You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
elektroprIvreda<br />
OKOSNICA<br />
ENERGETSKOG<br />
SISTEMA CRNE GORE<br />
Najstarija crnogorska velika hidroelektrana,<br />
koja se nalazi u sjevernom dijelu Bjelopavlićke<br />
ravnice, u pogon je puštena davne 1960.<br />
godine, a naziv je dobila po vrelu Perućica u<br />
njenoj neposrednoj blizini. U ovom broju<br />
podsjećamo se perioda izgradnje i početaka<br />
tada najmoćnijeg elektroenergetskog postrojenja<br />
u SFRJ koje i nakon više od pola vijeka<br />
eksploatacije predstavlja okosnicu elektroenergetskog<br />
sistema Crne Gore.<br />
Gradnja Željezare u Nikšiću, pedesetih godina XX vijeka,<br />
i namjera da se podIgne Kombinat aluminijuma u<br />
Titogradu, stvaralo je potrebu još veće proizvodnje<br />
električne energije. Lokomotivu njihovog egzistiranja trebalo<br />
je da predstavlja hidroenergetski sistem “Gornja Zeta“. Vjerovalo<br />
se da će izgradnja ovog sistema definitivno riješiti problem<br />
snabdijevanja električnom energijom i najzabačenijeg naselja<br />
u Crnoj Gori. Optimističke prognoze temeljile su se na bogatstvu<br />
vodnih snaga u Nikšićkom polju i odlučnosti jugoslovenske<br />
vlade da stručno i finansijski podrži realizaciju ovog poduhvata.<br />
Hidroelektrana “Perućica” puštena je u pogon u decembru<br />
1960. godine. Stihija vode iz Nikšićkog polja, tunelom dugim<br />
3.300 metara i cjevovodom dužine dva kilometra, sa visine od<br />
550 metara sručila se na turbine snagom od 540 atmosfera. Ta<br />
silna snaga izazvala je podrhtavanje čeličnih kolosa, strojarnice<br />
duge 180 metara i brojnih električnih postrojenja. Sa samo dva<br />
agregata proizvedena je ogromna količina električne enegije.<br />
Povodom ulaska u pogon ove hidroelektrane upriličena je<br />
svečanost, kojoj je prisustvovalo nekoliko hiljada građana i veliki<br />
broj državnih i partijskih rukovodilaca Crne Gore. Govorio je<br />
Radomir Komatina, predsjednik Odbora za privredu Izvršnog<br />
vijeća Crne Gore. Komatina nije propustio priliku da trijumfalno<br />
istakne nesporne činjenice o izuzetnom privrednom razvoju<br />
Crne Gore. Industrijska proizvodnja je, u odnosu na 1947.<br />
godinu, uvećana za preko sedam puta. Dohodak po glavi<br />
stanovnika iznosio je oko 73 hiljade dinara, dok je 1947. godine<br />
bio 32 hiljade dinara.<br />
Hidroelektrana „Perućica“ je sa dva agregata ukupne jačine 76<br />
megavata, proizvela 200 miliona kilovat časova električne energije<br />
u prvoj polovini 1961. Godine. Nova tri agregata, instalisane<br />
snage 114 megavata, u pogon su puštena u novembru 1961, pa<br />
je hidroelektrana „Perućica“u tom trenutku bila najmoćnije elektroenergetsko<br />
postrojenje u Jugoslaviji.<br />
Najstarija crnogorska velika elektrana danas raspolaže sa<br />
sedam dvojnih turbina tipa „Pelton“ sa generatorima horizontalnih<br />
osobina ukupne instalisane snage od 307 MW. Moguća<br />
godišnja proizvodnja je oko 1.300 GWh.<br />
Planirana je ugradnja i osmog agregata snage 65 MVA za koga<br />
su izgrađeni svi dovodni i odvodni organi, pomoćni i zajednički<br />
pogoni i određeno mjesto za ugradnju u mašinskoj zgradi.<br />
Od početka rada “Perućica” je proizvela i crnogorskom elektroeneregetskom<br />
sistemu isporučila više od 45 miliona kilovat<br />
sati električne energije. Rekordne 2010.godine proizvela<br />
je 1.434.852 MWh i to zahvaljujući ne samo pravilno<br />
raspoređenoj hidrologiji, već prije svega izuzetoj pogonskoj<br />
spremnosti, za koju su najviše zaslužni zaposleni,<br />
koji su svojim napornim radom i velikim znanjem doprinijeli<br />
da pouzdanost agregata bude stopostotna ili vrlo blizu<br />
te granice. Izvanrednim rezultatima znatno su doprinijela<br />
i investiciona ulaganja u posljednjih nekoliko godina.<br />
U sastavu HE Perućica funkcioniše i pet malih hidroelektrana<br />
koje se nalaze na teritoriji Podgorice, Cetinja, Kolašina i<br />
Šavnika. Do prije par godina, kada je u saradnji sa norveškim<br />
NTE, osnovana zajednička kompanija “Zeta energy” u sastavu<br />
“Perućice” radile su i male elektrane: “Slap Zete” i “Glava Zete”.<br />
6<br />
isječci iz Monografije<br />
” Sto godina crnogorske Elektroprivrede”/<br />
@epcg.com<br />
Maj 2012
Change language