весник царина број 8 - Царинска управа на Република Македонија

царина/ Гласило на Царинската управа на Република Македонија / март 2009 / број 8 /ДОКАЗ ЗА ПРЕФЕРЕНЦИЈАНО ПОТЕКЛО – УСЛОВ ЗА БЕЗЦАРИНСКИ ИЗВОЗНА СТОКИТЕ СО МАКЕДОНСКО ПОТЕКЛООВЛАСТЕН ЕКОНОМСКИ ОПЕРАТОР И МАЛИТЕ И СРЕДНИ ПРЕТПРИЈАТИЈАЕВРОПОЛ И НЕЈЗИНАТА УЛОГА ВО ЕВРОПСКАТА УНИЈА

СодржинаНОВОСТИ34 -5УСЛОВИ И НАЧИН ЗАОЦЕНУВАЊЕ НАКРИТЕРИУМИТЕ ЗАВИСИНАТА НА ИЗНОСОТНА ОПШТАТА ГАРАНЦИЈАВО УВОЗ ЗА ОБЛАГОРОДУВАЊЕИ ЦАРИНСКО СКЛАДИРАЊЕДОКАЗ ЗА ПРЕФЕРЕНЦИЈАНОПОТЕКЛО – УСЛОВ ЗАБЕЗЦАРИНСКИ ИЗВОЗНА СТОКИТЕ СОМАКЕДОНСКО ПОТЕКЛОВНЕСУВАЊЕ И ИЗНЕСУВАЊЕНА ЕФЕКТИВНИ ДОМАШНИИ СТРАНСКИ ПАРИЧНИСРЕДСТВА ВОПАТНИЧКИОТ ПРОМЕТTARIC - ИНТЕГРИРАНАТАРИФА НАЕВРОПСКАТА УНИЈАИНТЕГРИТЕТ И БОРБАПРОТИВ КОРУПЦИЈА791214СПРЕЧУВАЊЕ НА НЕЛЕГАЛЕНУВОЗ, ИЗВОЗ И ТРАНЗИТНА СТОКА И ЗАШТИТАНА ПРАВА ОД 15ИНТЕЛЕКТУАЛНА СОПСТВЕНОСТЦАРИНСКИТЕ КУЧИЊА– НЕЗАМЕНЛИВОСРЕДСТВО ВО БОРБАТАПРОТИВ НЕДОЗВОЛЕНАТАТРГОВИЈАОВЛАСТЕН ЕКОНОМСКИОПЕРАТОР И МАЛИТЕ ИСРЕДНИ ПРЕТПРИЈАТИЈАИНСТРУМЕНТ ЗАПРЕТПРИСТАПНАПОМОШ – ИПАЕВРОПОЛИ НЕЈЗИНАТА УЛОГАВО ЕВРОПСКАТА УНИЈАДЕВИЗНИ ПРЕКРШОЦИ1718222428ЦАРИНСКИПРОПИСИТеми на бројотНОВОСТИИНТЕГРИТЕТИ БОРБА ПРОТИВКОРУПЦИЈАТАМЕЃУНАРОДНА СОРАБОТКАИ ЕВРОПСКИ ИНТЕГРАЦИИ

---

1Земја или групана земјиПротокол запотеклоСлужбен весник каде е објавена последната верзијана Протоколот за потекло---

□□--

34/01; 49/01;54/01; 84/01; 103/01; 54/02; 70/02; 77/02; 13/0308). 4/08

81/08. 4/08

ЦАРИНСКИ ПРОПИСИTARIC - ИНТЕГРИРАНАТАРИФА НА ЕВРОПСКАТАУНИЈАTARIC – кратенката произлегуваодфранцускиотназив“Tarif Intégré de la Communautée” иозначуваИнтегрирана тарифа на Европската заедница.TARIC е електронска база на податоци, вокоја се содржани царинскидавачкиимерки на трговскаполитика кои се применуваат при извозот/увозотнастокиод/во Европската унија.Главната карактеристика на Царинската унијана Европската заедница,епримена на единственицарински тарифи иодстранување на царински иквантитативниограничувања во трговијата помеѓуземјите членки.На ниво на заедницата се регулираиопштататрговска политика какоиполитикатаза слободна трговија со трети земји.Растечкиотбројназаконскиакти на земјите членки на Европскатаунија воделотна тровијата меѓу земјитечленки,какоислободната трговија со трети земјипретставува ризик од нивно погрешно, некомплетноинецелосноспроведување.Ваквата ситуација земјите членки јаимаат регулираносо централизирање наовие регулативии нивно шифрирање на единствен и постојанначин.Интегрираната тарифа на Европската унијапозната како ТАРИК е дизајниранадаги прикажеразличните правилаодносно прописи кои се применуваатна специфични производи кога тие сеувезуваатво царинското подрачје на заедницатаили кога се извезуваоднеа.Главната цел на Интегриранататарифа на Европската унија ТАРИК,е автоматскипреносна законодавство до државнитеадмонистрации на земјите членки, аистите ова годобиватво електронска форма.Тие овиеподатоциги користатглавно задаги„хранат“ своите државнисистеми за царинење, со цел да се обезбедипотполноавтоматскoцаринење, а податоцитеги користатзаизготвување на своите националнитарифи.12

ЦАРИНСКИ ПРОПИСИТАРИК базата на податоци се одржуваодстранана ТАРИК менанџери,кои гоанализираат објавенотозаконодавство или законодавството штотребадасе објавиија преведуваатво ТАРИК концептикои можат да се прифататво ТАРИК базатаод страна на сервисотза превземање на податоци.Овојпроцесна преведување е наречен ТАРИКинтегрирање. Ова законодавство мора да биде интегриранонајдоцна донеговото објавување воСлужбен весник, а може да биде интегрирана икога е сеуште во фаза на нацрт, аажурираните деловисекојдневно се испраќат до царинските администрации.Сите држави членки на ЕУ мораатда бидатповрзани со ТАРИК заедничката комуникацискамрежа на Европската комисија која се наоѓаво Брисел (DG TAXUD – ( Генерален директоратзаданоциицаринска унија), којаовозможуваавтоматскаелектронскадистрибуција на податоци.Заради динамиката на чести промени на трговскатаполитика на ЕУ, секојдневно се ажурираТАРИК базата во Брисел .Структурата на ТАРИК содржи одредбиодХармонизирзниотсистем,одредбиодКомбиниранатаноменклатура на Европската унијаиспецифичнитеодредби на законодавството на Заедницата .Во ТАРИК се содржани следниве главнивидови на мерки:1. Тарифни мерки:- царинскидавачки за трети држави,како што седефинирани со Комбинираната коменклатура;- укинување на царинските давачки;- тарифни квоти;- тарифни преференцијали;2. Земјоделски мерки:- земјоделски компоненти;- дополнителнидавачки за шеќериукинување нацаринските давачки;- компензаторнидавачки; и- извозни субвенции;3. Трговски мерки:- антидампинг мерки; и- компензаторнидавачки;4. Мерки кои се однесуваат наограничувањетонадвижење на стоката:- увознииизвозни забрани;- увознииизвозниограничување;- количинскиограничувања;5. Мерки за собирање на статистички податоци:--надзор на увозот, инадзор над извозот.Дневната трансмисија на ТАРИК податоцитепреку електронска мрежа,гарантира моментнииточниинформации на националните администрациина земјите членки на ЕУ, кои ги користат овиеподатоци за внесување во националните системиза царинење заради обезбедување на максимал-на автоматика при царинењето. Овие информации,исто така се дистрибуираатконтрети страникако што се економски оператори, меѓународниорганизации и трговскиасоцијации. ТАРИК базатана податоци е достапна во секоевреме наинтернетстраницата на Европската комисија.Правниотстатус на ТАРИК е Регулативата наСоветот(ECC) од 23 јули 1987 година за тарифаистатистичканоменклатура и за заедничката царинскатарифа (Службен весник L 256, 07/09/1987), дополнетаод Регулативата на Советот (ЕСС) бр.254/2000 од 31 јануари 2000 година(Службен весникL 028, 03/02/2000).Со пристапувањето на Република Македонијаво Европската унија требадабидатзавршени ситеподготовки за целосно вклучување на ТАРИК базатана Царинската управа на Републикиа Македонијаво ТАРИК базата на Европската унија.За таацел Царинската управа на Република Македонијаво својатаорганизациона поставеност ворамкитена одделението за тарифа,вредност, потеклоилабораторијаимаислужба за ТАРИК.Службата за ТАРИК започна соработа во текотна 2008 година ворамките наСекторотза царинскисистем при што ги изврши основните подготовкитеза воведување на националнаинтегриранатарифа-ТАРИМ. Изготвени се exсel листи на податоциповрзани со тарифни, нетарифнииданочнимеркииизвршено е ажурирање на новите тарифниознакикои произлегуваат од измените нановата царинска тарифа за 2009 година. Исто такаизготвени се листи на стоки соданочни намалувањаиакцизисогласноизмените на Законотна ДДВи Законотзаакциза какоилистите на стоки кои можеда бидатпредмет надвојна намена.Најзначајниот дел е изготвувањето на Excel табелатакоја гиопфаќа сите лиценци (дозволи,сертификати,решенија, одобренија)кои гииздаваатрелевантните институциите во државата, а поврзанисо тарифните ознаки. Истата табела се искористиза потребите на Exim програмата за аплицирањена барања заиздавање на лиценциодстрананаделовната заедницата.Потребно е да се истакне дека во тек е воведувањетона субапликацијата за ТАРИМ ворамкитена новиоткомјутерски софтвер на Царинската управаCDPS со кое нешто ќе се овозможи започнувањенаимплементацијата на националната базана податоци ТАРИМ, која ќе ги содржи сите информациикои се потребни заизвоз, увоз и транзитнастоките и услугите,а која ќе бидеподлога заподоцнежното имплементирање и превземањена ТАРИК системотна Европската унија.ЏелилТаири,Тања Веселиновска,Одделениеза ТАРИК13

ИНТЕГРИТЕТ И БОРБА ПРОТИВ КОРУПЦИЈАИНТЕГРИТЕТИ БОРБА ПРОТИВ КОРУПЦИЈАВо февруари 2009 година, врз основа на различнисознанијаипримениинформации,беареализирани11 внатрешниистраги воорганизационитеединици на Царинската управа.За спроведенитеистрагиизготвени се 3 извештаи со заклучоциза постоење основани сомненија дека царинскитеработници работеле спротивно на законскитеодредби,какои8извештаи во кои не е утврденоповреда на позитивните законски прописиод страна на царинските службеници. Истиот месецинспекторите од Одделението за внатрешнаинспекција вoдве царинскииспостави (Гевгелијаи Тетово) изврши контрола на негативноодговоренитепредметиодверификацијата надоказитеза потекло. Инспекторите извршија увид на начинотнапостапување на Царинскаиспостава Штипоколу преземање мерки по конкретни ЕЦД, какоиконтрола за ненавременоактивирање наинструментитезаобезбедување на царинскидолг наодреденицарински обврзници. За направенитеконтролиизготвени се 5 извештаи, доставенидонадлежните раководителииСекторотза контролаиистраги.Воистиот месец, реализирани се 21 дисциплинскапостапка против 20 царински службеници,од кои во 7 случаи е изречена мерка паричнаказна, во 13 случаи езапрена дисциплинскатапостапкаипрестанокнаработен односсоотказеизречена за 1царински службеник.Во февруари 2009 година во Царинската управабеше спроведена внатрешна ревизија за наплататана побарувањата врз основа на користењена услуги за МАКЦИС. Со ревизијата констатиранисе2наоди и дадени се3препораки за постапување.Согласно правилникотза форма,содржинаи начинотзадоставување наизјави за квалитетоти состојбата на внатрешните контроли, пропишанод страна на Министерството за финансии,изготвен е годишниот извештајзаизвршените ревизиии активности на Одделението за Внатрешнаревизијаво Царинската управа за 2008 годинаТРАНСПАРЕНТНОСТВо февруари 2009 година преку отворената царинскателефонска линија (број 197) се применивкупно 4.736 повикаили во просек 169 повици наден и тоа:- 3повици се А класа ( информации за кои се баранеодложнаакцијаодстрана наиспоставаилимобилна екипа) и по кои се превземени,- 6повици сеBкласа (информации кои барааатпонатамошни дополнителни испитувања оддруги одделенија воСекторотза контролаиистрагиилиоддругиодделенија во Царинска управа),проследени до одделение заразузнавање иистраги задополнителнаобработка,- 17 повици Јкласа ( информации проследенидо Сектор за професионална одговорност, а коисе однесуваатнажалби на граѓани за коруптивнои непрофесионалноработење на царинските работници.Оддосегашните анализи констатираное дека само 10% од овие информации имаат завршница,додека останатите 90% не содржат доволноподатоци за покренување на истрага исеоквалификувани како неосновани.До Гранична полиција се упатени 108 барањазаасистенција,проверка на лица/возила заостваренвлез илиизлез, адоДежурниот центар за состојбипри Бирото за безбедност на Министерствотоза внатрешниработи се упатени седум барањаидобиен е соодветен одговор.Во февруари 2009 година наофицијалнатаинтернетстрана на Царинската управа објавени се94 информации на македонски, англискииалбанскијазик, додека наинтранет порталотконтинуираносе објавуваат информации за вработенитево Царинската управа.14

ИНТЕГРИТЕТ И БОРБА ПРОТИВ КОРУПЦИЈАВрз основа наразузнавачкиинформации и анализанаризикот, специјалните мобилни единицина Царинската управа во февруари 2009 годинаизвршијапреглед на 403 камиони, 278 автобуси, 259автомобилиили на вкупно 940 возила на граничнитепремини иво внатрешноста, аСлужбата замобилни скенери изврши 1.480 скенирања на1.315 товарни моторни возила,53автобусии112патнички моторни возила при што се запленетиразни стоки (акцизна стока, текстил, какоифалсификуванастокаодповеќе трговски марки).Истовремено, и царинските службеници на граничнитепреминииво внатрешните царинскииспоставиврз основа на методата на селективност ианализа наризикво царинскотоработење, спречијаповеќе обиди за криумчарење, при што сезапленети над 380.000 парчиња трговски стоки или над 150видови трговски стоки: 939.185 парчиња цигари 15.060 парчиња запалки 8.164 парчиња бижутерија 2.590 лампионииукраси 2.352 парчињаразновидни текстилни производи1.500 ваучери за мобилен телефон1200 крпи 800 парчиња ловечка муниција 680пара очила за сонце и 650 футроли заочила 400 филмови за фотоапарат и голема количинанајразновидни производи задомаќинствоПри спроведување нарутински контроли во внатрешностана Република Македонија царинскитеработнициодОдделението заоперативниработиоткрија4.154 парчињаразлична стока,за којасопствениците на истата не поседувале никаквадокументација за платени увознидавачки. Стоката,којасе состои од текстилни производи,накит идруга техничка стока била пронајдена водве комбињамарка Форд транзит со македонски регистарскиознаки,коипретходнооствариле влез воМакедонија преку граничниотпремин Деве Баир.Покрај ова, Мобилните тимови ја запленија иследната стока:- 15.000 запалки,- 4.794парчиња разни производи (пепелници,филмови за фотоапарат, греачи за вода, релеи,светилки, сетови за централно заклучување иаларми заавтомобили, текстилни производи,бижутерија,најлонскафолија),- 1620 кг. прехрамбени производи,- 180 литри нафта,- 33 кутии соразлични фармацевтски производи(Endofill, Endomethasone и Foredent) .15

ИНТЕГРИТЕТ И БОРБА ПРОТИВ КОРУПЦИЈАЗаоткриените обиди за недозволен преноснастока,какоизаостанатите недозволени постапувања,до Комисијата заодлучување по прекршокпри Царинската управа се доставени 201 барањаза поведување на прекршочна постапка, од кои:21 барања по прекршочна пријава за возиладоставениодМинистерствотоза внатрешниработи,37 барања по записникза царински прекршок доставениодСекторотзаконтролаиистраги, 120 барањапо записникза царински прекршок доставениодцаринските испостави, аостанатите 23 севратени предметиодОсновните судови кои сорешенијасе огласуваат за ненадлежни. Комисијатаза одлучување по прекршок при Царинската управаво февруари реши 24 предмети воредовнаиитна постапкаизаистите изрече глоба во вкупенизнос од 1,1 милион денари (околу 18 илјади евра)и ја одзеде стоката предмет на царински прекршок.Во текотна февруари Царинската управаиздаде219 покани за плаќање на глоба, односноизречемандатни казни на сторителите на царинскипрекршоци во вкупен износ од околу 2,5 милиониденари (околу 40,5 илјади евра).Во февруари 2009 година Царинската управадонесе 165 решенија задополнителна наплата напомалку пресметан царински долг во вкупен износод 3,2 милиониденари (околу 52,5 илјади евра).Воовој месец се извршенидополнителни контролипо разни основи во 24 трговски друштва,врз основа на кои се изготвени 19 предлози задополнителнанаплата на помалку пресметан царинскидолг во вкупен износ од 941.447 денари.Царинската управа до основните јавни обвинителства,вотекотна месец фвруари поднесе 14пријави за покренување за кривична постапкапротив16физички лицаи2правни лица.Основите за поднесување на кривични пријавиво февруари 2009 година се следните: криум-16чарење, поднесени вкупно 7кривични пријавипротив8физички лица,производствоипуштањево промет штетни средства за лекување, поднесенае1пријава против едно физичко лице, транспорти промет со акцизна стоки без бандероли,поднесени се4кривична пријава противпротив5физички лица, царинска измама, поднесени се 2кривични пријави против 2физички лица и2правни лица. Вкупната вредност на стоката предметна кривичноделоизнесува 1,7 милиониденари(околу 28 илјади евра), ненаплатените односноизбегнатите царинскидавачкиизнесуваат 3,6 милиониденари(околу 59 илјади евра).Во февруари 2009 година Царинската управаоткри 6 обиди за повреда на право одинтелектуалнасопственост и привремено задржа 11.239парчињаразлична стока.Најголем дел од привремено задржаната стокаја сочинуваат:- 4.595 парчиња парфеми, парфеми истикови(сет), тоалетна вода;- 3.576 парчиња патики;- 1.776 парчиња текстил(тренерки, блузи, доленвеш) ;- 513 парчиња разна стока (привезоци, каишисо токи,ташни, алки) ;- 400 парчиња филмови за фотоапарат;- 379 парчињарезервниделови.Во периодот од 01.02.2009 до 28.02.2009 година еподнесено едно ново барања за преземање нацарински дејства според Законот за царинскимерки за заштита на праваодинтелектуална сопствености тоа за трговската марка: BMG IMPEX444 A EXTRA QUALIT. Исто така воовојпериод бешеодобреноипродолжување нарокза нареднатагодина за една трговски марки кои беа регистрираниод минатата година и тоа за ТМCONVERSE. Во февруари 2009 година се донесeниодобренија за уништување за 919 парчиња фалсификуванастока.

ИНТЕГРИТЕТ И БОРБА ПРОТИВ КОРУПЦИЈАВо Царинската управа на Република Македонијазаедно со царинските работнициработат и успешнопомагаатвоработењетоиоткривањето надрогиинаркотични средстваиобучени кучињатадетектори заоткривање на дрога.Првата позначајна обука на царинските кучињае реализирана во септември 2004 година прекудонација на две кучиња одрасата ЛабрадорЛАКИ И БУЛУТ иобука надвајца царинскиработници.Обуката беше реализирана во полицискатаакадемија на Турција во Анкара,поточно водресерскиотцентар за кучиња во периодот септември- декември 2004 година.Веднашпосле обуката,кучињата почнаа да се употребуваатво царинскитеконтроли на разни локации, за претрес наавтомобили, автобуси,камиони, воразлични царинскииспостави.Во изминатиов период постигнати се значителнирезултати, што ја потврдува определбатадека се мошне корисни заработењето на Царинскатауправа.Неколку карактеристични примерисе:- во јануари 2006 година на граничниотпремин Ќафасан,при преглед на комбе соскопски регистерски таблички Булут почна дагребе по преградата зад шоферското седиштекоја ја дели кабината со товарниот простор одкомбето, а еден од присутните во шега ми рече,,отепајси го, аитиотепајси се“ и се повлече одтука, но за среќа упорноста на кучето имојатаупорност и помошта одколегата одцаринскатаиспостава,подемонтирање на преградата на којагребеше Булут откривме 22 кг. високо квалитетенхероин од авганистанско потекло кој бешенаменет за пазаротна Западна Европа.- во Битола на повик од МВР со кое имамеодлична соработка во патничко возило Опелвектра во сијаличката на кровот од возилотоБУЛУТ лоцира 200 г. хероин.Исто така, карактеристиченпример екако кучето застрашувачкиделувашеуште со неговото покажување пред зградатаво која се наоѓашестанотво којтребаше давршиме претрес. Во текот на прегледот бешеутврденодека дрогата ево соседниотстанза којцаринските службеници немаа налог да извршатпретрес. Поконкретно, дилерите исплашени одпосетата на униформирани службенициицаринскотокуче пред нивната зграда,во паника ја префрлиледрогата со тежинаод980 г. хероин и 100 г.кокаин,ја фрлиле од прозоротнадвор,но БУЛУТимго лоцира местото,при претрес на станот декадрогата ја чувале во каучотво којшто спиеле.Царинските кучиња се многу вредниработнициво царинската служба итие даваат огроменпридонес во откривањето на недозволенататрговија со дрога. Во Царинската управа однеодамнасе набавени нови царински кучиња,какозасилување на постоечката случба, при што сонивнатаобука значително ќе се подобри административниоткапацитетна Царинската управа.Букрески Богатин,Водична службено куче17

МЕЃУНАРОДНА СОРАБОТКА И ЕВРОПСКИ ИНТЕГРАЦИИОВЛАСТЕН ЕКОНОМСКИ ОПЕРАТОРИ МАЛИТЕ ИСРЕДНИ ПРЕТПРИЈАТИЈА1. Која е улогата на Царината…. ионаа наСветската царинскаорганизација (СЦО)?Царината игра важна улога во спроведувањена трговијата.Тоа вклучува наплата на царинскиидругидавачки, изготвување на статистички податоциза синџиротна надворешна трговија, исполнувањена обврските на трговските субјекти, сигурностна трговскиотсинџир наразменаиолеснувањена трговијата, заштита на граѓаните, животнатасрединаикултурното наследство.Бидејќимеѓународната трговија е дел од светската економијапотврдено е дека застарените, несоодветнитеи неефикасните царински постапки претставуваатмногускапиограничувања.Поради тоа, модернизацијата ихармонизацијатана Царината претставуваат главна цел заолеснување на меѓународната трговија (преку ратификувањена Ревидирана Кјото конвенција запоедноставување и усогласување на царинскитепостапки). Царината мора да продолжи да вршиефективни контроли за спречување на прекуграничниоткриминали тероризам, кои токму порадиновите можности кои ги нудат светските пазариво моментов земаатголем замав и стануваатсепософистицирани.СЦО е единствената меѓувладинаорганизацијанадлежна за царински прашања која ја промовиранационалната иекономската благосостојбана сите нејзини 171 членки, поборник за чесна,транспарентна ипредвидлива царинска служба.Итака, додекаодедна страна законската трговијацвета, Царината може да превзема ефективнимерки против незаконитоделување.2. Што е Рамка на стандарди за обезбедувањеиолеснување на глобалната трговија?Рамката на стандарди ќе го револуционизирацаринскотоработење за таа да може да се соочисо предизвиците на 21 век идаја зајакне безбедностаисигурностана трговијата заобезбедувањеиолеснување на глобалната трговија.Развиена еод СЦО и нејзините земји членки во тесна соработкасо меѓународните организации и светскатаделовна заедница. Имплементацијата на Рамкатана стандарди позитивно ќе влијаеврзекономскиоти социјалниот развој, ќе делува превентивнопротив меѓународниот тероризам, ќе ја осигуранаплатата на давачки иќе го унапредува олеснувањетона трговијата на светско ниво.Рамката на стандарди наСЦО се состои од четириосновни елементи.Прво,Рамката ги хармонизирабарањата за предвремени електронскиинформации за товароткајпратките кои влегуваат,излегуваат или транзитираат. Второ, секоја земјакоја се приклучува на Рамката превзема обврсказа примена надоследен пристапза управувањесоризикза справување со заканите по безбедноста.Трето,Рамкатаналага спроведување наконтрола на високоризични пратки,наменети заизвозсо пожелно користење наопрема заразоткривањекоја не врши оштетување на стоката,како што се на примеррентген скенери за големивозила иконтејнери и детектори за радијација.Четврто, Рамката ги дефинира погодностите коиЦарината ќе ги обезбеди за деловната заедницакоја ги исполнуваат минималните бебедноснистандарди на синџиротна снабдување.ЧЕТИРИОСНОВНИ ЕЛЕМЕНТИПредвремениелектронскиинформацииУсогласување набарањата за предвремениелектронскиинформацииза пратки кои сеувезуваат, извезуваат илитранзитираатнизедназемја.Управување соризикОбврска за примена надоследен пристапзауправување соризикза справување созаканите побезбедноста.Контрола на праткинаменети заизвозСпроведување наконтрола на високоризични пратки,наменети заизвозсопожелно користење наметоди заразоткривањекои не јаоштетуваатстоката.Партнерство соделовната зедницаЦаринатаиобезбедувапогодности наделовнатазаедница која гиисполнуваминималните бебедноснистандарди и ги запазуванајдобрите пракси насинџиротна снабдување.18

МЕЃУНАРОДНА СОРАБОТКА И ЕВРОПСКИ ИНТЕГРАЦИИРамката на стандарди,заснована на претходноопишаните четири клучни елементи се потпира надвамеѓусебно поврзани столба,на мрежно унапредување нарелација Царина-Царинаина партнерствотоЦарина-Деловна заедница. Ваквата стратегија на двојна потпора има повеќе предности, Столбовитеопфаќаатниза стандарди кои се зајакнати задагарантираат лесно, разбирливоибрзо спроведување намеѓународно ниво.ДВА СТОЛБАСтолб Царина -ЦаринаСе состои од 11стандарди:1. Интегрирано управување со синџиротна снабдување2. Овластување за контрола на товар3. Современа технологија на контролнатаопрема4. Системи за управување соризик5. Високоризичен товар или контејнер6. Предверемени електронскиинформации7. Селектирање и комуникација8. Мерки заизвршување9. Проценка на безбедност10. Интегритет на вработените11. Безбедносни контроли на пратки наменети заизвозСтолб Царина-Деловна заедницаСе состои од 6стандарди:1. Партнерство2. Безбедност3. Овластување4. Технологија5. Комуникација6. ОлеснувањеРамката на стандарди содржи и детален пописна барањатаиусловите за ЦаринатаиОвластенитеекономски оператори (ОЕО) со цел да им помогнеда гиимплементираатбарањатаодРамкатана стандарди.За возврат надемонстративната примена напропишаните стандарди за безбедност, Царинатаќе им обезбеди олеснителни погодности на ОЕОод типотна побрзаобработка на пример со намаленпреглед на нивната стока, што пак ќерезултираво значителна заштеда на време и пари.3. ШтоеОвластенекономскиоператор -ОЕО?Погореја споменавме важноста на партнерствотопомеѓу бизнисзаедницатаиЦарината заимплементацијана Рамката на стандарди. Овластениотекономски оператор (ОЕО) е дефиниран како„ страна, вклучена во меѓународен транспортна стока собило која функција, одобренаодстрана,или во име на Царинска управа, а која гиисполнува стандардите забезбедностна синџиротна снабдување на СЦО или други соодветнистандради“.Споменатите стандарди за безбедностсе детално наведени во Рамката на стандардии ги покриваат следните области: Докажано исполнување на царинските услови:услови одредени за ОЕО, кои Царината гизема предвид при разгледување на квалификациитена барателотза ОЕО; Задоволителенсистем на управување со трговскатаевиденција:сепризнававажноста заводење на веродостојна трговска евиденцијаод страна на ОЕО и нејзинатадостапност за Царината; Финансискаодржливост:сепризнаваиспол-нувањето на условотзадобра финансиска состојба,сошто ОЕО може да гиисполниобврскитепроизлезениодРамката на стандарди; Консултации, сораборкаикомуникација: утврдувамеркииза Царинатаиза ОЕО со цел поттикнувањена взаемно-корисниработни врски. Образование, обуки изнаење: ја признававажноста на зајакнување на вработените и потребатаодзнаењена соодветни постапкиисправувањесо неповолни ситуации (и во ЦаринатаикајОЕО); Размена наинформации, пристап идоверливост:обезбедување на безбедниинформации испречување на нивна злоупотреба или неовластенаизмена; Безбедностна товар: барање заобезбдувањенаинтегритетотна товарот и одржување на високаконтрола на пристап; Безбедностна транспорт: се охрабрува ЦаринатаиОЕОда работатзаедно со цел обезбедувањена безбедност на транспортотна стока; Безбедностна објекти: барања за примена набезбедносни мерки во објектите, контрола инадзор на периметрите. Безбедностна вработените: елементи коитреба даги применуваат и Царината иОЕО, акои се однесуваат на вработување, безбедноснипроверки на вработените; Безбедностна трговските парнери: охрабрувањена ОЕО да склучуваат договори со нивни-19

МЕЃУНАРОДНА СОРАБОТКА И ЕВРОПСКИ ИНТЕГРАЦИИсоставенаод60% малиисредни претпријатија воЈужна Америка, утврди дека нема позитивна линискаврска помеѓу трошоците заинвестирање вобезбеднота иефективноста. Всушност, со многумалиинвестиции може да се добијатголеми подобрувањана безбедносната ефективност.Студијата потврди дека одредени малиинвестицииги создадоа следните предности: Подобар надзор на транспортниот процес иактивностите Подобрен начинна вработување и политикиипрактики заобработка наизлез Зајакнати пракси за внатрешна безбедност Поголема точност на информациите затранспортот и книговодство Поголема прецизност при оценување наквалитетотнаделовните партнериСтудијатаисто така потврдувадека многу скапибезбедносни инвестиции, како на пример високо-технолошкирешенијаза проверка на товар,физичка проверкаиследење на товар/транспортвсушност резултирале во релативно ниско нивона безбедносна ефективност.Вооваа насока, интересна есудијатаизготвенаод научнициодУниверзитетот Стантфорд за Институтотза производство. Студијата открива декаповеќето компании се колебаат далидасе нафататсоинвестицииза зајакнување на безбденоста.Ова епоради тоа што вниманиетоимесвртено надиректните трошоци кои би биле потребни, а ненаона што сега се препознава како споредни придобивкикои можат да се добијат од таквите инвестиции.Воизвештајотсезаклучувадекаинвестициитеза безбедност на синџирот на снабдувањене само што би биле надоместок туку и ги надминуваатпридобивките, како на пример постоизголемена безбедност на производите (38% намаленикражби,загуба,ситни кражби), подобрено управувањесоинвентарот (14% намален вишокнаинвентар), (12% пријавено навремена достава)зголемена видливост на синџиротна снабдување(50% подобар пристап до податоци за трговскиотсинџир, 30% зголемени информации за временскискали), побрзи постапки (29% скратено времепотребно за транзит, 28% скратено време задостава);зголемено задоволство на потрошувачите(26% намалени трошоци за потрошувачоте и 20%зголемен бројна нови потрошувачи).Овиенаоди можебиимаат особено значење замногуте мали и средни претпријатија кои неможат директнодаги користатпогодностите за товаршто пристига, кои царината ги нуди на превозникили примач кој е ОЕО. Има многу мали исредни претпријатија кои делуваатна средина натрговскиот синџир, на кои судбината на нивнатастока им останува непозната откако тие ќеси гизавршат задачите во серијата трансакции во трговскиотсинџир.Типиченпример на такви малии средни претпријатија може да се види во улогатакоја јаиграатмалите, странски шпедитери.7. Како да станам Овластен економскиоператор?Царинските управи, членки на СЦО кои јапревзеле обврскатадајаимплементираатРамкатана стандарди во моментов работатнаразвивањена национални програми за ОЕО кои ќе се базираатнастандардите и насоките наСЦО. И покрајтоашто темпото на воведување на програмитеза ОЕО ќе зависиодкапацитетотна државнатауправа, истите полека почнуваат да функционираат.Во Европската uнија на пример, ОЕО станареалност на 1јануари 2008 година.Потенцијалните ОЕО ќе треба самите да извршатпроверка на својата способност за исполнувањена безбедносните стандарди, да се регистрирааткајсоодветниотцаринскиорганпошто Царината,или во одредени случаи овластена третастрана ќе изврши проценка ипроверка на тоадали барателот гиисполнува безбедносните услови,согласно националната програма за ОЕО.Доколку се задоволнидека ОЕО гиисполнува тиестандарди,Царинатаиздаваовластување. Овластувањетоепредмет на периодичниревизии.8. Штоако не станамОЕО?Општо познато е дека не сите мали исреднипретпријатија ќе станат Овластени економскиоператори. Во такви случаи СЦО смета дека еважно сите олеснувања кои веќе постојат, како например поедноставените царински постапки даостанатприменливи.9. Што понатаму?СЦО е свесна за потребата за промоција на Рамкатана стандарди низ целата заедница на малиисредни претпријатија, и нејзиниот прв чекор етокму оваа статија. СЦО е активно учествува воангажманитеза импементација на Рамката заедносо Царинските управи ибизнис заедницата. Тааработи со трговски тела кои ги застапуваатмалитеи средни претпријатија на пилотпроектиииницијативиза јакнење на капацитетите и сметадекаеважнодасе продожи соработа на подигање насвеста особено на Царинските управи, бидејќитие ја имплементираат Рамката на стандарди,какоина малите и средни претпријатија за значењетона статусот ОЕО.Дополнителниинформации можат да се добијатво Царинската управа итрговските асоцијациии стопанските комори.21

МЕЃУНАРОДНА СОРАБОТКА И ЕВРОПСКИ ИНТЕГРАЦИИтата компонента од ИПА фондовите, при што сеобезбедени околу 220 милиони евра (и тоа за компонета1 –„Помош за транзицијаиинституционалнанадградба“ -150 милиони евра и затретата компонента–„Помош зарегионаленразвој“ –70милиониевра). По официјалното поднесување на документацијатазаакредитација во Брисел, Европскатакомисија треба дадонесе одлука за пренесувањена надлежностите задецентрализираноуправување на Македонија со средствата од овиефондови, односно без посредствонаЕвропскатаагенција зареконструкција Со тоа Република Македонијаќестане дел од сложениот систем на институциина Европската унија. Таа самостојно ќеуправувасо европските фондови иќе ги насочувакон свои приоритети и потреби.Се очекува во блиска иднина да биде поднесенакредитациониот пакет иза останатите три компоненти.ИПА фондовите ќебидат целосно достапнинесамо за државните институции, туку и забизнис заедницата, цивилното општество иневладиниот сектор.Регионални и хоризонтални програмиTAIEX – Техничка помош за размена на информациие инструмент на Генералниот директоратза проширување, којсефинансира од ИПАфондовите врз основа на принципот „прв пријавен,прв услужен“. Програмата предвидува е пренесувањена искуства одЕвропската комисија иземјите членки наземјите кандидати и потенцијалникандидати од Западниот Балкан, зарадиприближување иимплементација наевропскотозаконодавството, како ијакнење на нивните административникапацитети. Со програмата раководиГемералниот директорат за проширувањево соработка со експерти од државните институциина земјите членки. Со цел пружање на посебнатехничка помош се ангажираат и експерти одразлични здруженија иинституции од полуприватниотсектор, универзитети и приватниот сек-Европската комисија, односно Генералниот директоратза проширување во рамките на прватакомпонента (помошпти транзицијаиинституционалнанадградба)врши програмирање на хоризонталнии регионални програми.Целта на овиепрограми е промоција нарегионалната соработкаизајакнувањена знаењата помеѓу земјитекориснички,какои поддршка на иницијативиодзаеднишкиинтерес.И TAIEX Е ДЕЛ ОД ИПАтор.Преку TAIEX се обезбедуваат:- експертски мисии во земјата корисник;- семинари и работилници при решавање наклучни проблеми во процесот на приближувањена законодавството;- специјализирана обука заадминистрацијата;- мисии за процена;- користење на бази на податоци.Учество на Царинскатауправаво ИПАфондовитеЦаринската управанаРепублика Македонија еучесник вонеколку програми финансирани одИПАфондовите:- ИПА 2007„Проект за поддршканаимплементацијатана Стратегијата за царински реформи“има три компоненти и тоа:1. Техничка помош за надградба на царинскитеИТ системи;2. Техничкапомош за понатамошното усогласувањена царинското законодавство во РепубликаМакедонија со законодавството на ЕУ;3. Техничкапомош за зајакнување на граничнитеконтроли–зајакнувањена капацитетитево борбатапротив измама, корупција, недозволена трговијасо наркотични средства.- ИПА 2008 „Проект за воведување на NCTS( Новиот комјутеризиран транзитен систем)“;- ИПА 2009 „Проект за воведување иразвој наИнтегрирано тарифно опкружување“Во Регионалната програма ИПА 2009,ЦаринскатауправанаРепублика Македонија ќеземеучество во следниве проекти за зајакнувањена врските помеѓу земјитеворегионот:- Проект за примена на Блупринтитеза царина иоданочување;- Проект за развој на ИТ интерконективноста иоперативниот капацитет на царинсјата иданочната служба;- Проект за развој на регионалната трговија иинвестициитево земјите од Западниот Балкан.Слаѓана Дамјаноска,Одделениеза меѓународна соработкаиевропски интеграции23

МЕЃУНАРОДНА СОРАБОТКА И ЕВРОПСКИ ИНТЕГРАЦИИЕВРОПОЛИ НЕЈЗИНАТА УЛОГАВО ЕВРОПСКАТА УНИЈАЕВРОПОЛ е организација наЕвропската унијанадлежна за спроведување на правото,којаработисо криминалистичко-разузнавачкиинформации.Нејзина цел е подобрување на ефективностаи соработката помеѓу надлежните органи на земјитечленки во спречувањето и борбата противсериозниотмеѓународен криминал итероризмот.Мисијата на ЕВРОПОЛ е да дадезначаен придонескон активностите на органите надлежни за спроведувањена законот против организираниот криминалитероризмот на Европската унија, соакцентна откривање на криминални организации.ЕВРОПОЛ ги поддржуваактивноститеза органитезаспроведување на законот на земјите членки,најмногуводелот против: Недозволена трговија со дрога; Мрежитезаилегална миграција; Тероризмот; Фалсификување на пари (фалсификување наеврото) идруги платежни средства; Трговија со луѓе (вклучително и злоупотребанадецата);Недозволена трговија со возила; иПерење пари.Понатаму, други главни приоритети на ЕВРО-ПОЛ се криминалот против лица, финансискиоткриминал и компјутерскиот криминал, и тоа когае вклучена организирана криминална структураи кога се погодени две илиповеќе држави.ЕВРОПОЛ обезбедува поддршка за:- Олеснување на размената на информации помеѓуземјите членки преку нивните офицери заврскипоставени воЕВРОПОЛ какопретставницина нивните национални органи надлежни за спроведувањена законот;- Обезбедување на оперативни анализи за поддршканаоперациите;- Подготовканастратешкиизвештаи (на пр: проценкаодзакани)и криминалистички анализи врзоснова надоставените информации и разузнавачкиподатоци од страна на земјите членки итрети страни;- Давање експертизаитехничка поддршка заистрагитеиоперациитеспроведени ворамкинаЕУ,под надзор и законска надлежностназасегнатитеземји членки.ЕВРОПОЛ е исто такаактивен во унапредувањена криминалистичките анализиихармонизацијатана истражните техники во земјите членки.Моделотза управување соинформации на ЕВРОПОЛго опишува протокот на информации на ниво наЕВРОПОЛ. Развиен во соработка со земјите членкииусогласенсо Раководителите на националнитеОдделенијазаЕВРОПОЛ, тојјадефинира практичнатаработа заракувањето и размената на информациипомеѓу ЕВРОПОЛ инеговите партнери.Тој исто такаобезбедувапочитување на строгитеправила за заштита на податоци.Овој текстдава одговори на прашањата во врскасо улогата на ЕВРОПОЛ, процесот на управувањесоинформации и користењето и дисеминацијатана податоците доставени до ЕВРОПОЛ. Истотака, овдеќебидат дадени појаснувања заглавнитепродукти на ЕВРОПОЛ вообласта на размена наинформации, оперативни и стратешки анализи,какоиоперативната поддршка.Вотекстот се посочени практични примери какодополнение на објаснувањата,соцел да имсепомогне на вработенитево органите надлежни заспроведување на законот подобро да го разбератобемот на активности кои се одвиваат воЕВРОПОЛ.24

МЕЃУНАРОДНА СОРАБОТКА И ЕВРОПСКИ ИНТЕГРАЦИИПретставеност во ЕврополОфицеризаврскиСите земји членки имаат барем по еден офицерза врски воЕВРОПОЛ. Офицеритеза врскиназемјите членки ја претставуваат сопствената државаизасвоето работење се одговорни пред матичнатадржава. Трети страни (земји кои не сечленки наЕУ и меѓународни организации) коиимаат договор за соработка со ЕВРОПОЛ можатисто така дапостават офицер за врски во ЕВРО-ПОЛ, што е предмет на договор. ЕВРОПОЛпостави свои офицери за врски во Вашингтон(САД) и Централата на ИНТЕРПОЛ во Лион(Франција).Офицеритеза врсканаземјите членкинаЕУсеовластени да разменуваат информации помеѓуНационалните Одделенија, ЕВРОПОЛ идругитеземји членки. Понатаму, тие сеовластени да користатнеколку компјутерски системи наЕВРОПОЛ, со цел да ја исполнат својата задача.Офицерите за врски помагаат при размената наинформации помеѓу нивните Национални ОдделенијаиЕВРОПОЛособено за: Доставување на информации до ЕВРОПОЛ однационалното одделение; Испраќање на информации од ЕВРОПОЛ донационалното одделение; Соработка со вработените воЕВРОПОЛ прекуобезбедување на информации и давање советпри анализирањето на информации кои сеоднесуваат на други држави.Офицеритеза врскиодтрети држави во принципги имаат иститезадачиизадолженија,какоиофицерите за врски на државите членки, соисклучокна пристапот до компјутерскитесистеминаЕВРОПОЛ.Зграда на ЕВРОПОЛ25

МЕЃУНАРОДНА СОРАБОТКА И ЕВРОПСКИ ИНТЕГРАЦИИНационални одделенијазаЕврополНационалните одделенија за ЕВРОПОЛ (НОЕ)се лоцирани во секоја земја членкаисе екипиранисо комбинација одслужбеници од органитенадлежни за спроведување на законот и цариници,какоицивиленперсонал.НОЕ еединственототело за врскапомеѓу ЕВРОПОЛ и државите членки;ситеинформации се разменуваат преку ова одделение.Националните одделенија имаат пристапдо релевантни национални податоци и доинформацискиот систем на ЕВРОПОЛ ( IS).ФормалнитезадачинаНОЕ се опишани во Конвенцијатаза ЕВРОПОЛ, како ш то е наведеноподолу: по нивна иницијатива ќе го снабдуваатЕВРОПОЛ, соинформации потребни заизвршувањена неговитезадачи; Да одговараат на барањата на ЕВРОПОЛ заинформации и совети; Дагиажурираат информациите; Дагивреднуваат информациитево согласностсо националното право за надлежните органи ида им го достават овојматеријал; Да испраќаат барања за совет, информации ианализидоЕВРОПОЛ; Да внесуваат податоци во компјутерскитесистеми; Да обезбедат законска покриеност при секојаразмена на информации помеѓу нив иЕВРОПОЛ.НационалниконтактточкиИстите принципи и одговорности кои се применуваатна НОЕназемјите членки се подеднаквоприменливи иза Одделенијата поставени во секојатретастрана,како контактточка соЕВРОПОЛза размена на информации во рамки на договорза соработка. Овие одделенија се нарекуваатнационални контакт точки (НКТ) итие делувааткако национално одделение заЕВРОПОЛ, со тоашто тие немаат пристап до Информацискиотсистем на ЕВРОПОЛ. Тиеможат да бидат поврзанисо посебно определени електронски линии сокриптирани уреди заради зајакната заштита.Движењето на информациитесеодвивапрекуКанцеларијата за врски на третата страна воЕВРОПОЛ или во случајкога не постои Канцеларијаза врски, директно преку Одделот за управувањесо информации на ЕВРОПОЛ ( InformationManagement).ОвојОддел е надлежен за примањеидоставување на информации до трети страни.Оваовозможува контролиран и структуриран начинзаразмена на информации помеѓу ЕВРОПОЛ26

МЕЃУНАРОДНА СОРАБОТКА И ЕВРОПСКИ ИНТЕГРАЦИИитрети земјиимеѓународни тела за соработка сокои е склучен договор.земјите членки, ЕВРОПОЛ и земји кои несечленкина ЕУ и меѓународни тела.Управувањесоинформациина ЕврополВизијата на ЕВРОПОЛ е да стане центар со светскореномеза поддршканаземјите членкинаЕУво борбата против организираниот криминал итероризмот.ЕВРОПОЛ воспостави управен комитет за стратешкиинформации, кој претставува хоризонталнаработна група составена од високи функционерина ЕВРОПОЛ со надлежност водоменот на управувањетосо информации. Тој постапува какоконтакт точка за информации и прашања во областана управување соинформации на ЕВРОПОЛ.Поддржувајќи гооперативниот дел на управувањетосо информации на ЕВРОПОЛ, Комитетот гисоединуванаедно место ограничувањата на технологијатаи политиката и препорачуваактивностиза да одговори на организациските потребинауправувањето соинформации.Оперативната работа воЕВРОПОЛ обезбедувамаксимална вредностодкористењето на информациидобиени од земјите членки, преку користењена циклусот за управување соинформациите.Овој циклус е процес на собирање на информации,вреднување,средување, анализирање ипоследователнодоставување на збогатен (информациски)продукт за потребите на истрагата ворамкиназемјитечленки.Збогатената информација епресудна за откривање на идното распоредувањеинасочување на ресурситево борбата противорганизираниот криминал.Една од главните придобивки одракувањетосоинформациитеќебидеможноста да се приоретизираработата.Добро дефинираниот процес затекот на информациите ќеги олесни сите активностиод собирање на релевантни податоци консоздавање на продукти на ЕВРОПОЛ потребни занеговитекрајни корисници. Сите чекори во процесотна управување соинформации го олеснуваатизвршувањето на задачите и координацијатана сите нивоа. Протокот на информации се вршипомеѓу земјите членки, ипомеѓу земјите членкииЕВРОПОЛ, користејќи го притоа системот за разменана информации. Тој исто така се јавува меѓу27На процесот за управување со информациитребадасе гледа каконешто што евотек, кое требадабидеприлагодено на новите предизвици иоколината која се менува. Сите партнери наЕВРОПОЛ се добредојдени да продолжат сосвојот придонес.Процесзауправувањесоинформации на ЕврополПроцесот за управување соинформации езаснованна необработени информации, кои можатда се однесуваат на криминал, сторител, осомниченолице. Целта на процесот за управување со информацииезбогатување на основната информација,којаобезбедувадополнителни сознанија заактивностите на криминалците. Соодветнотоуправување соинформациите давапојасна слика,која вообичаено не им епозната на истражнитеоргани и чијацел е да биде искористена за зајакнувањена напорите истражителите од органитенадлежни за спроведување на законот.Посакуван резултат во таа насока е „ информацијакреирана запостапување “. Размената на збогатенитеинформации е главна задача наЕВРОПОЛ; тој дава поддршка на напорите на органитенадлежни за спроведување на законот ипретставува основно средство во истрагите иискоренувањето на организираниот криминал.ПроцесзауправувањесоинформацииКако што покажувадијаграмот, необработенитеинформации се вреднуваат и сложуваат содругиинформации добиени од различни извори.Тогашинформацијата може да биде анализиранаилиистражувана задасе идентификуваат одреденидвижења, сознанија или трендови накриминалнаактивност заданакрајседоставидозасегнатитеземји членки. Безбедноста на информациитеи податоцитекои пристигаат воЕВРОПОЛ еод огромно значење, затоа ставот на ЕВРОПОЛ едека сите податоци кои се доставуваат доЕВРОПОЛ требадабидат обележани со код за ракување.Следствено на тоа и продуктите кои седоставуваат од ЕВРОПОЛ до одредени земјичленки,ќебидат соодветно означени.

ЦАРИНСКИ ПРЕКРШОЦИДЕВИЗНИ ПРЕКРШОЦИВо Службен весник на Република Македонијабр.81од07.07.2008 година,сеобјавени изменитена Законот задевизно работење. Дел од изменитена законот се однесуваат на работењето на Царинскатауправа иконтрола над протокот на девизите.Со измената на законот се регулира начинотна постапувањето на царинксиот орган при спроведувањена царинската постапка во делот надевизните прекршоци. Со измената на законот, попрекршоцитекои се однесуваат за внесување иизнесувањена девизи, прекршочна постапка води ипрекршочна санкцијаизрекува Царинска управа,односно Комисија за одлучување по царинскипрекршоци.Во Службен весник на Република Македонијабр.69од04.07.2008 година е објавена Одлуката заизмена и дополнување на на одлуката за условитеи висината на износот на ефективни странски парии чекови кои можат да се внесуваат илиизнесуваатод Република Македонија. Споредодлуката,изменети се износот на ефективни странски парикои можат да се внесуваат или изнесуваат одземјата, и тоа:Внесувањенаефективнистрански париРезиденти во Република Макекедонија можатслободно да внесуваат ефективни странски паривоизнос од 10.000 евра, а заизнос над 10.000 евравнесувањето се врши согласно одредбите на Законотза спречување на перење пари и други приносиодказниводелоифинансирањена тероризам.При влегување во Република Македонија, резидентитеседолжни да го пријават износот наефективни странски пари над 10.000 евра кој говнесуваат во земјата.Нерезиденти во Република Макекедонија можатслободно да внесуваат ефективни странскипари воизнос од 10.000 евра, а заизнос над 10.000евра внесувањето се врши согласно одредбите наЗаконот за спречување на перење пари и другиприносиодказниводелоифинансирање на тероризам.При влегување во Република Македонија,нерезидентитеседолжни да го пријават износотна ефективни странски пари над 10.000 евра кој говнесуваат во земјата и притоа од царинскиоторган задолжително добиваат писмена потврда.Писмената потврда во која е наведен износот наефективни странски пари кои ги внесуваат воРепублика Македонија, седолжни да ја дадат наувид на царинскиот орган при излегување одРепублика Македонија.Изнесувањенаефективнистрански париРезиденти во Република Макекедонија можатслободно да изнесуваат од Република Македонијаефективни странски пари воизнос од 2.000 евра.При излегување во Република Македонија, резидентитеседолжни да го пријават износот наефективни странски пари над 2.000 до 10.000 евракој го изнесуваат во земјата. Наведениот износможеда се изнесуваодРепублика Македонија врз основанапотврдаод овластена банкаили менувачницаза купени странски пари или врз основа напотврда од банка за подигнати девизни средстваод девизна сметка. Потврдата важи да правото поминувањена границата, анајдоцна до 90 дена одденот на издавање на истата.При службено патување во странстворезидентитеможат да го изнесат износот на девизнитесредства содржан во налогот за извршување надознаката во странство, утврден врз основа наодлука за патување во странаство,во којсеназначени:земајта во која се патува, целта на патувањето,колкулица патуваат и времето на престојво странство,какоивисинатана потребнитесредствазапрестојанаслужбениот пат при што износот несмее да надминува10.000 евра по лице. Изнесуваетона износот на ефективни странски пари над10.00,00 евра езабрането.Неразиденти во Република Макекедонија можатслободно да изнесуваат од Република Македонијаефективни странски пари во износ од10.000 евра, а заизнос над 10.000 евра изнесувањетосе врши согласно одредбите на Законот заспречување на перење пари и други приносиодказниво дело и финансирање на тероризам.28

ЦАРИНСКИ ПРЕКРШОЦИИзносот кој го изнесуваат нерезидентите неможеда биде поголем од пријавениот износ при влегувањево Република Македонија, за кој имаат добиенопотврда од царинскиот орган.Секое постапување спротивно на правилата ипрописите на царинското работење претставувапрекршок. Со член 56 а став 1точка , 22 од Законотза девизно работење и Законот за измени и дополнувањена законот за девизно работење,предвидено е секое внесување или изнесувањена ефективни домашни и странски пари, чековиимонетарно злато спротивно на условите утврдениод Владата на Република Македонија и НароднабанканаРепублика Македонијадапретставувадевизенпрекршок, за кој прекршокепредвиденаглоба во износ од 7. 000 –10.000 евра за правнолице резидент илинерезидент,односно глоба воизнос од 1.500 – 3.000 евра за физичко лице резидентилинерезидент.Царинскиот орган согласно надлежности утврденисо Законот за царинска управа е надлежен завршење на контрола при влез иизлез во царинскотоподрачје, и при откривање на прекршувањена Законот задевизно работење, царинскиоторган е должен даја спроведе целокупната постапкапопрекршокот. Доколку од страна на царинскитеслужбеници е откриено незаконито однесувањена лицатaпри спроведување на царин-ската постапка, царинскиот службеник задолжителнотребаистото да го забележи и притоа da изготвиЗаписникза царинскипрекршок, како иницијаленакт врз основа накој би можело датечепонатамошната прекршочна постапка. ВоЗаписникот за царинскипрекршокзадолжителносе наведуваат сите податоци и тоа:За физичко лице1. име и презиме на сторителот на царинскипрекршок,2. датум на раѓање и матичен број,3. место на живеење и адреса,4. државјанство,5. број на патна исправаили лична карта и од којеиздадена,6. занимање .За правно лице1. назив и седиште на правното лице,2. даночен број и жиро сметка,3. вид на дејност со која се занимава правнотолице,4. податоци за одговорно лицево правното лице(sпоред податоците потребни за физичко лице)При опишување на дејствието на настанот,возаписникот за царинскипрекршокзадолжителносе забележуваат битните елементи за дејствиетоод кое произлегува правилно утврдување на фак-29

4 MODULE 4.1 Module der MathematikModul: Algebraische Geometrie [MATHMWAG10]Koordination:Studiengang:Fach:F. HerrlichWirtschaftsmathematik (M.Sc.)Algebra/GeometrieECTS-Punkte Zyklus Dauer8 Unregelmäßig 1Lehrveranstaltungen im ModulNr. Lehrveranstaltung SWS Sem. LP Lehrveranstaltungs-V/Ü/TverantwortlicheMATHAG10 Algebraische Geometrie (S. 127) 4/2 W/S 8 F. Herrlich, S. KühnleinErfolgskontrollePrüfung: schriftliche oder mündliche PrüfungNotenbildung: Note der PrüfungBedingungenKeine.EmpfehlungenFolgende Module sollten bereits belegt worden sein (Empfehlung):AlgebraLernzieleVertrautheit mit den Grundkonzepten der Algebraischen Geometrie und den dafür erforderlichen Werkzeugen aus der AlgebraInhaltHilbertscher Basissatz,Nullstellensatz;affine und projektive Varietäten;Morphismen und rationale Abbildungen;nichtsinguläre Varietäten;algebraische Kurven;Satz von Riemann-RochWirtschaftsmathematik (M.Sc.)Modulhandbuch mit Stand 23.08.201331