiennegorocznie i oprócz cementowni zaopatruje wszystkiezakłady przemysłu sodowego w regionie, a także dostarczasurowce na potrzeby firm z branż wapienniczej, cukrowniczej,hutniczej i drogowej. Eksploatacji podlegają złożawapieni i margli jurajskich „Barcin”, „Piechcin” i „Pakość”,które przecina odkrywka o długości 7 km, szerokości 1 kmi głębokości w przedziale od 60 do 100 m (docelowo –120 m). Cały obszar górniczy obejmuje prawie tysiąc hektarówniezwykle malowniczego terenu. Dzięki zaangażowaniuGrupy Lafarge w zrównoważony rozwój okolice kopalni nieprzeobrażają się w pustynię ekologiczną. Przeciwnie, zakładobjęty jest programem zachowania bioróżnorodności, a pozakończeniu eksploatacji jego poszczególne części zostanąprzeznaczone do rekultywacji.6 | CEM&TY

ZIELONa STRONa LAFARGEWoda z odzyskuZasoby wody pitnej są niezwykle cenne. Na wyjątkowe marnotrawstwo zakrawa fakt, że ok.90% cieczy lejącej się z naszych kranów wykorzystujemy w celach innych niż spożywcze. Tymczasem nawet 50% ze średniego dziennegozużycia, wynoszącego 150 litrów, może pochodzić z alternatywnego źródła. W tym celu wykorzystać można deszczówkę bądź uzdatnioną wewtórnym obiegu tzw. wodę szarą.Wykorzystanie deszczówkiŚrednia roczna suma opadów w Polsce wynosi około600 mm. Ich rozmieszczenie jest jednak bardzo nierównomierne.Największy problem z dostępem do wody pitnejwystępuje w Polsce centralnej, np. do Warszawy transportowanajest z Zalewu Zegrzyńskiego. Dlatego w rejonachmało zasobnych w wodę słodką warto sięgnąć po jej alternatywneźródła. Z kolei na terenach o wysokich opadachopłaca się wykorzystać wodę tak hojnie lejącą się z nieba.Deszczówka może pokryć większość zapotrzebowaniana wodę z wykluczeniem celów spożywczych i higienyosobistej. Można przy jej użyciu podlewać ogrody, prać,spłukiwać toaletę czy myć auto. Wystarczy jedynie zainwestowaćw odpowiedni system, w skład którego wchodziinstalacja i zbiornik gromadzący wodę z opadów atmosferycznych.Późniejsze wydatki związane z ich konserwacjąnie są już zbyt wysokie.GromadzenieWielkość zbiornika w dużym stopniu wpływa na kosztinwestycji. Ustalając jego rozmiar, warto wziąć poduwagę średnią roczną wielkość opadów, rodzaj pokryciadachowego (preferowane dachy blaszane, ceramicznelub betonowe), jego powierzchnię efektywną (w rzucieprostopadłym) oraz planowany zakres wykorzystywaniadeszczówki. Kubatura zbiornika powinna zagwarantowaćzaspokojenie bieżącego zapotrzebowania, jak i około miesięcznąrezerwę wody na wypadek suszy.Nad czy pod ziemią?Deszczówka ma własności korozyjne, więc elementy instalacji,w tym także zbiornik, wykonuje się z wytrzymałychtworzyw sztucznych. Są one lekkie i nieprzezroczyste, dziękiczemu chronią gromadzoną ciecz przed światłem i nadmiernymnagrzewaniem.Dużo droższe, ale bardziej estetyczne i funkcjonalne sązbiorniki instalowane pod ziemią. Ich otoczenie powinno byćchłonne, a odległość wykopu od budynku musi odpowiadaćśrednicy zbiornika. Przy ruchu pieszym zamyka się je standardowąpokrywą. Ruch pojazdów wymaga pokrywy żeliwnej.Nie wszyscy mogą sobie pozwolić na instalację zbiornikówpodziemnych. Wysoki poziom wód gruntowych wykluczamożliwość ich zastosowania. Zbiorniki naziemnez reguły mają mniejszą pojemność – od 750 do 2000 l.Posiadają za to liczne ozdobne formy i można je dopasowaćkolorystycznie do elewacji.Niezbędne elementy instalacjiSystemy wody wodociągowej i deszczówki muszą działaćniezależnie. Klasyczny zbiornik połączony jest z kanalizacjądeszczową przewodem z zaworem zwrotnym, uniemożliwiającymwycofanie wody z kanalizacji do zbiornika.Ze względu na nierównomierność opadów, zbiornikipodłączone są dodatkowo do ujęcia wody pitnej zasilającejje w przypadku dłuższej suszy. Zasilanie takie może byćregulowane ręcznie lub uruchamiane automatycznie.Z kolei w przypadku zbyt obfitych opadów woda kierowanajest do kanalizacji deszczowej poprzez układ przelewu.Nadmiar wody może zostać także rozsączony, czylirozprowadzony po podłożu. Wybór sposobu rozsączaniazależy od lokalnych uwarunkowań geologicznych i prawnych.Zastosowanie systemów rozsączających nie tylkoprzeciwdziała stałemu obniżaniu się pokładów wód gruntowych,ale i może przynieść korzyść finansową, zwalniającod płacenia podatku od deszczówki.Czysta jak łzaWoda deszczowa jest względnie czysta. W instalacji powinnyzostać jednak zamontowane filtry usuwające zanieczyszczeniazbierane zazwyczaj w momencie, gdy spływaona z dachu, tarasu czy balkonu. Na rynku dostępne sądwa ich rodzaje:■ filtr przepływowy pionowy – instalowany w rurze spustowejodprowadzającej wodę do zbiorników zewnętrznychnaziemnych,■ filtr studzienkowy – występujący w układzie z podziemnymzbiornikiem.Dodatkowo na rynnie instalowane są kosze wyłapującewiększe zanieczyszczenia, np. liście czy kamienie.Warto wiedziećInstalacja, która służy do pozyskiwania i wykorzystywaniawody deszczowej do podlewania ogrodów, nie wymagazgłoszenia i uzyskania zezwolenia. W przedsiębiorstwie zaopatrzeniaw wodę należy ją zgłosić jedynie wówczas, gdydeszczówka będzie wykorzystywana w gospodarstwie domowym.Przedsiębiorcy zainteresowani tego typu systemamimogą liczyć na wsparcie finansowe z funduszy unijnych.Woda szaraZ instalacją wody deszczowej może zostać połączona (bądźteż działać niezależnie) instalacja tzw. wody szarej. W tensposób określa się wodę zużytą, odzyskaną dzięki specjalniezaprojektowanej i wykonanej instalacji. System maza zadanie zebrać wodę z brodzików, wanien, umywaleki pralek (do ponownego obiegu nie może być wprowadzonawoda z ustępów oraz silnie zanieczyszczone ścieki kuchenne).Następnie przepuszczana jest ona przez system filtrównaturalnych, biologicznych i mechanicznych. Instalacjamusi mieć oddzielną sieć przewodów przechwytującychwodę szarą i dystrybuujących ją po uzdatnieniu. Po oczyszczeniupowstaje tzw. woda przemysłowa, gromadzonaw podziemnych zbiornikach, skąd w razie zapotrzebowaniapompa przetłacza ją do urządzeń odbiorczych. Można przyjej użyciu sprzątać mieszkanie, myć auta, spłukiwać toaletęczy podlewać ogród.magazyn dla klientów Lafarge Cement | 7

ROZMOWY PRZY PRACYCztery dekady kompleksowychusług budowlanychRozmowa z Jarosławem Szczupakiem, wiceprezesem Grupy Budowlanej Alstal Sp. z o.o. sp. k.Redakcja: Czy cztery dekady istnienia Państwa firmy narynku to duży atut?Jarosław Szczupak: Działamy od blisko 35 lat. Takogromne doświadczenie w zakresie realizacji inwestycjipomaga w zdobywaniu kontraktów i w ich wypełnianiuz najwyższą jakością.R.: W czym się przejawia kompleksowość działańPaństwa firmy?J. Sz.: Alstal Grupa Budowlana oferuje usługi w zakresiegeneralnego wykonawstwa inwestycji kubaturowych,inżynieryjnych, drogowych oraz produkcji i montażukonstrukcji stalowych. Nasza firma specjalizuje się w realizacjiprzedsięwzięć w systemie „zaprojektuj i wybuduj”.Alstal Budownictwo to dynamicznie rozwijającasię grupa budowlana, w której skład wchodzą:Zakład Budownictwa Kubaturowego, ZakładBudownictwa Inżynieryjnego, ZakładKonstrukcji Stalowych, Zakład ProdukcjiBetonu i Prefabrykatów oraz Zakład Drogowy(Przedsiębiorstwo Robót Drogowych MogilnoSp. z o.o.). Grupę wyróżnia kompleksowośćświadczonych usług, realizacja zadańwedług indywidualnego zamówienia klienta,wyspecjalizowane doradztwo technologiczne,projektowanie, wykonawstwo, a następnieodbiór inwestycji wraz z przekazaniem do użytkui uzyskaniem wszelkich niezbędnych zezwoleń.Więcej informacji na stronie: www.alstal.eu.R.: W jaki sposób dostosowują się Państwo do zmianrynkowych?J. Sz.: Obserwujemy zmiany popytu i podaży na rynku,ciągle doskonaląc nasze procesy produkcyjnei procedury.R.: Jakie obiekty uznają Państwo za najcenniejsze pozycjew portfolio? Który z nich stanowił największe wyzwanie?J. Sz.: Alstal wyspecjalizował się w budownictwie infrastrukturalnym.Obecnie budujemy trzy stadiony, w tymżużlowy w Zielonej Górze, oraz cztery Aquaparki, m.in.Termy Maltańskie będące największym obiektem tegotypu w Polsce i jednym z największych w Europie.Niewątpliwie największym wyzwaniem było wykonaniew systemie „zaprojektuj i wybuduj” Stadionu Żużlowegow Toruniu na 15 tys. miejsc w rekordowo krótkim czasie– budowa trwała zaledwie 9 miesięcy.R.: Jakie są Państwa plany na przyszłość związanez firmą?J. Sz.: Przede wszystkim rozwój dywizji drogowej i mostowej.W 2009 r. wykupiliśmy 100% udziałów w firmiePRD Mogilno, a w roku bieżącym 20% udziałóww Przedsiębiorstwie Budowy Dróg i Mostów Kobylarnia.Zamierzamy kontynuować proces akwizycyjny.R.: W jakim zakresie współpracują Państwo z firmąLafarge? Jak Pan ocenia tę współpracę?J. Sz.: Firma Lafarge jest głównym dostawcą cementu dobudowy naszych obiektów. Współpraca przebiega wzorowo.Życzymy sobie więcej tak profesjonalnej kooperacjii fachowej obsługi.R.: Nie skupiają się Państwo wyłącznie na własnym rozwoju,lecz także inwestują w społeczność lokalną i sport.J. Sz.: Alstal aktywnie wspiera polskich sportowców.Do największych beneficjentów należą klub Ekstraklasykoszykówki kobiet Inea AZS Poznań, klub Ekstraklasykoszykówki kobiet Katarzynki Toruń, Toruńscy ŻużlowcyKS Unibax SA oraz ekstraklasa koszykówki mężczyznSportino Inowrocław. Warto wspomnieć, że w 2009 r.wydaliśmy na sponsoring sportowy ponad 1 mln złotych.magazyn dla klientów Lafarge Cement | 9

Na naszym podwórku„Czarna lista” nieuczciwychproducentówPrzedstawiciele Federacji Konsumentów, Związku Pracodawców – Producentów Materiałówdla Budownictwa oraz Instytutu Techniki Budowlanej podpisali porozumienie, dzięki któremuz polskiego rynku mają w najbliższym czasie zniknąć materiały budowlane, które niespełniają deklarowanych parametrów.skrzynki rozdzielcze były skutecznie zabezpieczone przeddostępem osób niepowołanych. Zalecany jest wybór obudówz materiałów izolacyjnych odpornych jednocześnie naurazy mechaniczne. Odległość skrzynek od odbiorników zestrefy IV nie może przekraczać 50 m.Strefa IV – odbiornikiNależące do strefy IV odbiorniki oświetleniowe, narzędziaręczne i urządzenia budowlane wraz z przyłączami musząmieć wykonanie IP44, które przewiduje tę samą pyłoszczelnośćco IP43 i dodatkowe zabezpieczenie przed wodą rozbryzgiwanąna obudowę z dowolnego kierunku. Wszystkieprzewody należy zabezpieczyć przed uszkodzeniami fizycznymii ułożyć tak, aby nie podlegały naprężeniom.W miarę możliwości wskazane jest korzystanie z urządzeńbezprzewodowych. Poszczególne obwody powinny być zabezpieczonewyłącznikami różnicowoprądowymi o prądziezadziałania nie większym niż 30 mA. Narzędzia ręcznepowinny być wykonane w II klasie ochronności. W celujeszcze lepszego zabezpieczenia przed porażeniem możnazastosować systemy bezpiecznego obniżania napięciado np. 110 V oraz transformatory separacyjne w II klasieochronności, które niezbędne są do zasilania urządzeńw I klasie ochronności. Pracownicy, którzy używają narzędzi,są zobowiązani przed użyciem skontrolować ich stan(np. sprawdzić, czy nie widać nieosłoniętych przewodów,czy wtyczki i obudowy są w dobrym stanie itd.) i upewnićsię przed pracą, że różnicówki są sprawne. Oględzin należydokonać bezwzględnie po naprawach, przed ponownymuruchomieniem urządzenia, które nie było używane conajmniej od miesiąca, i po jego przemieszczeniu. W praktycenajczęściej zagrożenia stwarzają betoniarki i agregatyspawalnicze.Temat organizacji pracy na budowie ze względu nabezpieczeństwo stosowania urządzeń elektrycznychtrudno wyczerpać. Wiele użytecznych informacjidostępnych jest na stronie StowarzyszeniaElektryków Polskich.Zgodnie z porozumieniem badaniu poddane zostanąwłaściwości użytkowe produktów, a wyniki pomiarówbędą podawane do wiadomości publicznej wraz z nazwąkonkretnego materiału i informacją o jego producencie.Zdaniem sygnatariuszy zawartej umowy ilość dostępnychmateriałów budowlanych niespełniających oczekiwanychnorm jest szokująca – rozbieżności między parametramiproduktów deklarowanymi na ich etykietach a stanem rzeczywistymdotyczyć mogą nawet 30% oferowanych materiałów.Jak twierdzą inicjatorzy porozumienia, należy jaknajszybciej zadbać o interesy konsumentów i w duchu ideiodpowiedzialnego biznesu wyeliminować z rynku oszustówszkodzących sektorowi budowlanemu. Problem dotykabowiem niezwykle istotnej kwestii – jakości materiałów,których używamy na co dzień do budowania i remontowaniadomów lub mieszkań.Badania jakości materiałów budowlanych sfinansujeZwiązek Pracodawców – Producentów Materiałów dlaBudownictwa, zrealizuje je wspólnie wybrany instytutspecjalistyczny, a informacje o programie rozpowszechniaćbędą wszyscy sygnatariusze porozumienia. Badaniamają spełniać wszelkie wymogi formalne i proceduralne,aby mogły zostać wykorzystane np. przez Główny UrządNadzoru Budowlanego do wszczęcia postępowania przeciwkonieuczciwym producentom. Próbki pobierane będąw najprostszy sposób, np. w hurtowni kupione zostanąnieduże ilości wszystkich oferowanych produktów.Należy pamiętać, że porozumienie nie jest wymierzoneprzeciwko producentom – wręcz przeciwnie, zawiązanezostało z myślą o nich, aby wyeliminować nieuczciwąkonkurencję. Według sygnatariuszy wszystkie działaniapowinny być prowadzone zupełnie otwarcie, aby środowiskowiedziało, że uczestniczy w przedsięwzięciu o takimcharakterze. Równolegle prowadzone mają być akcjeedukacyjne, mające na celu zwiększenie świadomościkonsumentów w kwestii wyboru materiałów budowlanychi miejsc, gdzie znaleźć można informacje o fałszerstwach.Inicjatywa spotkała się z entuzjazmem nie tylko producentów,którzy chcą, by rynkiem materiałów budowlanychw Polsce rządziła zasada uczciwej konkurencji, lecz takżeRozbieżności między parametramiproduktów deklarowanymina ich etykietach a stanemrzeczywistym dotyczyć mogą nawet30% oferowanych materiałówbudowlanych.przedstawicieli Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego,dla których rzetelne wyniki badań będą pełniły funkcjęniezwykle istotnego dowodu. Pozwoli on na ewentualnerozpoczęcie postępowania administracyjnego i w efekciepociągnięcie do odpowiedzialności karnej osób odpowiedzialnychza rozpowszechnianie fałszywych informacjio swoich produktach.magazyn dla klientów Lafarge Cement | 11

FUNDAMENTY NIE TYLKO PRAWNEKrótka historia cementuTrudno określić, kiedy po raz pierwszy jako spoiwamurarskiego użyto cementu. Z całą pewnością betonwykorzystywany był na dużą skalę w budownictwieRzymian, choć według niedawnych doniesieńnaukowców mógł być używany już przy budowieegipskich piramid.XIX-wieczna cementownia Lafarge w TeilRzymscy konstruktorzy stosowali do wytwarzaniacementu zarówno pucolany naturalne (np. pumeks),jak i sztuczne (pokruszone cegły lub zmieloną ceramikę).Wiele budowli powstałych przy użyciurzymskiego cementu zachowało się w doskonałymstanie do dzisiaj. Przykładem może być chociażbymonolityczna kopuła Panteonu.W średniowieczu o cemencie zapomniano i nabudowy powrócił dopiero w XIX w. W 1817 r. młodyfrancuski inżynier Louis Vicat jako pierwszy wyznaczyłprecyzyjne proporcje rozdrobnionego kamieniawapiennego i krzemianów, które po wypaleniuw określonej temperaturze i zmieleniu stawały sięspoiwem hydraulicznym odpowiednim do zastosowańbudowlanych. Innymi słowy – cementem,którego wynalazca nie opatentował.Skład mieszanki udoskonalił Szkot JosephAspdin, który wykazał się większym talentem dobiznesu i w 1824 r. stał się właścicielem patentuna cement o wydłużonym czasie wiązania. Określiłgo mianem portlandzkiego, ponieważ wytworzonyprzy jego użyciu beton przypominał skałę z regionuPortland na południu Anglii.Pierwsza cementownia we Francji powstaław 1846 r. w mieście Boulogne-sur-Mer nad kanałemLa Manche. Dwadzieścia dwa lata późniejfirma Lafarge rozpoczęła produkcję cementu w Teil(region Rodan-Alpy). Wzrastający popyt na materiałdoprowadził do bardzo szybkiej ewolucji technologiijego wytwarzania.Na początku XX w. firma Lafarge stworzyła dwaprzełomowe wynalazki. Pierwszym z nich był zwiększającyestetykę wykończeń cement biały, w któregoskładzie glinę zastąpiono kaolinem. Drugi tocement Fondu ® z dodatkiem boksytu, dzięki któremumożna było wytwarzać betony odporne na agresjęchemiczną i wysoką temperaturę. Historia kolejnychinnowacji Grupy Lafarge to już materiał na kolejnyartykuł, a nawet – na całe wydanie gazety.Nowe technologie w handluW dobie rozpowszechnionej technologii robienie zakupówprzez Internet nie jest niczym niezwykłym. Popularnee-sklepy zakładane są coraz częściej, stanowią bowiemalternatywną i nierzadko równie efektywną co tradycyjnepłaszczyznę komunikacji z klientem. Taka forma sprzedażyzyskuje dziś na atrakcyjności nie tylko z uwagi naoczywistą wygodę, lecz także na możliwość zmniejszeniakosztów sprzedaży oferowanych produktów i, przynajmniejw niektórych przypadkach, obniżenia ich cen.W branży budowlanej, szczególnie zaś wśród producentówi dystrybutorów materiałów, nietrudno zauważyć tendencjędo otwierania własnych sklepów internetowych.Większość sklepów on-line wyposażona jest w tzw. koszyk,który spełnia tę samą funkcję, co w tradycyjnymsklepie – za pomocą jednego lub kilku kliknięć przenosimydo niego wybrany produkt i kontynuujemy zakupy.Oprócz elementów witryny dostępnych dla kupujących,wirtualne sklepy zawierają również panele administracyjneprzeznaczone dla pracowników sklepu. Najprostsze z nichwyposażone są w opcję dodawania i edytowania ofert, informowaniao sklepie, kosztach wysyłki, uzupełniania FAQ(ang. Frequently Asked Questions – najczęściej zadawanepytania) itp. Ich rozbudowane odpowiedniki pozwalają nazarządzanie bazami klientów, zamówieniami czy subskrypcjąnewsletterów. Niektóre z nich dają możliwość korzystaniaz rozbudowanych statystyk sprzedaży i pozwalają naeksport oraz import ofert np. do plików XML.Niezbędnym elementem sklepu internetowego jestformularz, w który kupujący wpisuje wszystkie istotne informacjepotrzebne do przeprowadzenia transakcji, czylinajczęściej swoje dane osobowe i adres, na który dostarczonyma być produkt. Często wymaga się także wprowadzeniaadresu e-mail, na który przychodzi potwierdzeniedokonania zakupu, oraz numeru telefonu. Pracownicysklepów internetowych do kontaktów z klientami używająElektroniczne CentrumObsługi KlientaCiągłe usprawnianie kontaktu z klientami oraz wychodzenienaprzeciw ich oczekiwaniom sprawiły, że Lafarge Cementprzygotowuje się do uruchomienia ElektronicznegoCentrum Obsługi Klienta. Powstanie takiego portalu pozwolibezpośrednim klientom firmy Lafarge Cement składaćzamówienia on-line oraz śledzić ich status 24 godziny naz reguły poczty elektronicznej. Niektóre sklepy oferujątakże pomoc w postaci konsultanta: zazwyczaj podawanyjest w tym celu numer telefonu, ale popularne stajesię także wykorzystywanie własnych lub dedykowanychsystemów czatowych, a także dostępnych powszechniekomunikatorów.JAK BEZPIECZNIE ROBIĆ ZAKUPY PRZEZINTERNET?Przed przystąpieniem do zakupów w sklepieinternetowym należy upewnić się:► czy właścicielem sklepu jest firma,► czy firma podaje adres swojej siedziby,► czy podany jest kontakt telefoniczny,► czy w opisie dotyczącym właściciela sklepuznajdują się takie dane, jak NIP lub numer wpisudo rejestru działalności gospodarczej,► czy na stronie internetowej sklepu dostępny jestregulamin opisujący sposoby płatności, możliweterminy wysyłki produktów, a także kwestięskładania reklamacji i rezygnowania z zakupów.Pamiętajmy, aby z dużą ostrożnością traktowaćrozmaite deklaracje składane na stronachinternetowych popularnych e-sklepów. Zawsze wartosprawdzić, jak oceniają ich rzetelność klienci – nietylko na forach sklepów internetowych, lecz takżew serwisach zajmujących się ich oceną.ELEKTRONICZNE CENTRUM OBSŁUGI KLIENTAdobę przez siedem dni w tygodniu. Nowocześnie zaprojektowanawitryna umożliwi kontrahentom bieżącą kontrolęwarunków handlowych oraz monitoring statystyk sprzedaży.Elektroniczne Centrum Obsługi Klienta pozwoli równieżna uzyskiwanie informacji o produktach, usługach oraz istniejącychlub przygotowywanych promocjach.12 | CEM&TY

Kącik architektonicznyWzorcowy przykład rewitalizacjiW październiku 2009 r. w samym sercu Włocławka zostałaotwarta Wzorcownia – pierwsze centrum handlowo--rozrywkowe w mieście. Ten wielofunkcyjny zespół obiektówto wynik zagospodarowania dawnej fabryki fajansu i zarazemjeden z etapów projektu urbanistycznego rewitalizacjiśródmieścia Włocławka i kreowania jego nowego oblicza.Wzorcownia połączona została ciągami komunikacyjnymiz wcześniej istniejącym CH City, tworząc w ten sposób komplekszamykający się łącznie na powierzchni 80 tys. m 2 .W skład inwestycji wchodzą cztery budynki pofabryczne:– centrum rekreacyjno-rozrywkowe, mieszczące sięw XIX-wiecznej starej piecowni. Znajdują się w nim: restauracja,kręgielnia, klub bluesowy, klub fitness oraz bilardowy,– galeria handlowa,– dwa budynki mieszkalne (liczące w sumie 40 mieszkań)z parterem handlowo-usługowym.Na ok. 21 tys. m 2 powierzchni działalność handlowo--usługowo-rozrywkową prowadzi w sumie około 90najemców.Galeria handlowa to czteropoziomowy budynek pasywny.Falowniki zasilające schody ruchome pozwalają zaoszczędzićdo 60% energii elektrycznej. Rosnąca na dachu zieleńzwiększa izolację cieplną. Za ogrzewanie, wentylację, klimatyzacjęi oświetlenie odpowiedzialny jest system BMSBuilding Management System, który w całości kontrolujei koordynuje wszystkie zlecone zadania.Projekt architektoniczny opracowała firma CDF ArchitekciBiuro Projektowe Karol Fiedor, generalnym wykonawcą byłaspółka akcyjna Budizol, a cement wykorzystany do budowywyprodukowany został przez firmę Lafarge Cement. Efektprac został doceniony przez jury, które przyznało kompleksowiogólnopolską nagrodę Shopping Centre Forum & Awards2010 w kategorii „Koncept Roku”.Mekka miłośników czarnego sportuWzorcownia – laureatogólnopolskiej nagrodyShopping Centre Forum& Awards 2010 w kategorii„Koncept Roku”.XIX-wieczny budynekspełnia kryteriabudownictwa pasywnegoi skrywa w sobienowoczesne systemyzarządzania energią.Toruńska Motoarena jest miejscemrywalizacji nie tylko żużlowców, gdyżz powodzeniem odbywać się tutaj mogąrównież zawody hippiczne i kolarskie.W Toruniu, pomiędzy Szosą Bydgoska, torami kolejowymi,budynkiem elektrociepłowni oraz halami i magazynamiprzemysłowymi stoi obiekt przyprawiający o drżenie sercakażdego miłośnika sportów żużlowych. Mowa tu o oddanejniedawno do użytku Motoarenie, której łączna powierzchniawynosi 72 tys. m 2 .Za projekt odpowiedzialna była firma ATJ Architekci.Generalny wykonawca – spółka Alstal Grupa Budowlana –z pomocą 99 firm podwykonawczych wzorem sportowców nietraciła czasu i wzniosła obiekt w rekordowym czasie 430 dni.Cement wykorzystany podczas budowy obiektu powstał w cementowniLafarge. Łączny koszt inwestycji wyniósł 81 mln zł.Pokrył go Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Toruniu.Zadaszona, dwupoziomowa widownia jest w stanie pomieścić15 tys. osób. Tor żużlowy o nawierzchni granitowejma długość 325 m. W parku maszyn znajdują się 24 boksyserwisowe i całe zaplecze techniczne. Na zielonej płyciewewnętrznej toczyć się mogą dodatkowo zawody hippiczne,a także kolarskie w kategoriach speedrower i four cross.Na parkingu przewidziano 502 miejsca przeznaczone dlasamochodów osobowych, 12 dla autobusów i 94 miejscadla VIP-ów.Pierwsi kibice zasiedli na trybunach 3 maja 2009 roku,kiedy to Unibax Toruń podejmował wicemistrzów Polski –leszczyńską Unię.magazyn dla klientów Lafarge Cement | 13

RÓŻNOŚCI Z BRANŻYNowoczesnebetonydekoracyjneW ostatnim czasie firma Lafarge Beton wzbogaciła swojąofertę o gamę innowacyjnych betonów dekoracyjnycho nazwie Artevia TM . Przeznaczone do zastosowańz ewnętrznych produkty stwarzają wyjątkowe możliwościwykończeniowe. Wyraźne kolory, wyjątkowa faktura orazmożliwość łączenia z innymi materiałami pozwalają ożywićkażde otoczenie i doskonale wkomponować się w dotychczasowykrajobraz. Betony Artevia TM oprócz swoichwłaściwości estetycznych gwarantują również trwałośći najwyższą jakość wykonanych powierzchni, a dzięki zabarwieniuw masie wyeliminowane jest ryzyko blaknięcialub powstania ubytków. Dzięki swoim unikalnym cechomArtevia TM ułatwia projektowanie i realizację niestandardowychprojektów.Beton Artevia TM Decor z kruszywem eksponowanymstosowany jest do nawierzchni poziomych.Produkt daje możliwość różnorodnego wykończenia,a odkryte na powierzchni kruszywo zapewnia dobrąprzyczepność nawet podczas niekorzystnych warunkówatmosferycznych. Artevia TM Kolor stanowi kolekcję betonóww szerokiej palecie kolorów i odcieni do zastosowańna powierzchnie poziome oraz pionowe. Materiałten daje możliwość tworzenia barwnych projektówz zastosowaniem betonu.Bezproblemowy demontażThe Stanley Works, Inc. to światowy lider technologicznyw dziedzinie produkcji narzędzi ręcznych. Powstała ponad160 lat temu firma stworzyła niedawno nowe narzędziezastępujące cały ekwipunek wykorzystywany podczasprac demontażowych. Jak wiadomo, wiele prac remontowychwymaga wcześniejszego usunięcia starych elementów.Przyrządy służące do demontażu to zazwyczaj zestawprzynajmniej kilku łomów, łapek do wyciągania gwoździ,przecinaków i młotów. FuBar III z linii FatMax to narzędzieułatwiające wiele prac remontowo-wyburzeniowych,które z powodzenie zastąpi przybory wykorzystywane podczasmniejszych i większych rozbiórek. Służy do podważania,wbijania, wyciągania gwoździ oraz rozbijaniai rozdzierania różnych materiałów.Nowa wersja narzędzia jest dłuższa, dzięki czemumożna się nią posługiwać oburącz podczas prac wymagającychużycia dużej siły. FuBar III został odlany z jednegokawałka wysokiej jakości stali i posiada hartowanyobuch gwarantujący wysoką wytrzymałość. Rękojeść zakończonołapką przeznaczoną do szybkiego wyciąganiai podważania gwoździ. Szczęki zostały zaprojektowanew taki sposób, by ułatwić wyłamywanie i odsuwaniedesek. Gumowe nakładki na rękojeść umożliwiają mocnychwyt i zapobiegają ślizganiu się dłoni, zapewniająckomfort i bezpieczeństwo pracy. Urządzenie ma 762 mmdługości i waży niespełna 4 kg.Falista płyta bitumicznaPH Agroskład od lat oferuje szeroki wybór materiałówbudowlanych, wykończeniowych i pokryć dachowych.Jednym z wiodących produktów, cieszących się corazwiększym zainteresowaniem zarówno w kraju, jak i zagranicą są faliste płyty bitumiczne Onduline – dostępnew wielu kolorach.Lekkie i mocne płyty stosowane są jako pokrycie dachowelub ścienne w domach mieszkalnych, obiektachrolniczych i przemysłowych. Cechuje je odporność na najbardziejekstremalne warunki atmosferyczne oraz grzybyi chemikalia, są wodoszczelne, nierdzewne, odpornena procesy gnilne, nie kruszą się i tłumią dźwięki. PłytyOnduline wykazują odporność na wstrząsy, a ponadtowyróżnia je łatwy transport i wysoka estetyka. Pokrycie jestrównież bezpieczne dla środowiska naturalnego, ponieważnie zawiera azbestu.Wszystkie te cechy spowodowały, że producent objąłprodukt aż 15-letnią gwarancją na nieprzemakalność.Płyty Onduline cieszą się coraz większym uznaniem i popularnościąna rynku.14 | CEM&TY

uchomościZawsze na czasAwaryjna ładowarkaTypowe systemy nawigacji GPS pozwalają napłynne przemieszczanie się pomiędzy dowolnymimiejscami, ale niestety nie uwzględniająwielu czynników mających wpływ na pokonaniedanej trasy. Najbardziej dotyczy to zmian nasileniaruchu. Inaczej jest w przypadku nowatorskiegoprogramu AutoMapa 6. Dzięki gromadzeniu informacjio natężeniu ruchu z kilkunastu niezależnychźródeł program dysponuje szczegółowym obrazemsytuacji na drogach całej Polski i wie, jak zmienia się ona w zależności od dnia i godzinynaszej podróży. Oprócz tego AutoMapa 6 informuje o „użytecznych punktach”, któremogą być przydatne podczas długiej trasy. Baza danych zawiera również lokalizacjenajniebezpieczniejszych miejsc na drogach naszego kraju, przejazdów kolejowych czypunktów kontroli drogowej. Dzięki temu podróż z AutoMapą 6 staje się bezpieczniejszaniż w przypadku innych nawigacji. Mając świadomość aktualnej sytuacji na drodze, niemusimy się zastanawiać, która trasa będzie mniej zakorkowana, a możemy bardziejsię skupić na samej jeździe. Program działa w oparciu o najdokładniejsze mapy kraju.Po zakupieniu rozszerzonej wersji uzyskujemy dostęp do map 44 krajów europejskich.Więcej informacji na stronie www.automapa.com.pl.W pełni naładowany telefon komórkowy jestdziś gwarancją ciągłego kontaktu ze światem.Zdarza się jednak czasem, że bateria telefonurozładowuje się w najbardziej nieoczekiwanejsytuacji. W takim wypadku z pomocą przychodzinam bardzo tani i niezwykle pomocnygadżet. Dzięki awaryjnej ładowarce zasilanejnajzwyklejszą baterią AA, czyli tak zwanympaluszkiem, możemy zapewnić dodatkowąporcję energii naszemu rozładowanemu telefonowi.Jednorazowe ładowanie pozwala naśrednio 120 minut dodatkowej rozmowy bądź5000 minut w trybie czuwania. System wymiennych końcówekumożliwia ładowanie najróżniejszych modeli telefonóworaz innych przenośnych urządzeń, takich jak choćbyodtwarzacz iPod. Wielkość ładowarki niewiele przekraczającarozmiary baterii sprawia, że urządzenie możemy zabraćze sobą praktycznie wszędzie.Więcej informacji na stronie www.2future.pl.krzyżówkaOdpowiedzi z prawidłowym rozwiązaniem prosimy wysyłać pocztą elektroniczną bądźtradycyjną na poniższe adresy: e-mail: redakcja.lafarge@lafarge.com,Lafarge Cement SA, ul. Warszawska 110, 28-366 Małogoszcz.Autorzy pierwszych trzech odpowiedzi e-mailowych oraz pierwszych trzech listownychzostaną nagrodzeni zestawami upominkowymi Lafarge.Za rozwiązanie krzyżówki z numeru 12. upominki otrzymują następujące osoby:Marcin Kowalski z Kalisza, Regina Majchrzak z Pabianic, Leokadia Czechowiczz Tomaszowa Mazowieckiego, Lucyna Balcerak z Lubochni, Jacek Krawczyk z TomaszowaMazowieckiego oraz Wiesława Markefka z Pabianic.magazyn dla klientów Lafarge Cement | 15

Mocny i szybkiUniwersalnycement do betonuCement Ekspert ® o podwyższonej klasie wytrzymałości 42,5 MPa sprawdzasię wszędzie tam, gdzie trzeba uzyskać betony wysokich klas w bardzo krótkimczasie. Dzięki wyjątkowo szybkiemu przyrostowi wytrzymałości wczesnejprzyspiesza realizację prac, a jego niezrównana moc zapewnia konstrukcjom,posadzkom i prefabrykatom najwyższą wytrzymałość oraz trwałość.Ekspert ® wyznacza wyższy standard w budownictwie.TMwww.lafarge.pl