UJEDINJENE NACIJE - ICTY

Prijevodiz Hrvatske, a vojska Republike Hrvatske (u daljnjem tekstu: HV) intervenisala je u sukobu, koji setako pretvorio u međunarodni oružani sukob s Bosnom i Hercegovinom.10. Prema navodima optužbe, stvarni sukob u Srednjoj Bosni započeo je u januaru 1993. kad jeVance-Owenov plan postao izgovorom za odstranjivanje bosansko-muslimanskog stanovništva izHZ H-B. Prije januara 1993. bosanska vojska (u daljnjem tekstu: ABiH) i HVO vršili su zajedničkuvojnu kontrolu nad područjem Lašvanske doline u Srednjoj Bosni. Međutim, snage ABiH suuglavnom bile razmještene da bi se suprotstavile snagama bosanskih Srba, koje su, podržavane odstrane Jugoslovenske narodne armije (u daljnjem tekstu: JNA), provodile svoju ofenzivu u Bosni iHercegovini i koje su uznapredovale do linija sjeverozapadno od Travnika s jedne strane SrednjeBosne do linija sjeveroistočno od Kiseljaka s druge strane. Tada je, u januaru i aprilu 1993., HVOpoduzeo niz napada kako bi osigurao Lašvansku dolinu. Taj niz napada počeo je u januaru 1993.napadom na Busovaču, a slijedio ga je opšti napad na Lašvansku dolinu 16. aprila 1993., koji jekulminirao pokoljem u Ahmićima, gdje je ubijeno preko 100 bosanskih Muslimana, uključujućibrojne žene i djecu. Istog tog mjeseca izvršeni su napadi na bosanska sela južno od Lašvanskedoline, u opštini Kiseljak. Optužba tvrdi da su svi ti napadi bili rasprostranjeni ili sistematski;provedeni su u skladu sa prethodno razrađenim planom i prema istom obrascu. Napad bi počeogranatiranjem rano ujutro, a tada bi grupe vojnika išle od kuće do kuće, ubijajući i ranjavajućibrojne stanovnike, a druge zatvarajući i paleći njihove kuće. Bilo je i izdvojenih zlodjela, kao što jeeksplozija kamiona-bombe u Vitezu i granatiranje Zenice. Zatočenici su korišteni kao taoci i za živištit te za kopanje rovova (često pod vatrom). Sljedeći val napada na sela bosanskih Muslimanaodigrao se u junu 1993. u opštini Kiseljak s ciljem da se osigura kontrola HVO-a nad tom opštinomi da se odstrani bosansko muslimansko stanovništvo. Upotrebljena je slična taktika kao i prije.Konačno, u oktobru 1993., HVO je napao Stupni Do, selo u opštini Vareš, i uslijedio je još jedanpokolj. Optužba tvrdi da je ova kampanja, barem djelomično, bila uspješna. Mnogi Muslimani suubijeni ili istjerani iz svojih domova, a njihove kuće su uništene. Ustanovljen je hrvatski kanton,koji još uvijek postoji.11. Odbrana se za oba optužena svodi na potpuno poricanje navoda optužbe, pri čemu praktičkisve osporavaju. Prema odbrani, nije postojao plan da se Hrvati Srednje Bosne odvoje, te da nije biloprogona ni intervencije Republike Hrvatske u Srednjoj Bosni. Kako se raspadala centralna vlast,formirane su razne organizacije bosanskih Hrvata, HDZ-BiH, HZ H-B (HR H-B) i HVO, u ciljuodbrane interesa bosanskih Hrvata pred agresijom bosanskih Srba. Do sukoba s bosanskimMuslimanima došlo je, dakle, u kontekstu ofenzive bosanskih Srba u proljeće 1992. u Hercegovini iu Sarajevu. Priliv izbjeglica, koji je zbog toga uslijedio, poremetio je na nacionalnu ravnotežu uSrednjoj Bosni, što je potom dovelo do sukoba između bosanskih Hrvata i Muslimana. Borbe su5Predmet br. IT-95-14/2-T 26. februar 2001.