Nr 49 Czerwiec 2013 - Biblioteka Główna Akademii Medycznej w ...

Vesalius stoczył z wpływowym medykiemThriveriusem Bracheliusem (1504-1564).Ukończywszy bakalaureat Vesalius udałsię do Bazylei, gdzie jego praca została ponowniewydrukowana w oficynie RobertaWintera, z którym młody uczony z czasemblisko się zaprzyjaźnił. Stamtąd ruszył doWłoch i trafił na uniwersytet w Padwie,który wówczas był jedną z najbardziej znaczącychuczelni w Europie. 5 grudnia tegosamego 1537 roku, po serii egzaminów,Andreas Vesalius uzyskał stopień doktoramedycyny cum ultima diminutione, zaśnazajutrz po przeprowadzeniu sekcji zostałnominowany przez najwyższy senat Wenecjina stanowisko profesora chirurgii,które wiązało się również z nauczaniemanatomii. Okres po otrzymaniu profesurywypełniony był pasmem sukcesów zarównonaukowych, jak i edukacyjnych. Studencitłumnie przybywali na jego wykładyilustrowane sekcjami zwłok, które uczonywykonywał osobiście. Obserwatorzy - profesorowiei studenci - zachęcali anatomado sporządzania rysunków, które jeszczewówczas nie były powszechnie stosowanejako materiał ilustrujący tekst. Pierwszesześć szkiców, na które składały się trzy rysunkiukładu naczyniowego w wykonaniuVesaliusa oraz trzy projekcje układu szkieletowego,autorstwa poznanego w Wenecjiucznia Tycjana - Jana van Calcara, wydanopod nazwą Tabulae anatomicae sex (Wenecja,Bernardinus Vitalis, 1538). Publikacjata odniosła niebywały sukces. Niemal natychmiastryciny stały się przedmiotemszeregu nielegalnych publikacji w całejEuropie, co niewątpliwie sugeruje, iż formauzupełnienia tekstu poprzez materiałikonograficzny, zaproponowana przez Vesaliusa,wytyczyła nowy standard w zakresieilustracji biologicznych. Teraz pozostałtylko krok do druku wielkiego dzieła Dehumani corporis fabrica. Zanim to jednaksię stało, uczony wydał w 1538 r. trzeciąz kolei swą pracę – Institutiones (Institutionumanatomicarum secundum Galenisententiam…, Wenecja, D. Bernardinus),będącą swoistego rodzaju kompendiumanatomiczno-fizjologicznych poglądówGalena. W rok później u Roberta Winteraw Bazylei pojawia się kolejna publikacja,która wyszła spod pióra profesora - Listo technice nacięcia żył (Epistola, docens venamaxillarem dextri cubiti in dolore laterali…).Był to głos w wielkiej polemice, jakaw owym czasie rozgorzała pomiędzy zwolennikamiklasycznej hipokratejskiej metodypuszczania krwi, jako formy terapii,na nowo sformułowanej przez paryskiegolekarza Pierre’a Brisota (1478-1522), a apologetamiwypaczonych w średniowieczupraktyk czerpiących wzorce z medycynyarabskiej, propagowanych w Europie m.in.przez wspomnianego Thriveriusa Bracheliusaz Louvain. Vesalius zdecydowaniestanął po stronie tych pierwszych, swojewywody opierając, nie jak współcześni natraktatach medycznych, lecz na własnychobserwacjach dokonywanych podczas sekcjizwłok. List ten był zapewne pierwszymkrokiem do dokonanego w niespełna stolat później odkrycia krążenia krwi przezangielskiego uczonego Williama Harveya(1578-1657).Kolejne lata to okres wytężonej pracynaukowej Vesaliusa. W 1541 r. w weneckiejoficynie typograficznej rodziny Giunta(Apud haeredes Lucaentonij Iuntae)ukazało się ogromne wydanie w siedmiutomach in folio dzieł wszystkich Galena,którego jednym z redaktorów i tłumaczybył uczony brukselczyk. Zaskoczeniembył fakt, iż Vesalius wziął udział w tymprzedsięwzięciu w czasie, kiedy przygotowywałdzieło swego życia O budowieciała ludzkiego, które jak wspomniano,wraz z wprowadzeniem - Epitomae wy-18Wiadomości Akademickie Nr 49