Pokaż treść!

H IP O L IT BO R A TY Ń SK I. 2 3 1pewnem i przy krem położeniu, w jakiem znajdowała się w stolicy,aż do blizkiego czasu, w którym los jej miał się rozstrzygać, a to rozstrzygnienieuważał on w przeświadczeniu swojej niezachwianejstałości, pomimo nowych ciągle ukazujących się przeszkód, za niewątpliwe.W wielkim zatem orszaku odprowadził panią Barbarę do Wilna,do stolicy swego dziedzicznego kraju, gdzie, jak powiadają kronikiówczesne, kazał jej oddawać królewskie honory, a w świetności częstychi okazałych biesiad starał się zagładzić w jej pamięci wszelkieprzykrości, których doznała w Krakowie.Potem powrócił do krajów koronnych, chcąc mieć baczne oko nasprzeciwiających się swoim życzeniom, wezwawszy litewskich panówtrzech niekatolickich,wyznań, to jest luterskiego, kalwińskiego i schizmatyckiego,aby w jak największej liczbie ukazali się w Piotrkowie.Szczególniej zaś swojemu szwagrowi, księciu Mikołajowi Radziwiłłowi,nakazał to jak najprędzej uskutecznić.Ale i przeciwnicy także nie byli bezczynni. Wojewoda Krakowskiczęsto oddalał się ze stolicy, przyjmując na swoim zamku Wiśnickimz wielką okazałością, a uprzejmością niezwykłą, szlachtę sąsiednią.Powiernicy jego ukazywali się w wielkiej liczbie na zgromadzeniachrycerstwa, gdziekolwiek tylko ich posiedzenia dozwalały im głosować,i nie zaniedbali biesiadami, podarunkami, a poufałą rozmową, rozszerzaćpomiędzy swoimi współobywatelami i kolegami ducha oporu i niespokojności.W prowincyach Czerwonej Rusi i Podola krewni domuOdrowążów i Zborowskich okazali się nadzwyczajnie czynnymi, pierwsipobudzeni przez księżniczkę Mazowiecką, a zarazem podżegani chęciązemszczenia się za wyrządzoną niesłuszność swojemu krewnemu;drudzy, powodowani dawną chciwością swojego rodu, który przedtemjeszcze częstokroć oporem stawianym władzy królewskiej, tudzieżzawichrzeniem, a buntami i niesnaskami domowemi usiłował dopiąćswoich nienasyconych zamiarów. W Wielkiej-Polsce Prymas używałswojej arcybiskupiej powagi i wpływu wysokiego dostojeństwa,dla przeważenia szali chwiejących się opinij. Dopomagali mu silniew Sieradzkiem Jakand z Brudzewa, w Poznaniu wojewoda JanuszLatalski i Andrzej Górka kasztelan; a nawet Rafał Leszczyński w usiłowaniachswoich ujęcia szlachty prowińcyi Kujawskiej, gdzie byłkasztelanem Brzeskim, przeciw uchwałom tronu, sfolgował gorliwościku protestanckiej wierze, lękając się wzrostu tej przewagi, jakiej nabraćmogła władza królewska w ręku młodego a zręcznego monarchy,jakim był Zygmunt August. A przytem i inne jeszcze stronnictwoużywało rozmaitych środków już otwarcie, już z większą przezornością,według tego, jak okoliczności doradzały.Wojewoda Jan Firlej późnym wieczorem opuszczał zwyczajnie