Pokaż treść!

52 ALEKSANDER BRONIKOWSKI.Piastów. Już oddawna książęta Szlązcy z rodu naszego idący, wyrzeklisię ojczyzny i prawa dziedzictwa, zostali Niemcami i hołdownika-'mi króla Czeskiego; ty sama tylko, Heleno, w krajach koronnych pozostałaśz Piastów plemienia. Słuchaj, moja córko! Kiedym cię porodziłaniegdyś w drodze, uciekając przed zgubą, kiedy córka książęcaw ukrytej chatce na lichej słomie dziecię swoje do serca tuliła;wówczas w ciemnościach poniżenia mojego, zabłysnęła mi gwiazda naziemi, a ja dziecinną głowę twoję przystrajałam już myślą w wydartąmi książęcą koronę! Heleno! przystrajałam cię w koronę moichprzodków!... Słuchaj! — mówiła dalej przyciągając znowu do siebiez wolna uchylającą się dziewicę. — Słuchaj, H eleno! Wiele urodziwychksiążąt i panów tron młodego króla teraz otacza; margrabiowieBrandeburgscy, książęta Pruscy, książęta Mołdawii i Wołoszczyznyi młody król W ęgierski*), a nawet i szlązcy nasi pokrewni, w świetnejokazałości, jakeś ich nigdy nie widziała, biedne moje dziecię,ukażą się także z oddaniem hołdu, ale jeden.... jeden tylko podnosisię nad wszystkich, jeden zajmuje miejsce twoich przodków.....Zygmunt August. I czemuż się odwracasz, Heleno? Prawda, że jeston — mówiła dalej zadowolona z pomięszania córki — prawda, żejest on potomkiem rodu pogańskiego, który Ziemowitowi, naddziadowitwojemu, tron wydarł i rękę królewskiej Jadw igi; wszelako, jak powiadają,jest-to oświecony książę i jeszcze w młodym wieku, a Polacymniemają, że on znowu przywróci czasy Kazimierza Wielkiego, ostatniegoz naszego rodu, co królował w Polsce. Jutro, Heleno, będzieszgo widziała! Pilnuj swojego serca!— Jeżeli cię dobrze, matko, zrozumiałam — odpowiedziała przestraszonadziewica z mocno uderzającem sercem i napełnionemi łzamioczyma — co mi do króla, który jak sama wiesz, ma żonę i kocha jąnadewszystko ?— Ma żonę? — powtórzyła księżna spokojnym, prawie wzgardliwymtonem. — Pytaj w całem państwie, pytaj nawet w zamku królewskim; a tysiące świadków powiedzą ci, że to nigdy być nie może.Córka i wdowa buntownika, a do tego poddanka, nie może mieć miejscana tronie twoich przodków.— Poddanka? — mówiła jąkając się H elena.— O! matko! a jaczemże jestem, jeżeli nie córką szlachcica? I u mnież ma to być przyzwoitem,czego zaprzeczają Barbarze?— Ty jesteś córką księżniczki Mazowieckiej? — mówiła AnnaOdrowążowa, powstając z krzesła i podnosząc głowię do góry—i wnuczkąwielu monarchów. Barbary pomimowrolnie wrypióra się ród jejwłasny królewski, naród i szlachta odwraca się od n ie j; ale ku to­*) Jan, przezwany Sierota, syn Jana Zapolyi, tytularny król węgierski.