Pokaż treść!

1 5 6 A LEK SA N D ER B R O N IK O W SK I.uśmiech bez życia, uśmiech przytępiony poniżeniem, unosił sięna ustach,z których niegdyś wpośród grzmotu bitwy silny głos wydawał rozkazy,które już to w łudzącej wymowie krępowały umysły słuchaczów, tow niepomiarkowanej dumie urągały się mocarzom ziemskim. Ręka, coniegdyś wyrabiała pałaszem i buławą hetmańską wydawała skinienia,trzymała teraz niedołężnie szczudło zgrzybiałego starca. Kiedyśmypozdrowiwszy cara przybliżyli się doń, osłabione jego oko obojętniespojrzało na nas osłupiałym wzrokiem, tak obojętnie, jak gdyby nasnie znał: a kiedyśmy mu powiedzieli nasze nazwiska radością i boleściąwzruszeni, pozdrowił nas tak zimno, jak gdyby nas nie widziałod wczoraj, jak gdybyśmy powracali dopiero po kilko-godzinnej przejażdżce.Powróciliśmy znowu na swoje miejsca, a kniaź Gliński coraz więcejpozyskiwał przyjaźń u cara. Powiadano nam, że nieraz sprzeczalisię pomiędzy sobą tak jak starzy ludzie, o to co się działo przed laty;sprzeczali się z zapałem i uporczywie, wspominając każdy z nich bezwstrętu, co jeden drugiemu złego uczynił; nie szczędząc pochwał swojejśmiałości, ale bez gniewu, jak gdyby rzecz zwyczajna wydarzyła siępomiędzy dwoma sąsiadami, jak gdyby to nie oni byli, ale obcy zupełnieludzie, o których czynach rozmawiali.My zasię, Symeon Bielski i ja, żyliśmy w samotności, poddając sięlosowi, który, jak rozumieliśmy, przygotował nam mogiłę, daleko odgrobu naddziadów naszych.Tak upłynęło lat kilka, w czasie których Helena udarowała staregomęża swojego drugim synem Dymitrem. W tym to czasie kniaź Owczynpozyskał wielką wziętośó u dworu, będąc spokrewnionym i przyjacielemcarskiej rodziny... A tymczasem car Bazyli Iwanowicz popadałzwolna w dziecinność umysłu, zapomniawszy o świecie i zabawiającsię tylko rozrywkami a rozmową z panem Michałem; Wielka księżnazaś i Owczyn rządzili krajem.Było to w jesieni 1535 roku, kiedy głos wielkiego dzwonu naKremlinie, który tylko daje się słyszeć w czasie szczególnych uroczystości,zabrzmiał po ulicach Moskwy. A wkrótce potem dowiedziałsię lud z żałością o zgonie swojego monarchy. Wezwano kniaziów i bojarów,ażeby się na drugi dzień zgromadzali na zamku. Na wielkiejsali wzniesiono tron, ale krzesło książęce na nim stojące było próżne.Po prawej ręce u tronu stała owdowiała wielka księżna, trzymając zaręce obudwu swoich synów, Iwana i małego Dymitra Wasilewiczów.Niedaleko od niej na niższym stopniu znajdował się kniaź Owczyn,trzymający miecz carski i kniaź Gliński trzymający berło; a jakiśtrzeci trzymał koronę. Po przed tronem na stole, na którym leżałzwitek pargaminowy, stał nowy kanclerz Lew Eomanowicz Baturyn.