Plik w formacie PDF - UrzÄ d Regulacji Energetyki

ODBIORCA NA RYNKU ENERGIIZAGROŻENIE UBÓSTWEM ENERGETYCZNYM. PRÓBA USTALENIA ZJAWISKAgęszczona w województwach: śląskim, pomorskimi kujawsko-pomorskim (por. GUS 2009b).Najbardziej rozwinięta sieć gazowa w układzieprzestrzennym występuje na terenach województwmałopolskiego, śląskiego i podkarpackiego, przydominującej pozycji miast. W 2008 r. w gaz z sieciwyposażone było 73,6% ogółu mieszkań w miastach,a tylko 18,8% mieszkań na wsiach. Spośródterenów wiejskich najgorzej były wyposażonew gaz z sieci województwa: kujawsko-pomorskie(2,3%), opolskie (2,5%) i podlaskie (2,9%) (por.GUS 2009 a).Na terenach, gdzie brakuje sieci cieplnej czy gazowej,gospodarstwa domowe organizują ogrzaniemieszkań w inne sposoby. Trudno ocenić, czyalternatywa ta wiąże się z mniejszymi nakładami(np. poprzez tani opał z lasu czy własnych zasobów)oraz czy w gospodarstwach tych występujewiększe ryzyko ubóstwa energetycznego.Skala ubóstwa energetycznegoZadanie przedstawienia spójnej, a jednocześniełatwej do zastosowania w badaniu definicjiubóstwa energetycznego nie jest łatwe. Na potrzebyniniejszego opracowania zdecydowanosię skorzystać z definicji ubóstwa energetycznego(ang. fuel poverty), jaką wypracowanow Wielkiej Brytanii. Za gospodarstwo domowe,które jest w sytuacji ubóstwa energetycznegouznaje się takie, które na utrzymaniedostatecznego poziomu ogrzewania musiprzeznaczyć więcej niż 10% swojego dochodu(por. Figaszewska 2009, The Fuel PovertyStrategy 2008).Zaczynając w Polsce tego typu badania nadubóstwem energetycznym, z racji ograniczonościdostępnych narzędzi, konieczne było poczynieniedalszych upraszczających założeń.W Wielkiej Brytanii sprawa określenia „dostatecznegopoziomu” ogrzewania skłoniła badaczydo modelowania tych wydatków. W tymstudium nie było to możliwe – w prezentowanychbadaniach operowano na rzeczywistych,a nie na modelowanych wydatkach. W dodatkuanalizujemy nie tylko wydatki na ogrzewanie,ale na wszystkie nośniki energii. Zadajemypytanie, ile polskich gospodarstw domowychponosiło rzeczywiste wydatki na nośniki energii,których wartość przekraczała 10% ich dochodów2) . Nawet jeśli nie wszystkie gospodarstwagospodarują wydatkami na energię w sposóboptymalny, przyjrzyjmy się, jak duża jestto grupa oraz jaki jest jej profil. Wspomnianeograniczenia badawcze skłaniają do stwierdzenia,że uzyskane wyniki mogą stanowić obrazzagrożenia ubóstwem energetycznym, a niebezpośrednią jego ilustrację.Przyglądając się prezentowanym wynikom pamiętajmy,że nie widzimy skali zaległości w regulowaniurachunków za energię. W tym badaniubudżetów gospodarstw domowych GUS nieprzygląda się zaległościom w opłatach i ich przyczynom.Z danych Diagnozy Społecznej na temat2)Przy przeliczeniach uwzględniono skale ekwiwalentnościstosowane w krajach OECD.warunków życia Polaków wiadomo, że w 2007 r.5,2% gospodarstw zalegało z opłatami za gazi energię elektryczną, podczas gdy w 2009 r. byłoto 3,7% takich gospodarstw (Rada MonitoringuSpołecznego 2007, 65 i 2009, 86).Z badania zagrożenia ubóstwa energetycznegowyłączono te, które w 2008 r. nie poniosły żadnychwydatków na nośniki energii. Według specjalistówGUS, grupa ta stanowiła 6,4% badanychgospodarstw. W zbiorze tym istnieje zapewneczęść rodzin, które w miesiącu, na który przypadłobadanie, nie wydatkowały środków za energięw jakiejkolwiek z form. Można jednak zasadnieprzypuszczać, że w grupie tej znajdują się takżerodziny, w których z przyczyn ograniczeń finansowychrosną zaległości.Tabela 3. Liczba gospodarstw domowych, których wydatkina energię przekraczają 10% ich dochodów w 2008 r.,w różnych przekrojachWyszczególnienieUdziałw przekrojugrup [%]Struktura[%]Ogółem w Polsce 40,3 100,0W przekroju źródeł utrzymania:Gosp. pracowników 32,1 39,4- w tym na stan. nierobotniczych 27,1 15,1- w tym na stan. robotniczych 36,4 24,3Gospodarstwa rolników 30,4 30,4Pracujący na wł. rachunek 32,6 5,3Emeryci 52,2 36,3Renciści 56,9 11,06 Biuletyn Urzędu Regulacji Energetyki nr 1 (79) 30 marca 2012