telra r/c - Serwis Elektroniki

Zasilacz OTVC Thomson chassis ICC17dzie sterownika g³ównej przetwornicy. Gdy napiêcie na wspomnianymkondensatorze przekroczy próg wyznaczony przezdiodê Zenera DP44 oraz z³¹cze baza-emiter TP44, czyli oko³o4.5V, przetwornica zacznie wytwarzaæ oscylacje. Przewodzenietranzystora TP44 oznacza, ¿e za poœrednictwem transformatoraLP44 nastêpuje przep³yw dodatniego pr¹du bazy tranzystoraTP50, powoduj¹c jego za³¹czenie. W tym momencienapiêcie na kolektorze TP50 spada do zera, przez tranzystorzaczyna przep³ywaæ liniowo narastaj¹cy pr¹d - rozpoczyna siêpierwsza faza cyklu gromadzenia energii w polu magnetycznymtransformatora LP50. Efektem przep³ywu pr¹du tranzystoraTP50 przez pierwotne uzwojenie transformatora LP50 jest indukowaniesiê napiêæ na uzwojeniach wtórnych oraz pomocniczych.Na wyprowadzeniu 18 pojawia siê napiêcie ujemne, wp³ywaj¹ckorzystnie na przewodzenie tranzystora TP44, co wprowadzago w stan g³êbokiego nasycenia. W tym czasie na wyprowadzeniu19 wystêpuje dodatnie napiêcie. Staje siê ono Ÿród³emzasilania dla pr¹du bazy tranzystora TP50.Pierwsza faza tzw. cyklu „wybierania” koñczy siê zadzia-³aniem czujnika pr¹dowego (rezystor RP49 umieszczony w obwodzieemitera tranzystora kluczuj¹cego). Spadek napiêciawywo³any przep³ywaj¹cym pr¹dem przez RP49 uaktywniatranzystor w obwodzie wy³¹czaj¹cym - tranzystor TP59, co zkolei poci¹ga „w dó³” bazê tranzystora TP42, powoduj¹c jegow³¹czenie. Nasycenie tranzystora TP42 oznacza brak warunkówdo przewodzenia tranzystora TP44, a zatem dodatni pr¹dbazy TP50 zostaje zablokowany.Warto zauwa¿yæ, ¿e na zakoñczenie pierwszej fazy cykluwybierania mia³ wp³yw tylko spadek napiêcia na RP49, bowiem¿aden z kondensatorów w obwodzie miêkkiego startuoraz w obwodzie kompensacji napiêcia sieciowego nie jest dotej pory na³adowany. Nie ma te¿ przep³ywu pr¹du regulacyjnegoz obwodu transoptora.Zablokowanie pr¹du bazy tranzystora TP50 nie oznaczajeszcze, ¿e pr¹d kolektora natychmiast przestanie p³yn¹æ. Wobszarze bazy znajduje siê nadal du¿o ³adunków, które podtrzymuj¹przewodzenie, a wiêc w celu zatkania tranzystoranale¿y je szybko stamt¹d usun¹æ. W³aœnie do tego zadania przeznaczonyjest rozbudowany sterownik z transformatorem wobwodzie bazy TP50. Neutralizacja noœników w obszarze bazyoznacza wreszcie zatkanie tranzystora TP50, z t¹ chwil¹ rozpoczynasiê faza tzw. „powrotu”. Napiêcie na kolektorze TP50zaczyna narastaæ, a polaryzacja przebiegów napiêæ na uzwojeniachwtórnych i pomocniczych transformatora LP50 ulegazmianie na przeciwn¹. W szczególnoœci napiêcie na wyprowadzeniu19 staje siê ujemne, a na 18 - dodatnie. To dodatnie napiêciepodtrzymuje stan zatkania tranzystora TP44 utrwalaj¹ctym samym fazê „powrotu”. W tej fazie energia zgromadzonaw polu magnetycznym transformatora LP50 przekazywana jestdo obwodów wtórnych oraz pomocniczych. W momencie, gdyca³a energia zostanie przetransferowana, rozpocznie siê fazaoscylacji, a po niej nast¹pi¹ kolejne cykle kluczowania.Nale¿y jeszcze zaznaczyæ, ¿e fazy „powrotów” pierwszychkilku cykli, licz¹c od momentu w³¹czenia odbiornika, s¹ znacznied³u¿sze ni¿ w póŸniejszych cyklach. Spowodowane jest tofaktem silnego obci¹¿enia strony wtórnej przez niena³adowanekondensatory filtrów prostowników.3.7.2. Rozruch zasilaczaRozruch zasilacza charakteryzuje siê wzrostem czêstotliwoœcipowtarzania cykli do momentu, gdy napiêcia po stronie wtórnejosi¹gn¹ nominalne wartoœci. W fazie rozruchu wzrastaj¹wyprostowane napiêcia po stronie wtórnej oraz po stronie pierwotnej,za prostownikami napiêæ pomocniczych. Na kondensatorzeCP54, bêd¹cym elementem uk³adu kompensacji napiêciasieciowego, buduje siê dodatnie napiêcie. Natomiast na kondensatorzeCP52 (element obwodu miêkkiego startu) wzrastanapiêcie ujemne. Napiêcie na CP52 jest odzwierciedleniem napiêcia„powrotu” i dlatego w³aœnie zwiêksza siê ono proporcjonalniedo wartoœci napiêæ po stronie wtórnej. Wraz ze wzrostemujemnego napiêcia na CP52, jego oddzia³ywanie kompensacyjnena uk³ad blokowania (tranzystor TP59) pr¹du bazy TP50jest coraz wiêksze. Dlatego w³aœnie pr¹d kolektora TP50 mo¿esystematycznie wzrastaæ. Obecnoœæ i dzia³anie uk³adu miêkkiegostartu jest o tyle wa¿ne, ¿e w tym samym czasie na uk³ad blokowaniapr¹du bazy tranzystora kluczuj¹cego TP50 oddzia³ywujerównie¿ wspomniany uk³ad kompensacji zmian napiêcia sieci.Dodatnie napiêcie na CP54, które jest proporcjonalne do napiêciasieciowego, dzia³a w kierunku blokowania tranzystora TP50.Wzajemne oddzia³ywanie tych dwóch uk³adów ustala w³aœciw¹charakterystykê rozruchu zasilacza.Po osi¹gniêciu nominalnych wartoœci napiêæ wtórnych,nastêpuje uaktywnienie g³ównej pêtli regulacyjnej i na obwódblokowania (z tranzystorem TP59) g³ównie oddzia³ywaæ bêdziepr¹d regulacyjny transoptora. Dzieje siê tak, poniewa¿wskutek pojawienia siê napiêcia systemowego U sys , g³ównyelement w obwodzie wtórnej stabilizacji (uk³ad IP61) uzyska³warunki do podjêcia normalnej pracy. Co prawda kondensatoryCP72 oraz CP73 s¹ ju¿ na³adowane i tranzystor TP72 jestwy³¹czony, ale po przejêciu przez mikrokontroler sterowanianad sygna³em STBY_ON, tranzystor TP67 pozostaje ci¹glewy³¹czony. Pocz¹wszy od tego momentu pr¹d kolektora tranzystorakluczuj¹cego wy³¹cznie zale¿eæ bêdzie od zapotrzebowaniana moc szczytow¹ obwodów wtórnych.Nale¿y zauwa¿yæ, i¿ wartoœæ rezystorów RP53 oraz RP55ma równie¿ istotne znaczenie na ustalenie maksymalnej mocydostarczanej do obwodów wtórnych.3.7.3. Tryb pracy timer (praca zasilacza w trybie burst)Jak ju¿ zaznaczono, w trybie pracy burst wszystkie napiêciapo stronie wtórnej s¹ obecne (chocia¿ zmniejszone), zasilanyjest mikrokontroler, a pobór mocy nie przekracza 3W.Obserwuj¹c przebiegi w tym stanie pracy zasilacza mo¿na zauwa¿yæ,¿e pr¹d regulacyjny, w czasie trwania paczki burst,spada niemal¿e do zera. Powoduje to wystêpowanie du¿ychchwilowych wartoœci pr¹du kolektora tranzystora kluczuj¹cegoTP50. W celu ograniczenia tego zjawiska i jednoczeœnieograniczenia szumów wytwarzanych przez zespo³y indukcyjnepracuj¹ce z czêstotliwoœci¹ burst zastosowano obwód wyg³adzaj¹cyz³o¿ony z CP38 i RP65.Podczas wystêpowania paczki burst na n.7 uk³adu IP20(zasilacz stanu czuwania) wystêpuje stan wysoki (oko³o 5V).W tej sytuacji poprzez elementy CP38 i RP65 pop³ynie pr¹ddo bazy TP59 ograniczaj¹c maksymalny pr¹d kolektora TP50.W rezultacie stosowania tego uk³adu wyg³adzaj¹cego ograniczonazostanie wartoœæ szczytowa pr¹du kolektora tranzystorakluczuj¹cego z jednoczesnym wyd³u¿eniem czasu trwania paczki.W czasie pracy ci¹g³ej na wyjœciu drugiego komparatora(n.7 IP20) wystêpuje permanentnie napiêcie 5.6V, wskutekczego ogranicznik CP38, RP65 jest nieaktywny. }Ci¹g dalszy w nastêpnym numerze52 SERWIS ELEKTRONIKI 1/2003