2. Koncept nacionalnih raÄuna - Monstat

More documents

Recommendations

Info

STRUKTURA AGREGATNE TRAŽNJE(kao procenat BDP-a u tekućim cijenama)2000 2001 2002 2003 2004 2005Prosjek2000-2005Izdaci za finalnu potrošnju domaćinstava 70.0 75.0 80.9 74.2 73.1 69.9 73.8Izdaci za finalnu potrošnju države 21.9 25.2 24.9 26.8 26.3 29.9 25.8Izdaci za finalnu potrošnju 91.9 100.2 105.7 101.0 99.4 99.8 99.6Bruto investicije u osnovna sredstva 16.9 17.5 14.6 13.3 17.1 18.0 16.2Promjene u zalihama 5.5 5.9 4.1 2.1 -0.4 -0.3 2.8Bruto investicije 22.4 23.4 18.8 15.4 16.6 17.7 19.1Izvoz dobara i usluga 36.8 38.4 35.4 30.6 42.0 43.5 37.8Uvoz dobara i usluga 51.1 62.0 59.9 47.0 58.1 61.1 56.5Spoljnotrgovinski saldo dobara i usluga -14.3 -23.6 -24.5 -16.4 -16.1 -17.5 -18.7BRUTO DOMAĆI PROIZVOD 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0U periodu 2000-2005. godine, izdaci države bili su najdinamičnija komponenta tražnje, zajedno sa izvozom dobarai usluga (koje su rasle 19% odnosno 15% godišnje, u odnosu na prosječni porast u nominalnom BDP-u od 11,2%).Finalna potrošnja porasla je za 13,1% (14,5% neto imputiranih renti), a bruto investicije za 12,7%. S druge strane,uvoz je porastao za 15,3% u tekućim cijenama. Posljedica toga je da su ukupni resursi koji su na raspolaganju zafinalne upotrebe (potrošnja, investicije i izvoz) porasli za 12,7%, a domaća tražnja (tj. potrošnja plus investicije) za11,5% (12,4% ako se isključi imputirana renta).Izdatak za potrošnju rastao je brže od BDP-a tokom 2001 - 2002. godine, a sporije, ili otprilike istim tempom,narednih godina. Dakle, potencijalna štednja, koja je bila na raspolaganju za investicije, porasla je u posljednjihnekoliko godina. Zapravo, izdatak za bruto investicije u osnovna sredstva porastao je četiri puta brže nego BDP u2004. godini i 60% brže u 2005. godini, čime je potvrđeno značajno obnavljanje proizvodnih kapaciteta i drugeinfrastrukture u Crnoj Gori u posljednjih nekoliko godina.Ipak, dinamika domaće tražnje bila je i dalje jača od domaće proizvodnje, uz izuzetak u 2003. godini, tako da jeuvoz rastao brže od BDP-a tih godina, što je imalo negativan uticaj na trgovinski bilans Crne Gore.DOPRINOS AGREGATNE TRAŽNJE RASTU NOMINALNOG BDP-a(procentni poeni)2001 2002 2003 2004 2005Prosjek2000-2005Izdatak za finalnu potrošnju 29.77 10.96 6.32 8.98 9.05 13.02Izdaci za finalnu potrošnju domaćinstava 21.12 10.01 1.47 6.66 2.81 8.41Izdaci za finalnu potrošnju države 8.65 0.94 4.85 2.32 6.24 4.60Bruto investicije u osnovna sredstva 4.40 -2.14 0.14 5.64 2.41 2.09Promjene u zalihama 1.69 -1.59 -1.79 -2.67 0.23 -0.83Izvoz dobara i usluga 9.88 -1.29 -1.37 15.85 5.31 5.68Uvoz dobara i usluga -24.22 -0.90 7.71 -17.24 -8.30 -8.59BRUTO DOMAĆI PROIZVOD 21.53 5.04 11.01 10.57 8.70 11.37Domaća tražnja 34.19 6.62 4.91 12.76 10.11 13.72Spoljnotrgovinski saldo roba i usluga -14.34 -2.19 6.34 -1.39 -2.99 -2.91U prosjeku, potrošnja domaćinstava i izvoz najviše su doprinijeli nominalnom rastu BDP-a (8,4 odnosno 5,7procentnih poena). Međutim, doprinos potrošnje bio je stalno pozitivan tokom ovog perioda, dok je izvoz imaonegativan uticaj na rast unutrašnjeg dohotka 2002. i 2003. godine. Izdaci države takođe su održavali BDP svakegodine. Investicije su značajno doprinijele porastu BDP-a samo 2001. godine i u posljednje dvije godine, dokje smanjenje izdataka za investicije usporilo dinamiku nominalnog BDP-a za 2 procentna poena 2002. godine.33
Trgovinski bilans usporio je dinamiku nominalnog BDP-a, osim u 2003. godini, čime se potvrđuje nedostatakdomaće proizvodnje.4.3. Poređenja na međunarodnom nivouSistem nacionalnih računa obezbjeđuje najtačniju i najpouzdaniju bazu podataka za vršenje ekonomskih poređenjana međunarodnom nivou, pošto su obračuni zasnovani na istovjetnom setu pravila za opisivanje ekonomije. Ipak,pri svakom poređenju među različitim zemljama, trebaju se uzeti u obzir nivoi razvijenosti statističkih sistema,institucionalne razlike, kao i različite valute i nivoi cijena.Jedan od osnovnih i najčešće korišćenih indikatora ekonomskog razvoja jeste bruto domaći proizvod po glavistanovnika. Idealno, on predstavlja ukupni iznos dobara i usluga koje prosječno proizvede svaki stanovnik zemlje.Ovim se indikatorom, za svakog građanina, mjere i produktivnost i robe i usluge raspoložive za potrošnju i štednja.U narednoj tabeli, svi podaci su izraženi u eurima da bi se poboljšala uporedivost rezultata.BDP PO GLAVI STANOVNIKA U EURIMADržava 2002 2003 2004 2005Crna Gora 1) 2208 2435 2684 2912Аlbanija 1521 1622 1881 2095 2)Bosna i Hercegovina 1713 1794 1953 2100Bugarska 2100 2300 2600 2800Hrvatska 5500 5900 6500 2) 7000 2)BJR Makedonija 1981 2025 2128 2296Mađarska 6961 7376 8144 8815Rumunija 2200 2400 2800 3700Srbija 2242 2407 2643 2837Slovenija 11866 12461 13146 13807ЕU-25 21500 21800 22700 23500ЕU-15 24500 24800 25800 26500Izvori: Eurostat i državni statistički zavodi1)Revidirani podaci2)Preliminarni obračun i prognozaTabela prikazuje da je 2002. godine, BDP po glavi stanovnika u Crnoj Gori iznosio otprilike jednu desetinu odprosjeka EU – 25, ali da je popravio svoju poziciju narednih godina i 2005. godine porastao na jednu osminu. Upoređenju sa drugim zemljama bivše Jugoslavije, BDP po glavi stanovnika u Crnoj Gori je mnogo manji nego uSloveniji (u 2005. godini za jednu petinu) i Hrvatskoj (oko 2,4 puta manji), otprilike je isti kao u Srbiji, a veći je negou ostalim državama. Ipak, generalno gledano, jaz između najbogatijih i najsiromašnijih zemalja se vremenomsmanjuje: u 2002. godini bio je oko 107% BDP-a EU-25 i pao na 104% 2005. godine. Ovaj dokaz je povezan saprocesom konvergencije privreda na Balkanu.U svakom slučaju, strukture različitih ekonomija su ipak veoma različite, kao što se vidi i u narednoj tabeli.34
Page 2: EKONOMSKA SLIKA CRNE GOREIZ UGLA NA
Page 13 and 14: su stanovi, drugi objekti i struktu
Page 15 and 16: državni organi daju određene robe
Page 17 and 18: Ove dvije gore navedene temeljne je
Page 19 and 20: UpotrebeResursiP.2 Međufazna potro
Page 21 and 22: Račun alokacije primarnog dohotka
Page 23 and 24: 3.3.2. Socijlani doprinosiSocijalni
Page 25 and 26: Metode koje se koriste za obračun
Page 27 and 28: 3.5. Revizije u nacionalnim računi
Page 29 and 30: RAZLIKA IZMEĐU DRUŠTVENOG PROIZVO
Page 31 and 32: DOPRINOS NOMINALNOM RASTU DODATE VR
Page 33 and 34: 4.1.2. Najvažniji rezultati obrač
Page 35: STRUKTURA REALNE BRUTO DODATE VRIJE
Page 39 and 40: REALNA GODIŠNJA STOPA RASTA BDP-AD
Page 41 and 42: Izdaje:Zavod za statistiku Crne Gor

2. Koncept nacionalnih raÄuna - Monstat

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

2. Koncept nacionalnih raÄuna - Monstat