Polska Zbrojna nr 11/2012

FOT. STudiO iwONA/iSwpoznań 2011Zbrodnie wojenne popełniają tylko nasi wrogowie.Plując na żołnierski gróbideoloMarek SarjuSz-WolSkiJeżeli chcemy rozumieć otaczający nasświat, musimy go widzieć jako całość, a niejedynie jako fragment dostrzegalny z naszegopunktu widzenia”. To spostrzeżenie TizianoTerzaniego z jego „Listów przeciwko wojnie”trudno uznać za zuchwale odkrywcze. A jednaknasz fundament aksjologiczny uporczywie każeusprawiedliwiać swoich, a wskazywać winnychwokół. Najczęściej zresztą w najbliższym otoczeniu.Mało nas wszak zaprzątają irlandzkie dylematy,opisane choćby przez weterana RobertaWiddersa w książce „Plując na żołnierski grób”.Był on jednym z pięciu tysięcy irlandzkichochotników w brytyjskiej armii uznanych przezrząd w Dublinie (który złożył III Rzeszy kondolencjepo samobójstwie Hitlera) za dezerterówi poddanych po wojnie represjom. Nucąc „Kochamcię jak Irlandię”, nie poddajemy wiwisekcjiostatniego adresu Alana Shattera, ministrasprawiedliwości i obrony, skierowanego do Żydów:„Nasza neutralność okazała się moralnymbankructwem”.Kiedy jedni porywają się na zdzieranie masek,inni konsekwentnie budują apokryfy, które pozostawiąkolejnym pokoleniom. Frank Wuterich,sierżant marines, wydał w Iraku dobrze znanyz historii rozkaz: „Najpierw strzelajcie, a potemzadawajcie pytania”. Podkomendni zamordowaliwięc 24 cywilów; dzieci, kobiety i starców. Groziłymu 152 lata więzienia za zbrodnię wojenną,ale skończyło się na degradacji po tym, jak przyznałsię do zaniedbań podczas służby („negligentdereliction of duty”). Terzani, zmarły w 2004roku reporter z Florencji, polemizując z esejemOriany Fallaci „Wściekłość i duma”, wołał: „Jeżelinaprawdę wierzymy w nienaruszalność życia,musimy uznać nienaruszalność życia wszystkich!”.Bo w takich werdyktach, jak w przypadkuFranka Wutericha, umierają najlepsza częśćludzkiego umysłu – rozsądek, oraz najlepszaczęść serca – empatia.„Wyobraźcie sobie tysiące obcych żołnierzypatrolujących amerykańskie miasta, by zapewnićnam bezpieczeństwo i promować demokrację.Wyobraźcie sobie, że zabijają kobiety i dzieci,walczących w obronie ziemi i suwerenności Amerykanównazywają terrorystami, a wydaje im się,że jeżeli zastrzelą wystarczająco dużo tubylców,to problem ruchu oporu zniknie”. To słowa RonaPaula, kandydata na prezydenta USA, które tamtejszyestablishment przyjął z konsternacją. A zatemnależy uznać, że obie furie są powiązane.„Desperacja talibów to nie tylko efekt prania mózgówdokonywanego w szkołach koranicznych.W znacznej mierze bierze się ona z poczucia klęskii niemocy, z upokorzenia muzułmańskiej cywilizacjiprzez arogancki Zachód”, odwołajmysię znów do Tiziana Terzaniego, który wszelakozastrzega, że nie oznacza to, iż mamy mylićofiary z katami.A jeśli ktoś jest i ofiarą, i katem? SierżantFrank Wuterich spuścił psy wojny w Al-Hadisiepo tym, jak w wyniku wybuchu miny zginąłjeden z marines. Henryk Pawelec, świętokrzyskipartyzant dwukrotnie odznaczony Virtuti Militari,za mordowanie ukrywających się („w poczuciuklęski i niemocy”) Żydów nazwał swego byłegodowódcę Barabasza zbrodniarzem. Sprawastanęła na forum publicznym w latach pięćdziesiątych,kiedy hrabina Zofia Mycielska oskarżyłaBarabasza o napad na jej dwór i zabicie ukrywającegosię Żyda. Historycy potwierdzili toi wiele innych morderstw. Zresztą Barabasz byłsądzony za swe czyny i skazany na siedem latwięzienia. Było to jednak apogeum stalinowskiegoterroru, więc w niepodległej RP został uznanyza niewinnego. I nie ma znaczenia, że kapitanBolesław Jackiewicz, cichociemny, dawał świadectwo,że dopilnowałby postawienia Barabaszaprzed prawdziwie niezawisłym sądem.Barabasz był później ulubieńcem MieczysławaMoczara, a Henryk Pawelec został usunięty zeŚwiatowego Związku Żołnierzy AK. „Decyzjamoże być tylko jedna”, mówił w trakcie tajnegoprocesu Andrzej Jankowski, przewodniczącysądu koleżeńskiego, który urodził się długo powojnie. Uznajmy zatem, że on lepiej niż uczestnicywydarzeń wie, jak powinna wyglądać przeszłość.Nasi bohaterowie nie mogą przecież popełniaćzbrodni.•POLSKA ZBROJNA NR 11 | 11 mARcA 20123