telra r/c - Serwis Elektroniki

Uk³ad IPSALO w OTVC Telefunken z chassis 318APrzebiegpr¹du w cewkachodchyl. HNapiêciena diodzieDP10DP48pr¹d p³ynieprzez DP13Napiêciena kolektorzeTP10Przebiegna kolektorzeTP06Przebiegnapiêciana bazie TP05tpδ maxδ minpr¹d p³ynieprzez TP10uwaga 2 uwaga 1δtPWMTP10-OFFδ= ;THT H=t w+t p=64µsΠ t wU= × (1+ )×U2 t B p800V=104V12 tw twuwaga 3220VU=U RMS× 2/ δ600 700Vkontrola zboczanarastaj¹cego na CP03ttttpowodem uszkadzania siê tranzystora kluczuj¹cego. Widaæ wiêc,¿e warunki na³o¿one na stopieñ steruj¹cy kluczem s¹ tu wygórowane.Równoczeœnie stopieñ ten jest stosunkowo prosty, ma³orozbudowany. Spe³nienie tych wszystkich warunków nale¿yoczywiœcie do konstruktora uk³adu, ze szczególnym uwzglêdnieniemparametrów elementów indukcyjnych. Jednak do nasserwisantów nale¿y œwiadomoœæ tych problemów i zale¿noœci,bo z ró¿nych powodów mog¹ byæ one nie spe³nione. A jedentylko wniosek jest ³atwo przewidzieæ - uszkodzenie tranzystoraBU. Wymienione zale¿noœci zilustrowano na rysunku 2.Jest jeszcze jeden warunek najtrudniejszy do spe³nienia ico ciekawe nie do koñca spe³niony. Separacja stopnia przetwornicyi linii za pomoc¹ diody DP10 spe³nia dobrze swoj¹funkcjê w okresie wybierania i w sytuacji, gdy wspó³czynnikwype³nienia PWM jest krótki, co nale¿y rozumieæ przesuwasiê raczej w kierunku d MIN ani¿eli d MAX . Co natomiast z okresempowrotu? Impuls napiêcia na kolektorze TP10 wyznaczonynapiêciem samoindukcji uzwojenia pierwotnego jest prost¹funkcj¹ wspó³czynnika wype³nienia kluczowania i wartoœci wyprostowanegonapiêcia sieci. Poniewa¿ ju¿ wczeœniej wymienionewarunki zak³adaj¹, ¿e transformator musi byæ tak nawiniêty,aby wspó³czynnik ten nie by³ d³u¿szy od oko³o 50%, mato równie¿ konsekwencje na wartoœæ tego napiêcia. Poniewa¿jednak musi byæ zachowany rozs¹dny przedzia³ zmiennoœcipunktu pracy trzeba za³o¿yæ, ¿e wspó³czynnik ten mo¿e siêzbli¿aæ do 50%, a wiêc napiêcie samoindukcji uzwojenia pierwotnegoLP03 mo¿e oscylowaæ w granicach 600÷700V. Jednakwiadomo, ¿e impuls napiêcia na kondensatorze powrotuosi¹ga wiêksze wartoœci i co wtedy z separacj¹ obu uk³adów?Wprawdzie okreœlenie z poprzedniego zdania „wiadomo” mo¿ebyæ nieœcis³e i nieprzekonuj¹ce bo przecie¿ mo¿na zaprojektowaæindukcyjnoœæ cewek i pojemnoœci kondensatorów tak, abyte warunki spe³niæ. Czy wiêc mo¿na coœ bli¿ej wywnioskowaæw tym temacie maj¹c do dyspozycji jedynie schemat ideowyodbiornika? Okazuje siê, ¿e tak. Znaj¹c napiêcie zasilania stopnialinii (tu 104V, zak³adaj¹c jedynie niewielkie uproszczeniezjawisk) i czas powrotu, impuls napiêcia na kondensatorzepowrotu jest jednoznacznie wyznaczony i proste przeliczeniaprowadz¹ do wniosku, ¿e jest on oko³o 8-krotnie wy¿szy odzasilania. No chyba ¿eby czas powrotu nie by³ zachowany przezzbyt du¿y dobór pojemnoœci kondensatora C P . Z tak¹ sytuacj¹spotykaliœmy siê w odbiornikach radzieckich typu Junost, aleoczywiœcie szanuj¹ca siê firma sobie na to nie pozwoli. Nale-¿y siê wiêc liczyæ z tym, ¿e w czasie oko³o œrodka fazy powrotulinii i niekorzystnych warunków zasilania i obci¹¿enia separacjadiod¹ DP10 mo¿e nie do koñca spe³niæ swoje zadanie.Wtedy impuls powrotu linii przedostanie siê na kolektor tranzystoraTP10 i zostanie przetransformowany na stronê wtórn¹LP03. Dlatego te¿ uk³ad w rzeczywistoœci nie wygl¹da dok³adnietak jak przedstawia to rysunek 1. Dioda prostownicza DP11nie jest pod³¹czona wprost do kondensatora CP17, ale do odczepu6 trafopowielacza. Zapewne liczba zwojów tego odczepu,jak i odczep - wyprowadzenie 10 transformatora LP03 zosta³yprzez konstruktorów dok³adnie przemyœlane.+0.7V-0.7VPrzebiegnapiêciana wyjœciugeneratoralinii i naanodzie DP05poziomklampowaniaprzebiegna wyjœciugeneratoraimpuls zró¿niczkowanyelementami CP04, RP10poziomkomparowaniaUwaga 1: W tym momencie nastêpuje zmiana kierunku pr¹du w cewkachodchylaj¹cych i tranzystor TP10 musi byæ ju¿ w³¹czonyUwaga 2: Do tego momentu nastêpuje powrót odchylanie poziomegoi tranzystor TP10 nie mo¿e byæ w³¹czonyUwaga 3: Najbardziej krytyczny obszar dla nasycenia tranzystora TP10,szczególnie przy ma³ym δ.Rys.2. Zale¿noœci czasowe przebiegów napiêcia ipr¹du w uk³adzie IPSALO chassis 318A.tt3. Schemat blokowy zasilania i odchylaniachassis 318APo tym naœwietleniu idei ogólnej i problemów opisywanegouk³adu IPSALO, przejdê do omówienia jego poszczególnychfragmentów. Rysunek 3 przedstawia schemat blokowytego uk³adu.Dalszy opis zostanie podzielony na podpunkty odpowiadaj¹ceposzczególnym fragmentom uk³adu, wyodrêbnionymna schemacie blokowym.3.1. OscylatorTo uk³ad zawieraj¹cy tranzystory TP01 i TP02. Nie jest tojednak ¿aden multiwibrator. Uk³ad ten bez synchronizacji,drgañ wytwarza³ nie bêdzie. Tranzystory TP1 i TP2 po³¹czones¹ w tzw. uk³ad tyrystora z silnym dodatnim sprzê¿eniem miê-SERWIS ELEKTRONIKI 9/2003 49