Nowe przedsięwzięcie w Grupie TAURON na bazie ... - Pro Futuro

GRZEGORZ WIELGOSZ *
Nowe przedsięwzięcie w Grupie TAURON na bazie gazu ziemnego
Słowa kluczowe
Grupa TAURON – gaz ziemny –PGNiG – ESW – blok 400 MWe
Streszczenie
Celem niniejszej pracy jest przedstawienie Grupy TAURON Polska Energia S.A. (TPE) jako kluczowego
podmiotu energetycznego w Polsce. W pracy znajduje się charakterystyka głównych dziedzin działalności
Grupy TPE. Przedstawiono również cele jakie stawia przed sobą czołowa grupa energetyczna na najbliższe
lata.
Obecnie większość ekspertów sektora energetycznego zauważa wzrost zainteresowania produkcją energii
elektrycznej i cieplnej na bazie gazu ziemnego.
Gaz ziemny wykorzystywany do celów energetycznych jest paliwem, które znacząco redukuje emisję
tlenków siarki i pyłów, ponieważ spalanie takiego paliwa praktycznie nie generuje takich zanieczyszczeń,
emisja dwutlenku węgla jest także znacznie niższa w porównaniu do technologii węglowej. Obecnie
sztandarowym projektem w zakresie wykorzystania gazu ziemnego jako paliwa w sektorze wytwarzania
energii elektrycznej jest nowe przedsięwzięcie Grupy TAURON Polska Energia, spółki zależnej Elektrowni
Stalowa Wola S.A. (ESW) i Polskiego Górnictwa Nafty i Gazu S.A. (PGNiG S.A.) – budowa bloku gazowo –
parowego w Stalowej Woli.
1. Grupa TAURON Polska Energia S.A.
Grupa TAURON Polska Energia S.A., wcześniej występująca pod nazwą Energetyka Południe
S.A., powstała 6 grudnia 2006 roku w związku z realizacją rządowego Programu dla
elektroenergetyki, który to zakładał utworzenie czterech dużych podmiotów gospodarczych, które
skonsolidować miały zarówno dystrybutorów, jak i wytwórców energii. TAURON jest
przedsiębiorstwem energetycznym działającym na rynkach wytwarzania, obrotu oraz dystrybucji
energii elektrycznej. W skład grupy kapitałowej, na czele której stoi TAURON Polska Energia
S.A. (Grupa TAURON) wchodzą przede wszystkim cztery przedsiębiorstwa energetyczne, których
to akcje Skarb Państwa wniósł do TAURON w 2007r., a są to:
− Południowy Koncern Energetyczny S.A. (PKE) z siedzibą w Katowicach;
* TAURON Polska Energia S.A., Katowice
e-mail: grzegorz.wielgosz@tauron-pe.pl
169

Wielgosz G.: Nowe przedsięwzięcie w Grupie TAURON na bazie gazu ziemnego
− Enion S.A. z siedzibą w Krakowie,
− EnergiaPro S.A. z siedzibą we Wrocławiu;
− Elektrownia Stalowa Wola S.A. z siedzibą w Stalowej Woli.
Niezależnie od w/w czterech spółek, w skład Grupy TAURON wchodzą także inne podmioty,
które prowadzą działalność w zakresie:
− obrotu energią (TAURON PE, Enion Energia sp. z o.o. oraz EnergiaPro Gigawat sp. z o.o.),
− wytwarzania energii, w tym energii ze źródeł odnawialnych (TAURON Ekoenergia sp. z o.o.
i Zespół Elektrowni Wodnych Rożnów sp. z o.o.),
− wydobycia węgla kamiennego (Południowy Koncern Węglowy S.A.),
− inne podmioty (między innymi: Elektrociepłownia Tychy S.A., Elektrociepłownia EC Nowa
Sp. z o.o., Polska Energia - Pierwsza Kompania Handlowa Sp. z o.o., Przedsiębiorstwo
Energetyki Cieplnej Katowice S.A.; Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Dąbrowie
Górniczej S.A. i wiele innych mniejszych firm i spółek).
W ramach Grupy TAURON wyodrębnione są poszczególne segmenty (obszary) działalności.
Są to następujące kluczowe obszary działalności: Obszar Wydobycia, Obszar Wytwarzania,
Obszar Energetyki Odnawialnej, Obszar Sprzedaży oraz Obszar Dystrybucji.
Obszar Wydobycia odpowiada za efektywne wydobycie węgla kamiennego i prowadzenie
inwestycji pozwalających na utrzymanie wymaganego poziomu.
Obszar Wytwarzania odpowiada za całość wytwarzania energii elektrycznej ze źródeł
konwencjonalnych, łącznie z wytwarzaniem w kogeneracji oraz prowadzeniem inwestycji w tym
obszarze (w tym ostatnim zakresie planowane jest m.in. rozpoczęcie budowy nowych mocy
wytwórczych na poziomie 3000 MW, w tym na gaz ziemny).
Obszar Energetyki Odnawialnej odpowiada za wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych
z wyłączeniem współspalania biomasy i innej termicznie pozyskiwanej energii, które ze względów
specyfiki wytworzenia zostały umiejscowione w Obszarze Wytwarzania. Grupa TAURON,
poprzez inwestycje w odnawialne źródła energii, w tym farmy wiatrowe, planuje zwiększać
poziom produkcji energii odnawialnej, aby zbliżyć się do docelowego poziomu wynikającego
z polityki Unii Europejskiej.
Obszar Sprzedaży odpowiada za wzrost sprzedaży energii elektrycznej i ciepła do
poszczególnych segmentów klientów.
Obszar Dystrybucji odpowiada za prowadzenie dystrybucji energii elektrycznej do odbiorców
końcowych na terenie swojej działalności oraz realizowanie inwestycji z tym związanych. Funkcja
dystrybucji energii elektrycznej prowadzona jest za pośrednictwem dwóch spółek dystrybucyjnych,
a wyznaczonych na operatorów systemów dystrybucyjnych, tj. Enion S.A. oraz EnergiaPro S.A.
Głównym obszarem działalności Grupy TAURON jest południowa część Polski oraz inne
kraje Europy Środkowo-Wschodniej. Obecnie obszary działania poza Polską są umiejscowione
w Czechach i Niemczech (rys.1).
Podmioty Grupy TAURON produkcję opierają w głównej mierze na węglu kamiennym.
Specyfika produkcji i położenie w bliskiej odległości od kopalń w województwie śląskim (poza
ESW S.A.) sprzyja produkcji na w/w paliwie. W związku z dużą różnorodnością w TAURON
Polska Energia, podmioty zależne wykorzystują również inne paliwa, tak źródła odnawialne
(biomasa, energia wiatrowa i duża energetyka wodna), jak i gaz.
Strukturę paliw i innych nośników energii pierwotnej zużywanych do wytwarzania energii
elektrycznej sprzedanej przez TAURON PE w roku 2009 przedstawiają tabela 1. i rys 2.
W ciągu najbliższych lat, TPE planuje rozwijać i odbudowywać swoje moce wytwórcze, które
poprawią efektywność produkcji energii elektrycznej i cieplnej, w tym na bazie gazu ziemnego [1].
170

V Krakowska Konferencja Młodych Uczonych, Kraków 2010
Rysunek 1. TAURON Polska Energia S.A. na tle innyc innych h grup energetycznych w Polsce [2]
Figure 1.TAURON Polish Energy on another Energy Group in Poland [2]
Tabela 1. Struktura paliw i innych noś nośników ś energii pierwotnej zużywanych żżywanych
do wytwarzania energii
elektrycznej sprzedanej przez TAURON PE w roku 2009 [2]
Table 1. Energy generation portfolio showing the mix of energy sources used to generate electricity sold by
TAURON PE S.A. in 2009 [2]
OZE
Inne
LP Źródło energii Udział procentowy [%]
1 Odnawialne źźródła
energii 3,03
2 Węgiel ęgiel kamienny 82,38
3 Węgiel ęgiel brunatny 7,40
4 Gaz ziemny 1,19
5 Inne 6,00
Razem 100,00
Gaz ziemny
Rysunek 2. Struktura paliw i innych noś nośników energii pierwotnej zużywanych żywanych do wytwarzania energii
elektrycznej sprzedanej przez TAURON PE w roku 2009 [2]
Figure 2. The chart of Energy generation portfolio showing the mix of energy sources used to generate
electricity sold by TAURON PE S.A. in 2009 [2]
171
Węgiel
brunatny
Węgiel
kamienny

Wielgosz G.: Nowe przedsięwzięcie w Grupie TAURON na bazie gazu ziemnego
2. Perspektywa rozwoju na bazie gazu ziemnego
Gaz ziemny znajduje szerokie zastosowanie wielu gałęziach gospodarki. Jest cennym
surowcem dla przemysłu chemicznego, paliwem dla przemysłu i gospodarstw domowych. Jako
paliwo, posiada wiele korzystnych cech wyróżniających go spośród innych paliw kopalnych, są to
między innymi[3]:
− wysoka gęstość energii – wartość opałowa ~ 34 MJ/m 3 ;
− emisja gazów cieplarnianych jest znacząco mniejsza niż z węgla kamiennego i brunatnego;
− łatwość przesyłu na duże odległości gazociągami, przy wysokiej sprawności przesyłu;
− możliwość precyzyjnego sterowania procesami spalania;
− wysoka sprawność przy wykorzystaniu paliwa do produkcji energii elektrycznej i cieplnej;
− spala się bez wytwarzania stałych pozostałości (popiołu, sadzy);
− bloki z turbinami gazowymi mają krótszy czas rozruchu, co daje możliwość spełnienia funkcji
regulacyjnej w systemie elektroenergetycznym;
− łatwość skraplania i przewozu gazu skroplonego.
Gaz ziemny określamy paliwem gazowym pochodzenia naturalnego. Jest on mieszaniną
węglowodorów gazowych (metanu CH4, etanu C2H6, propanu C3H6 itp.), ciekłych, jak
i zmiennych ilości azotu N2, ditlenku węgla CO2, siarkowodoru H2S, wodoru H2, czy domieszek
gazów szlachetnych (helu He, argonu Ar, itp.). W stanie naturalnym jest bezbarwny, bezwonny,
lżejszy od powietrza. Aby był wyczuwalny przez człowieka jest poddawany procesowi
nawaniania, który nadaje mu specyficzną woń [4].
Międzynarodowe organizacje ekologiczne biją na alarm, a jednocześnie domagają się
ograniczenia zanieczyszczania środowiska przyrodniczego poprzez zmniejszenie emisji szkodliwych
substancji i gazów. Dlatego coraz powszechniejsza staje się świadomość, że spośród paliw
konwencjonalnych , używanych w gospodarce, gaz ziemny jest najczystszym nośnikiem energii.
Wytwarzanie energii elektrycznej na bazie w/w paliwa może być realizowana w silnikach i turbinach
gazowych (mała energetyka do kilkunastu MW) oraz w blokach gazowo-parowych (od
kilkudziesięciu do kilkuset MW). Zaletą wytwórczych technologii gazowych jest możliwość
produkcji energii elektrycznej i cieplnej w skojarzeniu, przy wysokiej sprawności [5].
W związku z powyższym TAURON Polska Energia towarzyszy w przedsięwzięciu budowy
elektrociepłowni opalanej gazem ziemnym z blokiem gazowo-parowym. Partnerem w strategicznym
projekcie jest Polskie Górnictwa Naftowe i Gazownictwo S.A. PGNiG zajmuje się poszukiwaniem
i eksploatacją złóż gazu ziemnego i ropy naftowej oraz importem, magazynowanie,
obrotem i dystrybucją paliw gazowych i płynnych [6].
3. Blok 400 MWe
Jednym z najważniejszych projektów Grupy TAURON jest budowa bloku 400 MWe
zasilanego gazem ziemnym z blokiem gazowo-parowym w Stalowej Woli. Głównym powodem
lokalizacji nowego bloku była chęć odbudowy niskosprawnych mocy wytwórczych w ESW.
Innym motorem działań jest położenie podmiotu Grupy TAURON w województwie
podkarpackim, czyli w znaczącej odległości od polskich kopalń węglowych, co wpływa na
zwiększony koszt produkcji energii elektrycznej i cieplnej z tego paliwa. Nowa elektrociepłownia
w Stalowej Woli to największa w Polsce inwestycja energetyczna wykorzystująca gaz jako
paliwo. Wspólna inwestycja PGNiG S.A. i TAURON Polska Energia oraz ich spółek zależnych:
PGNiG Energia i ESW będzie produkować zarówno energię elektryczną, jak i ciepło, co pozwoli
zmniejszyć koszty własne. Gorąca woda będzie wykorzystywana na potrzeby komunalne Stalowej
Woli i Niska. Natomiast parę technologiczną będą użytkować pobliskie zakłady przemysłowe.
172

V Krakowska Konferencja Młodych Uczonych, Kraków 2010
Moc elektryczna nowego bloku wyniesie 400 MWe, a moc cieplna 265 MWt. Planowana
roczna produkcja energii wyniesie ok. 3,1 TWh, a ciepła 1,8 PJ. Rocznie blok będzie zużywał ok.
550 mln m 3 gazu dostarczany przez partnera inwestycji, tj.: PGNiG S.A..
Blok gazowo-parowy w Stalowej Woli zastąpi istniejące instalacje energetyczne, które
wykorzystują drogi węgiel energetyczny jako paliwo. Zmiana paliwa pozwoli na znaczną redukcję
emisji tlenków siarki oraz pyłów. Odpowiednie rozwiązania konstrukcyjne turbiny gazowej
zapewnią przestrzeganie progów emisji tlenków azotu. Niska emisyjność paliwa gazowego będzie
wpływać na Europejski System Handlu Emisjami. W ramach tego systemu istniejące elektrociepłownie
gazowo-parowe ponoszą niższe jednostkowe koszty zakupu uprawnień do emisji gazów
cieplarnianych.
Uruchomienie elektrociepłowni powinno nastąpić w połowie 2014 roku. Jeszcze w 2010 r.
planuje się zawarcie umów na przyłączenie do Krajowego Systemu Elektroenergetycznego i sieci
gazowej. Wybór Generalnego Wykonawcy oraz uzyskanie niezbędnych koncesji i zezwoleń,
w tym pozwolenia na budowę, ma nastąpić w połowie 2011 roku.
Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo S.A. i TAURON Polska Energia S.A. oraz ich
spółki zależne: PGNiG Energia i Elektrownia Stalowa Wola S.A. podpisały 7 maja 2010 r.
w Katowicach umowę związaną z budową oraz eksploatacją zasilanej gazem ziemnym elektrociepłowni
z blokiem gazowo-parowym. Zgodnie z umową projekt bloku w Stalowej Woli ma być
finansowany w formule project finance. Budżet szacunkowy wspólnego przedsięwzięcia to około
1,9 mld zł. Zamiarem partnerów jest pozyskanie finansowania zewnętrznego w wysokości minimum
50 proc. wartości inwestycji. Wykonaniem projektu zajmie się powołana do tego celu spółka
celowa EC Stalowa Wola. Nowa spółka będzie odpowiedzialna za budowę i późniejszą eksploatację
nowego bloku. Obecnie 100% akcji spółki objęła Elektrownia Stalowa Wola. Docelowo, po
uzyskaniu wymaganej zgody Prezesa UOKiK, na PGNiG Energia oraz Elektrownię Stalowa Wola
przypadać będzie po 50 proc. akcji nowego podmiotu[1,6,7,8].
4. Podsumowanie
Wykorzystanie energii powstającej z wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej na bazie gazu
ziemnego przyniesie wymierne korzyści ekologiczne, gospodarcze oraz społeczne.
TAURON Polska Energia jest jedną z dominujących firm energetycznych w Polsce. W 2009
roku wyprodukowała około 18,6 TWh energii elektrycznej, co oznaczało 14% udział w rynku
produkcji. Spółki dystrybucyjne TPE dostarczyły w ubiegłym roku klientom około 30,9 TWh
energii elektrycznej , czyli około 27% udział w rynku dystrybucji. Sprzedaż energii elektrycznej
przez TAURON Polska Energia wyniosła w 2009 roku około 30,4 TWh energii elektrycznej, co
dało około 32% udział w rynku sprzedaży [1,8].
Wprowadzone w Unii Europejskiej norm dotyczących CO2 oraz emisji innych szkodliwych
substancji wzmocniło pozycję konkurencyjności gazu ziemnego wobec innych paliw. Jednocześnie
konieczne jest odtworzenie i rozbudowa mocy wytwórczych w Polsce [7].
TAURON po przeanalizowaniu kilku wariantów i analiz, dla Elektrowni Stalowa Wola, wybrał
koncepcję budowy bloku gazowo-parowego o mocy elektrycznej 400 MWe i mocy cieplnej 265
MWt. Planowana w Stalowej Woli inwestycja umożliwi zwiększenie konkurencji na rynku
wytwarzania energii elektrycznej w Polsce. Przyczyni się też do zapewnienia stabilności oraz
bezpieczeństwa dostaw na krajowym rynku energii (poprzez powstanie nowego, efektywnego
źródła wytwarzania, będącego dodatkowo źródłem bardziej ekologicznym niż źródła produkujące
energię elektryczną w oparciu o paliwa stałe jak węgiel brunatny czy kamienny), a także do
stabilizacji polskiego sektora gazowniczego. Inwestycja znacznie obniży emisję gazów cieplarnianych
(CO2) i innych emisji (SO2, NOx, pyłów).
173

Wielgosz G.: Nowe przedsięwzięcie w Grupie TAURON na bazie gazu ziemnego
Literatura
[1] TAURON Polska Energia S.A.
[2] (www.tauron-pe.pl)
[3] Bartodziej G, Tomaszewski M., Polityka energetyczna i bezpieczeństwo energetyczne. Wydawnictwo
„Nowej Energii”, 2009, s. 56-57.
[4] (http://encyklopedia.pwn.pl), Encyclopedia PWN .
[5] Szurlej A,: Możliwości konkurencyjności gazu ziemnego jako surowca do wytwarzania energii
elektrycznej, Gospodarka surowcami mineralnymi, 2008, s. 327-338.
[6] (www.pgnig.pl)
[7] (www.nowa-energia.pl)
[8] (www.wnp.pl)
GRZEGORZ WIELGOSZ
The new power unit in TAURON Group on natural gas
Keywords
TAURON Group – natural gas – PGNiG – ESW - power unit 400 MWe
Abstract
The paper presents short description of the TAURON Group and new power unit on natural gas.
TAURON Polska Energia S.A., previously called Energetyka Południe S.A., was established on
6 December 2006 in connection with the implementation of the “Program for the Energy Sector” adopted by
the Council of Ministers. The program involved establishment of four large business entities that would
consolidate both distributors and producers of energy. Today, TAURON Group is one of the largest business
entities in Poland with the capital of approximately PLN 14 billion. The holding employs over 28 thousand
people.
The strategy assumes implementation of significant investments in the development of the Group’s core
business. Until 2012, the construction of new power units (on coal, natural gas and renewable energy sources)
with a total capacity exceeding 3,000 MW will begin, leading to operating cost savings due to more efficient
electricity production and, consequently, to a reduction in the CO 2 emissions. Between 2013 and 2020, the
key strategic emphasis will be on the growth and expansion of the Group’s operations.
TAURON Group has been implementing its strategic investment programme. A major part of the
investment budget will be spent on the construction of power unit in Stalowa Wola power plant. New power
unit 400 MWe and 265 MWt will be the largest natural gas unit in Poland. Thanks to new Technologies with
reduced CO 2 emissions, natural gas power generation will be more environmentally friendly. TAURON
Group is looking into the future.
174