Nr 49 Czerwiec 2013 - Biblioteka Główna Akademii Medycznej w ...

Medycyna i pielêgniarstwoCoraz skuteczniej walczą z rakiemAgnieszka BanachNową metodę leczenia chorych z rakiem– zabieg resekcyjny połączonyz chemioterapią podawaną wprost dojamy otrzewnej w podwyższonej temperaturze(HIPEC) – od niedawna stosujeCentrum Onkologii. To szansa na pełnewyleczenie dla pacjentów nawet z bardzozaawansowanym nowotworem.Pierwsza pacjentka, 54-letnia kobietaw IV stadium choroby nowotworowej– guzem odbytnicy, naciekiem na pęcherzmoczowy, narząd rodny, przerzutamido otrzewnej została 12 lutego poddanaskojarzonej metodzie leczenia. „Zasadąbyła całkowita radykalność zabiegu, aż do„czystych granic cięcia”. Zaplanowaliśmyusunięcie guza odbytnicy, fragmentu jelitagrubego, prawego jajnika, części pęcherzamoczowego i otrzewnej. – opisuje przebiegzabiegu prof. Wojciech Zegarski, koordynatorKliniki Chirurgii Onkologicznej,kierujący zespołem lekarzy uczestniczącychw operacji – Po wycięciu wszystkichmakroskopowo widocznych zmian zamknęliśmybrzuch chorej i rozpoczęliśmypodawanie chemioterapii dootrzewnowej.HIPEC zadziała na wszystkie małe zmiany,nie większe niż 0,5 mm, których chirurgicznienie można usunąć i te, którychnie byliśmy w stanie dojrzeć. Aparat, którypodaje lek, przez cały czas utrzymuje jegowysoką temperaturę – około 42 stopni,dzięki czemu chemioterapeutyk działaoptymalnie.” Zabieg operacyjny trwał3 h, chemioterapię podawano godzinę.Schemat leczenia i dawkę leku określiłchemioterapeuta. Lek podaje się w systemieobwodu zamkniętego, jego toksycznedziałanie nie jest więc niebezpieczne dlapersonelu. Dwa tygodnie po zabiegu pacjentkaotrzymała jeszcze chemioterapięsystemową dożylną. „HIPEC skojarzonyz zabiegiem operacyjnym znacząco zwiększaszanse na przeżycie chorym z wysokimzaawansowaniem nowotworu. Obserwacjedowodzą, że chorzy żyją dłużej. U 20–30proc. można uzyskać nawet pięcioletnieprzeżycie, co oznacza, że można mówićo całkowitym wyleczeniu z choroby nowotworowej.– mówi prof. Zegarski – Naszapacjentka jest w świetnej formie. Daję jej30 proc szans, że pomimo tak dużego, IVstopnia zaawansowania nowotworu, choraz jego powodu nie umrze.”Do zabiegu zespół lekarzy specjalistówprzygotowywał się dwa miesiące.Ze względu na dużą inwazyjność metodyleczenia istotna była tu odpowiedniakwalifikacja pacjenta: chory nie może byćwyniszczony nowotworowo, z licznymiprzerzutami do wątroby, czy płuc. „Tylkobardzo precyzyjny dobór chorych pozwalana osiągnięcie korzyści z tej agresywnej,obarczonej dużą ilością powikłań metodyleczenia” – podkreśla Wojciech Zegarski.Leczona skojarzoną metodą kobieta, pomimozaawansowanego nowotworu, byław dobrym stanie, bez utraty wagi, z dobrymipoziomami białek, bez innych choróbwspółistniejących, dlatego ten sposóbleczenia u niej zastosowano.Przygotowaniem i kwalifikacją chorejdo zabiegu zajął się zespół złożony zespecjalistów z różnych dziedzin, na stałepowołany w CO do leczenia skojarzonegoz wykorzystaniem procedury HIPECw raku jelita grubego i żołądka (na zdjęciu).W jego skład wchodzą m.in. chirurdzy:Wojciech Zegarski, Michał Jankowski,chemioterapeuta – Bogdan Żurawskii anestezjolog – Mirosław Dobrowolski.Każdy specjalista przez pryzmat swojejdziedziny analizował jak najlepiejprzygotować chorą do zabiegu oraz jakbezpiecznie i najskuteczniej go przeprowadzić.W Centrum Onkologii zespołyinterdyscyplinarne (MDT) – które dlachorego leczonego w sposób skojarzonydobiorą schemat postępowania najlepszydla jego schorzenia, stopnia zaawansowaniachoroby i stanu ogólnego – sąstandardem (np. zespół powołany do leczeniachorych z rakiem piersi pracujejuż od 10 lat).Aparatura wykorzystywana w procedurzeHIPEC kosztuje około 100 tys. dolarów.Na świecie zabiegi z jej użyciem wykonujesię od kilkunastu lat. W Polsce metoda dostępnajest w ośrodkach w Gdańsku, gdzieponad 10 lat temu wykonano pierwszy zabieg(prof. Tomasz Jastrzębski i dr TomaszPolec z UM w Gdańsku uczestniczyli w zabieguw CO) i w Lublinie, teraz dołączyłado nich Bydgoszcz.Zabieg resekcji zmian nowotworowych,połączony z perfuzyjną chemioterapiądootrzewnową w hipertermii możebyć wykonywany tylko w specjalistycznychonkologicznych ośrodkach, gdziestosuje się leczenie skojarzone. „Warunkiemjest dostęp do chemioterapiii dobry oddział chirurgii. Zabieg, by byłwykonany skutecznie i dobrze musi byćteż przeprowadzany odpowiednio często– co najmniej 4–5 razy w miesiącu.” – zaznaczaWojciech Zegarski.Bydgoska Klinika Chirurgii Onkologicznej,gdzie przeprowadzono pierwszyskojarzony zabieg, spełnia wszelkiewarunki, by chorym z rakiem odbytnicyoraz jelita grubego (operuje się 400 takichchorych rocznie – to najwięcej w kraju!)zapewnić kompleksową pomoc. Pacjentówjest tu dużo (30 proc. spoza Bydgoszczy)– od dziesięciu lat na zabieg w Klinicetrzeba czekać od 4 do 6 tyg. „Każdychirurg przeprowadza u nas ponad 30operacji raka jelita grubego rocznie, stosujemysię do wszystkich standardów diagnostycznychprzedoperacyjnych (choryprzed zabiegiem ma wykonany rezonansi tomografię), by określić zaawansowaniechoroby, przeprowadzamy radioterapięprzedoperacyjną. Od 5 lat wykonywanajest chirurgia laparoskopowa przy niższychstopniach zaawansowania choroby,12Wiadomości Akademickie Nr 49