Pokaż treść!

292 ALEKSANDER BRONIKOWSKI.dnym synem ojczyzny, by najjaśniejszego Zygmunta Augusta nie uznałza pomazańca Bożego i swojego prawego, obranego króla? Zkądżeto imię hetmana wielkiego, imię ojca ojczyzny, opiekuna i obrońcywszelkich praw, jest na ustach waszych? Zaprawdę, wyrzekłby sięon ze wstrętem nazwiska, które odziedziczył po zacnych przodkach,gdyby ujrzał kiedy, że ono stało się hasłem do występnych czynów!Jakież to nieszczęście waszym prawom zagraża? A gdyby to naweti miało miejsce, wamże-li to przystoi bronić go nierozsądnym i buntowniczymzgiełkiem, a nie raczej nam w pośród mądrej narady, nam,którycheście obrali swoimi zastępcami, a osobliwie mnie, marszałkowisejmowemu? A któż to wam dał prawo wyrokowania o najświętszymzwiązku na ziemi, wam, z pomiędzy których każdy uważałby za śmiertelnegonieprzyjaciela tego, coby chciał zakłócić pokój domowego pożycia?Któż ważył się targnąć na szanowną budowę starodawnego Kościoła,albo też na wolność mniemania wyznawców innych religij, którązaprzysiągł król a potwierdziły stany? Zaprawdę, powiadam wam, żekiedy tę laskę odbierałem z rąk waszych posłów, wówczas na czelechrześciańskiego rycerstwa spodziewałem się, że stanę jako wiernybrat i współobywatel, uczczony zaufaniem, którego nie jestem niegodzien,w czem niech mi tak Bóg i święci Pańscy dopomogą! Ale jeżeliten głos, którego nie podniosę inaczej, jedno za prawdą a ojczyzną,ma służyć za hasło do buntu i zuchwalstwa, jeżeli mam zniżyćsię do tego stopnia, abym został narzędziem interesownych dążeń ; toweźcie sobie napowrót ten znak, który nadal niegodzien jest znajdowaćsię w ręku uczciwego człowieka!To mówiąc wstrząsnął laską marszałkowską, jak gdyby chciał jącisnąć w pośród tłum u: gdy wtem ze wszystkich stron podniosły sięgłośne pochw ały; nazwisko jego zabrzmiało w ustach wszystkichi pojednawcze wyrazy: pokój i zgoda! zapewniły go, że zwyciężył.Wtedy spojrzał wesoło wokoło siebie, oko jego zatrzymało sięprzez chwilę na każdym z życzliwych sobie senatorów i posłów; zrozumielioni zamiar jego i każdy zwolna opuścił równinę ze swoimiwspółziomkami. Naówczas pan Piotr zbliżył się szybkim krokiem do Litwinów,co dotąd pozostawali w milczeniu, nie podzielając radościPolaków, a ociągając się jeszcze zostawali na miejscu, i przemówiłdo n ich :— Zacni moi panowie ! Nie przypisujcie mi w tern winy, co wasu mojego stołu spotkało. Jeżeli zaś moje prośbę zechcecie wypełnić,to uważajcie się odtąd za moich szczególnych gości, a ja spodziewamsię, że dam wam dowody, iże nie we wszystkich sercach Koronnegokraju starodawna gościnność i wiara ku waszemu szlachetnemu wielkoksiążęcemudomowi zniknęła!Natenczas jeden z nieh postąpił nieco naprzód, a był to ten sam,