Pokaż treść!

3 0 0 ALEKSANDER BRONIKOWSKI.Tu prymas przerwał ma nagle mowę: — Przewielebny brat naśladujeswego mistrza Erasmum Rotterodammn, który nie był ani zimny,ani gorący. Ale takim Pismo Święte los ich przepowiada: obyś takjak on, chwiał się pomiędzy dwoma stronnictwami, przedstawiającw grzesznej filozofii jakąś środkową rzecz, będącą płodem własnegoułomnego rozumu, i nie należąc do żadnego z nich stał się przedmiotemnienawiści i podejrzenia dla obu. Niechaj tu wolno będzie książęciuKościoła napomknąć mu, że już tą samą propozycyą, by miećjakiś wzgląd na głos występny kacerski, znieważa obowiązek swojegobiskupiego urzędu!— Nie jesteśmy teraz na dyspucie! — odpowiedział Zebrzydowski.— Ja przemawiam w izbie sejmowej, i nie stoję tu przedarcybiskupem, jako biskup jego dyecezyi, lecz widzę w nim tylko senatora,któremu nie przystoi tłumić głosu współsenatorów. Co zaśdo powinności duchownych, to zdaniem mojem lepiej ten czyni, cobroni sprawy Boga według jego nakazania, aniżeli ten, który dziecijednego Ojca, synów jednego kraju, pobudza do niesnasek!— I ja też jestem zdania — mówił hrabia Tarnowski — że samotylko dokładne roztrząśnienie obustronnych praw i zażaleń możebyć gruntem wyroku, który w przeciwnym razie byłby niedostatecznymi niewieleby skutkował!— Jakto? nie przystoiż-li sejmowi — zawołał Andrzej Górka —ferować tego wyroku? Po cóż to wmieszanie się księży i doktorów?Ci panowie w innych okolicznościach walniej umieją obracać językiem,aniżeli w sporach religijnych, jak tego widzieliśmy już nierazprzykład, a osobliwie na luterskim rektorze z Leszna, który potrzebujedziesięciu dzbanów miodu dla odwilżenia zaschłej gardzieli, nimjeden psalm zaintonuje. Co tam do nas należą zdania i mniemania?Pozwólcie każdemu wierzyć, jak zechce, czynić jak powinien, i wymagaćtego, co mu przystoi. Pocóż jesteśmy senatorami, na co mamykróla, jeśli nam potrzeba uczonych dla przywrócenia pokoju w państwie,a obowiązek swój zdajemy na habity i okrągłe kapelusze? Stanowićo rzeczy do Rzeczypospolitej należy!Gdy to Andrzej Górka powiedział, stan rycerski przełożył przezmarszałka swoję uchwałę w następnem brzmieniu: — że szlachtawszelkiego wyznania, bardziej wprawna do oręża i do sztuki rycerskiej,aniżeli do teologicznych sporów i krasomówstwa, podobnieżjak większa liczba senatorów, i przyzwyczajona przyjmować mniemaniareligijne tak, jak im je sumienie i własne przeświadczenieprzedstawia, nie zgłębiając ich bynajmniej, nie może prawdy ichalbo też fałszu inaczej udowodnić, jedno szablą w ręku; aby jednakowożuniknąć tak zgubnego dla Rzeczypospolitej rozstrzygnienia,