Pokaż treść!

HIPO LIT BORATYŃSKI. 5 2 5owej dziewczynie: zatem Esterka moja jest to stworzenie bez serca,środkujące pomiędzy dziecinną próżnością, a rozwijającą się chytrością,aby nie była podobna do owej Eebekki, owego pięknego obrazu, corozwinął się w krainie imaginacyi, a który nieprzyjaciel mój przeciwstawiłmojej historycznej E sterce; do owego pięknego obrazu powiadam,któremu zaprawdę mały czynią zaszczyt, porównywając go doniej. Żeby zaś ów Mardocheusz nie zdawał się być sparodyowanymobrazem Izaaka, zniżyłem go aż do zbrodniarza, co od pospolitego złoczyńcyodróżnia się tylko stopniem swojej obmierzłości i kabalistycznemizabobony; obnażyłem go zupełnie ze wszelkiej świadomościi sumienia, owych ruchów duszy czystego człowieczeństwa, które autorIvanhoe tak zadziwiającym, a razem pocieszającym sposobem wystawiaprzebijające się z pod powłoki, jaką właściwość narodowa a niezepsutyobyczaj serca jego Izaaka otoczyły. A przecież nazywają gonaśladowaniem angielskiego współwyznawcy!— A więe tym sposobem — przerwał podróżny to głośne narzekanie— owe heroum filiinoxac ma tu właśnie miejsce; bo utworyWalter Skotta niemało wyrządziły szkody osobom przez was użytymi całej waszej powieści. Żresztą dzieje nasze wspominają bez wątpieniao tych osobach w taki sposób, że ledwieby nie można sądzić, iż SirW alter Skott powziął w nich przynajmniej pierwszą myśl do wystawieniaw Ivanlioe swoich izraelskich charakterów, gdyby na korzyśćjego oryginalności i bez wyrządzenia mu najmniejszej krzywdy, niewypadało w nim przypuścić zupełnej nieznajomości dziejów narodupolskiego, jak to nawet pokazało się z jego strony względem dalekobliższych sąsiadów, aniżeli my. A zatem co do tego punktu rzecz jużcałkiem skończona; ale jakże będzie z innemi, o których was tu obwiniaj»^mości Aleksandrze?Autor namyśliwszy się nieco odpowiedział:— Wyznaję ja chętnie, i nie zaprzeczałbym nawet tego, gdybyśmytę poufałą rozmowę toczyli w obecności całego piszącego i czytającegoświata, że sposób szkockiego autora przyozdabiania wydarzeńprzeszłości kwiatami swego dowcipu, za najlepszy i najpodatniejszy dotego rodzaju utworów uznaję: i powątpiewając, ażali następnym czasomuda się tak prędko wynaleźć coś lepszego, postanowiłem trzymaćsię go zawsze. Co się zaś tyczy argumentu ad servile pecus imitatorum, czyli do li bery i W altera Skotta, względnie do wystawiania łącznegowydarzeń, albo ukształcenia charakterów; to wyrzekam się goraz na zawsze teraz i na przyszłość jak najuroczyściej; bo w pierwszychszedłem za historyą, a w drugich za dobrym, czy złym kierunkiemmojego dowcipu. Tóm bardziej daleki jestem od niewolniczegonaśladowania, o które mnie pomawiają, że go w przedstawieniutak różnych wydarzeń, tak odmiennych miejscowych i narodowych