Pokaż treść!

8 0 6 ALEKSANDER BRONIKOWSKI.we własnej swojej powadze, jako głowy narodu i jako jego przedstawiciele:— samowolność wszystkich albo wielu z pomiędzy was, niemoże w sprzecznych swoich działaniach utworzyć i utrzymać całości.Cały okrąg obraca się wokoło swojego środka, wykonywaniepełnomocnictwa nadanego przez wszystkich potrzebuje punktu podpory,jeżeli samo przez się nie ma upaść; a ten środek, ten punkt podpory,mądrość przodków waszych ukazała wam w tronie. Na niegoto zwróćcie wejrzenia, ten starajcie się utrzymać; bo ja powiadamwam zaprawdę, że skoro on upadnie, to przywali swojemi zwaliskamiszczęście i prawa wszystkich !Biskup Kujawski nader zręcznie napomknął o tajemnym wpływieniektórych magnatów i podbudził w szlachcie uczucie własnej godności;największa liczba senatorów, a nawet wielu z pomiędzy rycerstwa,przyznali w cichości swej duszy, że znajdują się w skreślonem przezAndrzeja Zebrzydowskiego położeniu, a jako pierwej namiętnośći własna korzyść podniecała ich, tak teraz gwałtowność uległa znowupod ocknionem uczuciem honoru.Wszelako piastujący władzę tem bardziej widzieli się zmuszonymido utrzymania z największem wysileniem prawie już odniesionegozwycięztwa: wkrótce w około każdego z nich zgromadzili się niektórzypoufali, i usiłowali zmniejszenie swojej liczby zastąpić większą gwałtownościąnatarcia w słowach i poruszeniu.Już od niejakiego czasu Andrzej Górka, kasztelan Poznański, upatrywałsposobnej chwili do wystąpienia jako mówca; kiedy więc wieluz panów przywoływało go do porządku, postąpił on kilka kroków naśrodek zgromadzenia i mówił ze stałością, która od jednego ponuregowejrzenia i śmiałej postawy przybrała niejaki pozór zuchwalstwa.— Jakże? zawszesz-li król ociągać się będzie w spełnieniu żądaniastanów? Otóż niechaj wie, że niegdyś przodkowie nasi, za czasówjego przodków, za czasów Jagiełły, szablami, które nam przekazaliw spadku, pocięli w sztuki instytucyą wyszła od tronu; bo uważali jąbyć szkodliwą swojemu dobru i przywilejom. Niechaj tedy Bóg nieraczy, ażeby i w dzisiejszym dniu przyjść miało do tego; zaczem jegokrólewska mość dobrze uczyni, jeżeli się skłoni do naszych próśb, dopókimy przez nie spodziewamy się widzieć spełnione nasze prawneżądania!Zygmunt August ciągle jeszcze zostawał bez poruszenia i nic niemówił, jak gdyby nie dosłyszał głosu zuchwałego mówcy, gdy w tempodniósł się Piotr Kmita i otworzył usta:— Takie jest mniemanie senatu, a mianowicie moje! — odezwałsię.Chciał dalej rzecz swą prowadzić, ale jako massa prochu, nieszkodliwana pozór, zapala się nagle dotknięta przez wypadłą iskrę,