Polska Zbrojna nr 11/2012

AFGANISTAN prAwA wojNy TurySTykA zAbójSTwA w z cIeNIu lIToścI TAlIbówgo stronie stanął generał Lewis MacKenzie,doświadczony oficer, który działanie kapitanaokreślił mianem „odpowiedniego”. Z koleiMichael Beyrs, ekspert od prawa, stwierdził jasno:„Semrau zignorował zasady prawa humanitarnegoi kierował się własnym sumieniem”.Wyrok sądu przyczynił się do podtrzymaniaw kanadyjskim społeczeństwie dyskusji na tematgranic wojny i etyki żołnierskiej. Był tow pewnym stopniu dowód, że w systemie prawnymnie uwzględniono tego rodzaju zdarzenia.Z jednej strony zabito bezbronną osobę, alez drugiej istniały pewne racje moralne. Nie możnawięc uznać kogoś za niewinnego, bo czyn zostałpopełniony, ale też przewidywana kodeksemkara (w przypadku Kanadyjczyka było tonawet dożywocie) wydaje się zbyt surowa. „JeśliSemrau nie zabił Afgańczyka, to nie doszło dohaniebnego zachowania. Ale skoro został skazany,to znaczy, że sąd uznał go za winnego”, za-RobeRt Czuldazabójstwa z litościuczestnikom każdej wojny przychodzi czasem podejmowaćdramatyczne decyzje. jedną z nich jest kwestia dobijania rannych.chociaż Polska od niemal dekadyuczestniczy w bojowych misjach zagranicznych– w Iraku, a terazw Afganistanie – to jak dotąd nasiżołnierze nie stawali przed problememzabijania rannych z litości. Kwestia ta,niezwykle trudna moralnie, wywołała seriędyskusji ekspertów i etyków w Stanach Zjednoczonych,a ostatnio także w Kanadzie. Tambowiem całkiem niedawno kapitan RobertSemrau został uznany za winnego „haniebnegozachowania”. Uwolniono go jednak od zarzutówmorderstwa, próby morderstwa i niewykonaniaobowiązków żołnierskich.DopuszczalnemorDerstwoW październiku 2008 roku Kanadyjczyk zabiłbezbronnego taliba. Ten został ciężko rannyi rzekomo nie było szans na udzielenie mu efektywnejpomocy medycznej. Media określiły tomianem „zabójstwa z litości”, chociaż tak naprawdęnie do końca wiadomo, co się wówczasstało. Kapitan Semrau nie zeznawał, a ciała zabitegonie odnaleziono. Żołnierz nie wyjaśniłteż, dlaczego tak zrobił. Z zeznań kolegówz oddziału wynikało, że Semrau od samegopoczątku był świadom konsekwencji swojegoczynu i nie rozkazał medykom interwencji.Uniknął więzienia, ale został zdegradowanyi wyrzucony z wojska. Teoretycznie może sięstarać o przywrócenie do służby.Szybko pojawiły się pytania o to, czy faktycznienie było innego rozwiązania. Czy rozważanow ogóle możliwość udzielenia talibowi pomocy?Czy ten prosił o śmierć? Z materiału wideowiadomo jedynie, że sojuszniczy afgańscy żołnierzeopluli rannego nieszczęśnika i nie byli zainteresowanipomocą. Kanadyjczycy podzielilisię na oskarżycieli i obrońców Semraua. Po je-74 POLSKA ZBROJNA NR 11 | 11 mARcA 2012