UJEDINJENE NACIJE - ICTY

Prijevod404. Tvrdi se da političari obično imaju daleko manje ovlasti za kontrolu i sprečavanjepodređenih od vojnih komandanata, što je razlog zbog kojeg bi civili koji se nalaze na de factonadređenom položaju morali vršiti "punu kontrolu vojnog tipa" da bi se mogli smatratiodgovornima u svojstvu nadređenih za djela koja počine njihovi podređeni. 563(b) Diskusija(i) Priroda odnosa nadređeni-podređeni405. Žalbeno vijeće u predmetu Čelebići je definisalo komandanta ili nadređenog kao "osobukoja ima vlast ili ovlasti, bilo u de facto ili u de jure obliku, da spriječi počinjenje krivičnog djela odstrane podređenog ili da kazni počinioce krivičnog djela nakon što je ono počinjeno." 564 Vijeće jenastavilo zaključkom da "vlast ili ovlasti za sprečavanje ili kažnjavanje ne proizlaze samo iz de jureovlasti dodijeljene putem zvaničnog naimenovanja." 565 Žalbeno vijeće je time podržalo zaključakPretresnog vijeća u predmetu Čelebići da se de facto nadređeni mogu izložiti krivičnoj odgovornostiukoliko se utvrdi da su imali stvarne i efektivne ovlasti da kontrolišu postupke svojih podređenih. 566Zaključilo je sljedeće:Pri rješavanju o pitanjima odgovornosti valja obratiti pažnju na efektivno vršenje moći odnosnokontrole, a ne na formalne nazive. To bi jednako vrijedilo i u kontekstu krivične odgovornosti.Uopšteno govoreći, činjenica da je neko imao ovlasti de iure sama po sebi ne mora biti dovoljna dabi mu se pripisala komandna odgovornost ako se to ne ogleda u efektivnoj kontroli, premda sudmože uzeti kao prezumpciju da posjedovanje takvih ovlasti prima facie povlači efektivnu kontrolu,izuzev ako se ne dokaže suprotno. Žalbeno vijeće smatra da je mogućnost vršenja efektivne kontrolenužna da bi se konstatovala komanda ili odgovornost nadređenog de facto i stoga se slaže saPretresnim vijećem da odsustvo formalnog imenovanja automatski ne pobija zaključak o krivičnojodgovornosti ako su zadovoljeni određeni uslovi. 567406. Drugim riječima, krivično odgovornima na osnovu nadređenog položaja mogu se smatratine samo osobe na formalnim komandnim položajima, nego i one osobe za koje se utvrdi da su bilena "efektivnim" komandnim položajima u neformalnijim strukturama, sa ovlastima da spriječe ilikazne počinjenje krivičnih djela od strane osoba koje su se nalazile pod njihovom stvarnom563 Odbrana razmatra razlike između vojnog komandnog lanca i civilne/političke vlasti kako bi potkrijepila svoju tezuda civilni komandanti moraju vršiti isti nivo kontrole kao i vojni komandanti da bi se smatrali odgovornima. Kordićevzavršni podnesak, s. 263-265. Dalje se tvrdi da praksa iz Drugog svjetskog rata i praksa MKSR-a ili ne podržavajuolakšavanje uslova vezanih za nadređenu odgovornost civila, ili se njihov kontekst suštinski razlikuje od konteksta ovogpredmeta. Kordićev završni podnesak, str. 265-272. Vidi i Čerkezov završni podnesak, str. 82-83.564 Drugostepena presuda u predmetu Čelebići, para. 192.565 Drugostepena presuda u predmetu Čelebići, para. 193.566 Drugostepena presuda u predmetu Čelebići, para. 194-195.567 Drugostepena presuda u predmetu Čelebići, para. 197 (fusnote izostavljene).115Predmet br. IT-95-14/2-T 26. februar 2001.