Pokaż treść!

2 9 6 ALEKSANDER BRONIKOWSKI.dopóty przyznać nie może, aż spełni ze swojej przyjęte na siebie obowiązki.Tu rozległ się głośny szmer pochwały. Podkanclerzy Szydłowie—cki chciał zabrać głos; ale król skinął nań i rzekł nie bez goryczy:— Do rzeczy, mości arcybiskupie! do rzeczy! I w czemże to, zdaniemwaszem, zaniedbaliśmy obowiązków, co nam zapewniać mająposiadanie tronu, który nam przynależy według Boskiego i ludzkiegoprawa?Ozięble i jednostajnym głosem mówił prałat więcej ku zgromadzeniu,aniżeli ku tronowi zwrócony :— Kiedy przez łaskę pańską, król Zygmunt August Jagiełło Litewski,w roku Pańskim tysiąc pięćset trzydziestym,, a dziesiątym swojegowieku, włożył koronę świętej pamięci Bolesława pierwszego,wówczas zaprzysiągł on: najprzód, że utracone prowincye państwa napowrótodzyska; powtóre, że wiarę katolicką rzymską zachowa przyswojej starodawnej powadze; potrzecie, że uśmierzy niesnaski religijne,jakie zaprowadzenie wittenbergskich błędów obudzało; po czwarte,że obowiązki panującego spełniać będzie jak najściślej; a nakoniecpo piąte, że we wszelkich ważnych przedsięwzięciach, jak oto, wypowiedzeniewojny, zawarcie pokoju, a mianowicie wejście w związkimałżeńskie, zasięgać będzie rady i działać za przyzwoleniem panów,senatorów i rycerzy. Do was tedy, dostojni i zacni panowie, należyroztrząsać, jak dalece, albo właściwie mówiąc, azaliż by jeden punktpaktów konwentów dopełniony został wedle zapewnienia ZygmuntaAugusta, Wielkiego księcia Litewskiego, pod któremi to warunkamiwstąpił na tron, na którym go teraz widzimy?W tejże samej chwili wielu senatorów podniosło się ze swegomiejsca i zabierało się do mówienia. Ich gwałtowne giesta i ponurewejrzenie zapowiadały już treść nieprzychylnych wyrazów, jakiemiwybuchnąć gotowali się, gdy w tem spojrzał król na marszałka wielkiego,wyzywając go niby do mówienia. Gdy zaś ten nieporuszony,na pół odwrócony od niego, stał ze zmarszezonem czołem, wlepiwszyponure oko w posadzkę kamienną, wówczas monarcha skinął na wojewodęLubelskiego.Natychmiast marszałek wielki opuścił miejsce, które obok tronuzajmował, i zajął drugie, przynależące mu jako wojewodzie Krakowskiemu;marszałek zaś nadworny koronny uderzył mocno laską srebrnąo posadzkę, i mówił zwolna a dobitnie, poglądając z uśmiechemi jakby z powściąganą pogardą na całe zgromadzenie:— Panowie i bracia! król żąda, ażebyście przystąpili do porządkusejmowego, i ażeby wzmiankowane artykuły roztrząsane były pojedynczo,by na nie z kolei odpowiadać.Senatorowie, którzy powstali z miejsca, pojrzeli po sobie, i potem