Pokaż treść!

Aleksander Bronikowski. Panowanie domu Saskiego w Polscebyło powodem, że niektóre rodziny obojga narodów pomieniały sięna ojczyznę: Sasi przyjmowali indygenat polski, nawzajem Polacy poprzesiedlalisię, skutkiem rozlicznych przypadków, do Elektorstwa.—W liczbie tych znajdował się i ojciec Bronikowskiego, generał w wojskusaskiem.Syn jego,Aleksander, urodzony z Saksonki r.1783 w Dreźnie, wychowywałsię całkiem w niemieckim żywiole, a znać z jego prac, żeedukacya jego była, jak na owe czasy, jedną z najświetniejszych,mianowicie w zakresie historyi powszechnej. Obrał on sobie jednak poojcu zawód wojskowy; mając niespełna lat dwadzieścia zaciągnął siędo wojska pruskiego, i byłby może w niem do końca życia pozostawał,gdyby nie to, że w nieszczęśliwej kampanii pruskiej dostał się do niewoli.Skutkiem tego, nie powrócił już pod dawne chorągwie, alewszedł do legii Nadwiślańskiej Kniaziewicza, i od r. 1807 podzielałlosy armii francuzko-polskiej, aż do j utworzenia się Królestwa Polskiego,w armii jego przebywając po rok 1823, w którym to czasieotrzymał uwolnienie i przeniósł się napowrót do Drezna.Dziwna rzecz, że o tym człowieku tak wielce nas obchodzącym,nader mało mamy wiadomości osobistych. Wychowanie go zniemczyło,to rzecz widoczna; ale przypadkowy zwrot do miejsc i sprawojczystych także nań nie pozostał bo/, widocznego wpływu, skoro dobrowolniesłużył praojcowskiej ziemi.Złożywszy oręż, wziął się do książki i pióra, i dlatego to prawdopodobnieosiadł w rodzinnej stolicy Saksonii, ażeby z bogatych tamecznychzbiorów czerpać materyał do zamierzonych prac literackich.Duszą Polak, języka polskiego jednak nie posiadał tyle, ażeby mógłnim władać swobodnie; mniej też może przez to i dostępnemi były muksięgozbiory tutejsze. Czytał więc głównie, a pisał wyłącznie, w ję ­zyku niemieckim, mając na myśli przez to cudzoziemców z dziejamipolskiemi obeznać.Owego czasu w dziedzinie powieściopisarstwa królował sir W alter-Scott. Był to nietylko mistrz aż dotąd niedościgły w tym rodzaju piśmiennictwa,ale nadto i jego twórca, jak Szekspir w dramacie nowoczesnym.Urok poetyczny jego utworów tak ślicznie obrazujący historyęi bramujący ją w psychiczne a obyczajowe girlandy, w tej