2. Koncept nacionalnih računa - Monstat

Račun alokacije primarnog dohotka obuhvata sljedeće stavke:UpotrebeResursiD.4 Prihod od imovine B.2 Bruto poslovni višakB.3 Bruto mješoviti dohodakD.1 Naknade zaposlenimD.2 Porezi na proizvode i uvozD.3 Subvencije ( - )D.4 Prihod od imovineB.5 Bruto nacionalni dohodak3.2.1. Naknada zaposlenimaNaknada zaposlenima definiše se kao ukupna naknada u gotovini ili u naturi, koju preduzeće isplaćuje zaposlenomeza rad koji je zaposleni obavio tokom obračunskog perioda.Naknada zaposlenima bilježi se po obračunskom principu, tj. mjeri se prema vrijednosti naknade koju zaposleniima pravo da primi od poslodavca za posao obavljen tokom referentnog perioda, bilo da se plaća unaprijed,istovremeno ili nakon obavljanja posla. Naknade zaposlenima ne obuhvataju porez koji poslodavac mora platitina zarade i plate (npr. porez na plate). To je takođe i bruto iznos svih obaveznih društvenih doprinosa i poreza naprihod koje treba da plati zaposleni. Tako je naknada veća od stvarne sume koja je na raspolaganju za privatnupotrošnju ili štednju.3.2.2. Prihod od imovinePrihod od imovine može se definisati kao dohodak vlasnika finansijske aktive ili materijalne neproizvedeneaktive u zamjenu za pružene fondove, ili materijalne neproizvedene aktive date na raspolaganje nekoj drugojinstitucionalnoj jedinici.Prihodi od imovine obuhvataju:••Kamatu••Raspoređeni dohodak korporacija·· Dividende·· Povlačenje sredstava iz dohotka kvazi-korporacija••Ponovno investiranje zarada u direktna strana ulaganja••Prihod od imovine pripisan nosiocima polise osiguranja••ZakupninePosebna vrsta zakupnine pod nazivom “imputirana renta” jeste zakupnina za usluge stanovanja koje vlasnik stanapruža sam sebi, jer sam nastanjuje svoj stan. Iako ne odgovara nikakvoj novčanoj transakciji, ovakva zakupninapredstavlja značajnu komponentu potrošnje domaćinstva.183.2.3. Mješoviti dohodak i poslovni višakMješoviti dohodak je prihod kod kojeg je nemoguće napraviti razliku između naknade preduzetnika kao običnogradnika, kao organizatora proizvodnog procesa i vlasnika kapitala. Ovakav prihod je tipičan za mala preduzeća i zasamozaposlene.Poslovni višak je bilansna stavka računa formiranja dohotka i predstavlja razliku između BDP-a i drugih prihoda.Sa ekonomskog stanovišta, poslovni višak predstavlja bruto profit prije odbijanja poreza, koji se ne uključuje umješovite dohotke i prihode od imovine. U praksi, veoma je teško napraviti razliku između mješovitog dohotka iposlovnog viška, pa se ponekad mješoviti dohodak jednostavno uključuje pod stavkom ”poslovni višak”.