Plik w formacie PDF - UrzÄ d Regulacji Energetyki

PRZEDSIĘBIORSTWA ODBIORCA NA RYNKU ENERGETYCZNEENERGIISTATUS PRZEDSIĘBIORSTW SIECIOWYCH W PRAWIE ENERGETYCZNYMPodstawową rolę w zakresie realizacji bezpieczeństwaenergetycznego odgrywają przedsiębiorstwasieciowe, dlatego ciążą na nich określoneobowiązki publicznoprawne. O obowiązkach nałożonychprzez prawo energetyczne na przedsiębiorstwasieciowe będzie mowa w dalszej częściopracowania, nie można jednak zapominać, żeoprócz roli realizatora interesu publicznego przedsiębiorstwate są przedsiębiorcami w rozumieniuustawy o swobodzie działalności gospodarczej 6)oraz w zdecydowanej większości działają jakospółki prawa handlowego. Muszą więc gospodarowaćracjonalnie, mają określone cele biznesowe,spotykają się z oczekiwaniami udziałowców(akcjonariuszy) nastawionych na zysk, kilka z nichnotowanych jest na giełdzie papierów wartościowychetc. Łatwo dostrzec, że interes publicznyzderza się z prywatnym także i w ramach samychprzedsiębiorstw sieciowych, co potwierdza, że interesyte można rozpatrywać i konfrontować nawielu płaszczyznach.Przedstawiona zostanie teraz w sposób syntetycznyistota prawa własności jako źródła określonychuprawnień i interesu prywatnego właścicielidanej rzeczy, w tym nieruchomości. Stosownie doart. 140 Kc w granicach określonych przez ustawyi zasady współżycia społecznego właściciel może,z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczyzgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniemswego prawa, w szczególności może pobieraćpożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych6)Ustawa z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej(Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447, z późn. zm.).„Podstawową rolę w zakresie realizacjibezpieczeństwa energetycznego odgrywająprzedsiębiorstwa sieciowe, dlatego ciążą na nichokreślone obowiązki publicznoprawne”granicach może rozporządzać rzeczą. Z powyższegowynika, że właściciel może zrobić ze swojąrzeczą wszystko, czego nie zabraniają ustawy,zasady współżycia społecznego i co nie pozostajew sprzeczności ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniemtego prawa. Własność nie jest więcprawem absolutnym, a granice własności wyznaczająobok ustaw również klauzule generalne, tj.zasady współżycia społecznego, czyli zasady etycznegopostępowania pozwalające stwierdzić, czydane zachowanie jest prawidłowe moralnie orazklauzula społeczno-gospodarczego przeznaczeniaprawa, czyli jego funkcji. Nie budzi przy tym wątpliwości,że własność stanowi najpełniejszą formękorzystania z rzeczy. W tym miejscu autor przychylasię do poglądów tych przedstawicieli doktryny wyrażającychzapatrywanie, że własność to najszerszeprawo podmiotowe, jakie może przysługiwać dorzeczy i dostrzegających istnienie stosunku prawnegomiędzy właścicielem i innymi osobami. Stosunekprawny wyraża się w obowiązku nieingerencjiinnych osób w prawo własności, któremu odpowiadauprawnienie właściciela do tej nieingerencjiinnych osób. Wskazać wobec tego można na pozytywną(uprawnienia właściciela nie powiązanez zachowaniami innych osób) i negatywną (obowiązeknienaruszania, nieingerencji przez inne osobyw sferę dozwolonego zachowania właściciela) treśćwłasności 7) . Atrybuty prawa własności zawartew art. 140 Kc 8) nie wyczerpują w całości treści tegoprawa, choć niewątpliwie stanowią jego trzon.Na interesy przedsiębiorstw sieciowych i właścicieligruntów można teraz spojrzeć przez pryzmat funkcji,jaką pełnią urządzenia przesyłowe. Obustronnaświadomość tej funkcji i obustronne zaakceptowanieroli przedsiębiorstw sieciowych w sferzeużyteczności publicznej oraz zrozumienie publicznoprawnychobowiązków nałożonych przez prawoenergetyczne na te przedsiębiorstwa, pozwala napogodzenie tych interesów ze wzajemnym poszanowaniem.Jak wspomniano we wstępie, urządzeniaprzesyłowe mają zasadnicze znaczenie dla rozwojupaństw (gospodarek) oraz standardu życiaobywateli. Właściwy stan urządzeń i możliwośćrozbudowy infrastruktury przesyłowej są niezbędnedo zrównoważonego rozwoju kraju. Idąc dalej,bezpieczeństwo energetyczne jest warunkiem koniecznymi jedną ze składowych bezpieczeństwapaństwa, a gdy poziom bezpieczeństwa energetycznegojest niedostateczny, to negatywne skutki mogąbyć katastrofalne. Konsekwencje braku energiielektrycznej w szpitalach, obiektach strategicznychdla państwa, zakładach przemysłowych, gospodarstwachdomowych są oczywiste i nie wymagająkomentarza.7)Tak na przykład A. Cisek, Podstawy prawa cywilnego, red.E. Gniewek, Warszawa 2010, s. 202-209.8)Uprawnienie do korzystania z rzeczy, pobierania pożytkówi innych dochodów z rzeczy, rozporządzania nią.30 Biuletyn Urzędu Regulacji Energetyki nr 1 (79) 30 marca 2012