Pokaż treść!

3 1 0 ALEKSANDER BRONIKOWSKI.ujrzeli, że usiłowanie ich nie będzie podobno miało żadnego innegoskutku, jedno że na miejscu nienawistnego, nienawistniejszego jeszczeposadzą. Zaczęli więc głośno i gorliwie mówić przeciwko temu,co sami wyzwali, zaczęli żądać dokładnego rozstrząśnienia stosunkówi formalnego ogłoszenia interregnum, nim zrzeczenie się królewskie zaprawne-uznają i nim tron będzie mógł być uważany za wakujący. Cinawet zostali poparci nie tylko przez biskupów Krakowskiego i Kujawskiego,przyjaciół ojczyzny a swoich dawniejszych przeciwników, aletakże i stronnictwo Medyolanki, a mianowicie przez wszystkich tych,którzy nie śmieli stawić w otwartem polu czoła kasztelanowi Krakowskiemu,albo też w zamięszaniu interregnum spodziewali się żniwadla swojej chciwości.Tymczasem tłum klientów widocznie wzrastał około krzesła JanaTarnowskiego; stronnicy dumni naczelnikiem i liczbą zdawali się byćgotowi do puszczenia losów narodu na niewątpliwe a ważne igrzysko,gdy oto z nagła ten, za którym i mówić i działać chcieli, opuściłmiejsce i zabrał głos.— Nie dosyć tu jest — mówił poważnie i spokojnie — nie dosyćtu jest czczą gadaniną, a gwarliwem szamotaniem przekonać o niesłusznościtego, co siedzi na tronie, lecz owszem bezładne postępowanie,hańbiąc raczej naród i znieważając najwyższą władzę, niezdolnemjest podać radę w tak ważnym czasie. Zdaniem mojem, ulotnywyraz wyrzeczony we wzburzeniu umysłu nie może rzeczywistem nazwaćsię zrzeczeniem. Przedewszystkiem potrzeba najbardziej stanpaństwa wziąć pod dojrzałą rozwagę, nim przystąpimy do ostateczności,ażeby nie mówiono, że naród polski zwykł obierać i składać królówswoich, tak jak hordy tatarskie czynić zwykły ze swoimi chanami.Ktoby zaś — mówił dalej dobitniejszym głosem — w razie, gdyby najjaśniejszykról Zygmunt chciał przy nader pośpiesznem postanowieniuobstawać, został zaszczycony chlubnym wyborem do zajęcia jegomiejsca, ten małoby wdzięcznym był współobywatelom swoim za towyniesienie, które byłoby tylko skutkiem przemijającego szału, równiemoże przemijającego jak i niniejszy, i lekceważyłby tron poniżony, nimbynań wstąpił!Ci, co się mianowali być przyjaciółmi hetmana wielkiego, omyleniw swojem oczekiwaniu i pomięszani, udali się na swoje miejsca,a tymczasem niektórzy senatorowie i rycerze mieli krótkie i nalegająceprzemowy, jednakowoż wcale różne od tego, co pierwej mówili.Sam Andrzej Górka oświadczył, że takie zrzeczenie się i przyjęcie jegosprzeciwiało się prawom politycznym narodu i powinno być uważaneza niebyłe. Prymas i jego stronnicy pozostawali ciągle w milczeniu,ba nawet i Eafał Leszczyński wcale nie chciał powtarzać tego, co wyrzekłw zapale. Wszelako Zygmunt drugi równie nieprzystępny zda-