Polska Zbrojna nr 11/2012

zagrożenia Wyspy W koronieMałgorzata Schwarzgruberniewielki archipelag położony kilkasetkilometrów na wschód od wybrzeżyargentyńskich jest od 180 latźródłem napięć między władzamiw Buenos Aires a Londynem. Falklandy,gdzie na ponad dwunastu tysiącach kilometrówkwadratowych żyje około trzech tysięcyosób, są brytyjskim terytorium zależnym.Argentyńczycy nazywają te wyspy Malwinamii traktują jako własny obszar zagarnięty przezBrytyjczyków w 1833 roku. Ostatni raz próbowaliodzyskać wyspy 30 lat temu.Demonstracja siłyWówczas junta rządząca Argentyną rozpętaławojnę, liczono bowiem na wzrost poparcia obywatelii że odwróci to ich uwagę od ogarniającegokraj kryzysu gospodarczego. 2 kwietnia 1982roku na wyspach wylądowali żołnierze argentyńscy.Ówczesna brytyjska premier MargaretThatcher wysłała w rejon archipelagu siły ekspedycyjneliczące 28 tysięcy żołnierzyi 100 okrętów. Po 73 dniach wojny, która kosztowałażycie 649 Argentyńczyków i 255 Brytyjczyków,Falklandy wróciły do brytyjskiej korony.W ostatnich tygodniach konflikt ponownieprzyciągnął uwagę opinii międzynarodowej.W stronę Falklandówzmierza także niszczycielprzeciwlotniczy typu 45,HMS „Dauntles”.Wyspy w koronieniemal w przeddzień trzydziestej rocznicy brytyjsko--argentyńskiej wojny o Falklandy odżył spór o wyspy.na nową wojnę się jednak nie zanosi.Pod koniec 2011 roku Urugwaj, Brazyliai Chile na znak solidarności z Argentyną postanowiłynie wpuszczać do portów statków zaopatrującychwyspy, pływających pod falklandzkąbanderą. Londyn odpowiedział wysłaniemw rejon Falklandów wielozadaniowegopodwodnego okrętu typu Trafalgar o napędzienuklearnym, przeznaczonego do atakowaniajednostek nawodnych i podwodnychz użyciem torped Spearfish. Takie okręty mogąteż niszczyć cele lądowe, odpalanymi z wyrzutnitorpedowych pociskami samosterującymiTomahawk.W stronę Falklandów zmierza także niszczycielprzeciwlotniczy typu 45, HMS „Dauntless”,który wyznaczoną pozycję ma zająćpod koniec marca. HMS „Dauntless” to najnowocześniejszyokręt brytyjskiej floty wyposażonyw 48 rakiet typu Sea Viper i radar Sampson(uchodzący za bardziej nowoczesny niżten na lotnisku Heathrow). Jak donosił portal„Daily Telegraph”, „HMS «Dauntless» możezestrzelić argentyńskie myśliwce z chwilą, gdywystartują z bazy”.„Nasze okręty regularnie patrolują południowyAtlantyk”, tłumaczył w telewizji Sky NewsWilliam Hague, minister spraw zagranicz-FOT. ROyAL NAvynych. Wzmocnienie brytyjskiej obecnościwojskowej w regionie trudno jednak odebraćinaczej niż jako pokaz siły. Londyn poza siłąwojskową zademonstrował też polityczną, wysyłającksięcia Williama na sześć tygodni dogłównej bazy wojskowej w Stanley. Jako pilotratunkowego śmigłowca Sea King dołączył ondo liczącego około tysiąca żołnierzy brytyjskiegogarnizonu stacjonującego na wyspach.W przeszłości służyli tam jego ojciec książęKarol oraz stryj Andrzej, książę Yorku.Dziś Argentyńczycy nie mają szans na ponownąinwazję. Mimo że mają przewagę liczebną,to dysponują przestarzałym sprzętem.Argentyńskie Mirage, Daggery i SkyHawki, mimo że zmodernizowane, są niezdolnedo podjęcia walki z brytyjskimi Typhoonamiczy Tornadami GR4. Londyn dysponujetakże flotą atomowych okrętów podwodnych,przeciwko którym Buenos Airesnie może wystawić mocnych sił przeciwpodwodnych.„Argentyna nie ma wojskowychmożliwości, aby powtórzyć głupstwo popełnionew 1982 roku”, ocenił GeraldHowarth, wysoki urzędnik ministerstwa obrony,w rozmowie z „The Daily Telegraph”.tylko słowaWładzom Argentyny pozostała retoryka.Prezydent Cristina Fernández oskarżyła premieraDavida Camerona o kolonialne zapędy,a szef dyplomacji Héctor Timermanoświadczył, że Londyn militaryzuje rejon Falklandów.Wysłane tam jednostki mogą przenosićpociski balistyczne typu Trident, co wedługministra narusza traktat z Tlatelolco o zakazieużywania broni jądrowej w Ameryce Łacińskieji na Karaibach.Bez odpowiedzi pozostał apel sekretarzageneralnego ONZ Ban Ki-moona o unikanieeskalacji napięć oraz oferta mediacji. Londynpodtrzymuje słowa wygłoszone 15 czerwca1982 roku przez Margaret Thatcher w trakcieprzemówienia w Izbie Gmin: „Na tematsuwerenności wysp mogę rozmawiać wyłączniez ich mieszkańcami”. Mieszkańcy zaśchcą pozostać przy koronie. I trudno im siędziwić, porównując choćby dochód narodowyper capita, który na wyspach wynosi ponad35 tysięcy dolarów, a w Argentynie prawietrzy razy mniej.Dlaczego Falklandy są tak ważne? Wskazujesię dwa powody: militarny i ekonomiczny. Nawyspach można rozmieścić dość duże instalacjewojskowe, a z kolei wokół Falklandów poddnem morskim znajdują się złoża ropy, szacowanena 60 miliardów baryłek. Jej eksploatacjęzarzucono w 1998 roku, gdy za baryłkę płacono10 dolarów. Dziś ceny poszybowały w górę(pod koniec lutego 125 dolarów) i falklandzkiezłoża znów stały się atrakcyjne.•56 POLSKA ZBROJNA NR 11 | 11 mARcA 2012