Twarze krakowskiej bezpieki - Archiwalny serwis Instytutu Pamięci ...

Przebieg służby funkcjonariuszy pełniących Wprowadzenie funkcje kierownicze w UB-SB w Krakowiedo grudnia 1981 r. na terenie Nowej Huty działała grupa operacyjna WydziałuIII-A, którą kierował funkcjonariusz na etacie zastępcy naczelnika wydziału. Od1 V 1983 r. kontynuowała ona działalność już jako Wydział V KD MO / DUSWw Nowej Hucie. Przestał on istnieć wraz z likwidacją dotychczasowych strukturSB 1 XI 1989 r. Całkowita likwidacja struktur SB w RUSW i DUSW nastąpiław styczniu 1990 r.W połowie stycznia 1990 r. historia zatoczyła koło. Według oficjalnej statystykiw trzech wydziałach operacyjnych krakowskiej SB: WOKPP, WOG i WSiApracowało 115 funkcjonariuszy – niemal dokładnie tyle samo, ilu przybyło ich45 lat wcześniej pod osłoną sowieckich bagnetów. Dla porównania: 31 XII 1982r. SB miała w Krakowie 674 etaty.Służba Bezpieczeństwa przestała istnieć na mocy ustawy o Urzędzie OchronyPaństwa z 6 IV 1990 r. W art. 129 tej ustawy zapisano: z chwilą utworzeniaUrzędu Ochrony Państwa Służba Bezpieczeństwa zostaje rozwiązana. Natomiastw art. 130 sprecyzowano, że Minister Spraw Wewnętrznych zorganizuje UrządOchrony Państwa w ciągu 3 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.Weszła ona w życie z chwilą opublikowania w Dzienniku Ustaw nr 30 poz. 180– 10 V 1990 r. Co najważniejsze jednak, w art. 131 pkt 1 podkreślono: z chwilązorganizowania Urzędu Ochrony Państwa funkcjonariusze Służby Bezpieczeństwazostają z mocy prawa zwolnieni ze służby.Szersze i bardziej szczegółowe omówienie historii struktur aparatu represjii ich zadań znajdzie Czytelnik w pracach wskazanych w bibliografii w końcowejczęści publikacji. Szczególnie polecić można dla pierwszego okresu dwazbiory dokumentów Rok pierwszy... ze wstępami Sławomira Poleszaka oraz DariuszaIwaneczki i Zbigniewa Nawrockiego, a także opracowanie tego ostatniegow informatorze Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza. Tom 1:1944–1956 (tu także cenna syntetyczna charakterystyka kadr aparatu autorstwaKrzysztofa Szwagrzyka). Przemiany w latach późniejszych najpełniej opisał PawełPiotrowski.c) Tematyczny przewodnik po strukturachkrakowskiej bezpiekiLiczne reorganizacje i wielokrotnie zmieniające się nazewnictwo strukturutrudniają prowadzenie poszukiwań archiwalnych, prawidłową interpretację dokumentów,a wysnuwane na podstawie błędnych przesłanek wnioski wprowadzająszum informacyjny. Dlatego poniżej zamieszczono wykaz najważniejszych„zainteresowań” lub zadań bezpieki wraz z określeniem, które struktury (lub ichczęści) zajmowały się nimi kolejno w ciągu 45 lat istnienia krakowskiego aparatubezpieczeństwa.Archiwum zob. Ewidencja operacyjna23