Polska Zbrojna nr 11/2012

afganistan syndrom wojnyc o m m e n tStaniSławilnickiŻołnierzom, którzy przed czasem zrezygnowaliz pełnienia służby na misji, po powrociedo kraju w ramach badań kontrolnychpsychiatrzy powinni poświęcić więcejuwagi. Nie można bowiem wykluczyć, żewśród ewakuowanych na własną prośbę sążołnierze z zaburzeniami psychicznymi.Odesłanie żołnierza na życzenie powinnobyć odnotowane w jego karcie zdrowia. Niestety,wojskowy system ewidencji medycznejnie jest doskonały. Uczestnicy misji trafiajądo lekarzy jedynie z tak zwaną obiegówką,w której przedwczesna rotacja nie jestuwzględniona. Lekarz badający żołnierzazazwyczaj nic o nim nie wie, a w czasie krótkiejrozmowy nie jest w stanie wypytać goo cały przebieg służby na misji. Warto wprowadzićbazę danych o zdrowiu żołnierzy,w której znalazłyby się wszystkie informacjemedyczne od początku służby. Lekarze mielibydo nich dostęp w takcie badań, i to nietylko komisyjnych.•FOt. US dOdProfesor nadzwyczajny doktor habilitowanyStANiSłAW iLNicKi z Kliniki Psychiatriii Stresu Bojowego Wojskowegoinstytutu medycznegoskowej kariery. Narzekali też na lekarkę,która w czasie ostrzału nie wyszłaze schronu, aby ratować ich rannegokolegę – kucharza. Pomocyudzielił mu ratownik medyczny.Chwalili jedynie dowódcę plutonu„Józka” – chorążego, który potrafiłogarnąć wszystko i był odważny nietylko w walce z talibami, lecz takżew sporach z przełożonymi o to, abylepiej im się służyło.Żołnierze podważali nie tylko sensnaszego udziału w koalicji, lecz takżesprawność systemu logistyki i dowodzenia.Łapali się każdego argumentu,który mógłby świadczyć o trafnościich decyzji o rejteradzie. Gorzkieżale czekających na odesłanie do krajutrwały długo. Czy ich potępiać? Tego,że uczestniczyli w tych zdarzeniach,nie da się podważyć. Niedogodnościlogistycznych także. Setkiich kolegów nadal jednak służąw Ghazni, przełożeni muszą więc ichoceniać indywidualnie. Być może doanalizowania ich przeżyć będą potrzebnilekarze.Według podpułkownika MirosławaOchyry, rzecznika prasowegoDowództwa Operacyjnego Sił Zbrojnych(DOSZ), rotacje na życzenie żołnierzaw trakcie pełnienia służbyw kontyngencie w Afganistanie z powodówinnych niż zdrowotne nie należądo wyjątków. Zdarzały się w trakciewszystkich dotychczasowychzmian. Udział żołnierzy w misjachjest dobrowolny i każdy ma prawow dowolnej chwili złożyć wnioseko odesłanie do kraju bez podawaniaprzyczyny. Takie prośby najczęściej sązwiązane z tęsknotą za domem i presjąrodziny.Kończącym misje przed czasemnikt nie stwarza problemów. Data powrotuzależy jednak od terminu złożeniawniosku o rotację i jego rozpatrzenia.Loty na trasie Afganistan––Polska odbywają się zgodnie z wcześniejustalonym harmonogramemoraz stosownie do sytuacji w Afganistanie.Według DOSZ początkowe niedogodnościżycia w bazie Arianazwiązane były z brakiem możliwościtransportu materiałów budowlanych.Dzięki współpracy z koalicjantamiwarunki socjalno-bytoweznacznie się jednak poprawiły.W bazie znajdują się między innymiKażdy żołnierzwracający z misjimusi poddać siębadaniom.Następnie stajeprzed komisjąlekarską, któraocenia stan jegozdrowia i orzekao przydatnoścido dalszej służbywojskowej.nowa stołówka oraz kontenery sanitarne. Żołnierzestacjonujący w Arianie mają nawetmożliwość korzystania z siłowni zorganizowanejw jednym z większych namiotówi z kaplicy.ZwiąZane ręceCzłowiek decydujący się na służbę w wojskuz założenia powinien być zdrowy, sprawnyfizycznie i psychicznie oraz dyspozycyjny.Wielu dowódców uważa, że każdy żołnierz,który podpisuje kontrakt, powinien automatyczniewyrażać zgodę na udział w ewentualnejmisji poza krajem.Wielu z tych, którzy rejterują, traci zaufanieprzełożonych. Dowódcy nie mają jednaknarzędzi prawnych, aby żołnierza, który nawłasną prośbę rezygnuje z misji, relegowaćz pododdziału. Mogą co najwyżej pamiętaćo tym przy doborze kandydatów na podoficerów,na różne kursy czy chociażby, gdy przychodziczas przedłużenia kontraktu.O nieprzydatności do służby zawodowejżołnierza, który nie wypełnił do końca zadaniapodczas misji, może co najwyżej zadecydowaćlekarz. Na razie system badań medycznychprzed misją i po jej zakończeniu niejest jednak nastawiony na wyłapywanie takichprzypadków.•Więcej na ten temat na stronie 32.26 POLSKA ZBROJNA NR 11 | 11 mARcA 2012