telra r/c - Serwis Elektroniki

Zasada dzia³ania i metodologia napraw zasilaczy komputerowychgeneracji sygna³u PG, nale¿y podaæ, jak precyzuje go specyfikacjazasilacza ATX, a jest ona i w tym zakresie bardzo œcis³a.Powiedzmy na pocz¹tku, ¿e gdy sygna³ ten przyjmuje stanaktywny oznacza to, ¿e wszystkie napiêcia przekroczy³y dolnypróg ich tolerancji, jak równie¿, ¿e zgromadzono w uk³adziezasilacza wystarczaj¹c¹ iloœæ energii dla utrzymania sta-³oœci napiêæ wyjœciowych podczas dopuszczalnej przerwy(17ms) zaniku napiêcia wejœciowego. Równoczeœnie sygna³PG musi przyj¹æ stan nieaktywny, jeœli warunki te nie zostan¹spe³nione.Stan aktywny to stan wysoki, zgodny ze specyfikacj¹ standarduTTL (maksymalne „zero” = 0.4V, minimalna „jedynka”= 2.4V przy standardowym obci¹¿eniu dla wyjœcia TTL; jeœliwyjœcie jest typu otwarty kolektor z rezystorem pull up, toimpedancja w stanie H – nie jest wiêksza ni¿ 1k). OpóŸnieniesygna³u PG (wzglêdem warunków, które sygnalizuje): nie krótszeni¿ 100ms i nie d³u¿sze ni¿ 0.5s; czas narostu – nie d³u¿szyni¿ 10ms i musi wykrywaæ ka¿d¹ przerwê w zasilaniu AC d³u¿-sz¹ od 16 milisekund.10. Sygna³ PS_ONJest to sygna³ wejœciowy zgodny z poziomami TTL, aktywnystanem niskim. Pozwala na zdalne w³¹czenie zasilaczaprzez komputer, umo¿liwiaj¹c równie¿ realizacje takich cech,jak: „miêkki start”, „budzenie” systemu przez sieæ typu LANlub modem. Stan aktywny PS_ON uruchamia wszystkie 5 g³ównychnapiêæ, nie ma ¿adnego wp³ywu na +5Vstandby. Stanwysoki do zasilacza mo¿e byæ podany jako wysoka impedancja,zasilacz jest „zobowi¹zany” posiadaæ rezystor pull up(„podci¹gaj¹cy”). Równie¿ na uk³adzie zasilacza „ci¹¿y obowi¹zek”posiadania uk³adu zabezpieczaj¹cego przed oscylacjamiw wyniku ewentualnych drgañ styków, jeœli sygna³ tenpodawany jest z prze³¹cznika mechanicznego.W konfrontacji ze schematem widaæ, ¿e nie wszystkie tezalecenia s¹ realizowane. Podajmy jeszcze dla porz¹dku: maksymalnenapiêcie stanu niskiego to 0.8V, minimalne stanuwysokiego to 2V (lecz nie wiêcej ni¿ 5.25V), obci¹¿alnoœærównie¿ jak na TTL przysta³o: w stanie niskim mo¿e wyp³ywaæpr¹d nie wiêkszy ni¿ 1.6mA; w stanie wysokim – znikomylub zerowy (dopuszczalne wejœcie wysokiej impedancji).11. Zachowanie siê uk³adu podczas w³¹czenia/wy³¹czeniaChoæ mo¿e siê wydawaæ, ¿e spe³nienie wiêkszoœci kryteriówjest oczywiste, zosta³y one œciœle sprecyzowane: podczasw³¹czenia zasilacza napiêcia musz¹ monotonicznie wzrastaæ,analogicznie z wy³¹czeniem. Czas narostu (definiowany miêdzypoziomami 10% i 90%) musi mieœciæ siê w przedziale0.1÷20ms. Naturaln¹ rzecz¹ podczas stanów dynamicznych,jakimi s¹ równie¿ w³¹czenie/wy³¹czenie uk³adu jest wystêpowanieprzepiêæ. Nie mog¹ one przekraczaæ 10% znamionowejwartoœci danego napiêcia. Jeœli uk³ad zostanie wy³¹czony naskutek pojawienia siê warunków awarii, mo¿e zostaæ ponowniew³¹czony po wczeœniejszej zmianie stanu sygna³u PS_ONlub wy³¹czeniu napiêcia sieci na co najmniej 1 sekundê. Wodniesieniu do napiêcia standby musi ono po wy³¹czeniu napiêciasieci zachowywaæ sw¹ znamionow¹ wartoœæ przez czasco najmniej wspomnianych ju¿ 17 milisekund, po czym musiopadaæ równie¿ monotonicznie.Czas w³¹czenia g³ównych napiêæ dodatnich (12V, 5V i3.3V) nie mo¿e byæ d³u¿szy ni¿ 0.5s od wystawienia aktywnegosygna³u PS_ON (czas ten rozumiany jest do osi¹gniêciawartoœci w zakresie wyspecyfikowanych tolerancji). W odniesieniudo napiêcia standby, czas ten mo¿e wynosiæ maksimum2 sekundy (liczony oczywiœcie od w³¹czenia napiêcia sieci).12. Zabezpieczenia nadnapiêcioweZasilacz zgodny ze specyfikacj¹ ATX musi byæ w takiezabezpieczenia wyposa¿ony. Musz¹ one reagowaæ w nastêpuj¹cychprzedzia³ach:· dla +12V – min. = 13.4V; maks. = 15.6V,· dla +5V – od 5.74 do 7V; dla +3.3V – od 3.76 do 4.3V.Zabezpieczenie powinno byæ typu latch-mode, co wyjaœnionow g³ównej czêœci artyku³u.13. Zabezpieczenie przed zwarciem wyjœciaJako zwarcie traktowana jest impedancja obci¹¿enia mniejszani¿ 0.1R. Zasilacz musi ulec wy³¹czeniu z zapamiêtaniemtego stanu, jeœli zwarcie wyst¹pi na dowolnym z napiêæ +5V,+12V, +3.3V wzglêdem masy lub wzglêdem innego z tych napiêæ.Zwarcie z napiêciem standby nie powinno spowodowaæuszkodzenia zasilacza. W wyniku zwarcia napiêæ ujemnych(-5V, -12V) uk³ad mo¿e ulec wy³¹czeniu z zapamiêtaniem stanu(typu latch-off) lub reagowaæ ograniczeniem pr¹dowym zcharakterystyk¹ typu foldback. Konstrukcja przetwornicystandby musi zapewniaæ mo¿liwoœæ zwarcia jej wyjœcia przezczas nielimitowany z odzyskaniem poprawnej pracy po zanikusytuacji awaryjnej, ewentualnie w tej sytuacji do „budzenia”przetwornicy standby mo¿e byæ wykorzystany sygna³PS_ON. Miêdzy innymi dlatego jego stan aktywny ustalonojako niski. Warunki zwarcia utrzymuj¹ce siê przez dowolnyczas nie mog¹ spowodowaæ uszkodzenia zasilacza oraz energiadostarczana przez zasilacz w tym stanie nie mo¿e byæ wiêkszani¿ 240VA.14. Inne „nienormalne” warunki pracy zasilaczaZasilacz powinien poprawnie pracowaæ w warunkach minimalnegoobci¹¿enia wyspecyfikowanego wy¿ej, jednak¿epraca bez ¿adnego obci¹¿enia nie powinna spowodowaæ jegouszkodzenia. W takich warunkach mo¿e jednak nast¹piæ jegowy³¹czenie do stanu shutdown.Przeci¹¿enie musi spowodowaæ reakcjê uk³adów ochronyzanim moc dostarczana z dowolnego wyjœcia osi¹gnie poziom240VA.Zasilacz mo¿e byæ wyposa¿ony w uk³ady zabezpieczeniaprzed nadmiernym wzrostem temperatury, np. w wyniku uszkodzeniawentylatora. Uk³ad ten mo¿e reagowaæ z zapamiêtaniem(typu latch), jeœli jednak nie posiada tej cechy, musi mieæ charakterystykêz histerez¹. Ciekawe jest natomiast, i¿ specyfikacjajedynie bardzo oglêdnie wspomina o stosowanych corazczêœciej elektronicznych regulatorach pracy wentylatora, zwykledwustanowych, choæ spotyka siê i regulatory pracy ci¹g³ej.Zdefiniowano równie¿ takie parametry, jak zabezpieczenienadpr¹dowe na wejœciu zasilacza, zabezpieczenie podnapiêciowe,maksymalny pr¹d w momencie rozruchu uk³adu,wszelkie parametry mechaniczne, ch³odzenia, kompatybilnoœciEMI, wszelkie warunki pracy ³¹cznie z szokiem mechanicznymjakie powinien uk³ad „znieœæ”, warunki bezpieczeñstwajak na uk³ad zasilania przysta³o, „decybeli” generowanychprzez wentylator i inne, które to szczegó³y zosta³y pominiêtejako ma³o istotne dla serwisu.Spotyka siê równie¿ okreœlenia typu: zgodny z norm¹ EnergyStar czy Blue Angel, których znaczenie tylko zasygnalizu-SERWIS ELEKTRONIKI 9/2003 7